Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2022
• 255 pagina's
• Uitgeverij: Nijgh & van Ditmar

Flaptekst

Eerste zin

´De lucht is anders daar, stel ik me zo voor´

Samenvatting

Personages

Tatjana

Tatjana is het hoofdpersonage van het verhaal. We zien de wereld vanuit haar ogen, gedachten en gevoelens. Ze wordt in 2021 dertig jaar en kampt met een aantal problemen. De rouw van haar moeder begint haar leven over te nemen. Toch zit ze vol wilskracht en moed om haar problemen onder ogen te gaan zien. Het personage is gebaseerd op de ervaringen van de schrijver waardoor het een autobiografisch randje krijgt. Tatjana, het personage kampt met eetproblemen en zelfacceptatie. Daarnaast heeft de dood van haar moeder een grote impact op haar mentale gezondheid. Toch maakt ze een grote groeifase door in het verhaal. Ze is een emotionele en sterke vrouw. Net zoals haar moeder.

Helpers

Daarnaast krijgt Tatjana hulp van verschillende mensen Namelijk Jolie, haar therapeut waar ze het goed mee kan vinden. Haar vriendinnen wie ze altijd kan bellen of appen. Boas, haar vriend. De kennissen van haar moeder waarmee ze in gesprek gaat om zo steeds meer van het verleden te weten te komen. Haar zus, broer en pleegouders. Zij steunen haar in lastige tijden en ze kan altijd raad vragen aan hen.

Quotes

"Misschien, als ik haar beter leer kennen, kan ze ook weer meer deel worden van mijn leven, bedenk ik hardop." Bladzijde 32

"Soms doe ik een poging een gesprek met mijn moeder na te bootsen in mijn dagboek- het heeft nooit het gehoopte effect van troost, omdat ik de illusie dat er nog een dialoog mogelijk is niet kan oproepen. Ze zal me nooit terugschrijven." Bladzijde 69

"Zo dronk ze jaren later nog steeds het liefst haar koffie: niet te sterk, er was als te veel in het leven wat moeilijk te verteren was." Bladzijde 73

"Ik denk aan Deborah, de echtgenote van schrijver Remco Campert, die ik op de radio hoorde zeggen: we hebben rommelig geleefd, met een hoorbare glimlach in haar stem. Dat fragment heb ik toen een paar keer teruggespoeld, om haar woorden voor altijd op te slaan in mijn gedachten. Toen heb ik ze hardop herhaald, eerst binnensmonds, toen luider: ik wil rommelig leven." Bladzijde 255

Thematiek

Rouwproces

In het verhaal staat het rouwproces van Tatjana centraal. Door het vroeg overlijden van haar moeder, moet ze ineens een zware klap verwerken. Waar de lezer aan het begin van het verhaal meekijkt naar de Tatjana die rouw en verdriet liever uit de weg gaat, ziet de lezer aan het eind van het boek een vrouw wie haar rouw steeds beter kan verwerken.

Motieven

Dood

De moeder van Tatjana is overleden. Haar dood is de rode lijn van het verhaal. Dit motiveert haar om op zoek te gaan naar het verleden en is de leidraad van haar rouwproces.

Verdriet/rouw

Rouw brengt verdriet met zich mee. Tatjana kan haar verdriet niet goed kwijt of onder ogen zien. Het verdriet wat zij met zich mee draagt, moet een plekje krijgen. Hiervoor ziet ze onder andere haar psychiater maar praat en schrijft ook over het verdriet. Hierdoor leert ze haar emoties beter kennen. Verdriet komt in bijna ieder hoofdstuk wel weer terug. In allerlei vormen: tranen, woede, onbegrip etc. Een uitgestelde rouw brengt de zwaarte met haar mee.

Familie

De familiebanden van Tatjana staan centraal. Allereerst haar band met haar moeder natuurlijk. Het verlies van haar, brengt veel te weeg in het leven van Tatjana. Daarnaast heeft ze een verslechterde band met haar vader. Toch is hij degene die haar op het spoor brengt van Onno, de broer van haar moeder. In het familieverleden heeft hij schade aangebracht. Tatjana wilt hierachter komen en schakelt de hulp in van haar broer, zus, pleegouders, vrienden en tante en oom. Ook speelt de vraag of ze kinderen wilt een grote rol. Dan zou ze zelf een moeder worden, met de vraag of ze daar al wel klaar voor is.

Coronavirus

Door het coronavirus kan Tatjana Martha´s Vineyard niet bezoeken. Ook kan ze niet iedereen ontmoeten of knuffelen, wat haar rouwproces soms wat tegenwerkt. Veel gesprekken vinden dan ook online plaats. Ze beschrijft ook hoe ze met mondkapjes op met het openbaar vervoer reist.

Motto

Wellicht zijn alle draken in ons leven

Uiteindelijk prinsessen

Die er in angst en beven slecht naar haken

Ons eenmaal dapper en schoon te zien ontwaken

 

Wellicht is alles wat er aan verschrikking leeft

In diepste wezen wel niets anders dan iets

Wat onze liefde nodig heeft

 

Rainer Maria Rilke, Brieven aan een jonge dichter

Titelverklaring

De titel ´Ik zal je nooit meer´ slaat op de dood van de moeder van Tatjana. Tatjana zal haar moeder nooit meer schrijven, spreken of kunnen zien. In het boek leert ze hier mee om te gaan.

