Feitelijke gegevens

• 2e druk, 2023
• 287 pagina's

Flaptekst

Eerste zin

Zo begint alles: Komba bevindt zich op de heuvel en omdat Komba eenzaam is, schept Hij de mens. De mens is blind en heeft voeten noch handen, maar Komba zorgt ervoor dat het de mens aan niets ontbreekt. Toch is de mens niet tevreden en smeekt: ‘Ik wil de schepping die mij omringt niet alleen horen en ruiken, maar ook zien. Kunt U me helpen?’

Samenvatting

Personages

Xaio Wei

Xiao is een jonge, net afgestuurde econoom Chinees die door zijn oom/familie naar Congo wordt gestuurd. Hij moet een twintiger zijn. Hij volgt de familiewens op zonder aan zichzelf en aan zijn vriendin te denken. Hij is erg eenzaam in Butembo. Hij wil de bijzondere gevonden munt kopen om die duur door te kunnen verkopen aan de Belgen. Met dat geld kan hij terug naar huis. Maar het loopt niet zoals hij wil. Hij is erg eenzaam, maar hij besteedt toch geen geld aan de aangeboden liefde van de Congolese vrouwen die voor tien dollar wel seks willen geven. Hij houdt contact met Meilin via de mail, maar ze reageert nauwelijks. Ook als hij terugkeert In China, is ze erg koel. Xiao moet eigenlijk het geld aan zijn oom terugbetalen en hij probeert de oude munt te verkopen. En dan begint alles weer van voren af aan.

Eva Hendriks

Eva Hendriks (38) is een excellente pollendeskundige. Ze woont met relatie en stiefdochter In Nieuwegein. Wanneer ze merkt dat haar partner overspel pleegt, verlaat ze hem. Ze krijgt een baan in Gent en kan meteen mee op een expeditie in de jungle van Congo waar een interessante archeologische vondst is gedaan. Ze kan lekker van zich af bijten, zelfs tegenover de leider van de expeditie Koenraads die een neokoloniale inslag heeft. Maar het gaat allemaal heel anders dan ze verwacht. De expeditie wordt overvallen door wrede mannen en op Eva na wordt iedereen gedood. Ze zwerft daarna alleen door de jungle en krijgt een andere kijk op de zin van haar wetenschappelijke baan en het doel van de expeditie. Ze wordt bij het overleven geholpen door de pygmeeën, maar ze weet zeker dat ze niet meer terug naar Nederland wil. Ze is door de ervaring anders naar de natuur gaan lijken. Ze voelt zich er verwant mee.

Plamedi

Plamedi moet een Colongees zijn van ongeveer dertig jaar: 15 jaar als hij wordt opgepakt door de Mannen van het Water, 1 jaar bij hen blijft en na zeven magere jaren, zeven vette jaren beleeft (Blz. 113). Hij heeft een naam die afgeleid is van God, maar daar wil hij maar weinig meer van weten. De Christelijke God van de Belgen bezorgt de mensen alleen maar ellende. Hij heeft een jaar verbleven bij een gewelddadige groep mannen en heeft meegedaan aan moorden, plunderen en verkrachten. Hij draagt een zwaar schuldgevoel met zich mee. Wanneer hij een Munt gevonden heeft die mogelijk veel geld waard is, waarmee hij een deur kan openen naar een betere toekomst, wordt hij door de groep mannen gemarteld, zijn ogen uitgestoken en zijn voeten afgehakt. Hij heeft geen toekomst meer en hij gaat niet met de helikopter terug naar der wereld van Butembo.

