Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2015
- 172 pagina's
- Uitgeverij: Nijgh & Van Ditmar
Flaptekst
Bestaat er een mooiere, volmaaktere werkelijkheid dan de fysieke werkelijkheid zoals wij die kennen? Voor Lillian, een 'oosterse prinses in een betrekkelijk doorsnee meisjeslichaam', is daar geen twijfel over mogelijk: het ware leven is online - daarbuiten staat slechts sociaal wenselijk gedrag.
De vernieuwing ofwel wedergeboorte van de mens zal in die betere werkelijkheid worden bewerkstelligd, maar eerst moet de oude mens verdwijnen.
Onder het toeziend oog van haar mentor Banri Watanuki komt Lillian als receptioniste bij het cyber-securitybedrijf BClever stapje voor stapje dichterbij haar ideaal: leven zonder lichaam, niets meer zijn dan pure intelligentie; het dierenrijk verlaten.
Eerste zin
Kauwen is mediteren.Samenvatting
Lillian is iemand die het liefst alleen nog maar op het internet zou leven. Online kan ze zich voordoen hoe ze maar wil, namelijk als oosterse prinses. Ze is expert met computers en alles dat erbij komt kijken. Ze is 24 en woont nog in het huis van haar ouders. Ze is aan meerdere studies begonnen maar is nooit verder gekomen dan een paar weken studeren. Verder zit ze voornamelijk op haar zolderkamer, eet ze alleen maar paprikachips, en is ze online. Ook kan ze ontzettend goed hoofdrekenen, iets wat ze doet om tot rust te komen en om haar hoofd rustig te houden.
Als tiener zat ze al op forums, waar ze vrienden leerden kennen. Een van die vrienden was Ton, die een catfish leek te zijn. Samen met Ton had ze het over dierenleed en de schande van de mishandeling die mensen dieren aandeden. Lillian at vegetarisch, maar Ton beweerde ook dieren te bevrijden. Op een dag zette het vriendelijke en gepassioneerde contact van Ton om in dreiging: hij chanteerde haar om een naaktfoto naar hem te sturen. Uit wraak bereid ze hem een koekje van eigen deeg voor samen met andere online vrienden: ze vinden Ton via een ander forum en Lillian catfisht hem. Ze raakt als 13-jarig meisje met hem aan de praat en krijgt hem zo ver om een naaktfoto te sturen, alles terwijl haar vrienden druk bezig waren zijn sociale media te hacken. Ze plaatsen de foto online en sturen het naar alle contacten, waaronder ook zijn werkgever, van Ton, die eigenlijk Hans blijkt te zijn, een man van middelbare leeftijd die bij de gemeente werkt. Een paar dagen na het incident blijkt dat de man zelfmoord heeft. Lillian realiseert dat ze geen mens is, maar een wraakengel.
Online heeft zij ook Banri Watanuki kennen. Ze delen een obsessie met anime, specifiek de film Spirited Away. Banri wordt haar goeroe, haar grote adviseur, en haar beste vriend. Op een dag stuurt Banri Lillian aan om te gaan solliciteren voor een bijbaantje bij het bedrijf BClever. Dat is een bedrijf dat computersystemen infiltreert om de zwakke plekken in de digitale verdediging te ontdekken. Door veel, naar haar idee, sociaal wenselijk gedrag te vertonen, komt ze de sollicitatieprocedure door en krijgt ze het baantje.
Op het werk leert ze twee mannelijke collega’s beter kennen, Axel, haar baas, en Seb, een hacker uit de zogenaamde war room. Seb is nogal ongemakkelijk en heeft het totaal niet op mensen, maar toch weet Lillian dichterbij hem te komen. Na wat contact begint Lillian te denken dat Seb de reallife persona is achter Banri, en ze raakt geobsedeerd met hem, al durft ze niet toe te geven dat ze hem doorheeft, en houdt de façade in stand. Ondertussen strikt Axel Lillian om zijn nieuwe assistent te worden. Hij ziet veel potentie in haar, en neemt haar onder zijn hoede bij zijn nieuwe project. Hij nodigt haar thuis uit om samen te eten (ze delen het vrijwel dierlijke-productloze dieet) en om het verder te hebben over haar promotie. Ze gaat erop in, en wordt zijn nieuwe assistente bij zijn nieuwe project.
