Aids in Tanzania

1 Algemene informatie
a) Titel: Op zoek naar Aids
b) Jaar en plaats van productie: 2002, Tanzania
c) Regisseur/ producent/ redactie: BNN
d) Muziek:
- The Cross van Prince
- Alane van WES
- My Hometown van Bruce Springsteen
e) Lengte: 50 minuten
f) Omroep die de documentaire heeft uitgezonden en op welk tijdstip: BNN (Nederland 2) om 21.20 – 22.10

2 De opbouw van de documentaire
De opbouw van de documentaire is deels situationeel en deels systematisch. Eerst worden de zes jongeren voorgesteld en wordt verteld wat ze in de week tijd in Tanzania zullen gaan doen. Namelijk op zoek gaan naar Aids. Na de inleiding worden de zes jongeren gevolgd en is Bridget degene die commentaar geeft op de beelden en de dingen die gedaan worden. De regisseur mengt niet veel met de beelden in. Nadat de jongeren een paar dagen zijn gevolgd wordt er gevraagd wat ze van de week vonden en hoe hun ervaring was met Aids in Afrika. Dit is dus een soort van conclusie van de gebeurtenissen in die week.

3 Korte inhoud van de documentaire
Zes jongeren van 16 jaar, met geheel verschillende achtergronden, gaan op zoek naar Aids in Tanzania (Oost-Afrika). Ze gaan met de Tanzanianen werken en wonen er in simpele hutjes om er zo achter te komen hoe het leven daar is. In het dorp waar ze zitten, wonen vijf Aids-patiënten, de jongeren gaan als eerste een kippenhok bouwen zodat deze patiënten meer inkomen hebben.
Bij een interview met een Afrikaanse vrouw blijkt dat er gratis condooms worden uitgedeeld door de overheid maar daar wordt weinig gebruik van gemaakt. Veel Tanzanianen vinden het belangrijker om tijdens de seks meer te voelen dan dat ze misschien besmet raken met het HIV-virus.
Bridget Gaat naar een ziekenhuis waar je een gratis Aids-test kan laten doen. Er zitten heel veel mensen en veel van hen zijn besmet. 10% van de mensen in Tanzania zijn besmet. Er is wel een medicatie die het proces van aftakeling verlengt maar die kunnen de meeste Tanzanianen niet bekostigen. Ook zijn er medicijnen die ervoor zorgen dat de moeder het HIV-virus niet doorgeeft aan haar kind. Die worden wel wat vaker toegediend, maar daar is meestal ook weinig geld voor.
Op de tweede dag gaan de tieners de kraamafdeling van een ziekenhuis verven. Ook helpen ze met het werk op de kraamafdeling.
In een naburig dorp zijn in korte tijd meer dan 200 mensen gestorven door Aids. Er wordt bijna een hele generatie gemist en er zijn dus veel wezen.
Omdat jongeren in Afrika al heel vroeg seks (10-12 jaar) hebben en vaak wisselen van personen, wordt er wel voorlichting gegeven, maar of het helpt?
Veel mensen schamen zich ervoor dat ze besmet zijn en vertellen daarom niets als ze met een ander persoon, die nog niet besmet is, naar bed gaan. Zo raken er dus weer meer mensen besmet.
Aids is een taboe, zo kan de epidemie niet makkelijk worden teruggedrongen.
Hoofdvraagstelling en deelvragen
De hoofdvraagstelling heeft met Aids te maken. Waarom zijn er in Afrika zoveel mensen besmet met het HIV-virus en hoe leven zij daarmee?
De zes jongeren hebben ieder hun eigen visie en vragen over Aids. De meeste willen weten waarom de Tanzanianen niet met condoom vrijen en ook de vraag waarom niemand er iets aan doet (met behulp van medicatie) is een veel voorkomende vraag. Door deze vragen te stellen aan Aids-patiënten en doktoren komen ze beetje bij beetje meer te weten over Aids in Afrika.

Functies van de media
De functie van de media is vooral informatie geven over de situatie daar in Tanzania. Het is bedoeld om de mensen, en dan vooral jongeren, te laten zien wat Aids allemaal kan aanrichten. Ook is het de bedoeling dat jongeren zo beseffen hoe gevaarlijk het is om zonder condoom te vrijen, mede omdat je het niet aan de grote klok gaat hangen dat je Aids heb en zo meer mensen kunt besmetten. Voor een deel heeft de documentaire dus ook een educatieve functie een soort van voorlichting.

