Boeddha

Denkbeelden filosoof
Boeddha (Prins Siddharta Gautama)

Boeddha is de man achter het Boeddhisme, een godsdienst uit het Oosten, die hoe langer, hoe meer gelovigen trekt, en recentelijk ook in de Westerse Wereld. Deze man leefde erg lang geleden, maar de ideeën die hij had, worden nu nog steeds gezien als een leidraad voor het leven. Wie was deze man, en wat waren zijn ideeën?

Prins Siddharta Gautama werd ongeveer 485 jaar voor Christus geboren in Lumbini, tegenwoordig ligt dit in Nepal. Hij werd geboren als zoon van de heerser van een klein koninkrijk, ergens in Noord-Oost India. Een wijze man kwam niet lang na zijn geboorte aan zijn wieg en voorspelde dat de jonge prins ofwel een groot godsdienstig leider zou zijn, ofwel een grote koning. Zijn vader, koning Suddhondana hield veel van zijn zoon, en was vastberaden om ervoor te zorgen dat zijn zoon een grote koning zou worden. Om dit te bereiken, besloot hij zijn zoon alleen in geluk te laten leven, om zo niet de slechte kant van de wereld te laten zien, waardoor hij mogelijk een rondtrekkende filosoferende godsdienstige leraar zou worden. Siddharta leidde daarom een leven in luxe. Hij woonde in het grote paleis van zijn vader, waar hij nooit uitkwam, en zag nooit ziekte, verdriet, oftewel de slechte kant van het leven. Zo bracht hij zijn jeugd door en ook een deel van zijn beginnende volwassenheid. Een prins die zodanig verwend zou moeten zijn, zou al snel arrogant en hooghartig zijn, maar de prins bleef altijd vriendelijk en zorgzaam.

Maar de prins voelde zich helemaal niet gelukkig. Daarom besloot hij op 29-jarige leeftijd het paleis te verlaten om de buitenwereld te verkennen. Wat hij daar zag veraderde zijn leven. Hij besefte door de harde werkelijkheid te zien, dat hij zijn hele leven was afgezonderd van de werkelijkheid. Waar hij kwam zag hij een oud persoon, een ziek persoon, een dood persoon en een heilig persoon. Door de drie eerste personen besefte hij dat ouderdom, ziekte en de dood iedereen overkomt en hoort bij het leven. De vierde man, de heilige man, straalde een buitengewone kalmte uit, en de prins begreep dat hij de waarheid over het leven kende. Toen de prins terugwas in het paleis, kon hij de gedachten over de duistere kant van het leven maar niet loslaten. Vooral de heilige man, liet een grote indruk achter. Hij dacht dat de ideeën van de heilige man moesten worden nageleefd, en zo kwam hij tot de conclusie dat ook híĵ zich wilde wijden aan de religie en op zoek wilde gaan naar de werkelijkheid van het leven. Zo kwam er de dag dat hij met veel moeite afscheid nam van zijn vrouw, vader en zijn pasgeboren zoon en het paleis stilletjes verliet, gekleed in een monnikgewaad en met een onherkenbaar kapsel.

Dit was hoe hij zelf naar ‘de waarheid, de verlichting’ op zoek ging. Hij sloot zich aan bij godsdienstige leraren, maar hij vond niet wat hij zocht. Hij sloot zich aan bij asceten, bijna zonder eten of slaap leven, maar ook hier vond hij niet de verlichting. Inmiddels zes jaar na zijn vertrek uit het paleis besloot hij zelf op zoek te gaan. Hij ging mediteren en zocht zo ‘de verlichting.’

Tijdens deze meditaties vond hij het antwoord. Het antwoord op de vraag wat de oorzaak van het lijden is, en hoe het lijden kan worden gestopt. Later zou de prins ‘Boeddha’ worden genoemd, dat ‘de verlichte’ betekent.

Denkbeelden (Dhamma) Het leven is lijden. Als mens lijd je altijd. Geluk is slechts tijdelijk, en gedurende dit tijdelijke geluk is er toch altijd een lijden. De kunst is dus zo min mogelijk te lijden. Dat is een van de belangrijkste lessen van Boeddha geweest. Hoe zo min mogelijk te lijden en vervolgens ‘verlicht’ geraken. (nadere uitleg volgt) Het lijden zou volgens Boeddha worden veroorzaakt doordat de geest teveel verlangt / wenst naar geluk of spullen, en zich daar vervolgens teveel aan hecht. Deze spullen / geluk verdwijnt op den duur altijd en dus zullen we lijden. Als we hiervan af weten te komen, dan zijn we van het lijden verlost. Het geluk zoeken we altijd buiten ons, terwijl we binnen moeten kijken. Boeddha stond heel bijzonder tegenover de geest. De geest is een heel groot ‘onderdeel’ dat we niet moeten onderschatten. Lichaam en geest zijn gescheiden. Twee aparte delen. Wij zijn onze geesten, terwijl onze lichamen ons een ‘verblijf’ bieden. Dit wordt ook ondersteund door het geloof in de cirkel van leven, overlijden en reïncarneren. Dit is een proces waarbij de geest alsmaar doorleeft, zo wordt gedacht. Ons lichaam, wordt oud, eventueel ziek, en sterft. Maar onze geest blijft doorbestaan. Het komt in een tijdelijke wereld (korte pauze), en komt vervolgens in het volgende lichaam. Daarin zal zijn / haar volgende leven plaatsvinden. Pas als een lichaam de verlichting heeft gevonden (goed geleefd, niemand gekwetst en het ware geluk heeft gevonden) dan zal zijn geest voorgoed sterven, het komt dan in de wereld van eeuwige gelukzaligheid. Dit is dus waar iedereen naar streeft.