Lillian mist Seb al een paar dagen op het werk, en begint zich zorgen te maken. Ze gaat bij hem thuis langs. Het gaat slecht met Seb, hij heeft teveel dingen gezien tijdens het werk: het knaagt aan hem, en hij wordt paranoïde. Uit paranoia heeft hij ook zijn katten vermoord, de katten van wie hij meer hield dan van mensen, maar hij was ervan overtuigd dat de katten werden gebruikt om hem af te luisteren. Hij beweert ervan door te moeten gaan. Lillian spreekt hem dan aan met Banri, waar Seb niet op in gaat. Hij geeft haar een USB-stick, waar volgens hem ‘alles opstaat wat ze moet weten’, vertrekt, en er wordt daarna niks meer van hem vernomen.
Lillian gaat met Axel mee naar een conferentie in Frankrijk, en daarna gaan zij samen naar een nudistencamping. Axel houdt relazen over de nieuwe wereld, de vernieuwing van de mens, en beweert dat de wederkomst van Christus zal zijn in de vorm van malware. Zou Axel dan Banri kunnen zijn? Zijn woorden spreken haar aan, en ze besluit bij hem te blijven. Het verhaal eindigt met Axel, die met een USB-stick vol malware Lillians lichaam streelt. Hoewel Lillian aanraking verschrikkelijk vond, vind ze dit wel fijn voelen.
Personages
Lillian
Lillian is de hoofdpersoon. Ze is een computerexpert en leeft het liefst alleen maar online. Daar doet ze zich voor als oosterse prinses. Ze veracht haar lichaam en alle andere lichamen. Ze kan ontzettend goed hoofdrekenen, en dit helpt haar tot rust te komen en rustig na te denken. Ze ziet zichzelf als wraakengel. Ze eet vegetarisch. Op een gegeven moment denkt ze dat ze een mensenallergie heeft, omdat ze bultjes krijgt nadat iemand haar scheenbeen heeft aangeraakt.
Lillians ouders
Lillians ouders hebben alleen Lillian als kind. Ze weten niet wat ze met haar aan moeten en zijn regelmatig ten einde raad. Ze proberen haar te helpen, maar dat laat zij niet toe. Op een gegeven moment overlijdt de vader van Lillian, waar zij redelijk gevoelloos over lijkt te zijn. Haar moeder doet haar best om de band met Lillian te onderhouden, maar dit gaat moeizaam. Lillian zegt dat zij de koeienbillen van haar moeder heeft geërfd. Ook denkt ze op een gegeven moment dat haar ouders beesten zijn, die telkens voordat ze de kamer inkomt weer terugveranderen naar mensen.
Banri Watanuki
Banri Watanuki is een online persona die Lillian heeft ontmoet. Hij wordt al snel haar goeroe en adviseur. Ze raken bevriend omdat ze allebei geobsedeerd zijn door anime, specifiek de film Spirited Away. Banri heeft wijsheden waar Lillian naar leeft. Banri heeft het regelmatig over de vernieuwing van de mensen, een ontwikkeling waarbij mensen op den duur geen lichaam meer nodig hebben. Dit is een ideaal dat Lillian ook nastreeft. Banri is ook de reden dat Lillian bij haar bijbaan terechtkomt. Op den duur gaat ze denken dat Banri een van haar collega's is bij BClever.
Seb
Seb is een collega van Lillian bij BClever. Hij is een van de hackers bij het bedrijf, die constant bezig is om digitaal in te breken bij bedrijven om de zwakke plekken in de beveiliging op te sporen. Het is een beetje een vreemde vogel, hij is nogal mensenvreemd, maar om een of andere manier komen hij en Lillian toch met elkaar in contact. Lillian is de enige andere persoon die in zijn appartement komt, waar hij woont samen met zijn katten, waar hij veel meer mee heeft dan met mensen. Lillian denkt dat Seb eigenlijk Banri is, en dat hij haar daarom naar het bedrijf heeft gelokt.
Axel
Axel is Lillians baas bij BClever. Hij kletst makkelijk met haar, waar zij op in gaat door altijd antwoorden te geven waarvan zij verwacht dat ze sociaal wenselijk zijn. Axel ziet potentie in Lillian en wil haar al snel onder zijn vleugel nemen om haar te promoveren tot zijn assistente. Axel eet veganistisch en is erg fan van noten en notenkaas. Axel blijkt ook een grote ideoloog te zijn. Uiteindelijk blijkt Axel een van Lillians oude internetvrienden te zijn, waarmee ze samen de pedofiele catfish ten onder heeft gebracht.
