Leaving Home door Jan Michael

Zeker Weten Goed
Foto van Dagmar
Boekcover Leaving Home
Shadow
  • Boekverslag door Dagmar
  • Zeker Weten Goed
  • 30 december 2024
Zeker Weten Goed

Boek
Vertaald als
Op Weg naar Huis
Auteur
Jan Michael
Genre
Jeugdboek
Eerste uitgave
2007
Pagina's
158
Niveaus
havo
Oorspronkelijke taal
Engels
Prijzen
Zilveren Griffel (2008 Winnaar)

Boekcover Leaving Home
Shadow
Leaving Home door Jan Michael
Shadow
ADVERTENTIE
Examenstress? Niet met Examenbundel!

Over minder dan drie weken zit je jouw examens te maken. Slaat de examenstress toe? Sla nog snel Examenbundel, Samengevat en Examenbuddy in voor je probleemvakken en own je examens! Jij. Kunt. Dit.

Ik wil slagen

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2008
  • 188 pagina's
  • Uitgeverij: Andersen Press

Flaptekst

You have to make a sacrifice. What is precious to you, you must give away. And when you have given them away, you must speak no more of them. 

Orphaned Sam has to leave behind his affluent life in the city: his computer, his trendy clothing, and his pride, to live with his aunt in a village at the back of beyond. He must sleep on the floor in a one-roomed hut, sharing with his aunt and cousins. He misses his mother terribly, but she seems so very far away. How can he adjust? Where does he belong? 

 

Eerste zin

The deep hole at Sam's feet gaped up at him.

Samenvatting

Samuels moeder Martha is net overleden en is nu bij de begrafenis. Mr Gunya, Samuels oom, spreekt bij de begrafenis en bespreekt later dat hij Sam naar een boerderij voor weeskinderen wil sturen. Dit bespreekt hij met Sams tante Mercy, dit doen ze omdat ze geen geld (geen erfenis) hebben om hem naar de stadsschool te sturen. Ze kunnen hem ook naar de dorpsschool sturen omdat dat gratis is, waar hij in de bosjes zou moeten wonen in een modderhut met zijn neefjes, nichtje en tante in het dorp Madingwe. Hij hoeft nu dus niet meer naar de boerderij voor weeskinderen. 

Sam vertrekt en heeft een emotioneel afscheid met zijn computer en neemt een foto van zijn Amai en Atate (moeder en vader) mee. Hij ziet zijn vriend Gideon, maar die negeert hem omdat hij in een bus zit met open deuren (teken van armoede). Sam arriveert in Madingwe en komt houtwerkers en timmermannen tegen die zijn tante kennen. Hij praat over hoe simpel hij het platteland vindt. Hij komt probleemjongere Mavuto tegen die hen helpt met het dragen van koffers. Aangekomen bij de hut ontmoet hij zijn neefjes en nichtje: Enoch, Ezelina en Macdonald (oudere) met zijn jongere broertje Chikondi. Sam is geschokt door de inrichting van de hut, waar bijvoorbeeld matjes liggen in plaats van bedden. Tante heeft wel een bed waar stenen onder liggen om haar te beschermen van de tokoloshes (kwade geesten). Sam kan slapen op het matje van een overleden neefje. Zijn neefjes willen gelijk zijn lichtjesschoenen uitproberen, waar Sam heel gehecht aan is. 

Ze gaan naar de winkel voor bananen, maar dit is eigenlijk geen winkel en gewoon iemands huis. Gaat met Ezelina en Chinoki naar het ziekenhuis voor tante die daar oppast en komen ook langs de school. Sam begint te huilen door zijn nieuwe situatie en alle baby's in het ziekenhuis beginnen mee te huilen. Later valt een avocado uit de boom die ze meenemen, maar Mavuto steelt het van Ezza (Ezelina). Bij het ziekenhuis komen ze ook een man genaamd Brown tegen, die een deel van zijn arm en been mist. Sam is eerst bang voor hem, maar vindt het ziekenhuis wel een fijne plek. 