Quotes

"Een donkere munt op een vieze doek. Een slordige afbeelding van een mannenhoofd omringd door onduidelijke tekens. De ouderdom van de munt is onmiskenbaar, het zilver gaat schuil onder lagen vuil en oxidatie, maar de grove lijnen geven het gezicht een stille kracht." Bladzijde 9

"‘Ik heb al ja gezegd,’ zegt Eva. De zon staat laag boven de Oude Lekbrug. Derek knikt zonder iets te zeggen. Hij ziet er moe uit, hij heeft zich vanochtend niet geschoren. Eva voelt zich ondanks alles triomfantelijk." Bladzijde 19

"Wie in God gelooft, kan er een plan in ontwaren, maar er is geen God. Er is geen plan. Dit is geen Griekse tragedie, waarin goden mensen straffen voor hun menselijke overmoed. Dingen gebeuren zonder reden. Geen God, geen plan, geen tijd. Geen betekenis. Dingen gebeuren . Verder niets." Bladzijde 217

"Plamedi is een goddelijke koning zoals zijn voorvaderen waren. Mank, zonder vingers en blind. Hij leeft. De pijn herinnert hem er onophoudelijk aan, maar hij vraagt zich niet meer af welk leven hem beschoren is.. Het antwoord luidt : een in zichzelf gekeerd bestaan zonder beperkingen. Meilin" Bladzijde 283

"De Mannen van Water zijn geen beesten, hun onmenselijkheid aanwrijven is ontkennen wat een mens is. Het zijn jongens zoals hij. Jongens van wie alles afgenomen is. Jongens die de meest afschuwelijke dingen moesten doen. Ze overleefden, terwijl ze hadden moeten sterven." Bladzijde 226

Thematiek

De zin van het bestaan

Het allesomvattende thema in deze rijke roman zou je de zin van het bestaan kunnen noemen. Het is in het verhaal terug te vinden in het bestaan van de drie vertellers. Xiao Wei is een afgestudeerde econoom, maar vóór hij zelf een baan kan kiezen, wordt hij door zijn oom gecharterd om een bedrijfje in Congo te runnen. Hij moet weg uit China en bij zijn vriendin Meilin vandaan. Eva wil weg uit haar relatie met de overspelige Derek. Maar ze moet dan ook afscheid nemen van haar bonusdochter Felice. Ze kan een baan krijgen in Gent en vanwege de relatieproblemen wil ze niet wachten tot er iets vrij komt in Nederland. Ze is een pollendeskundige en kan met de natuurgegevens bepalen hoe de ontstaansgeschiedenis van een land is. Plamedi was een goede leerling op school, maar hij viel in handen van terroristen en wordt zelf ook enige tijd een kindsoldaat die moordt en verkracht. Hij is nu gids bij een vriend, maar zijn grote wens is dat hij filmer wil worden in Europa. Alle drie krijgen ze met de munt te maken die Plamedi heeft gevonden. Ze zien mogelijkheden om hun bestaan te veranderen. Maar de munt is grillig. Xiao krijgt wel de munt in handen, maar kan er geen rijkdom door vergaren. Zijn vriendin heeft niet meer op zijn terugkomst gerekend. Hij moet een baan zoeken en de munt voor weinig geld verkopen. Eva gaat na de gebeurtenissen in de jungle twijfelen aan het nut van de baan die ze als pollendeskundige en archeologe heeft. Wie is er in hemelsnaam geïnteresseerd in de vondsten van een archeologe. Ze besluit niet terug te keren naar Nederland om daar weer een baan te zoeken. Ze voelt zich één met de natuur. Plamedi wil zo graag naar Europa, maar een manke, blinde en vingerloze filmproducent is niet meteen de gewenste figuur. Hij beseft dat hij niet meer naar Europa kan en hij blijft bij de pygmeeën in de jungle wonen. De pygmeeën volgen de loop van de natuur. Plamedi is hun goddelijke koning.

Motieven

De mythe van de schepping

In de roman speelt de mythe uit een Afrikaanse religie over de mens die ooit door de god Komba blind geschapen wordt en zonder voeten en handen, het moet rooien.. De mens is niet tevreden en smeekt Komba om ogen, voeten en handen, waarna de mens de 'verpester' van de natuur is wordt die hij nu is. De mythe van loopt als een rode draad door het verhaal. Hij is in de eerste plaats verbonden met één van de drie hoofdpersonages in de roman, Plamedi,. Deze Congolees droomt van een mooi bestaan in Europa. Hij wil filmmaker worden, maar een ellendig verleden achtervolgt hem. Hij begeleidt expedities samen met zijn vriend Miles in de jungle. Als hij tijdens zo’n expeditie zelf op onderzoek gaat, vindt hij een oud graf en een munt..