Quotes
"Zo werd ze een jonge vrouw zonder vrienden en zonder vriendinnen, gevreesd en misschien ook geminacht, voor zover minachting te onderscheiden is van vrees, hoe dan ook: gemeden. In de betere wereld had ze uiteraard wel vrienden, de beste vrienden, die ze dagelijks na school bezocht en met wie ze tot diep in de nacht contact onderhield." Bladzijde 62
"Deze haren symboliseerden de vijandschap die haar lichaam voor haar voelde en die zij met intense afkeer beantwoordde. Mannen hadden haren op hun borst, maar zij was geen man. Nee, de vier haren waren niet het symbool van de wraakengel, de vier haren vatten de boodschap die haar lichaam haar dagelijks gaf aardig samen: 'Ik haat je.'" Bladzijde 66
"[Banri] voegde eraan toe dat de lichamelijke mens hoe dan ook een primitieve staat van zijn is die op zijn laatste benen loopt, de vernieuwde mens zal het zonder lichaam kunnen stellen. De vernieuwde mens, en aan die vernieuwing wordt hard gewerkt, heeft de spieren, het bloed en de botten niet meer nodig. Er zal geen darm meer kunnen scheuren in de nieuwe mens, er zal geen hart meer in hem kloppen, dat verdomde hart ook, de vernieuwde mens zal pure intelligentie zijn van het hoogste soort." Bladzijde 75
"Hij blijft haar maar strelen met de USB-stick. Ze wist niet dat een USB-stick zo aangenaam kon aanvoelen. Ze zal bij hem blijven. Hij is haar geliefde, hij is haar minnaar. Ze heeft hem gevonden." Bladzijde 169
Thematiek
LichamelijkheidHet centrale thema in het boek is lichamelijkheid. Lillian veracht haar eigen lichaam en dat van alle andere mensen. De wereld zou volgens haar (en Banri, en Axel) perfect zijn als mensen alleen nog maar digitaal zouden leven, en niet meer in lichamen. Lillians strijd met haar lichaam resulteert onder andere in haar strijd met haar groeiende "koeienbillen", de verschillende tattoos die ze laat zetten, de obsessie met de vier groeiende haren op haar borst, en haar obsessie met het videochatten met onbekende mannen, waarbij zij een spel met hen speelt door hen tot hun seksuele climax te laten komen en dan meteen ophangt. Lillian heeft een hekel aan aanraking, en denkt, wanneer ze voor het eerst in jaren weer wordt aangeraakt door Seb, op den duur ook dat ze een mensenallergie heeft. Het thema lichamelijkheid komt tot een conclusie wanneer Lillian en Axel samen naar een nudistencamping gaan aan het eind van het boek.
Motieven
De rat
De rat staat symbool voor pijn. Telkens als Lillian pijn heeft, fysiek of mentaal, verschijnt de rat in haar leven. Soms weet ze de rat vakkundig te negeren, waardoor ze gevoelloos weet te blijven in situaties, maar ook vaak genoeg weet de rat haar te pakken te krijgen voor ze hem tegen kan houden. De rat wordt telkens rat genoemd, en niet wat het is: pijn. Het ontwijken van noemen wat de rat voorstelt staat in lijn met Lillians afkeer van lichamelijkheid.
Hoofdrekenen
Hoofdrekenen en getallen zijn een van Lillians obsessies. Voor haar zit God in de getallen. Rekenen brengt haar tot rust en helpt haar met nadenken. Getallen hebben logica, en dat is fijn. De getallen verwijzen ook naar informatie en binaire getallen, die vervolgens weer verwijzen naar de digitale wereld. Mede hierdoor voelt Lillian zich thuis in getallen.
Motto
With the lights out
It's less dangerous
~ Nirvana
Trivia
Er is in 2017 een film gemaakt gebaseerd op het boek.
Titelverklaring
'Het bestand' verwijst naar de digitale wereld waar Lillian in leeft en haar ideaal om zich af te zetten van haar lichamelijkheid en alleen nog maar als informatie te leven. Zij wil zich afzetten van haar lichaam en enkel nog in de digitale wereld leven, leven als bestand. Het verwijst ook naar de malware die aan het eind van het boek is ontwikkeld, die de wereld zou moeten 'verlossen'.
