Feitelijke gegevens

• 6e druk, 1963
• 234 pagina's
• Uitgeverij: De bezige bij

Flaptekst

Eerste zin

Het was een merkwaardige, snikhete zomer, de zomer dat ze de Rosenbergs elektrocuteerden, en ik was in New York en wist niet wat ik er deed.

Samenvatting

Esther Greenwood wordt in Massachusetts opgevoed door haar moeder. Ze heeft één ambitie en dat is later schrijfster worden. Om haar droom te verwezenlijken, besluit ze mee te doen aan een schrijfwedstrijd. Als ze vervolgens tot haar grote verbazing wint mag ze een maand lang op de redactie voor een bekend vrouwentijdschrift in New York werken.

Esther vindt het leuk in New York, maar zit toch met een aantal dingen. Ze is bijvoorbeeld erg onzeker over het werk dat ze doet. Daarnaast moet Esther erg wennen aan het nieuwe leven in New York. Ze vindt het lastig om een leven te leiden in een stad waar het altijd druk is en waar alles om geld draait. Esther komt uit een gezin waar ze niet erg veel geld hadden, waardoor het leven in New York een hele omslag voor haar is.

Als haar net nieuwe partner Buddy vervolgens ook nog eens vreemdgaat, heeft Esther het helemaal gehad in New York. Ze heeft een hele leuke tijd met hem, maar de relatie verandert als Buddy opgenomen moet worden in een ziekenhuis. Buddy is gediagnosticeerd met de ziekte tuberculose (ook wel TBC genoemd), waarvoor hij behandeld moet worden. Tijdens zijn opname gaat hij vreemd met een dienstmeisje. Hij heeft dit vervolgens in een brief eerlijk verteld aan Esther, maar Esther weet niet zo goed hoe ze ermee om moet gaan. Uiteindelijk besluit ze de relatie de beëindigen. 

Voordat Esther naar New York vertrok, heeft ze zich opgegeven voor een schrijverscursus. Als haar maand in New York erop zit, en ze weer terug bij haar moeder in Massachusetts intrekt, krijgt ze van haar moeder te horen dat ze niet is aangenomen bij de schrijverscursus. Ineens stort de wereld van Esther in. De schrijverscursus was het enige dat ze kon doen om haar droom als schrijfster te verwezenlijken. Ze heeft dan ook geen idee wat ze verder nog voor cursus kan doen. Ze besluit een jaar niks te gaan doen, en het jaar daarop zich weer voor de cursus op te geven.

Dat geplande jaar loopt echter anders dan verwacht. Esther raakt zo in een dip, dat haar moeder haar naar de huisarts stuurt. De huisarts stuurt haar onmiddellijk door naar een psychiater, omdat Esther er psychisch helemaal doorheen lijkt te zitten.

Esther komt terecht bij dokter Gordon. Zij biedt Esther shock therapie aan. Nadat Esther verschillende behandelingen gehad heeft, blijken de behandelingen niet geholpen te hebben. Op dat moment ziet Esther het helemaal niet meer zitten en doet ze haar eerste zelfmoord poging. Ze neemt zoveel slaappillen, dat ze hoopt dat ze overlijdt.

De zelfmoord poging mislukt en Esther doet een nieuwe poging tot zelfmoord. Deze keer wordt ze wakker in het ziekenhuis. Vanaf dat moment wordt ze opgenomen in een psychiatrische inrichting, waar ze onder leiding van dokter Nolan weer allerlei verschillende therapieën krijgt.

In de psychiatrische inrichting bouwt Esther een vriendschappelijke relatie met Joan op. Joan is een meisje dat ook psychische problemen heeft. Esther en Joan bouwen zo’n hechte band met elkaar op, dat ze elkaar altijd weten te vinden wanneer er problemen zijn. 

Een paar dagen, voordat Esther de psychiatrische instelling mag verlaten, krijgt ze te horen dat Joan tijdens haar verlofdag zelfmoord gepleegd heeft. Ze heeft zichzelf ergens opgehangen. Dit nieuws laat Esther erg schrikken. Toch weet ze dat ze door moet gaan met haar leven, en zelf iets van haar leven moet proberen te maken.

Uiteindelijk mag Esther een paar dagen later de psychiatrische instelling verlaten. Beetje bij beetje is ze weer bovenop haar depressie gekomen. Ze weet dat ze nooit de oude Esther zal worden, maar ondanks dat is ze zelfverzekerd om toch iets van haar leven te gaan maken.

