Feitelijke gegevens

• 1844
• 711 pagina's
• Uitgeverij: Gallimard

Flaptekst

Eerste zin

Il y a un an à près qu’en faisant à la Bibliothèque royale des recherches pour mon histoire de Louis XIV je tombai par hasard sur les Mémoires de M. d’Artagnan, imprimés - comme la plus grande partie des ouvrages de cette époque, où les auteurs tenaient à dire la vérité sans aller faire un tour plus ou moins long à la Bastille - à Amsterdam, chez Pierre Rouge.

Samenvatting

Personages

D'Artagnan

D’Artagnan is de hoofdpersoon van het boek. Hij is de zoon van een oude vechtersbaas die eerder bij de musketiers heeft gediend. D’Artagnan gaat op jonge leeftijd naar Parijs, in de hoop zelf ook een musketier te worden en zijn fortuin te maken. Hij is jong, onbezonnen, een waaghals, intelligent, dapper, vasthoudend, nobel en smoorverliefd op de echtgenote van zijn huisbaas: Mme. Constance Bonacieux, één van de hofdames van Anne d’Autriche, de koningin van Frankrijk. Door deze verliefdheid en zijn onhandigheid raakt d’Artagnan betrokken bij de intriges van het hof en stoot hij een aantal invloedrijke personen voor het hoofd, waaronder Milady. Uit wraak laat zij Mme. Bonacieux ontvoeren en vermoordt haar uiteindelijk. D’Artagnan wordt uiteindelijk door Kardinaal Richelieu tot luitenant van de musketiers be-noemd. Planchet, zijn ‘assistent’ wordt benoemd tot sergeant van de koninklijke garde.

Aramis

Aramis is een jonge geestelijke die in verband met een ruzie met een man die hem ervan be-tichte een amoureuze band te hebben met een dame uit de buurt zich in een duel wilde kunnen verdedigen. Om dat te kunnen doen is hij tijdelijk uit de kerk gestapt (want monniken mogen niet duelleren). Door onbekende omstandigheden is hij bij de musketiers terecht gekomen, maar stelt dat dit tijdelijk is en dat hij uiteindelijk terug naar de kerk wil. Eén keer gedurende het boek gebeurt dit inderdaad bijna, maar d’Artagnan weet hem ervan te weerhouden. In het boek heeft hij een maîtresse: Mme de Chevreuse, een dame van hoge adel en een persoonlijke vriendin van de koning, die hij voor zijn vrienden verborgen probeert te houden. Mme, die door de koning uit Parijs verbannen is, omdat hij haar verdenkt hulp te bieden in de persoon-lijke intrigues van de koningin, helpt d’Artagnan en de drie musketiers in het verhaal door informatie voor hen uit te zoeken en hierover met hen te corresponderen. Aan het eind van het verhaal verdwijnt Aramis, en horen de vrienden later dat hij en zijn ‘assistent’ Bazin toegetreden zijn tot een klooster in Nancy.

Porthos

Porthos is een luidruchtige, ijdele, trotste en zelfbewuste maar tegelijk dappere en vechtlustige man. In het boek heeft hij een rijke maîtresse: Mme Coquenard, die hij probeert te verbergen voor zijn vrienden door te zeggen dat zijn maîtresse een gravin is. Aan het eind van de boek sterft haar echtgenoot, verlaat Porthos de musketiers en trouwt hij met haar. Over zijn persoon komen we niet veel te weten, alleen dat hij zeer gehecht is aan Athos, Aramis en d’Artagnan.

Athos

Athos, die in het echt de Comte de La Fère heet is de stilste van het de vrienden. Toen hij jong was is hij uit liefde beneden zijn stand getrouwd met de zus van de lokale priester. Later komt hij er echter achter dat zij een fleur-de-lis op haar linkerschouder gebrandmerkt heeft gekregen, wat betekent dat ze een ernstige misdaad heeft begaan. Hij verstoot haar en blijf als gebroken man achter. Bij de musketiers verzwijgt hij zijn verleden en ware identiteit, en onderscheid hij zichzelf door zijn kunnen, dapperheid en intelligentie, en door zijn vreemde gewoonte zo min mogelijk te praten. Hij heeft zijn bediende Grimoud zelfs verboden te praten, en de twee communiceren met simpele gebaren. Hij is de oudste en belangrijkste van de drie musketiers, en is een soort vaderfiguur voor d’Artagnan. Van de drie vrienden blijft hij het langste onder leiding van d’Artagnan bij de musketiers dienen. Na een aantal jaar verdwijnt hij samen met zijn ‘assistent’ Grimoud van het toneel onder het voorwendsel dat ze een kleine erfenis hebben ontvangen in de buurt van Rousillon, al wordt voor de lezer niet duidelijk waar dit precies vandaan komt.

