Prinsjesdag

Voorwoord

Elk jaar op de derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. Het is een jaarlijkse gebeurtenis dus is het voor iedereen bekend, maar verder weten de mensen niet het fijne van deze dag. Dit werkstuk bevat leuke, interessante en belangrijke informatie, zodat de lezer meer te weten kan komen over Prinsjesdag. Ook over de euro hebben we wat geschreven, omdat het al bijna zo ver is.

We wensen u veel leesplezier toe!

Hoofdstuk 1 De hele gebeurtenis

Wat gebeurt er op Prinsjesdag?

De Koningin, de troontrede, de Gouden Koets, het koffertje van de Minister van Financiën en natuurlijk veel oranje boven! Dit zijn echte symbolen van Prinsjesdag. Altijd als het prinsjesdag is staat het binnenhof van Den haag vol met paarden, koetsen en militairen. Het is een grote drukte, heel de stad staat daar op zijn kop. Het is leuk feest, maar er zitten ook zakelijke dingen aan vast. Het belangrijkste van Prinsjesdag is eigenlijk is dat de Koningin naar het binnenhof van Den Haag komt om het nieuwe werkjaar van de Staten-Generaal (=Eerste en Tweede Kamer) te openen. In de Ridderzaal leest de koningin de troonrede aan alle ministers, staatssecretarissen en de Staten Generaal voor. De troonrede is een overzicht van het Regeringsbeleid voor het komende jaar. In de loop van de dag gaat de minister van Financiën naar de Tweede Kamer om daar het financiële overzicht te laten zien van wat de regering het komende jaar wil. Vervolgens nadat de koningin de Troonrede heeft voorgelezen, gaat de minister van Financiën met het koffertje naar de Tweede Kamer. In de naam van de regering biedt hij daar tijdens de eerste vergadering in het gloednieuwe werkjaar de rijksbegroting en de Miljoenennota aan. De rijksbegroting geeft een overzicht van alle inkomsten en uitgaven van de overheid voor het komende jaar. De Miljoenennota is een algemene toelichting op de rijksbegroting. De Miljoenennota verduidelijkt als het ware de rijksbegroting. Elk jaar doet de minister van Financiën dit alles op dezelfde manier. Sinds 1953 gaat het aanbieden van de rijksbegroting en Miljoenennota hetzelfde, het is een soort ritueel geworden. De minister van Financiën houdt altijd een korte aanbiedingsspeech in de Tweede Kamer die vooral op de voorzitter van de Tweede Kamer is gericht. Aan het einde van de speech zegt de minister: ‘Meneer / mevrouw de voorzitter! Ik heb de eer, daartoe gemachtigd door de Koningin, u de ontwerpbegroting voor het jaar ... te mogen aanbieden.

Hoofdstuk 2 De koffertjes

De minister van financiën heeft een koffertje, wat zit daar in?

1 keer in het jaar, op Prinsjesdag, haalt de minister van Financiën het koffertje uit de kast om er de rijksbegroting en de Miljoenennota mee naar de Tweede Kamer te brengen. De minister maakt het koffertje op de regeringstafel open en overhandigt dan de inhoud, het zogenaamde ’s lands ‘huishoudboekje’, aan de Kamerbewaarder. Waarna de Kamerbewaarder de inhoud van de koffer weer doorgeeft aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Grappig is dat niet heel de rijksbegroting in het koffertje zit. De rijksbegroting bestaat uit de begrotingen van alle 14 ministeries en deze passen inmiddels niet meer allemaal in het koffertje. Een deel wordt daarom apart bezorgd. Om alle papieren zit overigens een oranje lint! Het koffertje is erg mooi en ziet er als volgt uit: het is een ivoor kleurig geitenleren koffertje, vanbinnen bekleed met blauwe Thaise zijde, met bovenop het koffertje de gouden letters ‘DERDE DINSDAG IN SEPTEMBER’. Boven de letters staat het met de hand vergulde wapen van Nederland. De Staatsdrukkerij heeft het koffertje in 1964 aan minister Witteveen aangeboden, ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de Staatsdrukkerij.