Personages

Dokter Nolan

Dokter Nolan is de tweede psychiater van Esther. Ze is erg lief en geduldig en probeert Esther zich altijd op haar gemak te laten voelen. Langzaamaan behandelt ze Esther voor haar depressie. Esther kan het erg goed vinden met dokter Nolan.

Joan

Joan is ook een patiënt in de psychiatrische inrichting waar Esther zit. Joan en Esther kunnen het zo goed met elkaar vinden, dat ze bevriend raken. Uiteindelijk zit Joan zo erg in de put dat ze tijdens haar verlofdag zelfmoord pleegt. Ze hangt zichzelf ergens aan op, waarna ze door iemand door gevonden wordt.

Esther Greenwood

Esther Greenwood is de ongeveer twintig jarige hoofdpersonage van het verhaal. Aan het begin van het verhaal is ze een erg ambitieus meisje. Ze wil namelijk schrijfster worden. Ze doet er alles aan om dit doel te verwezenlijken. Als ze vervolgens een schrijverswedstrijd wint en als prijs een cursus in New York mag volgen, is ze door het dolle heen. Als ze echter een maand in New York is stoort ze psychisch in. Esther blijkt aan een depressie te lijden. Ze wordt opgenomen in verschillende klinieken om er weer boven op te komen. Na lang vechten weet ze uiteindelijk haar ziekte te overwinnen, waarna ze weer deel kan nemen aan de maatschappij.

Dokter Gordon

Dokter Gordon is de eerste psychiater van Esther. Ze begint met het geven van shock behandelingen. De shock behandelingen geeft ze echter verkeerd, waardoor de behandelingen niet werken.

Mevrouw Greenwood

Mevrouw Greenwood is de moeder van Esther. Mevrouw Greenwood en Esther hebben nooit een goede band met elkaar gehad, omdat mevrouw Greenwood Esther nooit begrepen heeft. Als Esther depressief raakt snapt mevrouw Greenwood helemaal niks meer van haar dochter, waardoor de twee continu ruzie hebben. Mevrouw Greenwood is een erg egoïstische vrouw en staat niet open voor de gevoelens van andere mensen.

Buddy Willard

Buddy Willard is het vriendje van Esther Greenwood. Hij studeert geneeskunde en is altijd erg druk met zijn studie. Als hij op een gegeven moment gediagnosticeerd wordt met T.B.C, wordt hij ergens opgenomen. Vanaf dat moment loopt de relatie tussen Buddy en Esther stroef. Uiteindelijk maken ze dan ook allebei een einde aan hun relatie.

Quotes

"Ik pakte het zilveren mes en sloeg de top van mijn ei af. Toen legde ik het mes neer en keek ernaar. Ik probeerde me te herinneren waarom ik zo van messen had gehouden, maar mijn gedachten glipten uit de strop van mijn geheugen en bleven vrij als een vogeltje rondzweven, midden in het niets." Bladzijde 252

"Ik speelde met het doosje scheermesjes in mijn handtasje. Toen realiseerde ik me wat een stommeling ik was. Ik had wel scheermesjes, maar geen warm bad. Ik overwoog een kamer te huren. Er moest onder al die zomerhuisjes toch een pension zijn. Maar ik had geen bagage. Dat zou argwaan wekken. Trouwens, in een pension willen er altijd andere mensen in de badkamer." Bladzijde 179

"‘Ik geloof,’ Teresa scheurde een wit velletje van haar receptenblok af en schreef er een naam en een adres op, ‘dat je maar eens moet gaan praten met een andere dokter die ik ken. Hij zal meer voor je kunnen doen dank ik.’ Ik tuurde naar de letters, maar ik kon ze niet lezen. ‘Dokter Gordon,’ zei Teresa. ‘Dat is een psychiater’." Bladzijde 150

Thematiek

Psychische afwijking

Psychische afwijking is het motief van dit verhaal. Esther Greenwoord wordt depressief, waarvoor ze doorgestuurd wordt naar een psychiater. De eerste psychiater geeft haar shock therapie, waarna de depressieve klachten van Esther zouden moeten verbeteren. De klachten verbeteren echter niet. Esther wordt weer naar huis gestuurd, waar ze tweemaal een zelfmoord poging doet. Beide pogingen mislukken en omdat Esther een gevaar voor haar eigen leven is, wordt ze opgenomen in een psychiatrische instelling. Hier krijgt ze goede behandelingen van dokter Nolan. Na ontzettend veel moeilijke therapieën en lang vechten, mag Esther eindelijk de psychiatrische instelling verlaten. Buiten moet ze weer een nieuw leven op proberen te bouwen.

