Ergonomie van bureaustoelen

Dit is een werkstuk over de ergonomie van bureaustoelen. we hebben eerst een algemeen deel, en daarna specifiek over bureaustoelen.

Wat is ergonomie?
Ergonomie is de wetenschap, waarmee geprobeerd wordt mensen zo gezond, efficiënt en comfortabel mogelijk te kunnen laten leven en werken.
Je hebt verschillende soorten ergonomie. Zo heb je o.a. software-ergonomie, werkplekergonomie en productergonomie. Onder software-ergonomie valt bijv. een website, die voor iedereen te begrijpen en overzichtelijk is, bij werkplekergonomie vooral dat je werkplek goed is opgesteld, zodat je geen klachten krijgt. Productergonomie is bijv. een videorecorder zo ontwerpen dat hij door iedereen te bedienen is.
Het woord ‘ergonomie’ komt van de Griekse woorden ‘ergon’ en ‘nomos’.
Ergon betekend: werk/arbeid
Nomos betekend: regel/wet
Letterlijk betekend het dus ‘arbeidswet’.
Ergonomen zijn wetenschappers die de ergonomie bestuderen. Ze proberen daarbij gebruiksvoorwerpen, taken en technische systemen zoveel mogelijk aan het menselijk lichaam aan te passen.
Sinds een paar decennia is er een Arbo-wet. Dat is een wet voor de arbeidsomstandigheden. Daarin staan regels voor de werkplek van mensen. Zowel voor een bouwvakker als iemand die de hele dag op kantoor zit. In de Arbo-wet staan regels die over veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk gaan. Dit controleren ze ook. Als deze wetten niet worden nageleefd door de werkgever, krijgt het bedrijf een flinke boete. Sowieso is het ook belangrijk voor het bedrijf om een goede werkplek voor de werknemers te creëren, want als dat er niet is, kunnen ze daardoor klachten krijgen, en ziek worden. Het bedrijf is daar dan de dupe van, want die heeft een werknemer minder die ze nog wel salaris moeten betalen.
Niet alleen op het werk is ergonomie belangrijk maar natuurlijk ook op school en thuis. Daar wordt door de detailhandel dan ook steeds meer aandacht aan besteed de laatste jaren.
Kortom, ergonomie is erg belangrijk voor de mens. Het maakt het leven makkelijker en er komen minder klachten door voort.

Ergonomie door de jaren heen

Vroeger hield men zich nog niet zo bezig met de ergonomische wetenschap. Men maakte gewoonlijk producten. De mensen die het product kochten keken ook niet of het product aan ergonomische eisen voldeed. Langzamerhand ging men doorkrijgen dat de producten die gemaakt werden ook rekening moesten houden met het functioneren van het menselijk lichaam. Daar ging men dus ook aan werken. Ergonomie betekende toen “maak het uzelf zo gemakkelijk mogelijk, span u zo min mogelijk in.” Er werd onderzoek naar gedaan hoe men het product beter kon aanpassen aan de mens. Ook de klanten gingen er op letten. In de loop der jaren is dus zo de wetenschap naar ergonomie ontstaan. Er wordt steeds meer aandacht aan de ergonomie besteed en men houdt veel meer rekening met ergonomie. In de toekomst zal er nog veel meer aandacht aan besteed worden. Ergonomie is nu al niet meer weg te denken uit onze maatschappij.

De ergonomische eisen van een bureaustoel

Een ergonomisch verantwoorde bureaustoel voorkomt heel wat klachten. Daarom moeten deze bureaustoelen aan veel eisen voldoen.

De zithoogte
De juiste zithoogte is, als je onderbenen en bovenbenen een hoek van 90º vormen. Je moet er voor zorgen dat je geen grote druk voelt op de bovenbenen. De voeten moet plat op de vloer of op een voetenbankje geplaatst worden. De bureaustoel moet ook makkelijk in hoogte verstelbaar zijn, zodat bij lange mensen en korte mensen nog steeds een hoek van 90º ontstaat tussen de benen. De zithoogte kan je bij de meeste bureaustoelen met een hendel verstellen aan de onderkant.

