Feitelijke gegevens

• 2e druk, 2010
• 269 pagina's
• Uitgeverij: Meulenhoff

Flaptekst

Eerste zin

Er schijnt een warm oranje licht door de raampjes en op het scherm voor me staat dat we over drie kwartier gaan landen.

Samenvatting

Personages

Guusje

Guusje is jonge meid met principes. Om te bewijzen dat je wel verschil kunt maken in Afrika en dat niet iedereen er voor zijn eigen gewin komt, gaat ze erheen. Ze vindt het moeilijk om zich volledig aan het land over te geven, maar leert gaande weg de tegenstrijdigheden die het vrijwilligerswerk meebrengt.

Anouk

De beste vriendin van Guusje en zij gaat ook mee naar Afrika. Anouk heeft echter een andere instelling, ze voelt heel sterk dat ze de kinderen moet redden.

Quotes

"'Ontwikkelingshulp werkt niet.' Willem hield zijn blik strak op mij gericht. 'Die mensen daar leren niets. Niks komt er van de grond, iedereen blijft zelfzuchtig, egoïstisch en lui, en daar bouw je geen economie mee op. Ja, een "help mij ik ben zielig"-economie, en dat doen ze, al jaren. Ik wil daar niet aan meedoen. Ontwikkelingshulp is een illusie: er wordt niks ontwikkeld.'" Bladzijde 24

"Baraka zegt niets, kijkt me alleen maar aan. 'Er is een verhaal over Afrika,' zegt hij dan. 'Het gaat zo: een vos en een schorpioen willen de rivier oversteken. De vos kan zwemmen, maar de schorpioen niet. "Neem me dan op je rug," zegt de schorpioen. "Nee," zegt de vos. "Als ik dat doe dan steek je me." "Ik zal je niet streken," zegt de schorpioen. "Want als ik dat doe verdrinken we allebei." De vos denkt hier even over na, en zegt dan: "Goed. Klim maar op mijn rug." Dat doet de schorpioen, en de vos begint te zwemmen. Halverwege de rivier voelt de vos een scherpe pijn in zijn rug. Terwijl ze verdrinken, zegt de vos: "Waarom stak je me? Nu verdrinken we allebei." En de schorpioen: "Sorry, maar dit is Afrika."'" Bladzijde 252

Thematiek

Cultuurverschillen

Het boek draait om Guusje die moet wennen aan het verschil in culturen en dat er andere wereld bestaat dan alleen de hare. Mensen leven op een andere manier en gaan anders met elkaar om. Ze snapt vaak niet waarom dit gebeurt en raakt ermee in de knoop. Naar mate het boek vordert ergert ze zich juist aan mensen die niet eens proberen het land te leren kennen.

Motieven

Maatschappijkritiek

De auteur laat met dit boek duidelijk de tegenstrijdigheden zien die het vrijwilligerswerk met zich meebrengt. De westerse gedachten van 'wij zijn de redders in nood' is niet de algemene opvatting in Tanzania.

Puberteit

De vriendinnen zitten nog duidelijk in een kinderlijke manier van denken. Naast het feit dat ze naar Tanzania durven te gaan merk je als lezer dat ze nog niet de gevolgen van hun acties kunnen overzien en dat ze nog niet op een volwassen manier hun vriendschap behandelen.

Wantrouwen

Wantrouwen speelt in dit boek een grote rol. Dat is niet alleen tussen Anouk en Guusje, maar ook tussen Guusje en de andere bewoners, de eigenaren en de Tanzanianen. Helaas is dit wantrouwen vaak terecht.

Opdracht

Voor Jan 

Titelverklaring

En je ziet nog eens wat is de uitspraak waarmee veel vrijwilligers hun reis ingaan. Hun doel is niet om echt een verschil te maken voor de kinderen in het weeshuis, de scholen te bouwen of goed te doen. Ze doen het vooral voor zichzelf. Guusje wil laten zien dat dat niet het geval is, maar wordt met haar neus op de feiten gedrukt. Zelf blijkt ze misschien wel net zo erg te zijn. 

Structuur & perspectief

Structuur:

En je ziet nog eens wat is opgedeeld in 28 korte hoofdstukken. In ieder hoofdstuk is er weer een nieuw probleem dat zich voordoet in het Tanzaniaanse leven van Guusje. 

1: Guusje en Anouk komen na een lange vlucht aan in Tanzania. Ze zijn meteen overdonderd door de hoeveelheid aan mensen en de manier waarop er naar hen gekeken wordt. 

2: Voordat Guusje besluit naar Afrika te gaan heeft ze een gesprek met haar zus Marte en haar vriend Willem. Hij ziet vrijwilligerswerk in Afrika zo negatief in dat Guusje het tegendeel wil gaan bewijzen. 

3: Guusje en Anouk zorgen naar een goede organisatie en bedenken hoe ze aan genoeg geld moeten komen om naar Tanzania te gaan. 

4: De meiden komen aan bij het weeshuis, waar Deus, de eigenaar, er vandoor blijkt te zijn met al het geld. 

5: De kinderen in het weeshuis ontmoeten Guusje en Anouk. Matthias en Jonathan zijn ook vrijwilligers, maar alleen Mathhias lijkt een aardige jongen te zijn. 

6: Ze eten met het hele tehuis en krijgen een korte introcursus. Mama Angelica is de manager onder Deus en regelt de zaken. Ze komt bijna nooit haar kantoor uit, alleen om aan te geven dat de meiden nooit iets moeten boeken zonder haar netwerk te gebruiken. 

7: Ze rijden rond met Babu, de vaste taxichauffeur en ontmoeten Suzan. Suzan is een Nederlandse vrouw die al lang in Tanzania werkt. Ze kent de mensen en de cultuur. Zo iemand is fijn om op terug te vallen. 