Hoop

In de roman gaat het ook over de hoop om tot iets hogers, zinvols te komen. Dat gaat je dagen dankzij de drie hoofdpersonen in Munt. Naast Eva Hendriks, de wetenschapper, die met de vondst van een munt de hoop uitspreekt dat er nu een nieuwe kijk op de ontstaansgeschiedenis van Congo kan komen, is er de jonge Chinese man Xiao Wei, die een suf baantje heeft als opkoper van metaal van dagloners in de Oost-Congolese stad Butembo – de munt belandt op zijn toonbank. Het derde perspectief is dat van Plamedi, een Congolese toeristengids die de weg kent in het regenwoud, maar dagdroomt van Europa. Hoop regeert deze drie mensen, maar de boodschap van de schrijver is dat die hoop bij geen van drieën uitkomt.

Oorlogsmisdaden

De jonge Plamedi , een verstandige leerling, wordt later meegenomen door een groep misdadige mannen, Mannen van het Water. Die willen pygmeeën uitroeien en ze begaan gruweldaden: moorden, verkrachten en het afsnijden van penissen bij de pygmeeën die daarna in hun mond worden gestopt. Plamedi heeft zich als kindsoldaat ook op dat terrein moeten bewijzen. Hij wordt ingewijd de Mannen en hij doet mee, totdat hij ontvlucht. Maarde Mannen van het Water blijven op zijn pad komen als ze horen dat er een grote schap op de berg Hoyo te wachten ligt. De deelnemers aan de Belgische expeditie worden weer omgebracht en Plamedi- wordt gemarteld: hij verlies ogen, vingers en voeten. Eva weet te ontsnappen aan de wrede groep omdat ze op het bewuste moment moet poepen.

Kolonialisme-neokolonialisme

België heeft jarenlang de macht in Congo gehad. Het land werd zelfstandig. Maar als de Belgen horen dat er een interessante archeologische vondst is gedaan, gaan ze op expeditie naar hun vroegere kolonie. Leider Koenraads vindt het organiseren van de expeditie" een manier om het land zijn geschiedenis te geven. Het land de trots geven (blz. 65) De pinnige reactie van Eva is : "Denkt u dat ze zitten te wachten op een witte Belg die het komt brengen." Het draait ook hier allemaal om de gevonden munt en wat dat zou kunnen betekenen voor de ontstaansgeschiedenis van Congo. . Het is een vorm van neokolonialisme. Plamedi geeft een aardige beschrijving op blz. 148: "Deze expeditie gaat niet om de Congolezen of hun geschiedenis. Het heeft niets met hen te maken. Het is Koenraads die een verhaal wil vertellen. De Belgen hebben meer interesse in een ongrijpbaar verleden van duizend jaar terug dan in het recente verleden, waarin zij de boeman zijn, waarin ze handen lieten afhakken, waarin ze weigerden te luisteren naar de wens van de Afrikaan die zijn eigen land wilde besturen, waarin ze moorden beraamden op gekozen politici, waarin ze probeerden Congo in stukken te snijden, waarin ze dictators steunden en wegkeken toen alles misging." Dat is een cynische verwijzing naar de koloniale tijd van België in Congo.

Dromen over liefde

Xiao heeft zijn vriendin Meilin in China moeten achterlaten. Hij droomt steeds over zijn mooie vrouw en hij wil zo snel mogelijk weer naar China terug. Als hij de bijzondere munt zou kunnen verkopen voor veel geld, kan hij terug. Hij stuurt haar mails, maar ze antwoordt bijna niet terug. In zijn solitaire bestaan denkt Xiao wel steeds aan de mogelijkheid om seks te hebben met de negerinnen die zich voor 10 dollar aanbieden. Maar hij heeft geen Chinese condooms en doet het niet. Hij heeft wel een date met een meisje (blz. 244), maar dat motief wordt niet uitgewerkt. Als hij de munt heeft gekocht van zijn kennis Yu, gaat hij zo snel mogelijk terug naar Shenzen. Maar de thuiskomer wordt niet hartelijk begroet door zijn geliefde: op zijn komst had ze niet gerekend. Het is duidelijk dat er van de relatie niet veel meer terecht zal komen.