De rugleuning
De rugleuning moet hoog en breed genoeg zijn. Het is belangrijk dat je rug vooral in het onderste deel ondersteund wordt. Daarom moet het voorzien zijn van een lendensteun. Dit is een steun aan de onderkant van de rugleuning om de lendenwervels te ondersteunen, zodat de bekken niet naar achter kantelen. De rugleuning moet niet tot over de schouders lopen, zodat je je armen vrij kunt bewegen. De rugleuning moet ook verstelbaar zijn, zodat je de hoogte aan kunt passen aan je eigen lengte.

Synchroonbeweging
De bureaustoel moet ook aan de synchroonbeweging voldoen. Deze beweging zorgt ervoor dat er steeds een hoek van 90º tot 95º blijft tussen de zitting en de rugleuning, zodat je niet uit de stoel weg kan glijden.

De armleuning
De armen moeten ontspannen op de leuning kunnen rusten. Tussen de onderarm en bovenarm moeten een hoek van 90º zijn. Zo moeten de schouders ontspannen aanvoelen. De armleuning moet ook verstelbaar zijn, zowel in de lengte als in de breedte.

De zitdiepte
De bovenbenen dienen goed ondersteund te worden, zodat je je knieholte vrij laat. Er moet ongeveer een vuist (4 vingers breed) tussen de voorkant van de zitting en de achterkant van de onderbenen passen.

Gewichtsinstelling
Voor een optimaal zitcomfort is het nodig dat de veerdruk afgesteld is op je lichaamsgewicht. Zo kan bij elke houding het bovenlichaam goed ondersteund worden.

Wielen
Het is erg van belang welke wielen je hebt bij een bureaustoel. Er moet aangedacht worden op welke vloer de bureaustoel moet rijden. Bij een harde vloer moet je zachte wielen hebben en bij een zachte vloer moet je harde wielen hebben.

Kussens
De kussens van een bureaustoel moeten zacht, maar wel stevig zijn. Als het kussen te zacht is, dan kan de harde zitschaal door het kussen heen gevoeld worden.

Eisen volgens de NEN-1812:

De meeste zijn in de EN-1335 ongeveer het zelfde gebleven.

Klachten
Als je bureaustoel niet goed zit, kan je vele klachten krijgen. Nek en schouderklachten komen het meest voor. Ook rugklachten hoor je veel.

Nekklachten (21% van de klachten door verkeerde werkhouding)
Als je een tijd met je hoofd naar voren zit, kan je last van je nek krijgen. Je belast je nek daarmee namelijk. De spieren in je nek en je nekwervels zijn er niet op gebouwd. Je spieren kunnen dan verstijven waardoor je last van je nek kunt krijgen. Als je je bekken naar achter kantelt, komen je lendenwervels naar achteren. Maar dan komt er bij de wervels in je nek een grote druk en daardoor kunnen klachten aan je nekwervels ontstaan. Een goede rugsteun met lendensteun is dus belangrijk zodat dat je ruggenwervels in de goede houding blijven.

Rugklachten (14% van de klachten door verkeerde werkhouding)
Ook bij rugklachten is de ruggenwervel de grote boosdoener. Net zoals bij nekklachten. Als je rug bol is, kan je niet alleen nek, maar ook rugklachten krijgen. Voor heel je rug is het slecht als je op die manier zit en het kan pijn in de rug veroorzaken.

Schouderklachten (19% van de klachten door verkeerde werkhouding)
Je kan last van je schouders krijgen, als je onderarmen niet genoeg, of op de verkeerde plek steun hebben. Ook als je niet rechtop zit, kan dit schouderpijn veroorzaken.
Ook klachten aan de ellebogen en polsen (RSI) komen veel voor. Maar dat heeft ook te maken met de hoogte van je bureau.

Interview 1

Met een deskundige van Buromex kantoor en projectmeubelen in Bodegraven

1. Waar moet je op letten als je een ergonomisch verantwoorde bureaustoel wilt kopen?
De zithoogte, de zitdiepte, de synchroonbeweging, de rugleuning, de rughoogte, de armleuning, de gewichtsinstelling, de wielen en de bekleding.