4 Aids in de maatschappelijke, politieke context
Er wordt bij deze documentaire vooral aandacht geschonken aan de sociaal-culturele aspecten. Er wordt duidelijk gemaakt wat voor een verschil er is tussen Nederland en Tanzania wat betreft de leefwijze. Ook zie je nog eens hoe arm het land is want medicatie om het leven te rekken kost maar 1 euro per dag. Maar de inkomsten van de meeste gezinnen is maar 10 euro in de maand en er is dus geen geld voor de medicatie. In Nederland wordt het probleem met Aids ook steeds groter, dit is dus niet alleen in Afrika zo. Het is belangrijk dat jongeren weten wat voor gevolgen vrijen zonder condoom kan hebben en met deze documentaire probeert de overheid de besmettingen met het HIV-virus terug te dringen.

5 Bronnen van de documentaire
- beeldmateriaal: Er is gebruik gemaakt van nieuw opgenomen beelden, zowel door de cameraploeg van BNN als de beelden van de jongeren zelf.
- Getuigen/deskundigen: Er worden Aids-patiënten en doktoren ondervraagd. De doktoren weten ook niet precies de aantallen van besmettingen omdat die met de dag toenemen en er niet heel vaak een meting wordt gedaan. Maar de schattingen zijn er wel en die liegen er niet om. Ook weten de artsen dingen over de medicatie die veel patiënten zelf niet weten, hun deskundigheid is in deze situatie dus wel goed. Van de patiënten hoor je ook het een en ander, over hoe groot het taboe Aids wel niet is, maar echt deskundig zijn ze niet omdat er veel informatie wordt achtergehouden of er wordt over informatie gelogen.
- Commentator: Ja er is een commentator bij. Namelijk Bridget, zij geeft steeds een verslag van wat er de afgelopen dag is gebeurd. Zelf gaat ze ook op onderzoek uit dus een echte commentator is het niet. Zij beschrijft de beelden niet alleen maar interpreteert ze ook. Ze is zelf in beeld en is een bekend mediapersoon. De toon van de commentator is emotioneel te noemen, omdat ze steeds geschokt is door wat er gebeurd die dagen. De beelden lopen niet synchroon met het commentaar omdat het een terugblik is. Maar het commentaar stemt wel overeen met de beelden.

6 Komt de info overeen met encyclopedie
Ja ik heb informatie gezocht op www.stopaidsnow.nl, www.stopaidsnow.nl/opzoeknaaraids op www.aidsfonds.nl/jongeren en in de encyclopedie. Ook wist ik zelf al het een en ander van Aids omdat dit wel een bekend onderwerp is.
De informatie komt over het algemeen wel overeen met wat er in de documentaire verteld wordt. Alleen gaat de informatie die ik heb opgezocht niet zo gespecificeerd door dat je echt te weten komt hoe het is in Tanzania. Er zijn wel cijfers bekend, en die kloppen ook met de cijfers die in de documentaire worden getoond. De documentaire is dus wel betrouwbaar.

7 Voorbeelden en stereotypen
Aan het begin zie je dat de jongeren het zo raar vinden dat de mensen in Afrika geen condooms gebruiken. Zij hebben zoiets van, het is je eigen schuld want als je een condoom zou gebruiken zou je niet besmet kunnen raken met het HIV-virus. Maar later in de documentaire merk je dat het heel anders gaat in Afrika dan in Nederland, daar is het nog meer een taboe als dat het hier is. Verder zal je niet zo snel een stereotype Afrikaan met Aids kunnen vinden dus die worden ook niet gebruikt. Wat de locatie betreft, die is niet echt gebruikelijk maar als je aan Aids denkt, denk je al snel aan Afrika. Het is dus wel logisch dat je naar Aids op zoek gaat in Afrika, ook al is het dichter bij huis als vele mensen denken.