Het allereerste koffertje.

In 1947 is de traditie van het koffertje begonnen. Toen minister Lieftinck van Financiën de allereerste rijksbegroting na de Tweede Wereldoorlog in stijl wilde overhandigen aan de Tweede Kamer. De koffertjestraditie is eigenlijk door deze minister overgenomen van de Engelsen. In Engeland bestond dit ritueel al veel langer. Hij kwam op het idee doordat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog in Londen verbleef. Hij had het gezien en vond het een goed idee om ook in Nederland toe te passen. Dus vervolgens stuurde hij 1 van zijn ambtenaren op pad om een koffertje te kopen. Het eerste koffertje is voor fl. 3,75 bij leerhandel ‘Van de Broek’ op de Laan van Meerdervoort in de stad Den Haag gekocht. Het was een simpel bruin koffertje met daarop goud papieren letters. Een poosje later is voor het opschrift ‘derde dinsdag in september’ goudverf gebruikt. Dit koffertje van Lieftinck is nu te zien in het Belasting-en Douanemuseum in Rotterdam. Tien jaar later in 1957 leek het er op dat de koffertraditie verloren zou gaan, dat kwam doordat minister Hofstra de rijksbegroting gewoon in zijn aktentas mee naar het Binnenhof nam. Een stel studenten die het hier niet mee eens waren, hebben de minister met veel moeite een nieuw koffertje aangeboden. Niemand weet nu waar dat koffertje is gebleven. Maar het is zeker dat hij het koffertje toen toch heeft gebruikt.

Nog meer koffertjes!!!?

Er zijn naast het oude koffertje minister Lieftinck en het gebruikelijke koffertje nog twee andere koffertjes. Twee hele kleine koffertjes, die symbool staan voor de technologische ontwikkeling door de jaren heen. De koffertjes zijn in 1988 door minister Ruding en in 1999 door minister Zalm gegeven aan de Tweede Kamer. De inhoud van het koffertje uit 1988 was de rijksbegroting en de Miljoenennota voor het jaar 1989 op microfiche. En in het koffertje uit 1999 bevatte een cd-rom met daarop de rijksbegroting en de Miljoenennota voor 2000.

Hoofdstuk 3 De gouwe ouwe koets

De Gouden koets.

De Gouden Koets is een geschenk, uit 1898, van de burgers van Amsterdam aan Koningin Wilhelmina. In 1898 werd Wilhelmina ook gekroond tot Koningin. Veel burgers gaven hun geld uit aan de bouw van deze koets. Door de kundigheid van smeden, houtwerkers, schilders, decorateurs, glasblazers, leerlooiers, vergulders, lakenwevers, ivoorsnijders, bronsbewerkers en de handen van weesmeisjes en bordurende vrouwen ontstond een echte ‘sprookjeskoets’. De koets is in Renaissancestijl gebouwd. De koets bestaat uit djatihout (teakhout) met bladgoud belegd. De wielen stellen gouden zonnen voor. De hond- en uilemblemen, die de scharnieren en deursloten verfraaien stellen trouw en waakzaamheid voor. De drijvende waterlelies op de traptreden verbeelden de voorzichtigheid. De bekleding aan de binnenkant van de koets is met de hand geborduurd. Wapens van de provincies, een stralende zon en engeltjes die oranjebloesem strooien zijn geborduurd. Op het vloertapijt zie je narcissen, tulpen en hyacinten. De koets werd pas gebruikt in de koninklijke stoet vanaf1912. Daarvoor werd er in een glazen koets gereden.Bij de generale repetitie van Prinsjesdag word de glazen koets alleen nog gebruikt.

Hoofdstuk 4 De dag en de naam

De derde dinsdag in september, waarom juist die dag?