2. Welke klachten kunnen ontstaan als je bureaustoel niet goed zit? (en hoe komt dat dan)
Nekklachten, rugklachten, schouderklachten, elleboogklachten, hand/polsklachten. Dat kan bijv. komen doordat je geen goede bureaustoel hebt of doordat je geen goede houding hebt.

3. Kan je, ook al heb je een geweldige bureaustoel, nog steeds klachten krijgen? (zo ja, waaraan dan?)
Ja, maar dan komt het niet door de bureaustoel, maar bijv. door een verkeerde houding.

4. Wat is de prijs voor een bureaustoel, die aan de ergonomisch eisen voldoet?
Het varieert van €400,- tot €800,-

5. Zijn stoelen voor iedereen goed, of is de ene stoel geschikter voor de een als voor de ander?
Niet iedere stoel is voor iedereen goed. Het ligt er vooral aan hoe je lichaam is gebouwd. Ben je groot, dan kan je het beste een grote stoel kopen.

6. Wordt er veel gevraagd over de ergonomie van bureaustoelen door klanten?
Ja, er wordt steeds vaker naar gevraagd.

7. Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst op dit gebied?
Er wordt steeds vaker op de ergonomie van een bureaustoel gelet, omdat mensen steeds vaker te maken krijgen met klachten. Steeds meer mensen vinden het belangrijk dat je een goede stoel nodig hebt om in te kunnen werken. Tevens wordt er ook meer van de Arbo-wet geëist, dan vroeger.

Interview 2

Met een deskundige van Buropa projectmeubelen & interieur in Gouda.

1. Waar moet je op letten als je een ergonomisch verantwoorde bureaustoel wilt kopen?
Tot vorig jaar moest de stoel voldoen aan de NEN-1812 norm. Dit is een Nederlandse Ergonomische Norm die beschrijft hoe een bureaustoel gemaakt moet worden om ergonomisch goed te kunnen zitten. Begin dit jaar is deze norm overgegaan in de Europese norm EN-1335. Deze is wat minder streng dan de NEN-1812. In de norm wordt bijvoorbeeld heel duidelijk beschreven hoe breed de zitting moet zijn; op welke manier je de zitting en rug moet kunnen instellen; hoe hoog de zitting moet zijn en hoe groot de armleggers moeten zijn.
Waar je nog meer op moet letten is dat de stoel lekker zit! Dit is uiteraard het belangrijkste, want een ergonomische bureaustoel waar je niet lekker op zit geeft ook klachten.

2. Welke klachten kunnen ontstaan als je bureaustoel niet goed zit?
(En hoe komt dat dan?)
De klachten die je kunt krijgen zijn o.a.: rugpijn, nekpijn, last van je onderbenen, pijn in je schouders, RSI. Al deze klachten zijn per persoon verschillend, omdat iedereen nu eenmaal anders is gebouwd. Daarom is het zo belangrijk hoe je je bureaustoel instelt. De stoel moet goede steun geven waar je dat het meest nodig hebt: in je onderrug. Een goede bureaustoel kun je zo instellen dat je op de goede hoogte achter je buro zit, en dat je hele lichaam op de goede punten ondersteund wordt.
Wanneer dit niet gebeurt kun je de klachten krijgen zoals beschreven.

3. Kan je, ook al heb je een geweldige bureaustoel, nog steeds klachten krijgen? (Zo ja, waaraan dan?)
Ja, zelfs al voldoet je bureaustoel aan alle eisen die de NEN-1812 en EN-1335 normen stellen, dan kun je nog steeds klachten (zoals rugpijn, nekpijn, etc.) krijgen. Niet elke goede bureaustoel is geschikt voor iedereen.

4. Wat is de prijs voor een goede ergonomisch verantwoorde bureaustoel?
Dat is heel verschillend. Er zijn al goede stoelen vanaf € 325,= en de duurste zal al gauw € 2.000,= kosten. Maar, de prijs zegt niets over hoe goed de stoel zit. Dat is voor ieder persoon weer anders. De één zal in een stoel van € 350,= heerlijk zitten en prima kunnen werken, en de ander kan dat alleen in een stoel van zeg maar € 1.100,=.

