Gevolgen van broeikaseffect

Hoofdvraag: Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect?

Deelvragen: 1. Hoe werkt het broeikaseffect? 2. Waardoor ontstaat het versterkte broeikaseffect? 3. Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect? 4. Wat kunnen we doen aan het versterken van het broeikaseffect?

Hoe werkt het broeikaseffect?

Het klimaat op aarde wordt voor een groot deel door de dampkring bepaald. De dampkring is de luchtlaag om de aarde. De dampkring bestaat uit een mengsel van verschillende gassen, die het zonlicht doorlaten naar de aarde. Door het zonlicht wordt de aarde verwarmd. De aarde straalt de warmte ook weer uit. Door een aantal gassen in de dampkring wordt deze warmte-uitstraling tegen gehouden. Dit voorkomt dat de aarde te veel warmte verliest. Zonder deze gassen in de dampkring zou de temperatuur van het aardoppervlak ongeveer 30 graden Celsius lager zijn. De werking van de gassen in de dampkring is te vergelijken met een broeikas. Een (broei)kas houdt de warmte die binnenkomt ook vast. De gassen in de dampkring die het broeikaseffect veroorzaken worden ook wel broeikasgassen genoemd.

Waardoor ontstaat het versterkte broeikaseffect?

Mensen gaan steeds meer broeikasgassen aan de dampkring afgeven. Hierdoor houdt de dampkring meer warmte vast en stijgt de temperatuur op aarde. Het versterkte broeikaseffect wordt ook wel broeikasgevaar genoemd. De belangrijkste broeikasgassen zijn waterdamp en koolstofdioxide. Vooral door de toename van koolstofdioxide in de dampkring wordt het broeikaseffect versterkt. Koolstofdioxide komt steeds meer in de lucht doordat mensen steeds meer energie gaan gebruiken. De industrie en het verkeer zijn sterk toegenomen. In de landbouw worden veel machines gebruikt. De glastuinbouw gebruikt veel energie voor verwarming en voor verlichting. Door huishoudens wordt ook veel energie gebruikt. Om aan deze energie te komen verbranden we steenkool, aardolie, benzine en aardgas. Bij die verbranding ontstaat koolstofdioxide. Ontbossing draagt ook bij aan de toename van koolstofdioxide in de lucht. Planten en bomen hebben koolstofdioxide nodig voor fotosynthese. Deze koolstofdioxide halen ze uit de lucht. . Bij ontbossing worden ook vaak bossen platgebrand. Hierbij komt er heel veel koolstofdioxide in de lucht. Ook de intensieve veehouderij zorgt voor versterking van het broeikaseffect. Uit de mest komt een gas vrij dat in de dampkring werkt als broeikasgas.

Koolstofdioxide komt vrij als je olie, kolen of gas verbrandt. Dat zijn ‘fossiele brandstoffen’. Mensen gaan steeds meer fossiele brandstoffen verbranden. Eigenlijk is dat al zo sinds de Industriële Revolutie. Elektriciteitscentrales verbranden fossiele brandstoffen om stroom te produceren. Fabrieken draaien op olie, kolen of gas. Net zoals auto’s en vliegtuigen. Zo komt er steeds meer CO2 terecht in de dampkring. En daar draagt het bij aan de opwarming van de aarde. Koolstofdioxide komt ook vrij door ontbossing. Bossen nemen CO2 op. Maar als ze worden gekapt, stoten ze die ook weer uit. In Indonesië woedden hele felle bosbranden in 1997 en 1998. Dat voegde net zoveel CO2 toe aan de dampkring, als alle olie, kolen en gas die per jaar worden verstookt in Europa. Hoeveel koolstofdioxide kunnen we nog uitstoten voordat het klimaat gevaarlijk verandert? Greenpeace berekende dit koolstofbudget.

Koolstofbudget
Ons koolstofbudget is 255 miljard ton. Dat lijkt meer dan het is. De wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide is nu zeven miljard ton per jaar. In dat tempo kunnen we nog dertig tot veertig jaar doorgaan. Dan is het budget op en de grens van gevaarlijke klimaatsverandering bereikt. De consequenties voor de winning van olie, kolen en gas zijn groot. Het betekent immers dat we direct kunnen stoppen met het zoeken van nieuwe olie- en gasvoorraden. Het koolstofbudget is niet toereikend om alle tot nu toe aangetoonde voorraden te verbranden. Het budget van 255 miljard ton geldt alleen als de ontbossing stopt. Als die doorgaat, komt er meer koolstofdioxide in de atmosfeer terecht. Dan is het koolstofbudget een stuk kleiner en kunnen we ons nog minder verbranding van olie, kolen en gas permitteren.

Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect?

Over de precieze gevolgen van de versterking van het broeikaseffect is nog niet alles bekend. Wel is duidelijk dat er een klimaatsverandering kan optreden.

Wat zijn de gevolgen van klimaatsverandering?