Ze gaan hout halen en komen langs een medicijnman en dit doet Sam denken aan de ziekte van zijn moeder. Praten over die medicijnmannen die spreuken deden om mensen te genezen, hij vraagt zich af of dit zijn moeder had kunnen genezen. Ze gaan terug, Ezza had meer hout verzameld en later heeft Sam nog een emotioneel moment met zijn sneakers omdat dit het laatste cadeau van zijn moeder was. De volgende ochtend wordt Sam wakker uit een nachtmerrie op een hard matje en ziet dat Macdonald door zijn spullen aan het gaan is. Ze gaan ontbijten en gebruiken geen stoelen waar Sam aan moet wennen, dus ze geven hem de enige stoel (want hij zeikt nogal). Sam moet de tuin vegen en een jongen nodigt hem uit om te voetballen. Hij doet zijn sneakers uit omdat de rest ook geen schoenen draagt, maar zijn schoenen zijn na het potje gestolen. Hij rent weg en struikelt over een steen waar hij vaker over is gestruikeld tijdens een moeilijk moment. 

Sam volgt een geit naar het ziekenhuis en ziet een computer daar. Hij is helemaal blij en gaat dokter Bwinji helpen met documenten op de computer. Hij moet weg van de andere dokter die Deens is. Hij gaat wat lezen en zeikt weer over zijn sneakers. Hij hoort gezang vanuit het ziekenhuis, liedjes die zijn moeder altijd zon, hulplieden komen langs om plastic tassen met kleding en eten uit te delen. Hij stopt met dansen en gaat toch de dokter verder helpen met de computer, maar weer weggestuurd. Later luistert Sam naar de aangekondigde overledenen op de radio met zijn tante. Zijn boek is gepakt door Macdonald en hij krijgt les van zijn tante dat hij hier alles moet delen en niet zo moet zeiken. De timmerman komt langs om mee te eten en vertelt een spannend verhaal over Kaumphawi. 

Sam komt de volgende dag terug van het bananen halen en ziet Macdonald die een kaars met een condoom eromheen vast heeft met alle dorpskinderen om hem heen. Ze lachen erom maar sturen Sam weg zodra ze hem zien. Hij loopt naar de bungalow van de Deense dokter omdat deze moderner is en hij denk dat hij daar hoort, maar wordt weer weggestuurd. Hij komt onderweg Enock tegen en praten over de ziekte van hun ouders na het zien van een doodzieke man in een hut, ze hebben andere ideeën over hoe hun ouders het kregen (het gaat hier waarschijnlijk om AIDS). Ze gaan samen naar de begraafplaats waar de vader van Enock ligt, Enock gaat snel weer weg en waarschuwt voor geesten, maar Sam blijft toch. Later rent hij wel weg voor ze. 

Sam rent door de bosjes en komt een man tegen op een gloednieuwe motor en vraagt hem de weg naar de mission (mogen dorpskinderen normaal niet komen). Man is half Nederlands, terugverhuist naar Malawi. Brengt Sam thuis met zijn motor, alle kinderen zijn nu jaloers op hem. De kinderen gaan later hout halen en ze komen Mavuto tegen, Macdonald gaat mee en ze zeuren over zijn luiheid. Gaan verder en komen bij een heg bij een gat erin. Sam wil er doorheen kijken, maar Enock waarschuwt dat als je verder gaat je gek wordt. Sam is later terug bij de hut en gaat met zijn gameboy spelen en ziet opeens in de hut zijn sneakers; hij slaat Macdonald ermee en noemt hem een dief. Ze hebben een gevecht en tante stopt hen en stuurt Sam naar binnen, hij vindt het natuurlijk oneerlijk. 

Sam ontsnapt uit de hut en wil achter Macdonald aan rennen, komt de predikant van de kerk tegen. Loopt door om Brown op te zoeken, want hij mag hem tenminste. Hij ziet Macdonald opeens en rent achter hem aan, hij zegt dat Sam alles verpest heeft. Sam loopt weg en gaat naar het graf van zijn oom. Later komt hij terug en moet hij sorry zeggen tegen Macdonald maar doet het niet, gaat buiten lezen en besluit om niet meer te vechten (door zijn waardigheid). Ze kleden zich later netjes aan om naar de kerk te gaan, Sam hoopte dat ze naar school gingen. Luistert naar de preek en bidt dat zijn ouders (hun geest) hem vinden zo ver weg. Mavuto en Macdonald gaan opeens weg en Sam wil mee, maar zijn tante houdt hem tegen. Sam besluit meer te geloven zodat hij de geest van zijn moeder kan voelen. Na de dienst vraagt de predikant of tante Mercy en de timmerman samen zijn, Mercy zegt dat ze al genoeg mannen thuis heeft en wil de ziekte niet verder verspreiden op advies van de overheid.

