Israel

Inleiding Israël ligt in het Midden-Oosten. De hoofdstad is Jeruzalem. In Israël wonen Arabieren en joden. In Jeruzalem is de klaagmuur. Op de dode zee kun je drijven, want het water is heel erg zout.

Wat wil ik te weten komen?

Hoe ziet het land eruit? Wat is de geschiedenis? Wat voor mensen wonen er? Wat is er in Jeruzalem? Wat voor eten en drinken hebben ze daar? wat doen ze in de landbouw en visserij? Wat voor verkeer en vervoer is er? Hebben ze daar onderwijs? Wat zijn Kibboets en Moshavs?

Inhoud

1. Het land
2. De geschiedenis
3. Jeruzalem
4. De landbouw en de visserij
5. De kibboets en de moshav
6. Het eten en drinken
7. Het verkeer en vervoer
8. De mensen
9. Het onderwijs Boekenlijst
Landenboek Israël
Van boskoop naar Bethlehem

Het land Israël is lang en smal. De lengte is 435 kilometer en de breedte is 110 kilometer. Israël grenst aan 4 landen: Libanon, Syrië, Jordanië en Egypte. Het land ligt aan de Middellandse Zee. In het zuiden, aan de Golf van Akaba, ligt Eilat. Langs de kust zijn zandstranden. De badplaatsen worden veel bezocht door toeristen. In de weekenden komen er ook veel Israëli’s ( zo worden de bewoners in Israël genoemd). In het noorden zijn veel rotsen. Daar zijn ook de grotten van Rosh Hanirka. In het zuiden ligt de Negev-woestijn. De woestijn is heel groot. Ongeveer 60 % van Israël. De woestijn heeft de vorm van een driehoek. Helemaal onder in de woestijn ligt Eilat. Dat is een bekende badplaats. Er is een onderwaterpark waar je tropische vissen in de zee ziet zwemmen. Er zijn 2 grote meren in Israël. In het noorden heb je het meer van Galilea. Dat meer word ook weleens het meer van Tiberias genoemd. Er komt vers water van de Jordaan in het meer. De Jordaan is de langste rivier van Israël. Dan heb je ook nog de dode zee. De dode zee is het zoutste meer op aarde. De planten kunnen niet groeien omdat er zoveel zout in zit. Vandaar de naam de dode zee. In de zomer is Israël heet en droog. Het kan dan wel boven de 40 graden Celsius worden. In de winter is het meestal zacht. De meeste regen valt in de winter. Alleen in het noorden en het midden kan het ‘s winters sneeuwen. Als het in de Negev-woestijn regent dan schieten de planten uit de grond. Ze groeien dan heel erg snel. Maar word het land weer droog, dan gaan de planten weer dood.

De geschiedenis Omdat in de 2e eeuw na Christus de Romeinen kwamen, vluchtten de joden naar allerlei delen van de wereld. Maar de joden hadden altijd gebeden om terug te keren naar Palestina, het land van hun voorouders. In de 19e eeuw maakten steeds meer joden de reis naar Palestina ( de Turken waren toen de baas over dit land). Ze voegden zich bij een kleine groep joden die daar altijd hadden gewoond. Theodor Herzl was in die tijd een belangrijke man. Hij wilde een joodse staat in Palestina stichten. Hij organiseerde vergaderingen. In 1922 werd Groot-Brittannië de baas over Palestina. Theodor Herzl kreeg voor een deel zijn zin. De joden mochten in het westelijke deel van Palestina wonen. De rest was voor de Arabieren. De Arabieren werden kwaad omdat er steeds meer joden uit andere landen kwamen wonen. De Britten konden het probleem niet oplossen. De VN besloot dat west Palestina in 2 staten moest worden verdeeld: een joodse en een Arabische staat. De joden vonden het goed, maar de Arabieren niet. Er kwamen gevechten. Op 14 mei 1948 verlieten de Britten het land. Op die dag maakten de joden een nieuwe staat: Israël. De volgende dag vielen 5 Arabische landen : Egypte, Irak, Libanon, Syrië en Jordanië het nieuwe land aan. Pas in 1949 werd er wapenstilstand ondertekend. Sommige gebieden die voor de Palestijnen waren bedoeld kwamen bij Israël. Een heleboel Palestijnen vluchtten het land uit. In 1964 werd de Palestijnse Bevrijdings Organisatie (PLO) opgericht. Ze willen dat er een Palestijnse staat komt.