De gevolgen van klimaatsverandering zijn behoorlijk groot. Hieronder kun je zien wat de gevolgen van klimaatsverandering zijn.

Overstromingen
Water zet uit bij verwarming. Daardoor stijgt de zeespiegel en zullen laaggelegen gebieden overstromen. Vooral ontwikkelingslanden zoals Bangladesh zullen in grote problemen komen. Daar is geen geld om dijken te bouwen.

Regen
De dampkring wordt warmer en daardoor bevat hij meer waterdamp. Hierdoor komen er meer en hardere regenbuien. Hierdoor komt er nog meer kans op overstroming.

Stormen
Er komen meer en hevigere orkanen en cyclonen voor.

Droogte
Op veel plaatsen in de wereld worden droogte records gebroken. Hierdoor worden woestijnen groter. Biologen denken dat er meer insectenplagen en ziekten zullen komen, omdat larven de zomers nu gemakkelijker overleven. De kans op bosbranden wordt ook steeds groter.

IJskappen
IJskappen worden dunner en gletsjers trekken zich terug. De sneeuw die altijd in de toendra’s ligt smelt langzaam.

Verbleekt koraal
Koraalriffen zijn prachtig om te zien. Dat komt door de kleurige koraaldiertjes. Als de temperatuur van het zeewater stijgt, sterft het koraal. De koraalriffen worden.

Voedsel
Volgens sommige wetenschappers zal de voedselvoorziening in gevaar komen, doordat de landbouw in sommige gebieden onmogelijk wordt. Volgens anderen kan het versterkte broeikaseffect een gunstige invloed hebben op de landbouw. Een hogere temperatuur heeft een gunstige invloed op de groei van gewassen. Bovendien zouden delen van de aarde die nu te koud zijn voor landbouw door de hogere temperatuur wel geschikt kunnen worden voor landbouw.

Wat kunnen wij doen tegen het versterken van het broeikaseffect?

Oplossingen Reject Negative Energy, Choose Positive Energy! Nu wordt er energie gehaald uit olie, kolen, gas en kernenergie. Er bestaan al heel lang andere manieren om energie op te wekken. Olie, kolen en gas zijn fossiele brandstoffen. Vanwege het versterkte broeikaseffect moeten er veel en veel minder fossiele brandstoffen worden gebruikt voor het opwekken van energie. Sommige mensen zien kernenergie als oplossing voor het klimaatprobleem, omdat een kerncentrale geen CO2 (koolstofdioxide) uitstoot. Kernenergie is toch geen oplossing voor het klimaatprobleem, nu heb je misschien geen last meer van klimaatsverandering, maar nu hou je wel levensgevaarlijk radioactief afval over.

In beide gevallen krijgen de volgende generaties met negatieve gevolgen van onze energiebehoefte te maken. De echte oplossing is het gebruiken van de wind, de zon en waterkracht. Het is ook belangrijk dat we bezuinigen: zuiniger omgaan met brandstoffen.

Groene stroom
Er komen de laatste tijd wel veel reclames voor groene stroom op de radio en op tv, maar de stroom uit de stopcontacten in Nederland is de laatste jaren alleen maar vuiler geworden. Energiebedrijven kopen steeds meer goedkope stroom uit het buitenland die voor een groot deel is opgewekt met kernenergie en bruinkool. Energie bedrijven steken daardoor veel minder geld in groene stroom.

Consumenten kunnen de toename van vuile stroom tegengaan. Sinds 1 juli 2001 is de markt voor groene energie geliberaliseerd. Dat wil zeggen dat consumenten sinds 1 juli 2001 groene stroom kunnen kopen bij het energiebedrijf naar hun keuze.

Als je overstapt op groene stroom laat je duidelijk zien dat je TEGEN vuile energie uit het buitenland bent. En laat je duidelijk zien dat je VOOR groene energie bent. Hoe meer mensen overstappen op groene stroom, hoe duidelijker we laten zien dat we vóór groene energie zijn en tegen vuile stroom van kerncentrales en zo. Overschakeling naar groene stroom is nodig als we klimaatsverandering echt tegen willen gaan.

Maatregelen van de overheid

De overheid heeft een aantal maatregelen genomen om de afgifte van koolstofdioxide en andere afvalgassen te beperken. De belangrijkste maatregel is beperken van het energiegebruik. De industrie en de elektriciteitscentrales moeten zuiniger omgaan met energie. Bovendien moeten de rookgassen worden gezuiverd, zodat er minder afvalgassen in de lucht komen. Verder stimuleert de overheid de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen zoals zonne-energie en windenergie. Deze energiebronnen zijn veilig voor het milieu en raken nooit op.