Sam hoort dat overlijdensberichten ook in de krant verschijnen en wil die van zijn moeder vinden om de connectie met haar te versterken. Ezza neemt hem mee naar de boma (soort winkel) om de krant te halen. Halen suikerriet onderweg en komen langs badende vrouwen die interesse tonen in Sam. Komen Allan Poot tegen (man van de motor) en gaat een ritje op zijn motor maken in plaats van de boma. Gaan mee naar het werk van Allan, hij is theeproever en ze mogen kijken en ook wat thee drinken. Sam vraagt naar Allans reizen en gaan daarna terug naar de boma. Ze krijgen een krant van een man en vinden het overlijdensbericht. Sam scheurt het uit de krant en rent snel naar huis.

Onderweg probeert hij Ezelina te vertellen over zijn favoriete videospel, maar zij is niet geïnteresseerd en gaat hout halen voor het vuur. Sam wil weer door het gat in de bosjes, maar Ezelina houdt hem tegen omdat zijn ogen eruit zouden vallen. Thuis doet hij het krantenknipsel in het fotolijstje, wou niet dat Macdonald en anderen het zagen want dan zou het de magie verliezen. Hij gaat op zoek naar Brown in het ziekenhuis, maar kan hem niet vinden. Hij komt de Deense dokter tegen en hij verdenkt hem van het stelen van de laptop. De dokter gaat tante Mercy ondervragen. Hij vindt Brown toch en gaat hem voorlezen en zeurt bij Brown over zijn leven (en zijn sneakers natuurlijk). Brown zegt dat Sam zijn sneakers maar moet weggeven, toch al voor allerlei gedoe gezorgd. 

Mavuto komt langs bij de hut, Sam voelt zich ongewild omdat als hij er niet geweest was Mavuto een plek had om te wonen. Sam besluit om de sneakers ergens achter te laten om de orde te herstellen, maar mensen brengen ze steeds naar hem terug. Besluit de volgende ochtend om weg te lopen, is toch niet gewild, en maakt een tas van zijn t-shirt met allerlei spulletjes. Hij loopt naar de heg om door het gat te gaan. Erbinnen is helemaal niks, maar Sam voelt toch een soort aanwezigheid (een groot kloppend hart). Hij ziet een platte steen en doet een offer met zijn sneakers, wil de geest van zijn moeder oproepen. Hij ziet opeens drie botjes op de grond en begint weg te rennen en te bidden (krijgt boodschap binnen in zijn hoofd), kan opening heg niet vinden en roept voor zijn moeder. Kan daarna opening wel weer vinden. 

Sam had overal bloed van de doornen in de heg en het vallen. Hij ziet de motor van Allan en wil het pakken om eten en drinken te vinden, maar mist de sleutel, huilt op motor. Allan komt eraan, geeft Sam water en vraagt hem wat er allemaal is gebeurd maar geeft geen antwoord. Floept eruit over de heg en Allan zegt dat je over sommige dingen niet moet praten. Hij opent de bak van de motor en Sam ziet daarin de laptop liggen, had het gewoon geleend. Allan vertelt Sam dat zijn moeder ook op dezelfde leeftijd als Sam is overleden door een auto ongeluk. Hij zegt dat je altijd een stukje van je moeder bij je draagt en dat je haar in iedereen om je heen kan terug zien. Sam krijgt chocola van Allan en besluit het later met zijn neefjes en nichtje te delen. Loopt terug naar de hut en iedereen rent naar hem toe en knuffelt hem, wilden met hem lezen en zagen dat zijn spullen weg waren, tante wel een beetje boos. Maakte zich zorgen, Sam huilt en knuffelt zijn tante en zij neuriet een liedje voor hem. Mavuto en Macdonald komen terug, Mavuto geeft toe dat hij de sneakers had gestolen. Sam zegt sorry tegen Macconald en ze eten met zijn allen de chocola op.   

Personages

Sam(uel)

Sam (of Samuel) is de hoofdpersoon van het verhaal en het draait vooral om hem. Hij is een kind die veel door zijn ouders verwend is en gewend was aan een rijk, stads leven. Daardoor is hij best verwend en gedraagt hij zich ook zo tegen zijn neefjes en nichtje. Hij maakt wel een ontwikkeling door, omdat hij aan het einde zijn sneakers weggeeft en de chocola deelt met de anderen.

Mercy

Mercy is de tante van Sam. Zij neemt hem in huis en zorgt voor hem als zijn moeder overlijdt. Mercy is erg zorgzaam en past bijvoorbeeld ook op de kinderen van de dokter in het ziekenhuis. Ze is streng voor Sam, maar doet dit voor zijn eigen bestwil en probeert een thuis voor hem te creëren.

