Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2022
• 278 pagina's
• Uitgeverij: Blossom Books

Flaptekst

Eerste zin

Ik word wakker van de regen die op het dak roffelt. Het is zaterdagochtend. Alsjeblieft, nog even niet, kreun ik in gedachten.

Samenvatting

Personages

Ronja

We leren Ronja kennen als ze ongeveer tien is en aan het einde van het verhaal viert ze haar vijftiende verjaardag en gaat ze naar 4 vwo. Jimmy grapt steeds dat ze minderjarig is maar ze is erg volwassen en zelfstandig voor haar leeftijd, ze is niet voor niets naar 'Ronja de roversdochter' vernoemd, hoewel ze ook vindt dat ze helemaal niet op haar lijkt. Ronja zegt ook dat ze klein is. Ze wordt laat ongesteld, of in ieder geval later dan haar vriendinnen. Ze is onzeker over de vraag of ze niet te saai is om vriendinnen met Belle te worden of mooi genoeg om de vriendin van de knappe Jimmy te worden. Omdat haar ouders haar naar 'Ronja de roversdochter' vernoemd hebben, zien ze in haar vooral een strijdlustige en dappere dochter, ze zien minder goed dat ze ook nog een klein meisje is en zorg nodig heeft. Aan het einde van het verhaal komt dat meer in balans. Ronja is ook niet bang om nieuwe dingen te proberen of risico's te nemen maar ze wil wel vooral laten zien dat het goed met haar gaat en dat ze het kan: alleen wonen en voor zichzelf zorgen. De ontwikkeling die ze doormaakt is dat ze steeds meer gaat praten over hoe het echt met haar gaat en steeds meer laat zien hoe ze zich echt voelt.

Quotes

"Dit werd mega-officieel. 'We hebben een voorstel geschreven en willen dat graag met je overleggen.' Hij opende het schrift. Ik zag dichtbeschreven pagina's. 'We moeten allemaal vaststellen dat het zo niet langer ging. Dat begrijp jij ook gelukkig. Er was er gewoon een te veel in huis.'" Bladzijde 114

"'Eerst word ik gecheckt met de stralingsmeter.' Ik schiet in de lach. 'En als ik goed ben mag ik doorlopen. Binnen heeft ze haar zilversjaal niet om, dan ziet ze er nog redelijk normaal uit. De muren zijn behangen met speciaal spul, dat houdt van alles tegen. Als ik er eenmaal ben mag ik gewoon zijn. Dus krijg ik knuffels en thee. Ik ga meestal om te douchen.'" Bladzijde 150

"In de tuin was ooit groente verbouwd. Er liepen paden tussen smalle stroken overwoekerde grond, er stond een wigwam van bonenstokken met verdroogde peulen. Toen ik me een weg door de brandnetels baande zag ik bessenstruiken en frambozen. Er hingen nog wat late vruchten aan, maar de meeste waren opgegeten door de vogels. Links achterin stond een appelboom. Er zwermden wespen omheen, want de grond lag bezaaid met rotte appels. Dit was een droomplek." Bladzijde 78

Thematiek

Buitenstaander

Ronja is op allerlei fronten een buitenstaander. Ze hoort niet helemaal bij het gezin van haar vader, die bijvoorbeeld lekker met zijn vieren naar Parijs gaan zonder haar, en ook niet bij dat van haar moeder, omdat Ramses en zij steeds meer een front vormen. Op een gegeven moment wordt dat buitenstaander bij hen letterlijk, omdat Ramses en haar moeder Ronja de deur uitzetten en ze in Huisje 13 moet gaan wonen. Ze staat dan regelmatig voor een dichte deur van het grote huis. Doordat haar moeder anti-wifi is en ze geen internet kan gebruiken, is ze op school ook enigszins een buitenstaander, omdat ze steeds al laatste of helemaal niet van de dingen op de hoogte is. Ze probeert haar leven rondom de digitale communicatie heen te organiseren maar dat lukt maar half. Hierdoor trekt ze naar Diederik die door zijn autisme ook een buitenstaander is. Als ze gedwongen wordt tot openheid van zaken en iedereen van haar thuissituatie op de hoogte is, kan ze nader tot haar ouders en haar vrienden komen.

