Boeddhisme in Thailand

Thema B Boeddhisme in Thailand

De meeste Thai wonen nog steeds op het platteland. Men gelooft daar nog sterk in de boeddhistische levensvisie. Het boeddhisme legt de nadruk op individuele verantwoordelijkheid en vrijheid. Het begrip ‘karma’ is voor de Thaise boeddhisten van grote invloed. Dit houdt verband met wedergeboorte. Als je een ongelukkig bestaan hebt, of erg arm bent, ligt dit, volgens de boeddhisten aan de daden die je hebt gepleegd in een vorig leven. Je zou verwachten dat mensen erg beïnvloed worden door het idee van wedergeboorte, maar dit is niet zo. Voor veel mensen is het dagelijks leven al zwaar genoeg. Echter, als mensen ouder worden, brengen ze vaak méér offers voor een goed karma. Eigenlijk lijkt het boeddhisme niet sterk aan regels gebonden. Dit klopt ook wel deels, de regels zijn niet echt streng, maar veel mensen nemen toch deel aan de rituelen die vaak al eeuwen meegaan. Een voorbeeld daarvan is dat een man rond zijn twintigste jaar drie maanden doorbrengt in de dorpstempel, als monnik. Ook trekt een getrouwde man vaak in bij de familie van de bruid. Dit gaat echter lang niet altijd zo.

In Thailand hebben de maatschappelijke regels dus een beetje losse invulling. Dit geldt ook voor het sociaal systeem. Dat systeem is erg moeilijk te snappen en is soms een beetje tegenstrijdig. Zo vinden sommige mensen dat Thai nogal individualistisch zijn, ze willen onafhankelijk zijn. Zo zouden arbeiders niet zo gauw een vakbond vormen. Eigenlijk is dit beeld helemaal niet juist. De arbeiders willen zich wel organiseren, maar vaak wordt dit tegengehouden door de regering of het leger. In 1997 waren er zelfs rellen tegen een ontslaggolf.

In Thailand zijn er ongeveer 30.000 tempels (wat) en daar leven 300.000 monniken. Boeddha’s leer benadrukt de relatie tussen de ‘gewone man’ en de monniken. Dit contact heeft een aandeel in de populariteit van het boeddhisme. De monnikenorde wordt onderhouden door giften van ‘leken’ (de gewone man). Als je als leek iets geeft aan een monnik is dit goed voor je karma. ‘s Morgens doen de monniken hun ronde voor eten. Mensen beschouwen dit dan niet als bedelen, maar eerder als een goede daad die zij kunnen verrichten. Men offert soms ook geld of tempelbenodigdheden (wierook) aan de monnikenorde. Dit geven (dana) is een van de belangrijkste dingen die men kan doen om een goed karma te krijgen. Daarom offert men voor alles wel wat aan een god of de monnikenorde. Vaak worden dan bankbiljetten en spullen met wasknijpers aan een tak bevestigd die dan naar een tempel wordt gebracht. Dit gaat vaak met feest samen. Men danst op traditionele muziek en mannen zijn soms dronken. Bij het offeren hebben vrouwen een groot aandeel. Dit komt omdat zij niet tot de monnikenorde kunnen toetreden. Ze kunnen wel non worden, dan moeten ze zich aan dezelfde regels houden, maar inwijding zit er niet in. Daarom offeren vrouwen extra veel, omdat zij op die manier toch hopen een goed karma te krijgen. Het is ook goed voor hun karma als hun zoon monnik wordt. De Thaise tempels zijn, met de vele versieringen en mooie glasmozaïeken, een belangrijke toeristische attractie. In tegenstelling tot wat je zou denken na het lezen van bovenstaande informatie hebben veel religieuze activiteiten helemaal niet tot doel de monnikenorde te ondersteunen. Toen de Thaise bevolking zich tot het boeddhisme bekeerde hielden ze de goden uit hun oude godsdienst, het animisme. Zo staan er nog steeds bij heel veel huizen geestenhuisjes. Zulke huisjes staan niet alleen bij huizen, maar ook bij winkelcentra, hotels of kantoren. Daar zijn het soms hele grote bouwwerken. Vaak worden in de huisjes dezelfde dingen geofferd als in een tempel (kaarsjes, wierrook en bloemen), met het verschil dat het hier wordt geofferd aan een geest. Bij dit offeren wil met vooral de situatie verbeteren waarin men nu leeft. Men hoopt dat de geest kan helpen. Bij beroemde geestenhuizen worden zelfs staatsloten verkocht! Het bijgeloof, dat het offeren in geestenhuisjes zou helpen, is niet alleen besteed aan mensen uit lage klassen. Ook scholieren willen weleens wat offeren voor een belangrijk examen. Als je iets wilt offeren aan de goden moet je wel weten wat ze graag willen hebben. Als je ze dat geeft maak je meer kans op succes. Zo heeft de god Phra Kan graag geroosterde varkenskoppen.