Milady

Milady, ook bekend als Lady de Winter en Mme de la Fère, is een bloedmooie en zeer gevaarlijke dienaar van de kardinaal. Ze is vanwege een ernstig vergrijp gebrandmerkt en probeert dit geheim ten alle koste te bewaren, zelfs als ze mensen ervoor moet vermoorden. Op jonge leeftijd was een Benedictijner non en heeft ze een priester verleid en hem zo ver gekregen om heilige voorwerpen te stelen om aan geld te komen voor hun gezamenlijke vlucht. Ze worden echter opgepakt en gebrandmerkt met een fleur-de-lis op haar linkerschouder, maar Milady verleidt de zoon van de gevangenisbewaarder en ontsnapt. De priester wordt gestraft en pleegt uiteindelijk zelfmoord in zijn cel. Milady heeft ondertussen de Comte de la Fère ingepalmd en ze trouwen. Als hij erachter komt dat ze gebrandmerkt is, verstoot hij haar, waarna ze naar Engeland gaat. Daar trouwt ze met Lord de Winter, wat eigenlijk een ongeldig huwelijk is omdat ze nooit van de graaf gescheiden is. Lord de Winter sterft later onder verdachte omstandigheden en Milady gaat terug naar Frankrijk, waar ze met Kardinaal Richelieu samen werkt in haar gevecht om macht en aanzien. Tijdens deze periode begint ze een relatie met de Duke of Buckingham, met wie ze door toedoen van d’Artagnan breekt. Milady stelt zich het doel niet alleen wraak te nemen op Buckingham, maar ook d’Artagnan te vermoorden, en als dat niet lukt om zijn geliefde Mme. Bonacieux te laten ontvoeren. D’Artagnan weet haar broer, de nieuwe Lord de Winter, te waarschuwen en Milady wordt gevangen genomen. Lord de Winter wil haar in een afgelegen klooster op te sluiten waar ze geen kwaad meer kan, maar ze verleidt haar bewaker en laat hem Buckingham vermoorden, terwijl ze zelf op de vlucht slaat. Buckingham sterft maar d’Artagnan en de drie musketiers weten Milady op te sporen en laten haar onthoofden door de beul die haar al die jaren eerder brandmerkte.

Quotes

"Et le cardinal, comme l’avait dit Sa Majesté, fut effectivement furieux, si furieux que pendant huit jours il abandonna le jeu du roi, ce qui n’empêchait pas le roi de lui farie la plus char-mante mine du monde et toutes les fois qu’il le rencontrait de lui demander de sa voix la plus caressante : - Eh bien, Monsieur le cardinal, comment vont ce pauvre Bernajoux et ce pauvre Jussac, qui sont à vous ? " Bladzijde 97

"- Faites entrer M. d’Artagnan, dit le commissaire aux deux gardes. Les deux gardes firent en-trer Athos. - Monsieur d’Artagnan, dit le commissaire en s’adressant à Athos, déclarez ce qui s’est passé entre vous et Monsieur. - Mais ! s’écria Bonacieux, ce n’est pas M. d’Artagnang que vous me montrez là ! […] - Votre nom ? demanda le commissaire. - Athos, répondit le mousquetaire. - Mais ce n’est pas un nom d’homme, ça, c’est un nom de montagne ! s’écria le pauvre interrogateur qui commençait à perdre la tête. - C’est mon nom, dit tranquillement Athos. - Mais vous avez dit que vous vous nommiez d’Artagnan. - Moi ? - Oui, vous. - C’est-à-dire que c’est à moi qu’on a dit : « Vous étés M. d’Artagnan ? » J’ai répondu : « Vous croyez ? » Mes gardes se sont écriés qu’ils en étaient sûrs. Je n’ai pas voulu les contrarier. D’ailleurs je pouvais me tromper." Bladzijde 167

"Les quatre amis sortirent derrière lui et firent une dizaine de pas. - Eh! s’écria Athos, que diable faisons-nous, Messieurs? - Avez-vous oublié quelque chose? demanda Aramis. - Et le drapeau, morbleu! Il ne faut pas laisser un drapeau aux mains de l’ennemi, même quand ce drapeau ne serait qu’une serviette." Bladzijde 521

Thematiek

Vriendschap

Vriendschap is het eerste thema dat in het boek naar voren komt. Het slaat aan de ene kant op de vriendschap tussen de drie musketiers, en aan de andere kant op de vriendschap tussen de drie musketiers en d’Artagnan. Hoewel de heren elkaar onderling flink plagen (voornamelijk over hun ‘geheime’ maîtresses) en hard terecht kunnen wijzen, komen ze wel onvoorwaardelijk voor elkaar op als één van hen weer eens in een gevecht verzeild is geraakt.

Motieven

Religie

Een tweede motief is religie, omdat het verhaal zich afspeelt tegen de achtergrond van een grote oorlog tussen de Katholieken en Protestanten in het land. Dit zien we in het verhaal op twee manieren terug: ten eerste in het feit dat de musketiers aan de belegering van La Rochelle deel nemen en ten tweede als de manier waarmee Milady haar bewaker Felton weet te verleiden tot zijn medeleven, en daarmee Buckingham ter dood veroordeeld.

