Feitelijke gegevens
- 2e druk, 2014
- 261 pagina's
- Uitgeverij: Uitgeverij Prometheus
Flaptekst
Anna en Schard, dochter en zoon van twee moeders, groeien op in een polder, een idylle van Hollandse tolerantie. Totdat op een gewone dag, om volwassen redenen en onder luid gejank van de hond, een grote gele taxi een van de moeders wegvoert en er alleen nog te spreken valt van een mislukt experiment.
Jaren na de rommelige scheiding treft Anna – uitzichtloos verliefd op een kunstenaar die bezig is zichzelf onsterfelijk te maken – haar grote broer aan op de stoep voor haar huis. Schard is net terug uit India, waar hij zich heeft willen wijden aan iets groots en goeds.
Terwijl hun moeders zich voorzichtig weer gelukkig prijzen, confronteert een hete zomer de twee halfbloedverwanten met hun eigen haperende liefdeslevens, hun romantische fantasieën, en elkaar.
W e zullen niet te pletter slaan beschrijft de sociale en seksuele verwarring van goedbedoelende maar onhandige mensen die weten wat ze willen worden – vader, vrouw, held, geliefde – maar de juiste weg niet zien. Het is een warm, stormachtig familieverhaal over misleidende obsessies en goede zorgen.
Eerste zin
Hun moeder verliet hun moeder op de dag dat de nieuwe keuken arriveerde.Samenvatting
De zus en broer Anna en Schard zijn in bijzondere leefomstandigheden opgevoed. Ze hebben namelijk geen vader en moeder, maar twee moeders. Hun lesbische moeders hebben altijd met grote zorg hun twee kinderen opgevoed. Op een gegeven moment verandert de situatie echter. Benya besluit ineens uit huis te vertrekken, waardoor Anna en Schard met hun biologische moeder achter blijven in de woning. Ineens staat hun hele leven op z’n kop, want ze hebben nu geen twee moeders meer, maar één.
Jaren later, als Anna en Schard al op eigen benen staan, staat Schard na jaren lang ineens bij Anna voor de deur. Anna is inmiddels kinderboekenschrijfster en leest haar boeken regelmatig voor aan kinderen. Schard is daarentegen een hele andere weg ingeslagen. Zonder enig doel en/of plan had hij het vliegtuig naar India gepakt, om daar hulp te bieden aan de bevolking. In India had hij een vrouw, Padma, weer ontmoet die zijn hart veroverde. Zij waren jeugdvrienden in Nederland. Hij werd smoorverliefd op Padma. Samen bouwden ze huizen op, om de bevolking in India te helpen. Toen Padma echter niks meer van hem wilde weten, is hij terug naar Nederland vertrokken. Hij wist namelijk niet wat hij nog in India te zoeken had, als de vrouw van zijn leven toch geen toekomst met hem op wilde bouwen. Aangezien hij in Nederland geen woning meer bezat, besloot hij om zijn zus Anna weer op te zoeken. Schard staat dus ineens onverwachts bij Anna voor de deur. Anna vindt het niet erg dat hij tijdelijk bij haar in komt wonen.
Ondertussen lijkt het alsof Anna een relatie met Manu heeft. Manu is een kunstenaar en gaat als transgender door het leven. Anna is smoorverliefd op hem, maar omdat Manu eigenlijk een voorkeur voor mannen heeft hebben ze geen relatie. Toch zijn ze ontzettend veel bij elkaar. Ze trekken dan ook regelmatig bij elkaar thuis in. Manu heeft echter periodes waarin hij ineens helemaal niks meer van zich laat horen. Dit is iets waar Anna niet tegen kan, waardoor ze samen veel botsingen hebben. Ondanks deze botsingen kunnen ze het toch erg goed met elkaar vinden.
Op een gegeven moment maakt Manu bekend dat hij bezig is met het opzetten van zijn eigen tentoonstelling. Hij is van plan om deze tentoonstelling tentoon te stellen in een huis. Aan dit huis moet nog het één en ander gedaan worden, waardoor Anna en Schard hem proberen te helpen met het opknappen van het huis.
Tijdens het opbouwen van de tentoonstelling, raakt Schard gewond. Hij heeft zijn arm gebroken waardoor hij nog nauwelijks iets kan doen. Daarnaast krijgt hij als hij eenmaal in het ziekenhuis is ernstige problemen met zijn buik. Vermoedelijk heeft hij tijdens zijn reis in India wat opgelopen.