Overspel

Eva Hendriks die met partner Derek in Nieuwegein woont en een stiefdochter Felice heeft, verbreekt de relatie met hem als ze merkt dat hij vreemd gaat en voor zijn nieuwe partner kiest. Ze neemt meteen daarop een baan als hoogleraar in Gent aan als pollendeskundige. ( palynologe ) Ze mag meteen mee op expeditie naar Congo, omdat er een interessante vondst is gedaan door een Congolees en zij de beste deskundige is die professor Koenraads kent.

Cultuurverschillen / religieus besef

Richard Osinga slaagt er in om drie personages uit drie verschillende continenten met elkaar in contact te brengen: Azië, Afrika en Europa. Xiao is afgestudeerd econoom, maar hij doet als Chinees niet zijn eigen zin en hij gaat als zijn familie dat voor hem besluit naar Congo. De familie bepaalt zijn leven. Bij hem wordt niet over een Godsbesef gesproken. Op blz. 209 denkt Xiao: "Je hebt maar twee keuzes. Je ouders teleurstellen of jezelf teleurstellen. Xiao Wei heeft voor de tweede mogelijkheid gekozen." Eva is juist het tegenovergestelde, die als afgestudeerd palynologe voor haar eigen carrière in de wetenschap kiest, als ze merkt dat haar relatie Derek overspel pleegt en voor een jongere vrouw kiest. Zij doet dus haar eigen zin. Na de aanslag in de jungle denkt Eva in haar plotselinge eenzaamheid: " Wie in God gelooft kan er een plan in ontwaren, maar er is geen God. Er is geen plan. Dit is geen Griekse tragedie. waarin goden mensen straffen voor hen menselijke overmoed." (blz. 219) Plamedi, de Congolees, heeft te maken met een gewelddadige stammenstrijd in Afrika. De pygmeeën worden uitgemoord, hij zelf is van een andere stam (Nande) en daardoor wordt hij gespaard, maar hij wordt wel ingewijd in het leven van de Mannen van het Water en hij gaat ook met hun gewelddaden mee. Toch kiest hij later weer voor zichzelf en hij vlucht weg bij de moordenaars. Hij gelooft niet meer in de Christelijke God die de zending naar Congo heeft meegenomen. "Hij gelooft alleen nog in de God van "In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aarde wederkeert, dewijl gij daaruit genomen zijt, want gij zijt stof en tot stof zult gij wederkeren." (blz. 131). De pygmeeën geloven wel in de God Komba en vertellen zijn verhaal rond in de mythe van deze Schepper. Verder laten ze zich leiden door de natuur.

Relatie moeder en (stief)dochter.

Als Eva gaat scheiden van Derek, heeft ook stiefdochter Felice met de gevolgen te maken. Op blz. 158: "Eva voelt zich natuurlijk verantwoordelijk voor Felice. De afgelopen tien jaar hebben ze samen iets opgebouwd waar geen eenvoudig woord voor bestaat. Iets tussen moederschap en vriendschap, iets wat nauwelijks bestaansrecht heeft nu Derek en zij niet meer samen zijn., Maar ze draagt geen schuld. " Ze nodigt Felice uit om naar Gent te komen om daar het weekend door te brengen. Dat gebeurt ook. Toen Eva 28 was en Derek 37 en ze net aan het daten waren, had hij aan Eva gevraagd of ze kinderen wilde. Ze wist het nog niet en dan pas vertelt Derek dat hij een dochter heeft, wat hij op zijn profiel niet had vermeld. Toch behandelt ze het meisje heel goed.