Het koninkrijk werd opgericht in 1815, vanaf dat jaar wordt jaarlijks het werkjaar van de Staten-Generaal geopend. Voorheen werd Prinsjesdag gehouden op de eerste maandag van november. Daarna werd het de derde maandag in oktober. Weer later, in1848, werd het de derde maandag in september. Om verschillende redenen is Prinsjesdag naar de derde dinsdag in september verschoven: 1. Omdat sommige Kamerleden ver weg van Den Haag af woonde, moesten ze zondag al vertrekken om op tijd te komen (in die tijd waren immers de vervoersmiddelen niet erg snel). Voornamelijk de leden van de christelijke politieke partijen wilden absoluut niet op zondag reizen. 2. Zodat er meer tijd was voor de Staten Generaal om de rijksbegroting te behandelen voor het einde van het jaar. De rijksbegroting bestaat uit wetsvoorstellen die door de Eerste en Tweede Kamer behandeld en goedgekeurd moeten worden, voordat vanaf 1 januari het geld uitgegeven mag worden. Dit alles kost dus erg veel tijd.Daarom is er in het jaar 1887, vanwege alle bezwaren besloten dat Prinsjesdag op dinsdag moest worden gehouden.

Prinsjesdag, waar komt die naam eigenlijk vandaan?

De derde dinsdag in september wordt al vanaf 1930 Prinsjesdag genoemd. Om te weten te komen waarom juist die naam is gebruikt moet je veel verder terug in de tijd gaan zoeken. In de tijd dat stadhouder Prins Willem V regeerde werd zijn verjaardag op 8 maart Prinsjesdag genoemd. In die jaren was dit 1 van de meest gewilde volksfeesten in ons land. Nederland was toen in die tijd een republiek en geen koninkrijk. De aanhangers van de familie van Oranje-Nassau gebruikten die dag om hun liefde voor de prins te laten zien. Het is nu nog steeds niet helemaal duidelijk waarom vele jaren later de naam Prinsjesdag is overgegaan op de jaarlijkse openingsdag van de Staten-Generaal. Een overeenkomst is dat vroeger op die dag de koninklijke familie kon worden toegejuicht, dat is nu nog steeds.

Hoofdstuk 5 De Rijksbegroting en de Miljoenennota

De rijksbegroting en de Miljoenennota, wat is dat precies?

De overheid heeft net als wij inkomsten en uitgaven. Het is belangrijk dat ze weten hoeveel er wordt uitgegeven en hoeveel geld dat er verdient wordt. Daarom moeten de inkomsten en uitgaven voor ieder jaar worden vastgesteld. In de rijksbegroting die op Prinsjesdag wordt gepresenteerd geeft de regering een schets van de inkomsten en uitgaven van de rijksoverheid voor het komende jaar. De Miljoenennota geeft een verduidelijking op de bedragen aan de kant van de inkomsten en uitgaven van de rijksbegroting. Waar veel aandacht aan wordt besteed zijn de zorg en de sociale zekerheid. Dit wordt dan ook goed op een rijtje gezet door het Rijk. De Miljoenennota geeft antwoord op dit soort vragen: ‘ Hoe zit het met de geldzaken van de overheid?’ en ‘ Gaat het goed of slecht met onze economie?’.

De eerste Miljoenennota.

Aan het begin van de vorige eeuw was het normaal dat, vlak na de opening van de Staten-Generaal, de minister van Financien de rijksbegroting presenteerde in een speech. Miljoenenrede werd deze speech genoemd en bevatte de belangrijkste cijfers en getallen voor een paar jaren. Het was vaak zo dat er over zoveel cijfers en getallen werd gesproken dat de Kamerleden er helemaal gek van werden. Daarom heeft minister de Meester in 1906 besloten Miljoenenrede op papier te zetten voor de Tweede Kamer. Het was een nota die toen nog ‘Nota betreffende de toestand van ’s Rijks financiën’ heette. Deze verandering was de start van een serie Miljoenennota’s die door de jaren heen sterk in omvang groeiden.