Schard zit regelmatig in de huiskamer van Anna, waar hij nadenkt over het leven, hij heeft nog liefdesverdriet van Padma. Hij wil graag vader worden en de man des huizes worden. Hij spreekt dan ook regelmatig met vrouwen af. Maar door zijn liefdesverdriet kijkt hij naar niemand om.
Ondertussen zit Anna zo in de knoop met zichzelf en haar gevoelens, dat ze een seksuele relatie met Aisling aangaat. Aisling is een vrouw die ze ergens ontmoet heeft. Ze hebben het erg gezellig met elkaar, en afspraakjes lopen bijna uit op seks. Uiteindelijk is Anna hier klaar mee en zegt ze tegen de lesbische Aisling dat ze hetero is en zo niet meer verder wil gaan.
De bijna-seksuele relatie met Aisling heeft Anna echter wel aan het denken gezet. Ze beseft zich ineens dat alles om het leven draait om hoop. Zo hoopt ze al jaren dat zij en Manu een relatie krijgen. Daarnaast hoopt ze –sinds de scheiding van haar ouders- dat haar twee moeders weer bij elkaar komen.
Langzaamaan komt het hele gezin weer bij elkaar. De biologische moeder van Anna en Schard heeft inmiddels een relatie met Herman. Regelmatig komen Anna en Schard bij hen op bezoek. Op een gegeven moment komen Schard en Anna hun andere moeder Benya plotseling tegen. Anna wil niks van haar weten, en besluit om weg te gaan. Schard zoekt echter wel contact met zijn moeder. Al snel komt hij erachter dat Benya in negatieve zin veranderd is, waardoor de ontmoeting erg ongemakkelijk verloopt. Uiteindelijk krijgen Schard en Benya in de auto zelfs ruzie.
Niemand had gedacht dat het gezin ooit nog herenigd werd met elkaar. Alle gezinsleden zijn weer herenigd, maar iedereen had het zich veel leuker voorgesteld. Iedereen beseft zich dat ze de veranderingen moeten accepteren, en weer door moeten gaan met hun leven.
Personages
Manu
Manu is een man, maar gaat ook door vrouw door het leven. Als hij als een vrouw door het leven gaat, noemt hij zichzelf Cecilia. Daarnaast is hij vaak bezig met zijn beroep. Hij is kunstenaar en probeert met zijn kunst mensen te inspireren en aan het denken te zetten.
Aisling
Aisling is de lesbische vrouw met wie Anna bijna seks heeft.
Anna
Anna is merendeels de verteller van dit verhaal. Anna zit af en toe erg in de knoop met zichzelf. Ze weet niet wat ze precies met haar leven wil, is op zoek naar vrijheid en komt erachter dat het hele leven om hoop draait. Anna piekert in het dagelijks leven erg veel. Daarnaast is ze al jaren smoorverliefd op haar beste vriend Manu. Manu zijn voorkeur gaat echter uit naar jongens, waardoor hij geen relatie met haar wil beginnen. Daartegenover is ze wel weer heel sociaal ingesteld, en probeert ze iedereen om zich heen te helpen.
Benya
Benya is de moeder van Anna en Schard. Jarenlang heeft ze samen net hun biologische moeder Marie hun twee kinderen opgevoed. Uiteindelijk is Benya ineens verdwenen. Niemand heeft meer toen wat van haar gehoord. Aan het einde van het verhaal wordt Benya herenigd met Anna en Schard. Deze hereniging verloopt erg ongemakkelijk, omdat Benya in negatieve zin erg veranderd is.
Schard
Schard is de broer van Anna. Hij heeft tijdelijk in India gewoond, waar hij bewoners heeft geholpen. Schard is een hele lieve man met een groot hart. Hij probeert zoveel mogelijk mensen om zich heen te helpen. Hij zit echter wel een beetje met zichzelf in de knoop, omdat geen ene vrouw hem ziet staan terwijl hij ontzettend graag een relatie wil.