Motieven

Ouder-kindrelatie

Toen Ronja's ouders nog samen waren, was het heel duidelijk wat ze aan ze had. Haar moeder was haar held: 'Ze was de slimste vrouw op aarde en zolang ik me kon herinneren loste zij problemen op.' (p. 11) Ronja's moeder werkt eigenlijk altijd en haar vader trekt dat niet. Ze scheiden en voortaan vormen Ronja en haar moeder een team. Dat verandert als er nieuwe partners in het leven van haar ouders komen. Ronja is uiteraard blij dat haar vader een nieuwe gezellige partner heeft, maar het gezin dat hij samen met haar en haar tweeling vormt, lijkt wel heel perfect. De nieuwe partner van haar moeder heet Ramses en past helemaal bij haar nieuwe passie: het verkleinen van hun footprint op aarde. Haar moeder is vrij dominant en Ramses erg zachtaardig, dus hij kan geen weerstand bieden als ze daar steeds obsessiever in wordt en zegt ziek te worden van wifi-straling. Waar ze eerst nog met zijn drieen een doel hadden, namelijk zo gezond mogelijk leven met zo min mogelijk schade aan de planeet, krijgen Ramses en haar moeder een gezamenlijk doel: ervoor zorgen dat haar moeder zo min mogelijk last heeft van die straling. Ronja wordt steeds meer de lastige derde en wordt op een gegeven moment letterlijk de deur uitgezet. Haar sterke moeder die ze altijd zo bewonderde en die overal een oplossing voor had, is veranderd in een zwakke, zieke vrouw die alleen maar met zichzelf bezig is en haar dochter niet meer ziet staan. Haar vader heeft ook weinig aandacht voor haar door zijn drukke nieuwe gezin. Beiden slaan ze daar op een gegeven moment in door: Ronja's moeder lijkt op een gegeven moment echt verdwenen, haar vader stort zich vanuit schuldgevoel bovenop haar en wil meteen de volledige controle over haar. Aan het einde wordt er een middenweg gevonden in deze situatie.

Vriendschap

In dit motief vind ik dat je mooi ziet dat vrienden vrienden zijn, ook al zijn ze niet altijd leuk en doen ze niet altijd precies wat je zou willen. Haar vriendinnen van haar oude school zijn leuk en komen haar opzoeken als ze verhuisd is, maar ze hebben haar ook gepest toen ze nog niet ongesteld was. Belle is interessant en anders maar brengt Ronja niet altijd op de hoogte van essentiële digitaal rondgestuurde informatie. Bij Diederik gaat het andersom: eerst vindt Ronja zichzelf zielig dat ze met hem en zijn woedeaanvallen en huilbuien moet samenwerken maar later ontdekt ze dat ze ondanks zijn autisme wel iets aan hem heeft. De enigen die perfect lijken zijn haar medebewoners op het park Victoria en Jimmy, met wie ze iets krijgt. Maar Victoria is zelf ook gescheiden en zij woont niet zomaar op een vakantiepark in plaats van in een gewoon huis, dat betekent niet dat ze niet zorgzaam en liefdevol voor Ronja kan zijn.

Offgrid-bestaan

'Off grid wonen betekent dat je geen aansluiting hebt op de nutsvoorzieningen. Off the grid gaan is zeker niet de makkelijkste optie, maar heeft wel veel voordelen. Zo verklein je namelijk je ecologische voetafdruk en raak je je veel beter bewust van wat je eigenlijk (vooral níet) nodig hebt.' (Offgridcentrum 2022) Ronja kiest er niet zelf voor om zo te leven maar wordt ertoe gedwongen omdat haar moeder zegt niet tegen straling te kunnen en zichzelf steeds meer isoleert in het huis. Ronja heeft wel elektriciteit, maar geen centrale verwarming en stromend water. Ze verwarmt haar huisje met een gaskachel en spoelt de wc met slootwater door. Douchen kan alleen in het grote huis. Ook probeert ze zoveel mogelijk van haar moestuin te leven omdat dat geld scheelt en ze heeft natuurlijk geen internet. 'Voor Nederlands moeten we een artikel schrijven over een onderwerp dat je interessant vindt. Mijn onderwerp is 'zelfvoorzienend leven'. Er blijken namelijk mensen te zijn die wel op een kloppende manier een offgrid-bestaan leiden. Die gebruikmaken van een zogenaamd circulair systeem en niet aangesloten zijn op gas, elektriciteit, riool of water. 'Maar die hebben dus wel gas, elektriciteit, riool en water!' (p. 15)

Motto

Ronja verbaasde zich erover dat ze tegelijkertijd blij en verdrietig kon zijn. Verdrietig als ze aan Mattis en Lovis dacht, maar blij omdat ze de stille toverachtige lentenacht om zich heen voelde.

• Astrid Lindgren, Ronja de roversdochter

'Ronja', zei Birk, 'heb je ook in de gaten hoe ongelofelijk vrij wij nu zijn?' 'Ja, en dit is ons rijk', zei Ronja. 'Niemand kan het van ons afpakken en niemand kan ons wegjagen.'