Macdonald

Macdonald is een neef van Sam en woont ook bij hem in de hut. Hij is de oudste en kan aan het begin niet goed met Sam optrekken en irriteert zich aan hoe stads Sam is. Hij is vrij rebels en loopt bijvoorbeeld weg van de kerkdienst, maar dit is ook onder invloed van Mavuto. Hij maakt wel een ontwikkeling door want later maakt hij het goed met Sam.

Ezelina/Ezza

Het enige nichtje van Sam en degene waarmee hij het beste kan optrekken. Zij heeft over het algemeen de meeste compassie voor Sam zijn situatie en neemt hem steeds mee om dingetjes te ondernemen. Zij spenderen ook de meeste tijd samen.

Allan Poot

De half-Nederlandse man die altijd op de motor rondrijdt. Hij heeft Sam een aantal keren gered en geholpen, en ook Sams status verheven doordat hij gezien werd op de motor. Richting het einde geeft hij Sam een levensles mee waardoor hij eindelijk zijn situatie een beetje kan accepteren en zijn ontwikkeling doormaakt.

Mavuto

Mavuto wordt omschreven als probleemjongere en hangt altijd een beetje in het dorp rond. Hij heeft als een van de weinige een fiets en deze gebruikt hij ook veel. Hij doet aan het begin erg gemeen tegen Sam en treitert hem, en heeft dus ook zijn sneakers gestolen. Hij maakt wel een ontwikkeling door omdat hij aan het einde sorry zegt tegen Sam. Ook is hij de zoon van de timmerman, die samen wil zijn met tante Mercy.

Quotes

"We're where the people the we love want us to be when they think of us. And we're in the people whom we have loved, who have memories of us. The spirit of your amai will be able to find you." Bladzijde 174
"He kicked a nearby bush then looked round guiltily. He felt suddenly frightened again; what if he was wrong, and there was a spirit watching? He heard a thrumming noise and his heart started to thud wildly. A motorbike was advancing fast among the bushes." Bladzijde 90
"They hopped down from the hill, and set off again. Rain thudded down on their bare heads. It trickled down their necks, reacher their waists, and trickled on till they were soaked through. Their feet slid wetly inside the flip-flops, so they took them off and carried them." Bladzijde 132

Thematiek

Verlies

Hoewel de grootste gebeurtenis in het boek de verhuizing van Sam is, draait eigenlijk alles in het boek om verlies. De AIDS-crisis die vreselijk was in Afrika is in elk aspect zichtbaar in het boek, ook al wordt het nooit bij naam benoemd. Wel wordt benoemd dat het gerelateerd is aan seks (hoewel sommigen geloven dat het demonen zijn) en dat er advies over gegeven is door de overheid om seks te verminderen. Sams ouders zijn allebei overleden, vermoedelijk beiden ook aan AIDS. De vader van zijn neefjes en nichtje en de man van Mercy is ook overleden aan AIDS. In het ziekenhuis en door het hele dorp heen zien ze mensen die op sterven liggen en broodmager zijn, en het verlies van mensen gaat maar door. Ook is Sam constant bezig om het verlies van zijn moeder een plekje te geven, en daarom is hij ook zo gehecht aan de sneakers en andere materiele dingen. Hij probeert steeds contact te zoeken met zijn moeder door allerlei manieren, en vindt het niet goed dat zij niet in haar geboorteplaats is begraven. Hij en Enock hebben ook de begraafplaats waar zijn oom ligt bezocht, waar Sam ook langer wou blijven. Als laatste was een van zijn neefjes ook overleden, daardoor was er een matje over voor Sam. Verlies is dus een thema die je in het hele boek tegenkomt.

Motieven

Geesten

Door het gehele boek wordt er veel gesproken over geesten die op plekken zouden zitten, onder je bed zitten en ziektes veroorzaken. Veel mensen in het kleine dorp denken bijvoorbeeld dat AIDS veroorzaakt wordt door slechte geesten. Ook mocht Sam niet door de heg en niet te lang op de begraafplaats zijn omdat daar dingen (geesten) zijn die je gek zouden laten worden. Sam is ook constant bezig om in contact te komen met de geest van zijn moeder, die natuurlijk wel goedaardig is.