De overheid wil dat minder mensen de auto gaan pakken en dat er meer mensen gebruik gaan maken van het openbaarvervoer. Verder moet sinds een aantal jaren alle nieuwe auto’s voorzien zijn van een katalysator. Door de katalysator worden de uitlaatgassen van een auto gereinigd. Daarnaast ontwikkelt de auto-industrie auto’s die steeds minder energie gebruiken. We zeggen dat auto’s zuiniger gaan rijden. Ook heeft de overheid maatregelen genomen om het mestoverschot te verminderen. Er mogen bijvoorbeeld geen bedrijven voor intensieve veeteelt bijkomen. Bestaande bedrijven mogen alleen uitbreiden als een andere veehouder stopt of zijn veestapel inkrimpt. Door deze maatregel is de Nederlandse veestapel de laatste tien jaar vrijwel gelijk gebleven. Het aantal varkens is door de varkenspest zelfs iets afgenomen. Verder bevordert de overheid de ontwikkeling van nieuwe technieken om mest te verwerken. Bijvoorbeeld om uit mest gas (biogas) te halen of om mest te verwerken tot mestkorrels. Door voorlichting te geven wil de overheid zorgen dat wij allemaal zuiniger omgaan met energie. Per slot van rekening komt 26% van het energieverbruik in Nederland voor rekening van woningen en huishoudens. En ook aan de rest van het energieverbruik dragen wij een steentje bij, bijvoorbeeld doordat we aan het verkeer deelnemen.

Voor milieu organisaties gaan de maatregelen van de overheid niet ver genoeg. Zij voeren vaak actie om nog een stapje verder te gaan. Veel milieuorganisaties hebben een jeugdafdeling. Door daarvan lid te worden kun je zelf actief meewerken aan een beter milieu. Hieronder is iets geschreven over de dingen die de milieuorganisatie Greenpeace wil en doet.

Wat wil Greenpeace?

Kort gezegd: Reject Negative Energy, Choose Positive Energy! Greenpeace stimuleert schone energie uit bronnen die niet slecht zijn voor het milieu en die niet op kunnen raken(zoals zon, wind en water) en die er ook niet voor zorgen dat onze nakomelingen een nucleaire erfenis krijgen. Wat moet er gebeuren?

- Omschakelen van vervuilende energiebronnen als kolen, gas en olie naar schone energiebronnen. Investeren in schone energie, in plaats van vuile energie; dus niet alleen in geïndustrialiseerde landen, maar ook in ontwikkelingslanden. - Stoppen met kernenergie en stoppen van opwerking. - Stoppen met zoeken van nieuwe vervuilende bronnen van olie, gas en kolen. Geen nieuwe bronnen aanboren. Als gevolg van het broeikaseffect kunnen de beschikbare brandstoffen niet eens worden opgemaakt. Door aanboren van steeds meer nieuwe bronnen neemt de uitstoot van koolstofdioxide steeds sneller toe. - Voorkomen van olievervuiling. Goed opruimen van bestaande vervuiling.

Wat doet Greenpeace?

Greenpeace voert wereldwijd actie tegen klimaatsverandering. Door onderzoek naar gevolgen van vuile energie.

Greenpeace wil dat er werkelijk wat verandert. Greenpeace zet daarvoor alle mogelijke middelen in. Waar mogelijk door alternatieven aan te dragen. En door onderzoek te doen naar schone technieken. Greenpeace wil dat consumenten keuze en invloed hebben. Sinds 1 juli 2001 is de markt voor groene energie geliberaliseerd. Dat wil zeggen dat consumenten groene stroom mogen kopen bij het energiebedrijf naar hun keuze. De consument kan nu, als gebruiker van elektriciteit, de toename van vuile stroom tegengaan. Door over te stappen op groene stroom.

Wat kunnen wij zelf doen?

Er zijn verschillende manieren waarop wij een steentje bij kunnen dragen aan het voorkomen van klimaatsverandering en uitputting van fossiele brandstoffen.

Tips

1. Wees zuinig met energie. Hoe kunnen wij energie besparen? In plaatje 12 is het huishoudelijk energieverbruik weergegeven. Een gedeelte van dit energieverbruik is direct merkbaar. We kopen gas, elektriciteit en benzine. Dit is ongeveer de helft van alle huishoudelijke
energie. De andere helft van het energieverbruik
gaat zitten in de productie en transport van alle producten en apparaten. Dit deel van het energieverbruik merken we zelf niet, maar we kunnen toch wel meehelpen om dit energieverbruik te beperken. Bijvoorbeeld door groenten van de open grond te nemen in plaats van kasgroenten. 2. Koop zelf zonnepanelen. Dat betekent twintig jaar schone stroom en minder CO2-uitstoot. Een nadeel hiervan is dat het wel heel duur is. In al die twintig jaar dat die zonnepanelen meegaan krijg je het geld dat je anders bij een elektriciteitsbedrijf betaald er niet uit. Het is dus duurder als je zonnepanelen koopt. 3. Stap (zonder extra kosten) over op groene stroom. Eerst was groene stroom nog duurder dan vuile stroom, maar nu is groene stroom even duur als vuile stroom. Dus zullen er nu wel meer mensen overstappen op Groene stroom.