De Vier Edele Waarheden: - Het leven bestaat uit pijn en lijden - De oorsprong van het lijden is het verlangen naar geluk - Vernietiging van het verlangen overwint het lijden - Het Achtvoudige Pad leidt tot de beëindiging van het lijden. Om een goed leven te hebben en de verlichting te vinden is er het Achtvoudige Pad dat in elkaar samenhangt. Wijsheid leidt tot beter gedrag, verbeterd gedrag leidt tot een grotere concentratie en dat veroorzaakt meer wijsheid.

Het Achtvoudige Pad: Wijsheid: - Juist inzicht (zienswijze) Vooral het begrijpen van de Vier Edele Waarheden is van belang. Kortom het Boeddhisme aannemen. - Juist besluit. (bedoeling) Onder andere levende wezens geen pijn doen. Het gaat hier om onzelfzuchtig en medelevend te zijn
Gedrag: - Juist woord (spreken) Altijd eerlijk zijn, en nutteloze spraak vermijden. - Juiste daad (handelen) Het geluk van anderen bevorderen, en vriendelijk en nadenkend zijn bij alles wat men doet. - Juist leven (voorziening in levensonderhoud) Een beroep uitoefenen dat nuttig is voor de maatschappij, dieren en / of milieu en het juist niet schaadt. (Voorbeeld; wordt geen slachter of handelaar in wapens
Concentratie: - Juist streven (inspanning) Het slechte te verhelpen, het goede aan te moedigen. - Juist denken (aandacht of opmerkzaamheid) Bedacht zijn op de manier van denken, voelen, handelen en geen gedrag waar men later spijt van krijgt. - Juiste meditatie (concentratie) Alles overdenken, concentreren op een bepaald object / probleem, vredig voelen, juist níks denken of een hoger bewustzijn bereiken zijn de hoofddoelen van meditatie, een belangrijk onderdeel in Boeddha’s leer. Immers heeft boeddha zijn leer opgesteld gedurende zijn meditatie en zag hij de verlichting. (Boeddhistische monniken kunnen bijvoorbeeld urenlang nadenken over voor ons ‘nutteloze’ problemen, als: Wat is het geluid van één klappende hand?)

Voorbeelden: - Het Boeddhisme vindt jaloezie een kwalijke zaak. Het is geen aanmoediging van het geluk van anderen. - Het gebruik van verdovende middelen (drugs, alcohol) staat helder denken (concentratie, meditatie) in de weg en wordt afgeraden.

De dood is iets dat niet wordt ‘gevreesd’ omdat de geest of terugkomt, of nog beter, naar nirvana, de plek van de eeuwige gelukzaligheid. Verlichte mensen vrezen de dood al helemaal niet.

Ook staat het Boeddhisme redelijk open voor paranormale zaken, het geloof in een sterke geest die staat boven het lichaam, reincarnatie en andere zaken worden verworpen door de Westerse wetenschappelijke ideeën.

Deze ‘wijsheden’ zijn de hoofdideeën van de leer van Boeddha. Zoals te zien is, is de leer niet gebaseerd op een \'god,’ maar alleen op ‘geloof.’ Later zou de leer, die pas na ongeveer 500 jaar is op geschreven, zich massaal verspreiden. Doordat de godsdienst mondeling werd overgebracht, en de afstanden waarover deze denkbeelden reisden erg groot waren, werd alles een beetje vervormd, maar de ‘hoofdleer’ van Boeddha was onveranderd. De aanpassingen leidden tot de komst van verschillende boeddhismen, zoals bijvoorbeeld het Zenboeddhisme, waarin meditatie erg belangrijk is, of het Tibetaans Boeddhisme, die ook geloofd in goden. Zo zijn er verschillende normen en waarden onder de boeddhisten maar de hoofdleer is hetzelfde.

Bronvermelding: www.karmapa.nl
www.scholieren.com
boeddhisme.pagina.nl

BOEDDHISME, Catherine Hewitt
Himalaya, Sjoerd de Vries
Seven Years In Tibet, Heinrich Harrer
Boeddhisme, John Snelling