Skaten

Inleiding

Het leek mij leuk om werkstuk over skaten te maken. Waarom ik dit doe is omdat nu veel kinderen weer gaan skaten. ’s Avonds is het nu langer licht en het weer is niet zo koud en nat meer. Ik vind het jammer dat de zomers hier zo kort zijn in Nederland. Want in de winter kun je niet veel buiten spelen, dus ook niet skaten. En schaatsen op ijs kon afgelopen winter ook niet. Maar daar kun niets aan doen.

Skaten wordt door veel mensen gedaan. Het is een gezonde sport. Maar soms wel een beetje gevaarlijk. Je kunt van alles breken. Ik zal proberen om het één en ander over skaten te vertellen. Ik doe mijn best.

De ontwikkeling van skaten

Zoals zo veel goede dingen, en ook minder goede dingen, is het inline skaten in Amerika ontstaan. Van daaruit heeft de sport zich over de hele wereld verspreid. Het was een idee van twee slimme broers Scott en Brennan Olsen uit Minneapolis. Ze zochten naar een manier waarop ijshockeyspelers buiten het winterseizoen door konden trainen. Ze kwamen op het idee om de ijzers van de schaatsen te vervangen door aantal achter elkaar geplaatste wieltjes waardoor de beweging hetzelfde bleef als bij het schaatsen op ijs. Ze waren echter niet de eersten die dat probeerden. Schaatsen was in de achttiende eeuw heel populair in Nederland en Frankrijk. Er bestaan oude plaatjes waarop schaatsen met twee wielen staan afgebeeld, en waarschijnlijk zaten ze ook niet lekker. De Engelsman Robert Tyers kwam in 1823 op het idee om er vijf wieltjes onder te zetten. Maar de ontwikkeling van rolschaatsen kwam pas goed op gang na de negentiende-eeuwse uitvinding, de lager die wieltjes soepeler liet draaien. Er kwamen rolschaatsen met vier wieltjes, twee voor twee achter. Rolschaatsen werd een echte rage in Amerika en Europa.

Maar rolschaatsen gaven niet hetzelfde lekkere gevoel echte schaatsen waarmee perfect in een constant ritme en met grote snelheid over het ijs kunt glijden en spectaculaire stunts uithalen. Daar kwam verandering in door het systeem met wieltjes achter elkaar, wat hetzelfde gevoel gaf als schaatsen op het ijs. Bovendien waren de skates in drie opzichten anders. Ten eerste zijn ze sneller dan gewone schaatsen omdat de wieltjes soepeler ronddraaien dan een schaats over het ijs glijdt. Ten tweede kom je door die kleinere wieltjes beter op gang. En ten derde heb je geen ijs meer nodig om toch te kunnen schaatsen. Een harde gladde ondergrond is voldoende en die is tegenwoordig in de vorm van asfaltwegen ruim voorhanden, zoals iedereen weet!

Zo ontstond een totaal nieuwe sport, een hele nieuwe vorm van recreatie. En wat minstens zo belangrijk was, in de steden en voorsteden bestond een groot publiek voor deze nieuwe sport dat geld genoeg om dit nieuwe product aan te schaffen.

De inliners veroverde de hele wereld - of beter gezegd de relatief rijke delen van de wereld waar genoeg asfalt ligt om te skaten.

Op dit moment zijn er naar schatting wereldwijd 30 miljoen mensen die skates onderbinden.

Inline skaten nu.

Rolschaatsen was ooit heel populair. Het kwam en verdween weer, net als skateboarden, hoewel dat nog door een grote groep wordt gedaan. Inline skating is anders. Veel meer mensen doen het, alleen al in 1997 zijn er in Europa 4 miljoen paar skates verkocht, van hoge kwaliteit en duur. Daarnaast werden er ook nog veel “speelgoedskates” verkocht, een soort imitatieskates voor kinderen die je in speelgoedwinkels kunt kopen maar die veel minder van kwaliteit zijn.

De bekendste merken zijn Rollerblades en Roces en Bauer. Kortom een enorme markt waarbij de aandacht zich de laatste tijd veranderd van recreatief en fitness skaten naar het ruigere werk.

Er worden dan ook steeds meer speciale skates verkocht, ook aan kinderen.