5. Zijn stoelen voor iedereen goed, of is de ene stoel geschikter voor de een als voor de ander?
Zoals ik al schreef, er zijn stoelen waar heel veel mensen goed in kunnen zitten en andere stoelen die maar voor weinig mensen geschikt zijn. Iedereen is anders gebouwd en daarom zijn er ook zoveel verschillende merken en stoelen.

6. Wordt er veel gevraagd over de ergonomie van bureaustoelen door klanten?
De laatste jaren wordt er door klanten steeds meer gevraagd en geëist dat de stoelen die ze kopen voldoen aan de NEN-1812 of EN-1335 norm. Door alle informatie die klanten krijgen van o.a. de ARBO-dienst (een organisatie die de ARBeidsOmstandigheden beoordeeld) weten ze waar ze op moeten letten als ze een bureaustoel kopen.

7. Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst op dit gebied?
(Wanneer kunnen we dat verwachten?)
Door de ontwikkelingen op het gebied van de ergonomie en de verbeterde inzichten in het functioneren van het menselijk lichaam zullen de komende jaren de stoelen ergonomisch steeds beter worden. Je zult de stoel beter en gemakkelijker aan je eigen situatie kunnen aanpassen.
Daarnaast is er ook een ontwikkeling op het gebied van automatisering. Binnen een jaar of 5-7 zullen er bureaustoelen op de markt komen die de instellingen van mensen kunnen onthouden. Als er dus meer mensen van één stoel gebruik maken zal, door middel van een chip, de stoel van elke gebruiker de persoonlijke instellingen kunnen onthouden.

Zelfonderzoek Britt

De zithoogte
De hoogte is verstelbaar. Er blijft constant een hoek van 90º.

De rugleuning
De leuning is verstelbaar. Het is breed genoeg, maar niet lang genoeg. Er is geen lendensteun aanwezig.

Synchroonbeweging
Bij mijn bureaustoel is er een synchroonbeweging. Zo blijft er, in welke houding je ook zit een hoek van 90º tot 95º en kun je niet uit de stoel weg glijden.

De armleuning
De armleuningen zijn niet verstelbaar

De zitdiepte
De zitdiepte ontbreekt aan mijn bureaustoel

Gewichtsinstelling
Ook de gewichtsinstelling ontbreekt.

Wielen
De wielen zijn goed. De bureaustoel rijdt op een harde vloer en heeft zachte wielen.

Kussens
De kussen voelen zacht aan en zijn niet te slap.

Conclusie
Mijn bureaustoel is ergonomisch afgekeurd. Het voldoet niet aan alle ergonomische eisen. Het is dus tijd dat ik een nieuwe bureaustoel ga kopen, hoewel ik niet vaak op mijn bureaustoel zit.

Zelfonderzoek Louise

De zithoogte
De zithoogte is verstelbaar, zodat de stoel voor iedereen op z’n eigen lengte in te stellen is.

De rugleuning
De leuning is niet verstelbaar. Het is breed genoeg, maar niet hoog genoeg. Er zit wel een lendensteun op.

Synchroonbeweging
de synchroonbeweging zit niet op mijn bureaustoel, maar je kan niet weg glijden want de
rugleuning is niet verstelbaar.

De armleuning
Er zitten geen armleuningen op, maar dat is niet nodig want ik gebruik de stoel alleen met mijn huiswerk, en dan is dat niet nodig omdat je dan je armen op de tafel legt.

De zitdiepte
Je kan de zitdiepte in mijn bureaustoel niet veranderen.

Gewichtsinstelling
De gewichtsinstelling zit er niet op.

Wielen
De wielen zijn goed, maar het zijn speciale wielen. Als je niet op de bureaustoel zit, rijden ze niet, maar als je er wel op zit, wel.

Kussens
De kussens zijn stevig, maar wel lekker zacht.

Conclusie
Mijn bureaustoel is niet ergonomisch verantwoord. Maar dat had ik ook verwacht. Op zich is het wel belangrijk, maar ik vind m\'n bureaustoel gewoon goed zitten, dat vind ik nog belangrijker.