Structuur & perspectief

 

Structuur Het boek bestaat uit een proloog, gevolgd door verschillende hoofdstukken. Deze zijn getiteld door een maand en een jaartal. Dit loopt van september 2019 tot aan juli 2021. Het zijn 27 genummerde hoofdstukken. Het verhaal bestaat uit veel flashbacks. Het hoofdpersonage denkt vaak terug aan haar kindertijd of haar tijd met haar moeder.   Perspectief Dit verhaal is geschreven in het ik-perspectief. De lezer kijkt door de ogen en leest de gevoelens van het hoofdpersonage Tatjana. Haar ontwikkeling en groei wordt gevolgd en beschreven door zichzelf. Dit is te zien aan het vele gebruik van ‘ik’ en de beschrijvingen hoe ze zich voelt of waar ze aan denkt.

Decor

Decor Het verhaal speelt zich af in Nederland. Er komen verschillende plaatsen voorbij. Zo bezoekt ze het geboortedorp van haar moeder vlak bij Utrecht. Ook wandelt ze langs haar eerste eigen kamertje in Amsterdam. Ze brengt een aantal weken door op de Wolkerstuin. Dit is een belangrijke plek omdat ze hier te horen krijgt over het misbruik wat tussen Onno en haar moeder heeft afgespeeld.   Martha´s Vineyard Dit is het Amerikaanse eiland waar haar moeder tien jaar op heeft gewoond. Een belangrijke plek, omdat haar moeder juist naar deze plek is ontsnapt aan haar familie. Hier heeft ze ook de vader van Tatjana ontmoet. En het is de locatie waar Tatjana graag een reis naar toe wilt maken om dichter bij haar moeder te komen.   Wolkerstuin Het voormalige tuinhuis van Jan Wolkers is beschikbaar gesteld als schrijverstuin. Tatjana verblijft er een aantal weken om aan haar boek te werken. Het is eigenlijk een grote confrontatie met zichzelf. Ondanks dat ze haar vader en vriend spreekt, zit ze nu vooral met zichzelf en haar verdriet opgescheept. Tegenover de tuin ligt een begraafplaats. Hier ligt haar moeder begraven.   Tijd Het verhaal speelt zich in het heden af. September 2019 tot juli 2021. Het is het tijdperk van het coronavirus wat van invloed is op het verhaal. In het verhaal komen veel flashbacks voor, er worden constant herinneringen aan het verleden opgerakeld.

Stijl

Tatjana Almuli schrijft heel persoonlijk en intiem. Haar stijl is te omschrijven als introperspectief en persoonlijk. Daarnaast schrijft ze met openhartige toon en komt de oprechtheid over op de lezer. Ook is het heel beschouwend, ze denkt diep na over zware onderwerpen. In dit geval rouw en verdriet, maar ook zelfbeeld. Doordat ze de lezer wilt meenemen in het denken en de gevoelens van haar personages, komt de stijl ook heel empathisch over. Persoonlijke verhalen en ervaringen staan centraal.

In het boek komt veel intertekstualiteit voor. Zo refereert ze vaak naar liedjes, gedichten of quotes.

Slotzin

‘En ik weet voor het eerst heel zeker: ik wil alles, leven.’

Beoordeling

Ik vind het boek anders dan de ‘standaardroman’ die ik vaker heb gelezen. Doordat het autobiografische fictie is, wordt het boek veel realistischer. De vele omschreven emoties en gevoelens maakt het hele boek menselijker. Je kruipt in het hoofd van iemand met veel verdriet, je begrijpt de woede en frustratie en de blijdschap. Ik vind het ook best een zwaar onderwerp waarover ze schrijft. De rouw, eetstoornissen, trauma’s, het is wel een zware hap. Toch weet Tatjana het zo in woorden te brengen dat het toch nog lichtheid brengt. Juist omdat het zo menselijk wordt beschreven, kan je jezelf meteen in het hoofdpersonage verplaatsen. Al met al vind ik het een interessant boek en zeker de moeite waard om nog een ander werk van Tatjana Almuli te lezen!

Recensies

"Uit bijna alles lijkt het alsof dit boek geheel autobiografisch is. Op de cover van het boek staat een foto waarop de moeder van Almuli haar als baby vasthoudt. Het hoofdpersonage heeft dezelfde naam als de schrijfster en er is een ik-verteller aan het woord. Almuli heeft er echter voor gekozen om een roman te schrijven gebaseerd op het verlies van haar moeder, autobiografische elementen verweven met fictie." https://www.hebban.nl/boe...ana-almuli

"Ik zal je nooit meer is een prachtig boek over rouw, verdriet, herinneringen en familiegeheimen. Dat Almuli niet schroomt om belangrijke maatschappelijke thema's te bespreken en aan de kaak te stellen, bleek al uit haar vorige boek Knap voor een dik meisje (2019), waarin ze vertelt hoe ze haar leven ervaart als dikke vrouw in een land waar dun zijn de norm is. Dit boek gaat meer over problemen die zich achter gesloten deuren bevinden, zoals het eenzame proces van rouw, of misbruik en verdriet." https://www.chicklit.nl/b...ana-almuli