Feitelijke gegevens
- 14e druk, 2015
- 124 pagina's
- Uitgeverij: Atlas Contact
Flaptekst
Een jongen moet man worden. Hij kent zijn ouders niet, alleen de strenge hand van de Juffrouw en later de kilte van een kostschool. Hij is nieuwsgierig, laat zich lokken en verleiden en verliest zijn onschuld. Hij wil in anderen opgaan en ook zichzelf blijven, verzet zich tegen zijn eenzaamheid maar wil die ook behouden. Zilver is een roman over een jongen die niet kan kiezen, tussen hoog en laag, dromen en daden, vrouw en man. Zijn lichaam ontwaakt en hij is er bang voor.
Eerste zin
Zilver bladert in het Boek met Duizend Platen.Samenvatting
Zilver is een dertienjarige jongen zonder ouders. Hij woont samen met de Juffrouw in het huis dat hij geërfd heeft. De Juffrouw voedt hem streng op. Zilver heeft geen vrienden en is voornamelijk bezig met dromen. Hij wil een echte man worden en gaat onder andere zijn seksualiteit ontdekken. Zijn eerste keren schrijft hij op in zijn schrijft met Eerste Keren. Verder leest hij veel in het Boek met Duizend Platen, een boek van zijn vader met veel seksueel getinte onderwerpen.
Zilver probeert weg te lopen en steelt geld van de Juffrouw, maar al gauw wordt zijn geld gestolen en eindigt hij op het politiebureau. Zilver scheert ook al zijn haar af, omdat het dan meer zou worden. De Juffrouw weet niet meer wat ze met hem aanmoet en stuurt Zilver naar internaat Oudleede.
Op Oudleede zal hij een echte man worden en moet hij hard werken en studeren. Zilver heeft het moeilijk: hij hoort niet bij de groep en het strakke schema valt hem zwaar. Hij wordt gepest en moet voor Douzy allerlei klusjes doen. László neemt het voor Zilver op en leert hem allerlei sporten. Tegelijkertijd geeft Douzy hem dichtlessen. Zilver denkt dat hij moet kiezen tussen de twee jongens. Tijdens een van de dichtlessen wil Douzy hem verleiden, maar Zilver weigert. Ondanks dat mag hij in het weekend wel mee naar Douzy's familie, waar hij verliefd wordt op de moeder van Douzy. Zilver voelt zich hier slecht door en meldt zich daarom aan bij de Vrienden van het Vrije Veld om zich te 'destilleren'.
Als het internaat op bivak gaat, moet Zilver kiezen of hij bij Douzy of László in de groep wil. Hij weet niet wie hij moet kiezen en is bang dat hij het bivak niet zal halen. Zilver besluit zichzelf te verwonden zodat hij niet mee hoeft. Als de groep terugkomt, blijkt dat Douzy en László samen naakt in bed zijn gevonden en daarna vertrokken zijn. Zilver voelt zich verraden. Hij wil zelfmoord plegen, maar hij durft dit niet. Wederom voelt hij zich geen echte man.
In de zomervakantie gaat Zilver weer naar huis. Thuis vindt hij alles kinderachtig en raar, en kan hij nog steeds niet goed opschieten met de Juffrouw: hij is alles ontgroeid. Zilver ontmoet Linda en gaat met haar naar een feest. Hij krijgt van haar zijn eerste kus, maar zegt daarna dat zomaar zoenen tegen zijn principes is. Zilver is bang dat hij op jongens valt en krijgt van een vriend het advies om naar de hoeren te gaan, want 'als dat lukt, is er niets aan de hand'. Zilver gaat inderdaad daarna naar de hoeren, heeft seks met een vrouw en voelt zich voor het eerst een echte man. Nu hoort hij echt bij de mannen.
Personages
Zilver
Zilver is een dertienjarige, marige jongen met krullen die, aan het begin van het verhaal, samen met de Juffrouw woont. Zijn ouders zijn overleden en hebben hem het huis nagelaten. Zilver heeft geen vrienden en is erg onzeker en eenzaam. Hij heeft een grote fantasie en droomt veel, ook over de toekomst. Hij wil een echte man worden. Op het internaat gaat Zilver zijn seksualiteit ontdekken. Hij denkt misschien homoseksueel te zijn. Hij kijkt op tegen de andere jongens op het internaat en vindt het moeilijk om erbij te horen, omdat hij dan moet kiezen tussen zichzelf zijn en zich aanpassen. Pas aan het eind van het boek voelt Zilver zich een echte man: hij heeft seks gehad met een hoer.