Een van de beroemdste en drukst bezochte offerplaatsen van Bangkok is het Erawan-heiligdom. Dit ligt midden in het centrum van de stad. Op die plek werd in de jaren vijftig het Erawan Hotel gebouwd. De bouw bracht veel problemen met zich mee: pas gemetselde muren stortten weer in, arbeiders vielen van de steiger af. Omdat men niet wist hoe het nu verder moest raadpleegde men monniken, die adviseerden een altaar te bouwen voor Brahma. Toen dat eenmaal was gebouwd verliep de bouw verder zonder problemen. Bij de renovatie van het hotel in 1989/1990 is het Brahma-altaar in tact gelaten. Men voert er vaak khon-dansen op, dat zijn klassieke dansen. Soms worden er ook houten olifanten geofferd.

Naast de ‘gewone’ monniken zijn er ook Heilige monniken. Dat zijn een paar monniken die zo beroemd zijn geworden dat zij boeddhistische heilige zijn geworden. Ze vielen op door hun spirit, wijsheid, bijzondere dingen die ze dmv. meditatie hadden bereikt of omdat ze wonderen konden verrichten. De meeste heiligen zijn al lang dood. Maar een paar zijn ook nog in leven. Hieronder in schema kort enkele bekende heiligen

· Luang Pho Sot (1884-1959). Werd vooral vereerd in Bangkok. In veel taxi’s en stadsbussen hangen plaatjes of beeldjes van hem. De chauffeurs offeren jasmijnslingers aan hem omdat dat het leven van de bestuurder gunstig zou beïnvloeden. Ook zou het de (bus)rit veiliger maken. · Khruba Sri Wichai (?-1938) werd vooral in Noord-Thailand vereerd. Hij kwam in verzet tegen de manier waarop de regio door de regering in Bangkok werd bestuurd. Velen steunden hem. · In de zeventiger en tachtiger jaren werd de populariteit van voornoemde echter sterk minder door de monnik Luang Pu Waen. Van deze Waen wordt gezegd dat hij in 1971 gemediteerd heeft op een wolk. Daar was hij gezien door een piloot van de Royal Thai Air Force. Toevallig was kort daarvoor een groot aantal elementen van Luang Pu Waen gesponsord door… de Royal Thai Air Force. De vraag naar deze elementen nam door de aandacht die aan de monnik was gegeven enorm toe. Na Waens crematie in 1987 is z’n populariteit echter sterk afgenomen, · Tegenwoordig is Luang Pho Khun uit Khorat (in het Noordoosten) een van de veel vereerde boeddhistische heiligen. Hij is nog in leven. Hij zou vooral zorgen voor rijkdom. In veel huizen hangt een portret van hem, waarop hij staat afgebeeld met een stapel bankbiljetten in zijn hand. Zijn tempel wordt bezocht door mensen die willen dat Khun over waardepapieren loopt, zodat deze meer waard zouden worden. Ook komen vlak voor de verkiezingen lijsttrekkers van politieke partijen wel eens langs, zodat ze een hogere verkiezingsuitslag zouden krijgen.

Een bezoek aan zo’n tempel wordt vaak gecombineerd met een uitstapje van een (of meer) dagen.

Al dit bijgeloof binnen het boeddhisme is niet zonder kritiek gebleven. Zo zei de monnik Bhuddadasa, die in de jaren dertig protesteerde hiertegen, eens: “We hebben miljoenen boedhhabeelden, maar we begrijpen de echte Boeddha niet. (…) We willen ons slechts van een plaatsje in de hemel verzekeren. [Thailand: mensen, politiek, economie, cultuur, milieu (Sjon Hauser) bekort.] Bhuddadasa’s ideeën werden wel gehoord. Ze inspireerden bijvoorbeeld de Santi Asoke-sekte. Ook bekend is de Dhammakaya-sekte. Deze richt zich vooral op hoger opgeleiden, zoals jonge zakenlieden, studenten en hogere ambtenaren. Hier werd een oude meditatietechniek uitgeoefend die eeuwenlang niet was gebruikt. Deze zou leiden tot Nirwana (totale innerlijke rust) en men zou ‘het fijne lichaam in zichzelf’ leren kennen. De overheid begon in 1999 tegen deze sekte op te treden toen bleek dat het tempelhoofd had gefraudeerd met donaties. In de jaren ’90 ging het toch al niet goed met de tempels. In 1996 werd zelfs overwogen om leugendetectors aan te schaffen. Zo zouden monniken die verdacht werden van ernstige daden beter onderzocht kunnen worden.