8 Welke rol speelt de muziek in de documentaire?
De muziek is best wel belangrijk bij deze documentaire. Er worden drie verschillende nummers afgespeeld. Twee van deze nummers (The Cross en My Hometown) maken de documentaire een beetje triest. De muziek is namelijk heel emotioneel als je het in verband met de documentaire brengt. Het is echt bedoeld om de beelden te versterken die je ziet, je krijgt bijvoorbeeld te zien dat er per dag 31.700 nieuwe besmettingen zijn en zonder de muziek zou je het je toch minder realiseren. Door de trieste muziek op de achter- en voorgrond wordt het beeld versterkt en wordt de kijker meer geschokt zodat de aandacht versterkt.
Het nummer Alane van WES is juist heel anders. Dit is ook bedoeld om de beelden te ondersteunen maar toch meer als achtergrondmuziek. Dit nummer is in tegenstelling tot de nadere twee juist vrolijk en heeft een beetje een Afrikaans melodietje. Je krijgt het ook te horen als de zes jongeren net zijn aangekomen en nog niets van het drama hebben gezien. De stemming is nog goed en bij Afrika hoort natuurlijk vrolijke, Afrikaanse muziek.

9 Welke rol speelt het tempo in de documentaire?
Het tempo die in de documentaire gebruikt wordt is normaal. Er worden een paar dagen uit het leven van de jongeren in die week gefilmd en je ziet gewoon hoe ze slapen, eten, werken, praten etc. het is dus een gewoon tempo wat je in een normaal dagelijks leven ook heb. Maar ondertussen gaat Bridget ook op zoek naar Aids en dan wisselen de beelden wel eens. Maar over het algemeen is er niet veel afwisseling tussen beelden. Er wordt ook geen spanning of iets opgebouwd want dit is niet nodig. Bovendien is BNN een omroep die zich op jongeren richt.

10 Het publiek
De documentaire is gemaakt voor een brede doelgroep. Iedereen moet geïnformeerd worden over Aids op de wereld. Maar de doelgroep waar de maker van de documentaire het vooral op heeft gericht zijn de jongeren. In de documentaire worden ook jongeren gebruikt, degenen die naar Tanzania gaan en Bridget staat bekend als idool bij veel jongeren.

11 Is er commercie en past de documentaire bij de identiteit van omroep?
Ja er is sprake van commercie in de documentaire. Deze is namelijk gemaakt met de steun van Stop Aids Now! Dit goede doel heeft de reis naar Tanzania gefinancierd en hoopt zo weer door de reclame meer geld terug te verwachten door donaties. Dit past wel bij de identiteit van BNN omdat dit een commerciële omroep is.

12 Het referentiekader
De bedoeling van deze documentaire is om jongeren, maar ook andere doelgroepen, te waarschuwen voor Aids. De maker wil laten zien wat voor gevolgen Aids heeft in Afrika en hoe er daar over gedacht wordt. Aids is een steeds groter worden probleem en op deze wijze wil de maker van de documentaire op een ‘leuke’ manier op het probleem Aids in gaan en proberen om dit wat minder als een taboe te maken.

13 Zijn er feiten en argumenten voor betrouwbaarheid?
De betrouwbaarheid is af te leiden uit de beelden. Deze beelden zijn daar opgenomen en je kan meekijken met de jongeren, dit straalt een soort blijk van betrouwbaarheid uit. Het is een soort korte real-life documentaire maar dan in Tanzania in plaats van gewoon thuis. Maar het is niet echt de bedoeling om echt te bewijzen dat de beelden betrouwbaar zijn.

14 Mening
Ik heb deze documentaire al een tijd geleden opgenomen. Toen had ik eigenlijk nog niet naar de vragenlijst gekeken om te kijken wat voor soort documentaire ik het best kon opnemen. Toen na een paar maanden bleek dat de videoband beschadigd was ging ik op zoek naar een andere documentaire. Ik vond weinig documentaires echt interessant en ging maar eens kijken om wat voor documentaire er precies gevraagd werd. Ik zag toen dat degene over Aids, die ik al had heel goed bruikbaar was en besloot deze toch te gebruiken.
Je realiseert je heel goed, bij het kijken van de documentaire, hoe erg het probleem Aids is en nog gaat worden. Er komen 31.700 nieuwe besmettingen met HIV per dag bij, daar schrok ik wel van want ik dacht dat dit veel minder zou zijn. Als je hoort over een ongeluk waarbij 25 mensen omkomen vind je dat al snel veel. Maar er gaan nog veel meer mensen dood aan Aids en dat realiseren maar weinig mensen zich.
Vooral de muziek bij de beelden maakte het aangrijpender. Het was meestal emotioneel en dan begrijp je nog een beetje beter hoe erg Aids wel niet is. Ook omdat je weet dat de beelden betrouwbaar zijn raakt het je toch iets dieper. Je kan je niet echt voorstellen hoe het moet zijn om te leven met zoveel kans om besmet te raken maar het is gewoon de werkelijkheid. Het probleem is ook dicht bij huis terug te vinden. Door dit alles vond ik de documentaire echt de moeite waard om te zien en heeft deze mij diep geraakt.