Hoofdstuk 6 Het werk na de derde dinsdag van september

Eerst Prinsjesdag, maar wat gebeurt er daarna?

De rijksbegroting bevat dus de begrotingen van alle ministeries. Het zijn allemaal wetsvoorstellen die nog moeten worden behandeld en vastgesteld door de Eerste en Tweede Kamer. Uiteindelijk bepalen dus de volksvertegenwoordigers hoe het geld wordt besteed. Zelfs al op de dag die volgt na Prinsjesdag starten de vergaderingen over de rijksbegroting en de Miljoenennota in de Tweede Kamer. Er wordt dan wat globaal over gepraat. De voorzitters van verschillende partijen mogen hun mening geven ene vragen stellen over de rijksbegroting. De minister-president, nu Wim Kok, beantwoord de vragen en verdedigt de plannen in de naam van de regering. Deze discussies over de rijksbegroting heten de Algemene Politieke Beschouwingen. De specialisten op financieel gebied van de Tweede Kamer nemen de Miljoenennota in oktober met de minister van Financiën door. Deze besprekingen (debatten) worden de Algemene Financiële Beschouwingen genoemd. In de maanden november en december worden de aparte begrotingen van de ministeries in de Eerste en de Tweede Kamer doorgenomen. Veranderingen aanbrengen in de begrotingsvoorstellen kan alleen de Tweede Kamer, de Eerste Kamer mag dit niet. Over de voorstellen (en de mogelijke veranderingen) wordt voor het einde van het jaar gestemd, eerst in de Tweede Kamer en vervolgens in de Eerste Kamer. Als iedereen het met de begrotingen eens is kunnen de ministers de voorstellen in de komende 365 dagen uitvoeren en het geld vanaf 1 januari uitgeven. En het beroemde koffertje is dan al lang weer opgeborgen, het staat te wachten voor de volgende Prinsjesdag.

Hoofdstuk 7 De euro wordt van ons allemaal

De euro.

Op 1 januari is het zover. De euro is dan een wettig betaalmiddel. Niet alleen in Nederland, maar ook in 11 andere Europese landen wordt de euro ingevoerd namelijk: Duitsland, Ierland, Griekenland, Finland, Luxemburg, Oostenrijk, Frankrijk, België, Italië, Portugal en Spanje. We krijgen 8 euromunten: van 1, 2, 5, 10, 20 en 50 eurocent en ook nog van 1 en 2 euro. Naast de munten krijgen we ook 7 biljetten: van 5, 10, 20, 50, 100, 200 en 500 euro. De waarde van de euro is ongeveer 2 gulden en 20 cent, en de precies is waarde, € 1= fl. 2,20371. Het is natuurlijk wel de bedoeling dat de mensen al voor de invoering aan de euro wennen. Daarom zijn er een aantal maatregelen hiervoor zoals: Alle artikelen in de winkels zijn dubbel geprijsd en je ziet ook je loon in euro’s en in guldens. In december krijgt iedere Nederlander van 6 jaar en ouder een boekje over de euro thuis gestuurd met daarin wat info over de euro en een waardebon. Met die waardebon kun je de zogenaamde eurokit ophalen. De eurokit bestaat uit de 8 euromunten. Je hebt de euro dan al voor 2002 in handen! Iedereen zit natuurlijk met al die guldens waarmee je al die jaren kon betalen. Het is verstandig om al het geld wat geen nut meer heeft ruim voor 1 januari 2002 in te leveren. Vanaf 28 januari kan je echt niet meer met de gulden betalen, dus lever je geld op tijd in!!!

De informatiebronnen

DE BRON VINDPLAATS

Het zakboekje over Prinsjesdag School Werkstukwijzer School

De knipselmap over Prinsjesdag Bibliotheek

Info van de site: www.minfin.nl Internet

Info van de site www.eerstekamer.nl Internet