Motieven

Zelfmoord

Esther is zo depressief, dat ze twee zelfmoord pogingen doet. Beide keren neemt ze een overdosis slaappillen. Allebei de zelfmoord pogingen mislukken. Haar vriendin Joan, die ze leert kennen in de psychiatrische inrichting, hangt zichzelf echter op. Deze zelfmoord poging lukt wel. In het verhaal worden dus meerdere zelfmoord pogingen gedaan.

Liefdesrelatie: problemen/echtscheiding

In New York leert Esther een hele leuke jongen kennen. Hij heet Buddy en studeert geneeskunde. Ze hebben het samen ontzettend leuk en zijn ontzettend verliefd op elkaar. Als Buddy opgenomen wordt voor de ziekte TBC, gaat hij met een diensmeisje vreemd. Aan de hand van een brief laat Buddy aan Esther weten dat hij vreemd gegaan is. Esther wil en kan dit niet accepteren, waardoor de relatie kapot loopt.

Eenzaamheid & isolement

Eenzaamheid & isolement is een motief in dit verhaal. Omdat de vader van Esther overleden is, wordt ze alleen door haar moeder opgevoed. Esther heeft echter geen goede band met haar moeder, waardoor ze het af en toe erg moeilijk heeft. Daarnaast heeft ze vrij weinig vrienden, waardoor ze zich altijd erg eenzaam voelt.

Droom

Droom is een belangrijk motief van het verhaal. Esther Greenwood heeft één grote droom, en dat is het worden van een bekende schrijfster. Al van jongs af aan doet ze er alles aan om schrijfster te worden. Zo schrijft ze al sinds ze klein is verhalen, en geeft ze zich regelmatig op voor schrijfwedstrijden. Uiteindelijk wil ze een cursus gaan doen waardoor ze een goede schrijfster wordt. Helaas wordt ze niet voor deze cursus aangenomen, waardoor haar droom in duigen valt.

Opdracht

Voor Elizabeth en David

Trivia

De schrijfster van dit verhaal, Sylvia Plath, heeft dit boek in de eerste instantie onder een andere naam uitgegeven. Deze naam was Victoria Lucas.

De schrijfster van dit verhaal, Sylvia Plath, was zelf ook depressief. Een maand na publicatie van dit boek heeft ze zelfmoord gepleegd.

Titelverklaring

De titel 'De glazen stolp' is eenvoudig uit te leggen.  Esther Greenwood lijdt aan een depressie. Door haar depressie voelt ze zich erg beperkt in haar leven. Voor Esther voelt deze benauwdheid alsof ze onder een glazen stolp zit. Deze glazen stolp verdwijnt langzaam als ze opgenomen wordt in een psychiatrische instelling en daar verschillende therapieën volgt. Als de fictieve glazen stolp verdwijnt, voelt Esther Greenwood zich beter.

Structuur & perspectief

Het verhaal is geschreven vanuit het ik-perspectief.  Dit is al gelijk aan het begin van het boek duidelijk. De verteller is Esther Greenwood. Als lezer lees je haar gedachtes en handelingen, waardoor je je als lezer volledig in kan leven in Esther Greenwood. Om het inlevingsvermogen van de personage te vergroten, wordt er veel gebruik gemaakt van details. Onderstaand een quote die het gebruikte perspectief illustreert:

'Eventjes meende ik dat zijn toon geladen was met een bijzondere betekenis, en toen bedacht ik dat sommige meisjes in het Amazon waarschijnlijk secretaresse bij de VN waren en dat hij ooit met een van hen uit was geweest. Ik liet hem eerst ophangen en toen hing ik op en liet me weer in de kussens zakken, met een grimmig gevoel.' - bladzijde 65

Het verhaal is opgedeeld in hoofdstukken, die te herkennen zijn aan een cijfer. Dit cijfer geeft aan in welk hoofdstuk het verhaal zich afspeelt. In totaal zijn er twintig hoofdstukken.

Decor

Het verhaal speelt zich in Amerika, op verschillende plekken, af. De eerste maand van het verhaal speelt zich af in New York City. Daarna trekt Esther Greenwood weer bij haar moeder in Massachusetts in.
Als Esther Greenwood vervolgens ziek wordt en opgenomen moet worden, komt ze in verschillende ziekenhuizen in de buurt van Boston te liggen.

In het verhaal is er gebruik gemaakt van een belangenruimte. Een belangenruimte is een ruimte waarin de gevoelens van de personages overeen komen met de gebruikte ruimte. Aan het einde van het verhaal wordt Esther Greenwood uit het ziekenhuis ontslagen. Ze is nog niet helemaal hersteld van haar depressie, waardoor ze nog erg verstrooid is. Ondanks haar depressie weet ze dat een leven opbouwen in de 'echte wereld' erg moeilijk is.