Liefde

Dit motief zien we terugkeren in het verhaal van Milady omdat zij al haar ex-geliefde vermoord heeft of wil vermoorden, en daardoor onder andere achter d’Artagnan, Buckingham en Comte de Wardes. Een tweede manier waarop we het thema liefde terug zien komen is in de verhoudingen die de verschillende musketiers met hun maîtresses hebben, maar het meest zien we het thema in het de liefde van d’Artagnan voor Mme. Bonacieux. Hun liefde is immers de reden dat d’Artagnan, en daarmee de drie musketiers, zo nauw betrokken raken bij de eeuwige problemen rondom het Franse hof.

Trivia

Er bestaan nog twee opvolgende delen voor “Les Trois Mousquetaires”: het in 1845 versche-nen “Vingt ans après” en het in de periode 1848 - 1850 verschenen “Dix ans plus tard, ou le vicomte de Bragelonne”.

Van het verhaal zijn een een groot aantal verfilmingen verschenen, sommigen spreken zelfs van meer dan 35 films, en daarnaast nog tv-series, animatiefilms (waaronder een Franstalige van Disney) en -series, stripboeken, etc. Wel is het zo dat deze verfilmingen soms erg ver van het boek af staan. Zo valt Buckingham (Orlando Bloom) in de 2011 verschenen verfilming Frankrijk aan met zelf ontworpen zeppelins...

Titelverklaring

Les trois Mousquetaires vertaalt zich als De drie musketiers en slaat op de drie vrienden die d’Artagnan ontmoet als hij naar Parijs komt. Deze drie heren, Aramis, Porthos en Athos dienen in de koninklijke garde der musketiers en zich gedurende het verhaal over d’Artagnan ontfermen.

Structuur & perspectief

Het verhaal wordt hoofdzakelijk vertelt vanuit het perspectief van d’Artagnan, al zijn er een aantal scènes die verteld worden vanuit het perspectief van Mme. Bonacieux en Milady. Het is dus hoofdzakelijk een ik-perspectief, omdat we meekijken via de gedachten van d’Artagnan.

Decor

Het verhaal speelt zich afwisselend in Frankrijk en Engeland af, met Parijs als belangrijkste plaats van handelen. Hoewel niet helemaal duidelijk wordt wat het precieze tijdverloop van het verhaal is speelt het zich waarschijnlijk af in de periode 1626 - 1628, omdat d’Artagnan ongeveer een jaar met de musketiers om gaat voor de belegering van La Rochelle begint, de belegering ruim een jaar duur en het pas in oktober 1628 capituleert. 

Stijl

Dumas heeft een ietwat zakelijke stijl, die in weinig woorden personages en de omgeving schetst om vervolgens met meer aandacht op gesprekken en gedachten in te gaan. Doordat het verhaal oorspronkelijk als feuilleton geschreven is leest het verhaal ook steeds naar een kleine cliffhanger toe, wat de vaart in het boek houd. Het knappe aan het boek is dat Dumas fictie heeft geschreven en dat heeft ‘opgehangen’ aan historische gebeurtenissen, wat het verhaal voor de lezer realistischer maakt, maar tegelijkertijd erin geslaagd is het verhaal toegankelijk te houden door met een iets afstandelijke stijl in snelle, brede streken situaties te schetsen.

Slotzin

En effet, le lendemain, M. Bonacieux, étant sorti à sept heures du soir chez lui pour se rendre au Louvre, ne reparut plus rue des Fossoyeurs; l’avis de ceux qui parurent les mieux informés fut qu’il était nourri et logé dans quelque château royal aux frais de sa généreuse Éminence.

Beoordeling

Het boek is leuk, grappig en spannend, heeft de vaart er flink in zitten en is op een tijdloze manier geschreven, waardoor het ook vandaag de dag nog leuk is om te lezen. De verschillende personages, kleine verhaallijnen en grapjes die in het verhaal verwerkt zitten en prima op elkaar aansluiten houden het leuk, terwijl de manier waarop de lezer stukje voor stukje meer te weten komt over Milady het spannend houd. Eigenlijk zie ik maar één kritiekpuntje op het boek, en dat is dat er erg veel namen, plaatsen en gebeurtenissen in voorkomen. Zeker als je nog wat worstelt met het niveau van het Frans, kan dit het lezen bemoeilijken. Het is daarom misschien aan te raden om een globale samenvatting als deze samenvatting, of een samenvatting per drie hoofdstukken zoals Sparknotes (Engelstalig!) die aanbiedt af en toe eens door te kijken, om te zien of je het overzicht nog een beetje hebt. Mocht je het boek echt in detail willen begrijpen, is het aan te raden om de Engelse vertaling van Richard Pevear (uitgegeven bij Penguin Classics, zie bronnen) ernaast te houden om af en toe dingen op te zoeken. Zeker als je net begint in het boek kan dat je goed op weg helpen.

Recensies

"It is a classic and will forever remain one." http://www.guardian.co.uk...musketeers

"Every generation since that of the first readers of “The Three Musketeers” has learned, in one way or another, that leaders are on the whole a good deal less noble than those who serve them. Usually — too often — the hard way." http://www.nytimes.com/20...d=all&_r=0