Structuur & perspectief
Het boek wordt verteld door een alwetende verteller en is in derde persoon geschreven. Het boek volgt de hele tijd het leven van Lillian en wordt vanuit haar beleving verteld.
Het boek bestaat uit hoofdstukken, die telkens zijn aangegeven met verschillende, willekeurigogende 'rules of the internet'. Deze regels hebben een nummer (dat niet correspondeert met het hoofdstuk van het boek) en een inhoudelijke regel, zo is het eerste hoofdstuk aangegeven met 'Rules of the internet #30 - There are no girls on the internet'. Deze regels lijken inhoudelijk niet overeen te komen met de inhoud van het hoofdstuk, en daarmee ietwat willekeurig gekozen te zijn. Deze regels van het internet zijn opgesteld door Anonymous, een groep anonieme hackers van over de hele wereld.
Decor
Het verhaal speelt zich af in de moderne tijd. Er wordt geen jaar gespecificeerd, maar de gebeurtenissen passen in de hedendaagse wereld. De huidige verhaallijn beslaat een paar maanden, maar er wordt zeer veel teruggeblikt op eerdere gebeurtenissen en periodes uit Lillians leven.
Het verhaalt speelt zich af op veel verschillende plekken, vooral in Nederland, maar ook deels in Brussel en Frankrijk, en veel 'online'. De voornaamste plekken zijn Lillian's ouderlijk huis, in het bijzonder haar zolderkamer, waar ze op het internet zit, het kantoor van BClever, waar Lillian gaat werken, en de huizen van Seb en Axel, Lillian's collega's.
Stijl
De stijl van het boek is uiteenlopend. Snelle dialogen en omschrijvingen van gebeurtenissen worden vaak afgewisseld door lange filosofische, ideologische, onduidelijke monologen van verschillende personages. Er worden veel metaforen gebruikt, die ook vaak terugkomen (zoals de rat, die symbool staat voor pijn). Wanneer je de ingewikkelde monologen met een halfoog leest, is het een makkelijk te lezen boek, maar wanneer je erg je best doet om de monologen te begrijpen is het een pittige schrijfstijl om doorheen te komen.
Slotzin
'Zolang er mensen zijn zullen wij overal binnenkomen.'Bijzonderheden
Het boek is betrokken geweest bij wetenschappelijk onderzoek. Arnon Grunberg liet zijn hersenactiviteit meten tijdens het schrijven van het boek, hetzelfde gebeurde bij 300 lezers tijdens het lezen van het boek. Waar precies onderzoek naar werd gedaan, is echter onduidelijk.
Beoordeling
Ik vond het persoonlijk geen goed of leuk boek om te lezen. De ingewikkelde monologen die meermaals terugkomen vond ik onnodig, en zorgde ervoor dat ik de draad, en daarmee mijn aandacht en leesplezier, snel kwijt bleef raken. Ook worden er best heftige dingen beschreven in het boek, en ook op een manier waar ik een naar gevoel van kreeg. De essentie van het boek blijft mij na het lezen onduidelijk, de verhaallijn bestaat voor de helft uit flashbacks om de huidige verhaallijn te ondersteunen, die zelf vervolgens ook onduidelijk en naar mijn idee redelijk onvervuld blijft. Ik begrijp niet goed wat de schrijver met, danwel de personages in het boek wil(len) zeggen, en dat terwijl het een zware ideologische en filosofische toon heeft. Hoewel het maar een klein boek is en opzich redelijk snel wegleest, zou ik dit boek niet aanraden.
Recensies
"Choqueren om het choqueren De vergelijkingen blijven het glimlachen waard (over een personage: ‘Hij loopt weg zoals mensen weglopen die frisse noten eten en die zelf ook fris zijn’), maar verder lijkt Grunberg net als Lillian de draad kwijt te raken. Willekeurig lijkende gebeurtenissen volgen elkaar op, de een nog bizarder dan de ander, personages worden geïntroduceerd en verdwijnen even later weer zonder dat hun functie in de grote lijn duidelijk is, en langzamerhand bekruipt je het gevoel dat de auteur vooral wil choqueren om het choqueren." https://bazarow.com/recen...t-bestand/
REACTIES
1 seconde geleden