Het moment waarop ze haar eerste stap buiten de inrichting zet, ziet ze dat het hele park van de inrichting bestrooid is met sneeuw. De sneeuw illustreert de verstrooidheid van Esther Greenwood, aangezien alles onder de besneeuwde oppervlakte ook onduidelijk en verstrooid is.

Het verhaal speelt zich af in 1953. De verteltijd van het verhaal is ongeveer 6 maanden. 

Stijl

Er zijn een aantal dingen die opvallen aan de schrijfstijl van Sylvia Plath:

Ten eerste wordt er uitvoerig gebruik gemaakt van details. Door de grote hoeveelheid details, wordt het verhaal erg levendig. Doordat er veel details gebruikt worden, komen de emoties van de hoofdpersonage Esther Greenwood sterk naar voren. Hierdoor komt het verhaal emotioneel over op de lezer.

Ten tweede wordt er erg veel gebruik gemaakt van bijvoeglijke naamwoorden. Deze bijvoeglijke naamwoorden kleuren het verhaal als het ware in, waardoor het verhaal nog levendiger verteld wordt.

Ten derde wordt er regelmatig gebruik gemaakt van erg lange zinnen. Door het gebruik van veel leestekens zijn deze zinnen eenvoudig te lezen. Daarnaast worden er in het verhaal geen moeilijke woorden gebruikt.

Onderstaand een quote die de schrijfstijl illustreert:
'Door de spleetjes tussen mijn oogleden, die ik niet te ver open durfde te doen uit angst dat ik van de volle aanblik dood zou blijven, zal ik het hoge bed met het witte, strakke laken erop, en de machine achter het bed en de gemaskerde persoon -ik kon niet zien of het een man of een vrouw was- achter de machine, en nog meer gemaskerde mensen die het bed aan beide zijden flankeerden.' - bladzijden 251

Daarnaast is het verhaal op een niet-chronologische wijze geschreven. Het verhaal wordt namelijk vanuit veel flashbacks verteld.

Slotzin

De ogen en de gezichten richtten zich alle op mij, ik oriënteerde me op hen, en zo stapte ik de kamer in.

Beoordeling

Van te voren had ik een hele indrukwekkende psychologische roman verwacht. Omdat ik psychologische romans interessant vind, ging ik met hoge verwachtingen het verhaal in. Deze verwachtingen werden echter -aan het begin van het verhaal- niet waargemaakt.

Het begin van het verhaal vond ik erg zwak.  De verhaallijn trok me niet, en ik vond het erg lastig om mijn aandacht bij het verhaal te houden. 
Op ongeveer de helft van het verhaal sloeg het ineens om. Vanaf dat moment kreeg ik pas echt het gevoel dat ik een psychologische roman een het lezen was. Vanaf dit moment werd het verhaal interessanter en leuker.

Bij een psychologische roman staan de gevoelens en emoties van een personage centraal. Pas op de helft van het verhaal kreeg ik het idee dat de gevoelens en emoties van Esther Greenwood centraal gingen staan. Vanaf dat moment vond ik het verhaal dan ook erg leuk en interessant.

Al met al vond ik het een leuk boek. Als je een heel erg indrukwekkend boek wilt lezen, moet je dit boek overslaan. Wil je een leuk en niet al te heftig boek lezen, dan is dit boek het waard om te lezen!

Recensies

""The Bell Jar" is about the way this country was in the nineteen-fifties and about the way it is to lose one's grip on sanity and recover it again. it is easy to say (and it is said too often) that insanity is the only sane reaction to the America of the past two decades." http://www.nytimes.com/bo...-bell.html

"The Bell Jar does not quite reach the poetic heights of Sylvia Plath's poetry (particularly her supreme collection Ariel, in which she investigates similar themes to those that can be found in The Bell Jar), but the novel should be judged on its own merits. Plath managed to instill a sense of powerful truthfulness and brevity of expression in the novel--which anchors it to real life." http://classiclit.about.c...elljar.htm

"One of the reasons I liked this book so much was that I found so much of myself in Esther Greenwood. At that age, I too was bright, ambitious, and sometimes on the brink. But unlike Esther, I had the mental fortitude and support system to bring me back from the edge." http://cheshirelibraryblo...via-plath/

Bronnen

Sylvia Plath

http://nl.wikipedia.org/w...lvia_Plath