Juffrouw
De Juffrouw is een strenge, nette dame die Zilver verzorgt. Ze woont samen met hem in de villa. Ze heeft een grote neus en weinig kleur in haar gezicht, en gaat altijd grijs gekleed. De Juffrouw hecht veel waarde aan degelijkheid en wil dat Zilver opgroeit tot een keurige man.
Douzy
Douzy is een vriend van Zilver. Hij houdt van gedichten schrijven. Hij probeert Zilver te verleiden, maar Zilver wijst hem af. Douzy geeft hem dichtlessen in ruil voor verschillende klusjes. Later in het verhaal heeft Douzy seks met László, iets waardoor Zilver zich verraden voelt.
László
László is een Hongaarse, joodse jongen die voor de Russen is gevlucht. Hij is ouder dan Zilver en houdt van sport. Hij leert Zilver boksen en touwklimmen. Later in het verhaal heeft hij seks met Douzy.
Quotes
"Elke jongen moet hem aardig vinden. Bestond er een drankje om zich naar ieders wil te schikken, hij zou het morgen slikken." Bladzijde 63
"Het put vragen uit hem. Leven is een licht dat hem beangstigt. Hij wil het donker in, reizen naar de zuiverheid. Een atoom zal hij weer worden, kaatsend in een groot heelal. Hij komt terug als sneeuwbos, misschien als een papegaai. Nooit meer als jongen die moet kiezen." Bladzijde 107
Thematiek
PuberteitZilver probeert in het verhaal te ontdekken wie hij is. Hij komt in aanraking met onzekerheid, seksualiteit, seksuele geaardheid en hij verliest uiteindelijk zijn 'onschuld':. Hij is op zoek naar zijn eigen identiteit, groeit gaandeweg op en wordt steeds volwassener. Dit zijn allemaal zaken die bij de puberteit horen.
Motieven
(homo)seksualiteit
Seksualiteit is een belangrijk onderwerp in dit boek. Zilver gaat zijn seksualiteit ontdekken: hij krijgt zijn eerste kus en heeft uiteindelijk voor het eerst seks met een hoer. Ook seksuele geaardheid speelt een rol: is Zilver homo of hetero? Dit is een vraag die hem veel bezighoudt. Hij is nieuwsgierig en bang tegelijk.
Tegenstellingen
In het boek komen veel tegenstellingen naar voren. Zo wil Zilver graag erbij horen, maar wil hij ook zichzelf blijven. Hij wil graag seks hebben, maar is tegelijkertijd erg bang. Hij vindt jongens interessant, maar vindt dat tegelijkertijd vies. Hij wil dichten, maar ook doen. Hij droomt over grootste daden, maar onderneemt in werkelijkheid weinig.
Eenzaamheid
Zilver heeft in het begin van het verhaal geen vrienden. Ook later, op het internaat, voelt hij zich een buitenstaander. Hij heeft regelmatig het gevoel er niet bij te horen. Zilver wil er graag bij horen, maar heeft hier moeite mee. Ook wenst hij een grote broer, zodat hij niet zo alleen is.
Dromen
Zilver is een jongen die veel droomt. Zijn (dag)dromen gaan veelal over grote daden en prestaties, wat haaks staat op de werkelijkheid en de 'echte' Zilver. In het echt is het een jongen die niet veel durft en onderneemt. Zilver droomt over zoenen, reizen naar Afrika, vliegen, goede cijfers halen.
Motto
...de gedachte dat ergens een fout
gemaakt is en dat er een land moet
zijn waar ik thuishoor en waar ik
kan vliegen...
PANUS
Opdracht
Voor Tilly
Piraat zou ik worden,
een tweede Long John Silver...
Zilver wilde ik heten.
Trivia
Adriaan van Dis heeft in 2015 de Constantijn Huygensprijs gewonnen voor zijn complete oeuvre.