Schuldgevoel

Plamedi is het personage dat het meeste schuldgevoel heeft, omdat hij in zijn jeugd (15) een jaar meegegaan is met de Mannen van het Water en ook gemoord en verkracht heeft om één van hen te worden. Wanneer hij van die groep is weggelopen, krijgt hij vaak herinneringen aan dat zwarte verleden. Hij heeft in de ogen van God zware zonden begaan en dat heeft zijn Godsbeeld wel veranderd. Zijn moeder blijft zeggen dat Christus voor alle mensenzonden is gestorven, ook voor die van hem. Xiao kent ook schuldgevoelens. Hij is van zijn verloofde Meilin weggegaan, hij wil graag terug naar haar. Bovendien is hij in zichzelf teleurgesteld; hij vergelijkt zich even met Célestin, de hoofdman van de Mannen van het Water. Die deed tenminste zijn eigen zin. Eva voelt zich wel schuldig tegenover haar bonusdochter Felice. Ze kon best goed met haar opschieten en door Dereks gedrag en haar besluit daarover voelt ze zich wel schuldig tegenover Felice.

Queeste = zoektocht

De vertellers zoeken allemaal naar iets : Eva naar de munt die de ontstaansgeschiedenis van Congo kan verklaren, Plamedi naar de munt om geld te verdienen om naar Europa te kunnen, Xiao zoekt naar verkoper van de munt om die vondst duur aan de Belgen te verkopen en daarmee naar China kan teruggaan.

Titelverklaring

De titel Munt is niet lastig te verklaren. De hele geschiedenis van de roman draait het om een eeuwenoude, gevonden munt die daardoor niet alleen voor de wetenschap van belang is. De munt kan ook een flink bedrag waard zijn. De eigenaar denkt met de aankoop of verkoop van de munt een nieuw leven te kunnen beginnen.
Xaio wil naar zijn vriendin terug en Plamedi wil een carrière beginnen in Europa.

 

Structuur & perspectief

De roman wordt onderverdeeld in drie delen  1, 2 3. Die delen worden op hun beurt weer onderverdeeld in korte hoofdfstukken met een verklarende titel. De hoofdstukken wisselen steeds van verteller. Er zijn er drie: de Chinees Xiao Wei, de Nederlandse wetenschapper Eva Hendriks en de Congolese gids Plamedi. Het zijn alle drie zij/hij-vertellers.
De drie verhalen lopen door elkaar heen, niet alleen wat het thema betreft, maar ook van tijd. Heden en verleden staan in deze roman ook niet chronologisch gerangschikt. Dat betekent dat de lezer zich de hele tijd dat hij aan het lezen is, moet afvragen met welke verteller hebben we te maken en in welke fase van zijn leven dat is..
(Zo is bijvoorbeeld de komst van Xiao Wei naar Congo helemaal aan het eind van de roman geplaatst, terwijl het in de verhaalwerkelijkheid juist aan het begin zou moeten staan.
Op blz. 274 staat een regie-aanwijzing: " Alles gebeurt tegelijk, zonder schijnbare logica, zonder vastgestelde volgorde.")
Maar er komen meer toespelingen op de tijd in de roman voor: (bijvoorbeeld blz. 83:"In een film doet het er niet toe in welke dingen gebeuren. Je kunt ze later altijd verplaatsen. Je kunt op elk moment kiezen hoe de dingen gebeuren en waarom.")
Of : Honderdmaal is dit pad vrijgemaakt en nog eens honderdmaal zal het weer dichtgroeien. Alles keert terug naar de oorspronkelijke staat.’ Het leven is circulair: alles begint altijd weer op nieuw.

In de recensie op bazarow.com schrijft Monique van Gaal: "Munt is één groot spel met de tijd. Gaandeweg blijkt ook dat de volgorde van de hoofdstukken niet klopt, of althans niet chronologisch is. Het zijn niet alleen de terugblikken naar het verleden, maar ook hetgeen je als het heden zou kunnen beschouwen krijgen we in gehusselde volgorde te lezen. Het is precies zoals Eva zich een zin herinnert: “de volgordelijkheid van alles is verstoord”. Een goede keuze van Osinga, want dit draagt sterk bij aan de opbouw van de spanning."

Wat ook vermeld dient te worden, is dat de drie delen beginnen met een korte anekdote van Komba, een God uit de Afrikaanse religie. "Hij schept namelijk de mens" (blz. 7) Deze drie delen worden daarom door een alleswetende vertelinstantie uit de doeken gedaan. ZIe voor de inhoud onder Bijzonderheden.