Recensie

Televisiegids: Televisier
Documentaire: Op zoek naar Aids
Datum: 20 mei om 21.20
Televisiezender: Nederland 2

Zodra het woord Aids valt krijgen mensen een angstig gevoel, dit is logisch want Aids is in Nederland een taboe. De maker van de documentaire ‘Op zoek naar Aids’ wil laten zien hoe er wordt gesproken over en gehandeld met Aids in Tanzania.

In Tanzania lijdt tien procent van de bevolking aan Aids. Dat zijn zo’n 3,5 miljoen mensen. De organisatie Stop Aids Now! Riep daarom Nederlandse jongeren op om zich op te geven voor het BNN-programma ‘Op zoek naar Aids’. Uit de aanmeldingen werden zes jongeren van zestien jaar geselecteerd, die met presentatrice Bridget als groepsleidster een week naar Tanzania gingen.

De documentaire begint met de aangrijpende informatie over het aantal sterfgevallen door Aids en hoeveel besmettingen er per dag bijkomen.
Wanneer de jongeren worden voorgesteld, zeggen zij per persoon wat zij denken te bereiken in de aankomende week. Omdat de jongeren heel erg van elkaar verschillen lopen deze verwachtingen nogal uiteen. Maar al snel worden deze verwachtingen bijgedraaid want bij aankomst in Tanzania zien ze al snel dat het land een en al armoede is.

Als Bridget naar een ziekenhuis en hier blijkt hoe groot het taboe rond Aids is. Naar schatting moeten er in het dorp niet 5 patiënten met Aids rondlopen maar 1000 mensen. Ook worden een aantal gezinnen geïnterviewd in de kliniek waar ze een gratis Aids-test kunnen laten doen en ook deze mensen zijn bijna allemaal geïnfecteerd met het HIV-virus. Maar zij zijn niet bang voor de dood, want dit is eigenlijk een gewenning geworden. In een dorp wordt zelfs een hele generatie gemist door de gevolgen van Aids en zijn er dus veel wezen.
Medicatie voor Aids is er wel, zo is er een medicijn tegen de overdracht van het HIV-virus van moeder op kind en ook zijn er Aids-remmers. Maar de doktoren houden veel informatie achter en de Tanzanianen hebben geen geld voor de medicatie. Deze kosten maar 1 euro per dag maar het gemiddelde inkomen is 10 euro in de maand. Er is dus niet genoeg geld en met de donaties aan Stop Aids Now! kan dit wel gefinancierd worden.

De muziek is heel goed uitgekozen bij de documentaire. Er zitten stukken met hele aangrijpende muziek tussen die de beelden ondersteunen. Natuurlijk is het zielig als je een kleine Aids-wees in beeld ziet maar door de treurige muziek op de achtergrond worden de beelden nog eens versterkt. Dit is natuurlijk wel een soort manipulatie van de maker van de documentaire. Deze is namelijk gefinancierd door Stop Aids Now! en door deze documentaire probeert dit fonds natuurlijk meer donaties te ontvangen.

Omdat de documentaire wordt uitgezonden op BNN is de documentaire vooral gericht op jongeren. Er worden jongeren gebruikt in de documentaire en de doelgroep van BNN is jongeren.