Marie
Marie is de biologische moeder van Anna en Schard. Nadat haar vrouw Benya vertrok uit huis, heeft zij de opvoeding van Anna en Schard volledig op zich genomen. Marie is een lieve en zorgzame vrouw, maar kan erg betuttelig doen. Uiteindelijk heeft Marie een relatie met haar nieuwe vriend Herman gekregen.
Quotes
"Steeds valt ze in slaap met hem als een denkbeeldige deken om zich heen, haar handen om zijn onderarmen. Verder dan dat fantaseert ze niet. Wanneer ze dat wel doet, afdaalt in haar gedachten, wordt het wazig, altijd, ziet ze zijn glanzende schouders bewegen, zijn handen haar middel omvatten, hun buiken tegen elkaar. Dieper daalt ze nooit. Er is een muur in haar fantasie." Bladzijde 105
"Online is een flyer verschenen. Manu’s naam, groen op gebroken wit in een jarendertigfront; een titel, A MOMENT’S ORNAMENT, en een datum. Eronder vijftig reacties van alleen al het afgelopen uur. Korte kreetjes, dierenemoticons, lange steunbetuigingen. Tekenen van leven, allemaal met de onderliggende boodschap: ik hoor er ook bij." Bladzijde 186
"Beneden is niemand. Het moederlijk huis is leeg. Op de deur van de koelkast hangt een Post-It met een boodschap in het miniatuurhandschrift van Anna. Broer, blijf rustig. Ik ben er zo, dan praten we. En ga vanavond met me mee naar Manu’s opening. Afleiding. PS: misschien beter niet te drinken bij die kuur." Bladzijde 226
Thematiek
Zin van het bestaan / zin van het levenDe zin van het bestaan/de zin van het leven is het thema van dit verhaal. In het verhaal maken zowel Anna als haar broer Schard een ontwikkeling door. Ze worden langzaamaan volwassen, en gaan zich beseffen wat voor zin het leven heeft. Door middel van liefde proberen ze zich los te maken van hun familie. Ze proberen allebei zo onafhankelijk mogelijk door het leven te gaan. Deze ontwikkeling gaat echter gepaard met meerdere tegenslagen, waardoor Anna en Schard zich regelmatig afvragen wat nou precies de zin van het bestaan is. Regelmatig denken ze over het leven na.
Motieven
Seksualiteit
In dit verhaal komt seksualiteit op verschillende manieren naar voren. Ten eerste zijn de moeders van Anna en Schard lesbisch. In die tijd was het erg bijzonder om open voor homoseksualiteit uit te komen. Daarnaast heeft Anna in dit verhaal met een vrouw seks. Naast de verschillende seksdualiteiten die in dit verhaal aan bod komen, speelt seks ook een belangrijke rol. Het laat zien hoe seks mensen verbindt met elkaar.
Geluk / verlangen naar geluk
Geluk/verlangen naar geluk is een motief van dit verhaal. In het verhaal komt sterk naar voren dat je altijd door moet zetten om je doel te kunnen bereiken, waardoor je uiteindelijk gelukkig zal worden. Daarnaast komt naar voren dat je altijd moet doen wat je leuk vindt, zodat je uiteindelijk ook gelukkig zal worden. Manu doet er bijvoorbeeld alles aan om zijn doel als kunstenaar te bereiken. Hij moet hier wat dingen voor opzij zetten, maar wordt uiteindelijk wel erg gelukkig. Langzaamaan worden de personages in het verhaal steeds gelukkiger. Het verhaal begint erg rommelig met de scheiding van Benya en Marie. Het hele leven van het gezin staat op zijn kop. Langzaamaan werken alle personages echter toe naar geluk, waarna alle personages aan het einde van het verhaal in zekere zin hun geluk gevonden hebben.
Liefdesrelatie: onbereikbare liefde
De liefde speelt centaal in dit verhaal. Zowel Anna als Schard hebben te maken met een onbereikbare liefde. Anna is smoorverliefd op haar beste vriend Manu. Maar omdat Manu zijn voorkeur uit gaat naar jongens, is het onmogelijk om een relatie met elkaar te hebben. Anna vindt dit ontzettend moeilijk. Het doet haar af en toe ook groot verdriet dat ze geen relatie met Manu kan hebben en dat hij altijd een onbereikbare liefde voor haar zal blijven. Schard heeft tijdens zijn reis in India Padma leren kennen. Hij werd smoorverliefd op haar. Ze wilde echter niks van hem weten. Uiteindelijk is Schard om die reden weer terug naar Nederland gegaan. Hij wilde namelijk niet bij iemand in de buurt zijn die niks van hem moet hebben. Anna en Schard vinden het allebei vreselijk dat ze de liefde van hun leven nog niet gevonden hebben, en ze continu het idee hebben dat hun liefde van hun leven onbereikbaar is.