[Vanwege de gecompliceerde maar ingenieuze compositie, is het vrijwel niet mogelijk om de samenvatting van de tekst in de volgorde van de gepresenteerde hoofdstukken te maken. Er zijn daarom hoofdstukken bij elkaar gevoegd en gerangschikt om de vertellers heen- opmerking samensteller]

Decor

Er zijn diverse decors uit tekstgegevens uit de roman te halen:
1. China: Xaio woont in Shenzen en hij gaat op initiatief van zijn oom naar Congo om daar handelaar te worden in gedolven metalen. Hij heeft een zaak in Butembo. Daar wordt hij geconfronteerd met de 'munt.' die hem te koop wordt aangeboden.
2. Congo, waar Xiao woont in Butembo en de jungle van Congo waarin Plamedi als gids toeristen en expedities rondleidt. Hij heeft een oorlogsverleden in de jungle als kindsoldaat. Hij heeft gemoord en verkracht.,
3. Nieuwegein en Gent. Eva Hendriks woonde in Nieuwegein, maar ze beëindigt de relatie vanwege de escapades van haar relatie Derek. Ze gaat naar de Universiteit van Gent om deel te nemen aan een expeditie in Congo om als pollenexport een nieuw facet in de ontstaansgeschiedenis van het land te kunnen bewijzen.

De tijd is veel lastiger te duiden. Heden en verleden lopen in de drie verhalen van de personale vertellers steeds door elkaar heen. Zo eindigt de roman bijvoorbeeld met de komst van Xiao in Congo, terwijl dat verhaalelement eigenlijk het begin van alles is. Ook de verhalen van Eva en Plamedi lopen wat de tijd betreft steeds door elkaar.
Eva denkt aan de verjaardagsfeestes met Felice als ze eenzaam in de jungle loopt. Plamedi denkt tijdens de expedities steeds  terug aan zijn schooltijd en aan zijn oorlogsverleden 
De verhalen van Eva als ze 38 is en van Plamedi  die in het nu nu een gids voor toeristen en expedities is, zou je ls lezer in onze eigen tijd kunnen plaatsen (2e decennium van de 21 e eeuw)  De Chinese economie is namelijk booming. Er wordt echter in de roman geen woord gerept over een epidemie als corona. 
De drie vertellers hebben steeds hun oog  gericht op de toekomst: Xaio wil terug naar zijn verlooefde en naar China, Eva wil een beroemde archeologe worden door de viondst van de munt, en Plamedi wil naar Europa om daar filmmaker te worden.
Het is daarom vrij zinloos om naar jaartallen te zoeken of te gokken.

Stijl

De stijl van Osinga is niet al te lastig om te lezen, maar het is aan de andere kant ook geen huis-tuin-en keukentaal. In de hoofdstukken van o.a. Eva komen er wetenschappelijke, filosofische en godsdienstige overwegingen bij.
Osings schrijft ook bijzondere metaforen:
- (bzl. 92: "Hijgend als een hert en zwetend als een rivierzwijn  bereikt hij de ingang van de grot.")
- (blz. 183 - een Bijbelse metafoor-:"Hij is als de vluchtende Jonas, maar wat hij ook doet, hij moet naar Nineve, de zonde van de stad aanschouwen en de zondaars waarschuwen voor Gods toorn.")
- (blz. 200- Bijbelse metafoor-:"Hoe vaker het verhaal doorverteld wordt, hoe indrukwekkender de schat. Bijbelse proporties krijgt. Goud. Wierook. Mirre.")
- (blz. 237: "Eva is een waggelende Hollandse koe waarvan de hoeven wegglijden in de modder, schonkig en onhandig, niet in staat te bukken om onder een uitloper door te duiken.")
- (blz. 251:" "Hij kijkt naar Xiao Wei met de droevige blik van een reuzenpanda." [....]. De man van de ambassade ontploft zowat wanneer hij de vertaling van Fu Hei hoort. De panda is verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor een monster uit de onderwereld.")