Deze trend brengt zo zijn eigen probleem mee. Mensen die leren skaten zouden eigenlijk moeten beginnen op recreatie-skates en kinderen op kinder-skates. Wanneer je goed kunt skaten dan kun je overstappen op speciale skates. Tegenwoordig heb je veel stuntskates. Daarvan worden er veel van verkocht. Het is een sport voor iedereen en voor alle leeftijden. Je kunt gewoon een lange afstand skaten en gewoon genieten van de mooie natuur om je heen. Het ruigere werk wordt door de jeugd gedaan. Zij roetsen langs trapleuningen naar beneden. Ervaren streetskaters laten geen stukje straatmeubilair ongebruikt om te stunten. Bij het stunten vliegen de skaters letterlijk door de lucht. Maar het grote verschil is dat inline skates veel gebruiksvriendelijker en niet aan een bepaalde leeftijd gebonden zijn. Je kunt er ook veel meer mee. Je kunt er bijvoorbeeld op naar je werk of naar de voetbalclub mee rijden. Zoals ik al vertelde zijn er veel verschillende soorten skates. Hieronder zal ik proberen uitleg te geven over de verschillen.

Recreatie skates zijn voor beginners en betaalbaar, verkrijgbaar zonder toeters en bellen. Voor kinderen die willen leren skaten kun je het beste gewonen skates kopen, ook al hebben ze zelf liever net zulke stoere skates als hun wat oudere vriendjes. Kindervoeten groeien snel. En de meeste ouders willen er niet veel geld aan uit geven. Sommige fabrikanten menen daar een oplossing voor gevonden te hebben door verstelbare schoenen te maken die je op vier verschillende maten kunt instellen. Dat lijkt een succes te worden.

Fitness skates zijn een klasse beter dan recreatie skates. Zij zijn bedoeld voor gevorderden die weten wat ze willen en die bereid zijn om wat meer te betalen voor hun skates. Deze skates zijn bijna hetzelfde als de recratie skates. Ze zijn alleen aangepast aan de wensen en verlangens van de meer gevorderde skaters.

Race skates worden gebruikt voor wedstrijden en hebben een heel eigen rijstijl. Je kunt ze herkennen aan een leren schoen met vetersluiting en een harde zool. Superlicht met aluminium onderstel met wieltjes die vlak onder de voetzool zitten. En ze hebben vijf wieltjes i.p.v. vier.

Stunt skates zijn gemaakt voor stunten. Deze skates zijn van hoge en goede kwaliteit omdat ze veel te verduren hebben. De meeste problemen worden veroorzaak door het zogenaamde “grinden”, het van trapleuning of langs stenen randen glijden, waardoor het onderstel het hard te verduren heeft, net als het deel van de schoen dat over de ondergrond schuurt. Stunt skates worden voortdurend mishandeld en misbruikt. Maar ze zijn ervoor gemaakt en kunnen wel tegen een stootje.

Beschermingsuitrusting

Skaten is een veilige sport als je tenminste de nodige voorzorgsmaatregelen neemt. Ook als je pas begint kun je al behoorlijk hard gaan. En iedereen weet asfalt geeft niet mee. Daarom moet je eigenlijk altijd kwetsbare lichaamsdelen beschermen, ook al zijn er altijd wel skaters die geen elleboog-of kniebeschermers of polsbeschermers dragen. Skaters die geen bescherming dragen nemen onnodig veel risico en lopen een grote kans op ernstige blessures waarmee ze vaak in het ziekenhuis belanden. Stuntskaters moeten in skateparken en bij wedstrijden een helm op. Het is aan te bevelen om sowieso een helm op te zetten.

Het aantal ongevallen waarbij skaters zijn betrokken is in een jaar schrikbarend toegenomen. Zo zijn vorig jaar 4800 skaters in het ziekenhuis beland.

Elleboogbeschermers en polsbeschermers zijn om verschillende reden heel belangrijk om te dragen.

Als je achterover valt, loop je grote kans op een gekneusde of gebroken pols. Als je achterover valt, strek je automatisch je armen naar achteren om je val met gespreide armen op te vangen. Als je in zo’n geval geen polsbeschermers draagt loop je grote kans je pols te breken. De gewone polsbeschermers met sluitbanden bind je om de pols en de palm van je hand waarbij je vingers en duim vrij blijven. De polsbeschermer bestaat uit twee harde plastic platen met aan de binnenkant een verhoogde, harde beschermer die bij een val de klap kunnen opvangen zonder je handpalm of je vingers te bezeren.

Kniebeschermers moeten! Als je tijdens het skaten voelt dat je gaat vallen, moet je je voorover op je knieën laten zakken. De kniebeschermers zullen dan de klap opvangen.

Beginnelingen en skaters die stunten moeten altijd elleboogbeschermers en kniebeschermers dragen. Goede kniebeschermers worden door klittebandsluitingen aan de onder- en de bovenkant op hun plaats gehouden. De beschermer bestaat van binnen uit een schokabsoberend materiaal en aan de buitenkant een harde plastic kap die tegen een stootje kan. Bij een val dienen het materiaal en de plastic kap op hun plaats te blijven. Daarom moeten de sluitingen van het klitteband goed vastzitten. Stuntskaters hebben zwaardere en grotere beschermers nodig die een groter gedeelte van hun been beschermt als ze komen te vallen. Voor alle beschermers geldt dat ze lekker moeten zitten, niet schuren maar goed op hun plaats blijven zitten.

