Salamanders

Voortplanting
Half februari begin maart komen de salamanders uit hun winterslaap. Ze zoeken dan een vijvertje uit waar het lekkerste water is om zich daar voort te planten.De salamanders veranderen dan van een landdier in een waterdier dat af en toe op het land komt. De staart van het vrouwtje wordt nog hoger, bij het mannetje wordt de staart ook hoger en er komt ook nog een getande kam op zijn rug en hij krijgt fellere kleuren. De paartijd kan beginnen! Het mannetje versiert het vrouwtje door voor haar te gaan zwemmen en zijn kleuren te laten zien, dit heet baltsen. Als het baltsen is geslaagd en het vrouwtje het mannetje geaccepteerd heeft zal het mannetje een zaadpakketje op de bodem neerleggen. Het mannetje wappert met zijn staart tegen het zaadpakketje en zweeft naar het vrouwtje toe en het vrouwtje zal het opslaan in haar cloaca (een soort zaadbuidel). In de eileider van het vrouwtje vindt dan na een tijdje de bevruchting plaats.

Larve
Een larve heeft na de geboorte nog geen poten en leeft in het water. Ze leven niet op land omdat de larve nu alleen maar kieuwen heeft en later pas longen krijgt. Na de geboorte gaan de kleine salamanders gelijk opzoek naar eten, zoals watervlooien en insectenlarven. Salamanders moeten al van hun geboorte voor zich zelf zorgen. De moeder salamander legt heel veel eitjes, want de kans dat de salamanders het overleven is heel klein, want Als de moeder salamander 100 eitjes legt en er 2 uitkomen is dat al voldoende. Alle salamanders groeien niet zo hard, het kan wel 4 jaar duren voor dat ze zo groot zijn als hun ouders.

Voortplanting Ruwe krokodilsalamander

Larve

Voedsel
De salamanders eten verschillend. Hoe jonger de salamander is, hoe kleiner het voedsel.

De larf: De net geboren larf eet zijn eigen dooierzak op een leeft de eerste week van de kleinste beestjes in het water. Na een week eten de larven net uitgekomen watervlooien en andere kleine beestjes. Na 2 weken lusten ze al wat grotere watervlooien. Na 3 á 4 weken zijn ze groot genoeg voor tubifex of rode muggenlarven. Na 6 tot 8 weken eten ze al hetzelfde als de volwassen salamanders, alleen dan de kleinere formaten.

De volwassen salamanders eten in het water van de bovengenoemde voedsel + regenwormen, maden, vliegjes, beekvlokreeftjes en heel veel andere kleine waterbeestjes.

Volwassen salamanders eten op land bijna alles wat kruipt en kleiner is dan zichzelf, zoals fruitvliegjes, pissebedden, spinnetjes, regenwormen, maden, springstaartjes, meelwormen en buffalowormen.

Fruitvliegjes

Springstaartjes

Tubifex

Buffalowormen

Soorten
Er leven in Nederland vijf soorten salamanders.

De kleine watersalamander
Wist je dat…
…De kleine watersalamander maximaal 11 cm lang kan worden?
…De salamanders het meest in de Middellandse zee voor komen?
…De naam watersalamander een beetje misleidend is, omdat ze alleen tijdens het broedseizoen in het water leven?
…Mannetjes en vrouwtjes moeilijk te onderscheiden zijn uit elkaar, behalve tijdens de paartijd?
…Mannetjes in de paartijd een donkere kleur, donkere ronde vlekken op de rug en witte vlekken op de buik hebben?
…Vrouwtjes ook vlekken hebben maar deze veel kleiner zijn en alleen op de buik en op de rug zitten?
…Larve (kleine watersalamanders) alleen maar kleine kreeftachtige diertjes eet?
…Grote salamanders wormachtige beesten eten?
…Watersalamanders zonder vijanden wel 28 jaar kunnen worden?
…Watersalamanders in de natuur maar 7 jaar kunnen blijven leven?

Vuursalamander
Wist je dat….
…De vuursalamander makkelijk te herkennen was aan zijn zwart met gele streperige huid?
…Er ook soorten zijn die naast gele strepen ook bloedrode vlekken heeft?
…Volwassen vuursalamanders wormen, insecten en slakken eten?
…Larve leven van kreeftachtige zoals de watervlo?
…Vuursalamander echte nachtdieren zijn?

Alpenwatersalamander
Wist je dat…
…De normale kleur bij het mannetje bruin tot zwart is en zonder kam en bij het vrouwtje groen?
…Mannetjes in de paartijd een felrode huidskleur krijgen en een kam op zijn rug?
…De Alpenwatersalamander in water leeft van waterdiertjes zoals visjes, insecten, larven en kreeftachtigen?
…De Alpenwatersalamander op land leeft van vliegen, bladluizen, wormen en kleine slakken.?
…De Alpenwatersalamander overal in België te vinden is?
…Deze salamanders heel erg houdt van zanderige gronden?

Kamsalamander
Wist je dat…
… De mannetjes kamsalamanders in de paartijd een grote kam op hun rug krijgen?
… De vrouwtjes een gele buik hebben met zwarte vlekken erop?
… Kamsalamanders kunnen ongeveer 15 jaar worden?
… Kamsalamanders kleine visjes, wormen, slakken en insecten eten?
…De naam “ kamsalamanders” gekomen is vanwege de getande kam op zijn rug?
… De kamsalamander bijna 20 centimeter lang kan worden?