Titelverklaring
De titel is simpel te verklaren: het hoofdpersonage heet Zilver en dit boek beschrijft hoe hij zijn onschuld verliest. Het verhaal gaat over hoe hij opgroeit en uiteindelijk zijn maagdelijkheid verliest.
Structuur & perspectief
Het boek bestaat uit drie delen: 'Het huis', 'Oudleede', en 'De stad'. Er zijn geen genummerde hoofdstukken, maar verschillende delen worden met een punt gemarkeerd. Het boek telt 124 pagina's en is chronologisch, zonder al te veel grote tijdsprongen.
Het verhaal wordt verteld in de derde persoon vanuit het perspectief van Zilver. Je komt veel over Zilver en zijn gedachten en gevoelens te weten.
Decor
In deel 1 speelt het verhaal zich af in het grote huis dat Zilver van zijn ouders geërfd is en waar hij tot zijn achttiende samen met de Juffrouw woont. De villa heeft veel kamers en staat in een nette buurt. In deel 2 gaat Zilver naar het kille internaat 'Oudleede', ergens in de Achterhoek. In deel 3 is Zilver weer thuis.
Het verhaal speelt zich waarschijnlijk af in de jaren '60 van de vorige eeuw. Dit is te merken aan het kostschoolregime op Oudleede en de opvattingen over homoseksualiteit. Ook kan een vrijere seksuele moraal worden opgemerkt.
De vertelde tijd is ongeveer twee jaar: in het eerste deel is Zilver 13 jaar en in het derde deel, in de zomervakantie, wordt hij 15 jaar.
Stijl
In dit verhaal wisselt Van Dis tussen lange en korte zinnen. Hij gebruikt veel verschillende woorden, zowel modern als meer ouderwets (zoals 'ringeloren', 'kapotje' en 'devies'). Hoewel Van Dis veel beeldspraak gebruikt en erg beeldend schrijft, zijn de korte zinnen erg beknopt en informatierijk: er zit geen overbodige, loze informatie in. Denk aan zinnen als "Een kwartier te laat op school." en "Die kille glimlach, nozembroek.".
Het taalgebruik van Van Dis is haast poëtisch te noemen: verschillende zinnen of zinsdelen rijmen bijvoorbeeld op elkaar, zoals "Zilver slaapt onder de Baron, kijkt naar doorgezakte veren, weg is zijn vertrouwd plafond." Ook delen zonder rijm zijn poëtisch: "’Het vragen put hem uit. Leven is een licht dat hem beangstigt. Hij wil het donker in, reizen naar de zuiverheid. Een atoom zal hij weer worden, kaatsend in een groot heelal. Hij komt terug als sneeuwbes, misschien als papegaai. Nooit meer als jongen die moet kiezen."
Slotzin
Hij hoort bij de mannen.Recensies
"Adriaan van Dis is er in Zilver in geslaagd de vele tegenstellingen waarmee een opgroeiende jongen geconfronteerd kan worden, op een fraaie en vermakelijke manier vorm te geven. Het verhaal is eigenlijk hoogst dramatisch, maar daar wordt nooit te veel aan toe gegeven. De zinnen van Van Dis zitten vol kleine verrassingen, ze bevatten poëzie, ze rijmen zelfs af en toe en ze hebben vaak vreemde of vrolijke wendingen. Steeds wanneer het puberleed te zwaar dreigt te worden, wordt er een kleine relativering toegevoegd of juist een extra dramatisch element, met hetzelfde effect: ‘De straten in het Bloemkwartier zijn grauw, de tuintjes zijn van tegel.’" https://www.reinjanmulder...n-vrouwen/
"Twintig jaar later – in de tussenliggende jaren herlas ik Zilver trouwens regelmatig – zie ik hoe vanzelfsprekend deze roman zich in het inmiddels omvangrijke oeuvre van Adriaan van Dis voegt. Thematisch, maar ook waar het de taal betreft. Het is lyrischer dan ik het me herinner. Door die taal houdt Adriaan van Dis het luchtig. Terwijl Zilvers hang naar vrijheid een existentieel verlangen betreft, en hij het lid regelmatig op de neus krijgt. Van Van Dis mag Zilver ook naïef zijn. Al is hem in zijn jonge leven al het nodige ontnomen: Zilver kan nog dromen." https://www.hanta.nl/hant...n-van-dis/
REACTIES
1 seconde geleden