Er wordt een maatschappelijk probleem besproken dat groter en groter in Nederland wordt. Maar niet alleen in Nederland, maar over de hele wereld. Het aantal besmettingen van mensen met het HIV-virus stijgt met 13.700 mensen per dag. Dit zal veel mensen schokken want dit wordt niet snel verwacht. In Afrika zijn tot nu toe het aantal besmettingen het grootst en dit komt mede door het feit dat het daar een nog groter taboe is dan in Nederland. Mensen schamen zich ervoor als ze besmet zijn en bij een volgende vrijpartij zullen ze dus niet snel melden dat ze besmet zijn met het HIV-virus. Zo raken er steeds meer mensen besmet.
Bij Aids denken veel mensen aan Afrika, maar toch is dit dichterbij huis dan men denkt want ook in Nederland raken er veel mensen besmet en sterven er ook heel veel mensen aan Aids. Want een remmer voor de ziekte is er wel maar echt een genezend medicijn nog lang niet.

De bedoeling van de maker van de documentaire is het waarschuwen van jongeren. In Afrika gebruiken weinig mensen een condoom. Zij vinden het belangrijker om meer te voelen tijdens de seks dan de kans op besmetting. Dit gaat heel vaak fout en jongeren moeten gewaarschuwd worden voor het gevaar van vrijen zonder condoom.
De eigenlijke bedoeling van de maker van de documentaire is natuurlijk om zoveel mogelijk nieuwe donateurs te krijgen. Het is een soort reclame voor Stop Aids Now! maar dit blijkt niet echt uit de documentaire.
Er wordt op een ‘leuke’ manier getoond wat de gevolgen en gevaren van Aids zijn en de informatie die wordt gegeven is heel betrouwbaar. Afwisselend zijn er doktoren en Aids-patiënten aan het woord en de informatie die ze geven is juist.

Aan het einde van de week hebben de jongeren antwoord gekregen op hun vragen die ze van tevoren in hun hoofd hadden. Zo is bijvoorbeeld de vraag beantwoord, waarom mensen niet gewoon condooms gebruiken. De jongeren hadden een aantal vooroordelen, want als je zonder condoom vrijt vraag je erom besmet te worden. Maar na de week blijkt dat dit niet zo simpel is als ze dachten. Er zitten veel diepere betekenissen achter en de meeste vooroordelen zijn dan ook weggevallen. Ook blijkt dat de week toch minder een vakantie was dan ze verwacht hadden. Ze moesten hard werken en dat nog wel voor vrouwenwerk.

De wijze van presentatie is wel apart. De zes jongeren worden de hele dag gevolgd door camera’s maar ook Bridget zelf gaat op onderzoek uit. Zo kom je meer te weten over Aids. Aan het einde van elke dag geeft Bridget een conclusie over de gebeurtenissen van die dag. Zo wordt alles nog eens op een rijtje gezet en dit is handiger voor het overzicht. Dit is heel goed gedaan.

De documentaire is zeer betrouwbaar en de muziek maakt het compleet. Dit alles bij elkaar maakt de documentaire zeker de moeite waard om te kijken.

20 mei om 21.20
Nederland 2

Nawoord

Al met al is dit een heel werkstuk geworden. Ik dacht dat ik de twee pagina’s van de recensie nooit zou halen maar dat is makkelijk gelukt. Wel vond ik het moeilijk deze recensie te schrijven omdat ik dit nooit eerder op school heb geoefend. Er had wat meer uitleg in de opdracht mogen staan. Maar omdat ik de vragenlijst uitgebreid had ingevuld is het me toch gelukt en ik hoop dan ook dat de recensie goed is. Want dit is toch de uiteindelijke analyse.
Het maken was wel niet zo heel erg, het onderwerp spreekt me namelijk wel aan. Vooral nadat ik de documentaire had gezien was ik toch wel geschokt door de beelden en waren de vragen wel makkelijk te beantwoorden. Ook al was het beeld van de documentaire beschadigd door mijn videorecorder, ik heb alles goed kunnen volgen. Dit komt ook door het feit dat ik de documentaire al drie keer had gezien voordat deze beschadigd was.
Ik had van tevoren niet gedacht dat de documentaire erg betrouwbaar zou zijn omdat het toch gaat om een commerciële zender en de documentaire was gefinancierd door Stop Aids Now! Maar toch was de informatie heel betrouwbaar, dit blijkt uit de opgezochte informatie in de documentatiemap.
Ik hoop dat dit werkstuk een duidelijk beeld geeft van mijn analyse over de documentaire en dat de besteedde tijd aan het werkstuk de moeite waard is geweest.