Bovendien lijkt alles in elkaar te grijpen. In het eerste hoofdstukje van Taio loopt de man langs drie mannen.( In de schaduw van de muur van de kerk op de hoek van de straat zitten drie bedelaars: een blinde, een lamme en een man zonder vingers." "( blz. 11) Mannen of Koningen met dezelfde gebreken komen steeds in de roman terug. Het zinnetje op  blz.11 valt je waarschijnlijk pas bij herlezing op.
En op blz. 131 staat ook:  "Toen gaf God hem ogen,armen en benen, zodat de mens alles kon doen wat hij wilde, voor zichzelf zorgen, en God niet langer nodig had. Toen verliet God de mens."

Ook zijn oneliners vallen op:
(blz 74: Een droom is een plant zonder stekels", zegt Miles.")
(blz. 111: "Wreedheid en angst zijn goed bevriend.")
(blz. 113: "Hoop is een koppig kruid. Wie vandaag lijdt, creëert een morgen waarin alles beter is. Het groeit in het duister, het woekert zonder water.")
(blz. 222: "Angst kan alleen bestaan als er ook hoop is. De zekerheid te zullen sterven geeft rust."

Slotzin

"Mag ik een foto nemen? ", vraagt de handelaar. "Misschien kan ik meer betalen.". Hij pakt zijn telefoon en opent de camera-app. Xiao Wei laat hem begaan en zegt alleen: "Hoeveel?" "Kom maandag.", antwoordt de man.

Bijzonderheden

De roman begint in elk van de drie delen met een symbolisch scheppingsverhaal van Komba.
Deel 1
Komba is eenzaam en Hij schept de mens.Maar die ontevreden mens wil steeds meer mogelijkheden hebben: zien, horen, ruiken, zich voortbewegen. Komba schenkt de mens handen, voeten en ogen. De mens begint voorwerpen te maken: een bijl om bomen te kappen, en vuur maken. De rook stijgt op naar de hemel en Komba wordt wakker van de rook. Hij trekt zich terug in de hemel.

Deel 2
Alles begint opnieuw. Komba is erg eenzaam.Hij daalt af naar de mensen. Hij vindt een koning zoals hij die eerst  geschapen heeft: zonder handen, ogen en voeten. Komba fluistert de koning in: hoe verleden, heden en toekomst  eruit zullen zien. Zo weet de Koning wat Komba vraagt van de mens. Hij is de goddelijke koning.

Deel 3
Zo eindigt alles: Komba daalt af naar de aarde. Hij zoekt zijn koning, maar hij vindt hem niet. De mensen denken hun verleden te kennen, het heden te begrijpen en de toekomst te vertrouwen. Komba stijgt op naar de hemel en verzoent zich met zijn eenzaamheid. Maar steeds daalt hij af naar de aarde en zoekt Zijn koning.

Beoordeling

"Munt" is een ingenieus opgebouwde roman. Er zijn drie vertellers die over hun bestaan in het leven nadenken. Alle drie koesteren ze hoop op een nieuw begin en daarin speelt de munt een belangrijke rol.
Maar om te lezen is Munt vrij ingewikkeld. Dat komt omdat er drie personale vertellers zijn, die elkaar steeds afwisselen, maar toch ook weer aan elkaar verbonden  zijn.Bovendien worden heden en verleden als het ware in een betonmolen voor de lezer gegooid. Die moet maar uitzoeken in welke volgorde welke passages in de roman worden geplaatst. Dat vergt vrij veel inzet van de lezer. Maar hij wordt er rijkelijk voor betaald. De roman staat  op de Longlist van de Librisprijs. Maar het zou me niet verbazen als hij ook op de Shortlist komt en eventueel de prestigieuze prijs wint.

Recensies

"Hoe de lijnen verder bij elkaar komen en welke desastreuze gevolgen dat heeft, wil ik hier niet prijsgeven omdat ik daarmee een deel van het leesplezier denk te bederven. Maar het heeft in elk geval een vergelijkbare stille kracht als de aantrekkingskracht die de munt op de drie hoofdpersonen heeft. Osinga weet er een betekenis mee aan te boren die zich op het snijvlak van wetenschap, religie, natuur en hedendaagse maatschappelijke ontwikkelingen als migratie en geopolitieke invloeden begeeft. Het levert bovenal opnieuw een intrigerende psychologische roman op, die nog lang bleef hangen in mijn hoofd." https://www.tzum.info/202...inga-munt/