Jeruzalem Jeruzalem ligt in het centrum van Israël tussen de heuvels van Judea. Jeruzalem is al bijna 3000 jaar oud. Vroeger was er te weinig water. Daarom hebben de joden een tunnel dwars door de rotsen gegraven. Zo werd de watervoorraad op een lijn gehouden. Voor de 3 grote godsdiensten is Jeruzalem een belangrijke en een heilige stad.

1 De Joden Al eeuwenlang bidden de joden bij de klaagmuur. De muur is het enige wat nog over is gebleven van de tempel die 1900 jaar geleden is verwoest. 2 De Christenen Hier is Jezus van Nazareth gekruisigd. Op die plaats staat nu de kerk van het Heilige graf. 3 De Moslims Zij geloven dat Mohammed hier met God sprak. Daarom staat er op die plaats de Koepel van de rots. Toen de staat Israël er kwam werd Jeruzalem in 2 delen verdeeld: De nieuwe en de oude stad. De oude stad hoort bij Jordanië het buurland en de nieuwe stad hoort bij Israël. Na de 6 daagse oorlog in 1967 hoorde ook de oude stad bij Israël. Een tijdje daarna werd Jeruzalem de hoofdstad van Israël. De Arabische landen wilden dat eigenlijk niet. Elk jaar komen er miljoenen pelgrims naar Jeruzalem. Ook de Christenen, de Joden en de moslims gaan naar Jeruzalem. Ze bezoeken dan hun heilige plaatsen.

De landbouw en de visserij

40% van het voedsel dat Israël nodig heeft komt uit andere landen. De rest komt van de boerderijen in Israël zelf. De belangrijkste gewassen die worden gekweekt zijn: graan ( vooral tarwe) en fruit. Er wordt ook katoen verbouwd. Maar dat is niet zo veel. Het katoen wordt gebruikt voor textielfabrieken. In 30 jaar tijd is de landbouw gestegen. Dat komt omdat ze manieren hebben om gewassen beter te laten groeien in de Negev-woestijn. 1. Ze laten de meeste planten groeien onder plastic hoezen. Zo kan het water niet verdampen in de hitte. 2. Het druppeltechniek is heel bijzonder. Regelmatig drupt het water uit een slang. Zo wordt de grond vochtig gehouden. 20% van de oppervlakte van Israël kan maar worden gebruikt voor de landbouw. In Israël hebben ze veel verstand van landbouw. Ze vertellen alles over de landbouw aan 3e wereld landen. Ook gaan er veel mensen naar de 3e wereldlanden om de landbouwproblemen op te lossen. De studenten die Israël bezoeken hebben veel bewondering voor de methodes die worden gebruikt voor de landbouw.. Niet alle Israëli’s gebruiken die methodes. De Israëlische Arabieren werken nog op hun ouderwetse manier. In Israël zie je ook super moderne boerderijen en boeren die volgens de bijbel werken. Vee, zoals kippen, kalkoenen en runderen, verkopen ze niet. Varkens worden bijna niet gefokt. Dat komt door de voedselwet. In Israël zijn viskwekerijen. In het meer van Galilea wordt nog wel gevist. Maar de vangst is voor het gezin van de visser.

De Kibboets en de moshav Voor de landbouw zijn de kibboets en de moshav heel belangrijk. Ze verbouwen graan, vis en groenten. Ook hebben ze vee een viskwekerijen. 1 De kibboets
In een kibboets hebben de mensen geen eigen bezittingen. Ze leven en werken met elkaar. De mensen eten samen in een grote eetzaal. Ze wonen in kleine huisjes met tuintjes. Soms wonen de kinderen bij hun ouders of ze zijn door hun ouders naar het kinderhuis gebracht. Er zijn winkels, daar kunnen de bewoners hun spullen halen. Ze hoeven niet te betalen. Want wat in de winkel staat is betaald van de verkoop van de landbouwprodukten. 2 De Moshav
In een moshav hebben de mensen eigen bezittingen. Ze hebben allemaal hun eigen bedrijfje.