Vinpootsalamander
Wist je dat…
… De vinpootsalamander voor komt in de provincies Noord-Brabant en Limburg?
… Deze salamanders het liefst in de bosgebieden op zandgrond leven?
… De paringen plaats vinden in de maanden maart tot en met juni?
… De larven van de vinpootsalamander en de kleine watersalamander heel moeilijk uit elkaar te halen zijn?
… De volwassen vinpootsalamander al ruim voor de paartijd in het water zijn?
… Mannetjes 8 centimeter lang kunnen worden en vrouwtjes 9 centimeter?
… de vinpootsalamander ook wel draadstaart of zwemvoetsalamander wordt genoemd?
… De rug van een mannetje olijfgroen is, de buik een lichtgele tot oranjeachtige lentestreep heeft?

Indeling
De salamanders behoren tot…
Het rijk: dieren
De afdeling: gewervelden (vissen, vogels, reptielen, zoogdieren en amfibieën)
De groep: amfibieën (voorbeelden: kikkers en padden)

Amfibieën
Even iets over de amfibieën…
- De amfibieën halen adem door de huid en de longen.
- De larven halen adem door de kieuwen.
- Alle amfibieën zijn koudbloedig.
- Hun eieren hebben geen schaal.
- Hun huid is slijm.
- Amfibieën leven in het water en op land.
- Er zijn in heel de wereld 6000 soorten amfibieën.
- 5250 kikkers en padden, 550 salamanders en 170 wormsalamanders.
- In Nederland leven 5 verschillende soorten salamanders.

Salamanders
In vijvers vind je vaak vissen, kikkers, padden en soms salamanders. Je vindt salamanders minder omdat ze heel kieskeurig zijn over een geschrikte vijver. Salamanders letten vooral op goede waterkwaliteit. Ook komt het dat ze alleen in de paartijd in het water zijn en verder op land. Kikkers en padden zijn ook amfibieën maar leven meer in het water dan op land.

Een goed leefgebied voor de salamander
Alle salamanders in Nederland staan op de rode lijst. Dat komt omdat ze veel meer vijanden hebben dan eigen voedsel. Ook komt dat omdat wij op hun woonplekken woonwijken bouwen en door veel te hard rijdende auto’s.

Milieu
Alle volwassen salamanders leven op het land en tijdens de paartijd in het water. Alle jonge salamanders leven de eerste maanden in het water. Ze moeten in het water leven, omdat ze alleen nog maar kieuwen hebben en nog geen longen.

Vijanden
Als je goed nadenkt kan je zeggen dat iedereen wel een vijand heeft, behalve dan het soort die boven aan staat. Voorbeeld: een vliegje eet vlo, een kikker en de kikker wordt gegeten door een ooievaar en zo maar verder.

De salamander die op het land leeft heeft als vijand een zijn uilen, wezels, slangen, stinkdieren en spitsmuizen. De salamanders proberen zich wel te schuilen onder takken, stenen of bladeren, maar meestal verliest de salamander en heeft die geen kans meer! Als salamanders in het water leven zijn de vijanden waterroofkevers en hun eigen larven, libellenlarven, waterschorpioenen, kikkers en roofvissen.

Legenda:
• lichtgroen 1 soort
• middelgroen 2-3 soorten
• donkergroen 4-5 soorten
• zwart 6 soorten of meer per atlasblok

Kaartje: “Amfibieën in Nederland.”

Spieren
Veel amfibieën komen vaak erg sloom over, maar eigelijk hebben ze een heel goed ontwikkeld spierenstelsel. Als salamanders bijvoorbeeld gevaar zien kunnen ze heel snel onder water schieten door krachtige kronkelende bewegingen te maken met het lichaam.

Huid
Als amfibieën in het water leven hebben ze een water- en zuurstofdoorlatende huid die erg dun is. Toch hebben veel amfibieën, ook salamanders, een aangepaste huid om in koude gebieden een winterslaap te houden. De huid wordt dan droger en waterafstotend waardoor ze het toch kunnen overleven. De huid is ook gemaakt om natuurlijke vijanden weg te jagen, hun huid heeft namelijk heel veel kliertjes met gif erin. Hun huid moet net als bij reptielen wel eens vervellen. Dat vervellen gaat lastig, omdat ze niet zo makkelijk bij hun huid kunnen komen. Daarom gaan ze langs ruwe materialen, om de huid er af te laten gaan.

Skelet salamander
Botten
Alle salamanders hebben een kop, een midden lijf, een staart en 4 poten. Het is eigelijk net zoals bij mensen, alleen dan zonder staart en wij staan recht op!

Determinatietabel
Als we niet wisten wat voor dier een salamander was, zouden we een determinatietabel moeten gebruiken.

Dit zijn de vragen, ik beantwoord ze nu zo dat het uiteindelijk tot de amfibieën komen:
1.a bladgroenkorrels aanwezig?
b. bladgroenkorrels afwezig?

2. a celwand aanwezig?
b. celwand afwezig?

3. a niet-symmetrisch dier?
b symmetrisch dier?

4. a veelzijdig symmetrisch dier?
b tweezijdig symmetrisch dier?

5. a skelet afwezig?
b skelet aanwezig?

6. a schelp aanwezig?
b schelp afwezig?

7. a uitwendig skelet aanwezig (pantser)?
b inwendig skelet aanwezig?

8. a met schubben bedekte huid aanwezig?
b zonder schubben bedekte huid aanwezig?

9. a met haren of veren bedekte huid aanwezig?
b met slijm bedekte huid aanwezig?