Familiebanden/familiebetrekkingen
Familiebanden/familiebetrekkingen is een motief in dit verhaal. In het verhaal is de band tussen verschillende familieleden erg belangrijk. Ten eerste is de band tussen Schard en Anna erg belangrijk. Als Anna Schard in Nederland opvangt, wordt duidelijk hoe groot de broer en zusliefde tussen die twee is. Maar ook de relatie van Anna en Schard met hun moeders Benya en Marie speelt een grote rol in het verhaal. Anna en Schard zijn allebei opgevoed door Marie, met wie ze een erg goede band hebben. Daartegenover hebben ze weer een hele slechte band met Benya, omdat Benya tijdens de opvoeding van haar kinderen zomaar weggelopen is. Dit nemen Anne en Schard haar nog ontzettend kwalijk.
Motto
Toe, jongetje, toe, heb me lief!
Jij bent moeders hartendief;
We zullen niet te pletter slaan
Wanneer we over klippen gaan;
De hoge rots maakt me niet bang,
De stormwind zal me niet bezeren,
Ik draag mijn kindje zolang
Kan niets ter wereld me nog deren;
Lief kind, wees jij maar net zo blij,
Mijn schat zou sterven zonder mij.
William Wordsworth (Vertaling Jabik Veenbaas)
Dit motto is een gedicht van William Wordsworth. In dit motto spreekt een moeder een kind toe. Ze wil als boodschap meegeven dat ze samen sterk zijn en alles zullen overwinnen. Dit is precies waar dit boek om draait.
Titelverklaring
De titel komt uit het gedicht 'Lyrical Ballads' van William Wostworth (zie motto). In dit gedicht spreekt een moeder haar kind aan. Uiteindelijk zegt de moeder tegen haar kind dat ze nooit te pletter zullen staan. Het komt erop neer dat ze samen sterk zijn, samen alles zullen over winnen. Daarnaast heeft het als boodschap dat het kind moet vechten om te bereiken wat hij later wil bereiken. Dit is precies waar het boek om draait. Het verhaal laat zien dat je moet vechten om gelukkig te zijn, waarna je eindelijk liefde en geluk zal vinden.
Structuur & perspectief
Het verhaal is vanuit twee verschillende perspectieven geschreven. Er wordt zowel vanuit het perspectief van Anna al Schard verteld. Beide perspectieven worden vanuit het personaal perspectief verteld.
Onderstaand een quote die het gebruikte perspectief illustreert:
'Als Anna zich omdraait naar de monitor kan ze zich niet bedwingen en geeft een tikje tegen de muis. Het scherm springt aan, maar middenin verschijnt een wachtwoordbalk. Ze kent Manu's wachtwoord, zappapa80, en de cursor knippert verleidelijk, maar als ze eenmaal op zijn stoel zit lijkt het haar plotseling onverdedigbaar om ook zijn digitale privacy te schenden.' - bladzijde 25
Het verhaal is opgedeeld in hoofdstukken die te herkennen zijn aan een cijfer. Dit cijfer geeft aan in welk hoofdstuk de lezer aan het lezen is. In totaal zijn er 34 hoofdstukken, verdeeld over 261 bladzijden.
Decor
Het begin van het verhaal, als de moeder van Anna en Schard weg gaat, speelt zich af in de polder. Na een tijdje gaat Anna op zichzelf wonen. Het is onduidelijk waar het verhaal zich afspeelt. Wel is duidelijk dat het verhaal zich ergens in Nederland afspeelt.
De verteltijd van het verhaal zelf is een korte tijd, namelijk ongeveer een paar maanden. Naast de huidige tijd, zijn er ook nog veel flashbacks in het verhaal. Deze flashbacks gaan naar de tijd dat de hoofdpersoon Anna nog erg jong was en haar twee moeders uit elkaar gingen. De totale verteltijd van het verhaal is dus tientallen jaren.