"Thema’s genoeg dus, en verhaallijnen ook. En Osinga heeft ze bepaald kunstig door elkaar gevlochten. Wetenschap, religie, natuur, maar ook migratie en geopolitieke ontwikkelingen, er zit veel in. En het is nog spannend ook. Maar de personen zijn wel de pionnen in dit vernuftige bouwwerk: ze krijgen als mens net te weinig smoel." https://www.ncrvgids.nl/r...E4-JyEnPIF

"Munt heeft alles wat een boek goed maakt: knap en ingenieus bedacht, boordevol avontuur, levensbeschouwend, heel dicht op de werkelijkheid en de huiveringwekkende strijd in Congo, naarmate het verhaal vordert ongelooflijk spannend, en soms, héél soms ook een beetje komisch. Grote vragen over zingeving, geloof en het al dan niet kunnen ontkomen aan je lot komen voorbij." https://bazarow.com/recensie/munt/

"De schrijfstijl van Osinga is kort, nuchter en helder, een voorbeeld zijn de hoofstuktitels. En in eerste instantie leest het boek ook vlot en makkelijk. Tot je het de eerste keer weglegt en je realiseert wat je gelezen hebt. Het verhaal kent verschillende lagen en het perspectief wijzigt geregeld. Het is goed de tijd te nemen die allemaal te doorgronden. Er gebeurt veel in Munt: verhaallijnen, personages, gebeurtenissen en toch is het boek relatief dun. Een aanrader voor de komende donkere herfstdagen voor liefhebbers van complexe verhalen en Nederlandse literatuur!" https://www.chicklit.nl/b...ard-osinga

"En: na Arc is Munt een herhaling van zetten. De opzet lijkt wel erg op wat Osinga in dat boek deed: meerdere personages op verschillende continenten die cirkelen rond een centraal gegeven en een fragmentarische opbouw met alternerende hoofdstukken die de plot energie geven. Dan kan dit boek nog zo veel diepgang hebben (en natuurlijk heel andere vragen stellen): de verrassing is eraf. Tegen die achtergrond wordt de taal zelf belangrijker. Maar Osinga’s heldere Nederlands maakt dan, door het gebrek aan wat voor opsmuk dan ook, opeens een fletse indruk." https://www.de-lage-lande...ard-osinga

"Osinga deed wel zijn best om ze alle drie een andere voorgeschiedenis en daardoor verschillende kopzorgen te geven: Plamedi heeft een rebellenverleden, Eva heeft een stiefkind en Xiao Wei een onverschillige vriendin. Maar het geeft hun toch net niet genoeg diepgang – misschien vooral omdat hun persoonlijkheden uiteindelijk, als ze in het nauw gedreven worden, geen onderscheidende betekenis hebben. Ze zijn alleen op de wereld, realiseren ze zich, machteloos en verdoemd – en dan nog op ieder dezelfde manier. Xiao Wei speelt een spelletje go, maar ‘heeft geen zin om de partij af te maken terwijl hij weet dat hij hem gaat verliezen’. En: ‘Dingen gebeuren zonder reden. Geen God, geen plan, geen tijd. Geen betekenis. Dingen gebeuren. Verder niets’, beseft Eva. ‘Hoe hij ook probeert de loop van de dingen te veranderen, zijn inspanningen hebben geen enkel effect’, weet Plamedi." https://nrcwebwinkel.nl/munt

Bronnen

Meer dan 100 Haagse scholieren van zeven middelbare scholen debatteerden over de vraag wie volgens hen de winnaar zou moeten zijn van de Boekenbon Literatuurprijs. De leerlingen mochten daarbij de genomineerde schrijvers, die aanwezig waren, het hemd van het lijf vragen. Scholieren kozen Richard Osinga met zijn boek Munt als hun winnaar. Ook in Groningen, waar dit jaar voor het eerst het scholierendebat plaatsvond, was Munt de winnaar.

https://bibliotheekblad.n...erendebat/

Artikel over de uitleg van de God Komba die de pygmeeën aanbidden.

https://www.onderwegonlin...e-pygmeeen