Het eten en drinken Omdat er veel mensen uit verschillende landen wonen, zijn er veel buitenlandse restaurants en kun je er ook buitenlands eten kopen. Openbare gebouwen en restaurants moeten zich aan de joodse voedselwet ( Kashroet) houden. Het voedsel moet volgens bepaalde regels zijn gemaakt ( koosjer). Voedsel dat je niet mag eten heet teraifa. Volgens de regels mogen de joden geen dingen waar varkensvlees inzit en schelpdieren eten. Ook mag je geen vlees en melkprodukten in dezelfde maaltijd eten. Vis en melkprodukten mogen wel. Niet alle joden houden zich aan de voedselwet. Het ontbijt is een belangrijke maaltijd. Het bestaat uit groenten, kaas, yoghurt en vaak zijn er ook nog gekookte gerechten. Het beroemdste gerecht is Falafel. Het zijn kleine balletjes van een soort bonen, gemengd met uien, knoflook en kruiden. De balletjes worden gebakken in olie. Het wordt geserveerd in dunne zakjes van pitabrood, met salade, tomaat, komkommer en gekruide sauzen. Falafel bestaat al heel lang in het Midden-Oosten. Je kunt het overal kopen.

Het verkeer en vervoer Wegen aanleggen is lastig in Israël. In de Negev-woestijn was dat een groot probleem. Ze konden geen goede wegen aanleggen naar Eilat. Elke keer als er oorlog was veranderden de grenzen. Daardoor veranderden ook de wegen. Maar na 1970 lukte het wel om goede wegen aan te leggen. In Israël rijden weinig auto’s. Dat komt omdat de bus zo populair is. In Israël is het spoorwegnet niet zo groot. Langs de kust rijden passagierstreinen. Ze rijden van Asjeklon to Haifa. Jeruzalem heeft ook een eigen verbinding. El Al is het vliegtuigmaatschappij van Israël. Het Ben Goerion- vliegveld ligt bij Tel Aviv. Dat is een belangrijk vliegveld. Jeruzalem en Eilat hebben ook een eigen vliegveld.

De Mensen In Israël wonen joden en Arabieren. Daarom heeft het land 2 officiële talen: Hebreeuws en Arabisch. Veel mensen in Israël spreken ook Engels. 8 van de 10 mensen zijn joden. De meeste joden komen uit een ander land. Bijna de helft van de joden komen uit Europa en de VS. De anderen komen uit Azië of Afrika. Zij worden oosterse joden genoemd. De Arabieren vinden het niet leuk dat er steeds meer joden komen. Israëli’s zijn heel erg gastvrij. De mensen gaan veel bij elkaar op bezoek. Ze lopen gemakkelijk bij iemand binnen zonder eerst een afspraak te maken. Bij Joodse feesten komt heel de familie bij elkaar.

Het Onderwijs Veel Israëli’s komen uit een ander land met een ander cultuur. De scholen zorgen dat er geen ruzie komt tussen mensen met een ander cultuur, want een jood die uit de VS komt krijgt les op dezelfde school als een christenen. De Druzen spreken Arabisch en hun godsdienst lijkt op de islam. Alleen voor hun zijn er aparte scholen. Het onderwijs is gratis. Je moet verplicht leren van 5 tot 16 jaar. Wil je nog langer leren dan blijft de school nog 2 jaar gratis. Er zijn goede opleidingen voor beroepen. Er zijn technische scholen, landbouwscholen of opleidingsscholen ( onderwijzers verpleegkundigen enz.) Ook zijn er hogescholen en kunstacademies. In Israël kun je nu kiezen voor 3 soorten onderwijs: openbaar onderwijs ( Mamlathi), bijzonder onderwijs ( Mamlathi Dati ) en de yeshiva. De yeshiva is alleen voor streng gelovigen. Bij de yeshiva moeten de ouders wel een deel betalen.