Klassenverschillen

Sam komt natuurlijk uit een gezin die het goed voor elkaar heeft (hogere middenklasse): een auto, een eigen computer met videospellen, hij had een huis van steen en werd overal gebracht. Hij moet daardoor heel erg wennen aan het sobere bestaan in de hut waar hij totaal niet aan gewend is. Niet zomaar alles bij een winkel kunnen kopen en geen computer en elektriciteit hebben vindt Sam heel ingewikkeld. Je ziet hierin echt de klassenverschillen tussen Sam en zijn nichtjes en neefje,

Motor

De motor van Allan Poot is een terugkomend voorwerp die er steeds is als Sam net door een moeilijk moment is gegaan. Hij was er toen hij weggerend was van de begraafplaats, toen hij wegrende uit de heg en toen hij verdwaald was met Ezelina. Het bracht hem altijd op een manier wel weer thuis en het leerde hem vaak een les (door Adam dan) of redde hem van iets.

Opdracht

For Mercy Maliro and for Bastiaan Sizoo

Titelverklaring

De titel is eigenlijk het hele onderwerp van het boek en het grootste conflict van de hoofdpersoon Samuel/Sam. Hij moet door het overlijden van zijn moeder zijn thuis in de stad verlaten (leaving home dus) en moet naar een klein dorp verhuizen. Hij heeft hier veel moeite mee en het duurt lang voordat hij zich thuis voelt in zijn nieuwe huis. 

Structuur & perspectief

Het boek bestaat uit 25 hoofdstukken. Alle hoofdstukken worden vanuit het perspectief van Samuel, de hoofdpersoon, verteld en dit wordt gedaan met een personaal perspectief. Verder verloopt het verhaal volledig chronologisch en komen er geen tijdsprongen in voor, elke dag van de zomer in Madingwe wordt verteld. Af en toe denkt Sam terug aan zijn moeder en oude huis, maar dit zijn geen flashbacks. 

Decor

Er wordt geen specifiek jaar benoemd in het boek. Wel zijn er een paar aanwijzingen, namelijk dat er al computers bestaan en het internet ook al. Dit is echter nog wel bijzonder en alleen voor rijkere mensen en belangrijke instituties, dus heel lang bestaat het nog niet. Dit boek is uitgebracht in 2007, dus het zou best kunnen dat dit boek zich ook in dit jaar afspeelt, of misschien een aantal jaren eerder toen het internet nog minder normaal was. 

Het boek speelt zich aan het begin even af in Blantyre, de grote stad waar Sam eerst met zijn ouders wonen. De rest van het boek speelt zich af in Madingwe, het kleine dorp waar Sam gaat wonen bij zijn tante, neefjes en nichtje. Binnen dit dorp speelt het vooral af bij de hut waar zij wonen, het ziekenhuis, de kerk, het voetbalveldje en rondom de heg waar ze dus niet doorheen mogen. 

Stijl

Het boek is in vrij makkelijke taal geschreven en is ook bedoeld voor lezers rond de 12 jaar. Er wordt bijna geen gebruik gemaakt van bloemerig taalgebruik en stijlfiguren worden ook niet gebruikt. Dit komt ook omdat het verteld wordt vanuit het perspectief van een tienjarig jongetje, dus dit zou ook niet bij het verhaal passen. Wel worden de sensorische ervaring, dus dingen die hij ruikt en voelt bijvoorbeeld, wel heel gedetailleerd beschreven. 

Slotzin

He didn't think that they would.

Beoordeling

Ik vond het zelf een prima boek om te lezen, maar ik zou het niet aanraden. De representatie van Afrika is erg achterhaald en speelt heel erg in op stereotypen die veel al hebben over dit continent en hoe mensen daar leven. Ik ontken niet dat er zeker mensen zijn die zo wonen, maar dit beeld komt al in zo veel boeken voor en het is zeker niet origineel. Het verhaal is verder ook niet heel spannend, de hoofdpersoon zeurt heel veel en is best gemeen tegen zijn neefjes en nichtje. Je blijft wel makkelijk doorlezen, maar dat komt ook doordat het vrij makkelijk geschreven is. 

Recensies

"De schrijfster vertelt het ons in in heldere zinnen en schildert hier en daar met juiste bewoordingen het prachtige Afrikaanse landschap op ons netvlies." https://www.pluizer.be/ki...-naar-huis
"Je kunt merken dat schrijfster Jan Michael zich echt heeft verdiept in hoe het leven eruit ziet in Afrika. Het is fijn dat ze daarvoor geen extra uitleg hoeft te geven: door het verhaal zelf kom je veel te weten over gewoonten en gebruiken die anders zijn dan bij ons." https://www.hebban.nl/rec...-naar-huis
"I don't think this book portrays the reality in Africa. People are poor, but they certainly don't work at a tea farm just to read a newspaper." https://www.goodreads.com...aving-home
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

31.956 scholieren gingen je al voor!

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.