Helmen zijn in allerlei soorten verkrijgbaar. In 1998 is er een wet gekomen dat voldoet aan bepaalde eisen en normen. Je weet nu dat je bij aankoop van een goedgekeurde helm je hoofd bij een valpartij goed beschermd wordt.

Een goedgekeurde helm wordt vooraf getest op de volgende dingen:

1. Er moet getest zijn wat de helm doet bij een anderhalve meter hoge val op een effen ondergrond.

2. Er moet getest zijn wat de helm doet bij een 1.10 meter hoge val op een scherpe rand.

3. Er moet getest zijn hoe de sluiting van de helm zich houdt bij een val.

De helmen die getest zijn krijgen een speciaal label. Maar dat is nog geen garantie dat zo’n helm ook werkelijk veilig is, omdat de algemene eisen voor skateboarden, wielrennen en skaten verschillen zijn.

Het is belangrijk dat de helm goed past, lekker zit en goed vastgemaakt is zodat je vrij kunt ademhalen zonder dat de helm bij een val losschiet. Kijk of de helm niet te zwaar is. Ook van belang is goede ventilatie, vooral bij warm weer of bij indoorskaten.

Het onderhoud van je skates

Je moet je skates goed onderhouden, zeker als je ze intensief gebruikt. Het onderhoud van je skates kost je veel minder tijd en geld dan bijvoorbeeld het onderhoud van een mountainbike.


De meeste skates hebben standaardmoeren en boutjes waarmee je de wielen en het manchet los kunt draaien. Het is aan te bevelen om wat speciaal skategereedschap aan te schaffen, zoals een setje imbussleutels, een paar goede schroevedraaiers en een pen om de kogellagershouder uit de wielen te drukken.


Zoek een geschikte schone plek om de skates schoon te maken waar je je spullen gewoon kunt laten liggen. Houd je werkplek schoon, dat werkt zoveel prettiger. Leg een paar vellen papier neer die je na gebruik gewoon weg kunt gooien. Gebruik stevig licht gekleurd papier zodat je alle onderdelen goed terug kunt vinden.


Haal de onderdelen stuk voor stuk uit elkaar en leg alles in de juiste volgorde neer zodat je het bij het in elkaar zetten geen onderdelen overhoudt.

1. Maak alLe boutjes los.

2. Haal de wielen eraf, compleet met alle onderdelen.

3. Haal de kogellagerhouders uit de wielen.

4. Maak het stofkapje van de kogellagers los.

5. Maak de kogellagerhouders schoon, smeer ze indien nodig en stop ze terug in de wielen.

6. Maak het frame en de boutjes schoon. Kijk of de sluitingen en binnenschoen niet beschadigd zijn en vervang indien nodig de veters.

7. Stop de wielen weer in het frame en draai ze vast.

Goed lopende lagers zorgen voor veel en goed skategenot.
Zorg goed voor je spullen, dan zorgen de spullen ook goed voor jou!!!!!

Tips voor een langer skate-leven.

· Ga nooit met nat weer skaten, tenzij je zeker weet dat je kogellagers waterproof zijn.

· Vermijd bij het skaten modder en zand. Die doen de vreselijkste dingen met je kogellagers en wielen.

· Gebruik demonteerbare kogellagers – die gaan langer mee.

· Controleer regelmatig of de bouten van je wielen nog goed vast zitten. Vast is vast. Draai ze niet steviger aan anders beschadig je misschien de kogellagers.

· Leg een reservevoorraadje boutjes aan voor het geval er een kapot gaat of kwijt raakt.

· Als de bovenkant van een boutje afbreekt, moet je met een ijzerzaagje een gleufje in het kapotte boutje zagen. Dan kun je dat er met een schroevendraaier uit draaien.

· Als je binnenschoen kapot gaat, kun je in de meeste gevallen in de winkel een nieuwe bestellen.

· Onderhoud je skates goed. Maak ze regelmatig schoon.

Nawoord

Het kostte me veel tijd om het één en ander aan informatie over skaten te vinden. Ik dacht van dat doe ik wel even, maar als je eenmaal bezig bent wil je steeds meer verhalen erbij doen. De meeste gegevens heb ik uit bibliotheekboeken gehaald en de rest van internet. Vooral de plaatjes.
Ik vond het leuk om te doen en ik heb er veel van geleerd. En ik hoop dat ik aankomende zomer veel kan skaten samen met mijn vrienden.
Skaten is een sport voor jong en oud. Dus mijn boodschap aan iedereen is: GA SKATEN.

N.B. Voor plaatjes kan je boris mailen.