• Astrid Lindgren, Ronja de roversdochter

Ronja is vernoemd naar de hoofdpersoon in bovenstaand boek van Astrid Lindgren. Het is het lievelingsboek van haar ouders en ze zien haar graag zo: 'Jaha, ik weet het, Ronja overwon haar angsten door ze uit te dagen, Ronja was altijd vrolijk, moedig en zelfstandig. 'Denk aan Ronja', zei mama. 'Wees mijn dappere roversdochter', zei papa. In dit boek wordt het de ouders van Ronja duidelijk dat ze niet alleen maar vrolijk en dapper is en dat dat oke is. Dat wordt ook Ronja duidelijk: dat ze blij kan zijn vanwege haar vrienden en haar moestuin en verdrietig vanwege haar ouders. Dat ze misschien geen perfecte ouders heeft, maar dat dat niet betekent dat ze geen prettig leven heeft.

Opdracht

Er is geen opdracht aanwezig.

Titelverklaring

Huisje 13 is het huisje waar Ronja woont. Nadat ze een feest met wifi heeft gegeven in het grote huis waar ook haar moeder en stiefvader wonen, wordt ze eigenlijk uit huis geplaatst en moet ze verplicht in Huisje 13 wonen. Dat heeft voor- en nadelen, want de vrijheid is bijvoorbeeld heerlijk, maar soms is Ronja ook eenzaam. Dat dubbele van alles heeft te maken met de thematiek van het boek.

Structuur & perspectief

Het verhaal is verdeeld in hoofdstukken met titels. Binnen de hoofdstukken wordt er gewerkt met witregels. Soms staan er delen uit haar huisschriftje in een ander lettertype. Het verhaal wordt niet-chronolologisch verteld door Ronja in de ik-persoon. Het boek begint als Ronja al in het huisje woont, dan vertelt ze steeds een beetje hoe ze daar terechtgekomen is en die flashbacks worden afgewisseld met stukken in het heden.

Decor

Het verhaal speelt zich af in het heden, dus in het tijdperk waarin internet, digitale communicatie en sociale media erg belangrijk zijn. Een motief in het boek is dan ook dat Ronja hier thuis geen gebruik van kan maken vanwege haar zieke moeder en dat haar tot een buitenstaander maakt. Het gezin woont in een vakantiepark op het platteland in Noord-Holland. Haar vader woont in Utrecht.

Stijl

Over Meijnens vorige boek wordt gezegd dat het zeer vlot geschreven is en dat geldt ook voor dit boek: geen ingewikkelde woorden of zinnen, prettig taalgebruik en je kan je goed inleven in de gedachten en gevoelens van een veertien-/vijftienjarige. Op een gegeven moment vond ik dat er wel wat herhaling in zit: Ronja blijft dan zich dan steeds maar weer afvragen waarom ze niet gewoon in haar huisje kan blijven. Dat vond ik een beetje storend.

Slotzin

'Dag lieve tuin. Tot morgen.'

Bijzonderheden

Meijnen heeft voor haar debuut 'De tweede stem' (2021) de Jonge Jury-debutantenprijs gewonnen.

Beoordeling

Ik vond Huisje 13 een heerlijk boek: het leest vlot, de hoofdstukken zijn prettig kort en ik vond Ronja een leuk personage om te volgen. Haar zelfstandigheid, haar moestuin, haar perikelen rondom school: het was steeds weer genoeg om me door te willen laten lezen. De thematiek is ook interessant en actueel. Zeker een aanrader dus, ook voor beginnende lezers!

Recensies

"Elin Meynen heeft met haar tweede roman het prozalandschap voor de jeugd verrijkt. Maar dat is niet het enige, want door haar fijnzinnige observaties en meeslepende manier van schrijven weet ze ook de volwassen lezer te boeien." https://www.hebban.nl/rec...-huisje-13

"Wat was dit een heerlijk verhaal. De korte hoofdstukken, fijne schrijfstijl, de emotionele lading en de humor maakte dit alles huisje 13 tot een heel fijn boek. Een verhaal dat je niet meer kunt wegleggen en door de extreem korte hoofdstukken denk je al snel 'agh, nog een hoofdstuk kan wel.. oke nog een en dan ga ik echt stoppen' voor je het weet zit je alweer bijna aan het einde van het verhaal." https://www.hebban.nl/rec...-huisje-13

Bronnen

Off grid wonen, zó doe je dat

https://www.offgridcentru...oe-je-dat/