Stijl
De schrijfstijl van dit verhaal is bijzonder. Wat als eerste opvalt, is dat het verhaal op een niet-chronologische manier opgebouwd. De huidige tijd en verleden tijd worden continu met elkaar afgewisseld, waardoor het af en toe erg onduidelijk is en welke tijd je nou aan het lezen is. In één hoofdstuk kan zo meerdere keren van het heden naar het verleden gewisseld worden. Ook worden lange zinnen afgewisseld met korte zinnen, en worden er regelmatig moeilijke woorden gebruikt.
Daarnaast weet de schrijfster, Nina Polak, alles heel beeldig te verwoorden. Hierdoor zie je als lezer alles voor je, waardoor het verhaal heel beeldend wordt.
Er worden echter wel veel details gebruikt om het verhaal beeldend te maken. Hierdoor loop je als lezer leesvertraging op. Over één klein moment, kan soms bladzijden lang verteld worden. Veel details zijn ook overbodig en voegen niet heel erg veel toe aan het verhaal zelf.
Onderstaand een quote die de gebruikte schrijfstijl illustreert:
‘Een beetje gebrek – een ongeschoren gezicht, of bindingsangst – geeft een man allure. Te veel gebrek levert een man onvermijdelijk nog meer gebrek op.
Zijn armen, zijn bankrekening, zijn sociale leven, zijn ontlasting: alles is nu zo dun dat Schard niet langer voelt dat hij vrij is. Eerder dat hij langzaam verdwijnt. Hij is alleen in zijn moederlijk huis. Iedereen werkt.’ - bladzijde 176
Slotzin
Hij zwaait, haar broer. Lacht hij? Het is koud geworden buiten. Ze zal thee voor hem maken.Beoordeling
Ik had van te voren niet verwacht, dat liefde in dit verhaal zo centraal staat. In het verhaal komen vragen over de liefde aan bod. Het gaat bijvoorbeeld over hoe liefde ontstaat, en hoe je liefde onderhoudt. Uiteindelijk wordt er via de liefde een sprong gemaakt naar vrijheid en geluk. Ik vind het erg interessant op wat voor manier deze elementen aan bod komen.
Wat ik echter wel heel jammer vind, is dat er niet echt één specifieke belangrijke gebeurtenis in het verhaal aanwezig is. Het verhaal is een doorlopend verhaal over liefde, vrijheid en geluk zonder een 'kern' waar echt iets plaatsvindt. Er is uiteraard wel een verhaallijn in het verhaal, maar er gebeuren teveel dingen om deze verhaallijn die je als lezer afleiden van het verhaal.
Al met al vond ik het toch een leuk boek! Ik zou het ook zeker aan anderen aanraden. De schrijfstijl is zo prettig, dat je door het verhaal heen zweeft. Kortom: als je een boek met een mooie schrijfstijl zoekt, moet je dit zeker lezen!
Recensies
"Existentiële crises, het is een uitgekauwd en daardoor een gedurfd thema. Helemaal voor een debuutroman. Polak heeft het goed aangepakt. Twee personages die in een niet zo burgerlijk gezin (want twee moeders) zijn opgegroeid, maar die net als ieder ander ervoor moeten zorgen dat ze niet ten onder gaan aan gevoelens van onverschilligheid of uitzichtloosheid." http://www.tzum.info/2014...ter-slaan/
"Over haar schrijfstijl zegt hij: 'Polak zoekt het in een opvallende, zwierige stijl. Ze houdt van plezier maken met zinnen. Ze houdt ervan allerlei onbenulligheden zo fijn mogelijk voor ons uit te stallen (...) Ze houdt van minitieuze beschrijvingen en is daar mooi zorgvuldig in (...) Je ziet het voor je en als je iets bij een boek ziet, dan heb je literatuur.'" http://uitgeverijpromethe...&Itemid=44
"Het maakt haar boek, dat zo prachtig rauw was gebleven als de zomerstorm gewoon een storm was geweest, als Schard en Anna niet allebei ineens te maken kregen met een epifanie, te zoet. Dit neemt niet weg dat We zullen niet te pletter slaan een beloftevol debuut is, waarin Nina Polak bewijst vernieuwende beelden te kunnen scheppen met haar woorden." http://www.8weekly.nl/art...-gaan.html
REACTIES
1 seconde geleden