8: Guusje en Anouk blijken Babu veel te veel te hebben betaald. Guusje baalt en Anouk vindt het juist goed dat ze hier betalen wat ze ook in Nederland zouden doen. Op straat worden ze Mzungu genoemd en er wordt zelfs een steen gegooid als ze geen geld, water of voedsel geven. Met een groep eten ze bij een pizzeria, het enige westere eten in de buurt. 

9: Anouk en Guusje bedenken dat ze een eigen les willen geven, seksuele voorlichting. 

10: Na het incident op straat bedenkt Anouk nu dat ze eten wil uitdelen aan de straatkinderen. De lessen van Anouk en Guusje lopen nog niet echt lekker, maar Matthias zegt dat het belangrijker is om ze gewoon bezig te houden. 

11: Guusje beslist mee te gaan met Anouk om de rijst uit delen aan de kinderen. Ze wil het liever niet, maar ze wil nog minder graag dat Anouk alleen gaat. De rijst is alleen veel te snel op en kinderen moeten huilen. 

12: De lessen gaan nog steeds niet goed. En Anouk wil nog een keer rijst uitdelen. Voor Guusje is dat nu genoeg geweest, maar gelukkig wil Amanda mee. Anouk voelt zich een beetje alleen, maar Matthias komt met het idee om naar een bar te gaan. Daar ontmoet ze Jessie en Doug, die in een ander weeshuis werken. 

13: Na de afspraak gaat Guusje dan nu echt langs bij Jessie en Doug. Het is een chirstelijk weeshuis en alles is tot in de puntjes geregeld. Ze krijgen veel geld van de kerk om het zo goed als het kan aan te kleden. Guusje is een beetje jaloers en pakt wat malariapillen mee, ze schrikt van zichzelf maar kan niet meer terug.

14: De meiden gaan uit bij de rooftopbar. Anouk is nog steeds veel bezig met alleen maar goed te doen. 

15: Bij het uitgaan komt Guusje echte mannen van de Masai tegen en maakt vrienden, waaronder Lorraine en Mark.

16: Guusje verveelt zich een beetje en bedenkt dat dat ze altijd naar Suzan kon gaan, de Nederlandse vrouw. Matthias blijkt mentaal niet lekker in zijn vel te zitten en wordt zelfs een beetje een complotdenker. De verdwenen medicijnen zijn het gesprek van de dag en Guusje wordt een beetje verdacht door Matthias. 

17: Brett heeft gezegd dat Guusje zeker eens moet komen werken en dat wil ze maar al te graag doen als Mark daar ook is. Ze komt in haar mooiste jurk, maar heeft niet bedacht dat ze ook echt aan de bak moet. Ook vraagt ze zich steeds meer af wat Mama Angelina eigenlijk heel de dag door doet. 

18: Ze werkt en durft aan het einde van de dag het nummer van Mark te vragen. Ook mist ze het kletsen met Anouk, maar het mondt weer uit in ruzie. Guusje bedenkt dan dat ze nuttig wil zijn en gaat de kinderen leren klokkijken. Daarnaast komt ze erachter dat de kinderen hier niet eens wees hoeven te zijn, maar dat de ouders ze hier uit gemak heen brengen. 

19: Mark neemt maar niet op en dus gaat ze wat anders doen. Ze gaat naar de markt, een echte Tanzaniaanse markt. Baraka wil haar graag helpen om de lokale dingen te zien. 

20: Baraka neemt haar helemaal mee in het echte leven. Ze mag zelfs naar zijn huis om daar onder anderen met zijn moeder te eten. Ze wil geld achterlaten maar dat mag niet van zijn moeder, daarom koopt ze een duur cadeau voor haar. Achteraf wil Baraka toch geld zien voor zijn uitgebreide tour, terwijl Guusje dacht dat het vriendschappelijk was. De kijk op witte vrijwilligers in Tanzania wordt steeds duidelijker. 

21: Anouk blijkt verliefd te zijn op Tito, een van de straatkinderen, en Guusje kan het niet geloven. Ze is boos en voelt zich alleen. 

22: Matthias zit heel diep in zijn complottheorieën en wordt helemaal gek. Guusje en Anouk hebben ruzie maar geven wel de les samen, die loopt niet goed. Guusje hoort tevens dat de werkster in het andere weeshuis is ontslagen omdat er pillen zijn gestolen. Dat vindt ze verschrikkelijk. Gelukkig belt Mark eindelijk terug. 

23: De heeft de avond van haar leven met Mark, tot hij haar meeneemt naar een hotel waar je kamers per uur boekt. Ze hebben seks, maar die is niet zoals ze had verwacht. Als hij klaarkomt is de seks ook klaar en is hij snel weg. Hij vertelt dat hij naar zijn vrouw en kinderen moet, hier wist Guusje niets van. 

24: Jonathan en Tito willen samen een kusntenaarsbedrijf beginnen en Guusje zegt dat ze dan Suzan moet vragen voor tips. Suzan is op mysterieuze wijze verdwenen. 

25: Guusje zit er een beetje doorheen en wil naar een feestje. Jonathan neemt haar mee en daar ontmoet ze veel expats. Daar wordt duidelijk dat ze al die tijd de kinderen de verkeerde tijden heeft aangeleerd omdat er in Tanzania een ander klokkijkmodel wordt gebruikt. 

26: Door de gesprekken op het feest merkt zo nog erger hoe groot het verschil is tussen de buitenstaanders en de Tanzanianen. Matthias wordt gelukkig weer beter, hij bleek slecht tegen de malariapillen te kunnen. Baraka vraagt of ze met oud en nieuw naar een echt lokaal feest wil gaan. 

27: Ze gaan met iederen naar het feest, maar eerst brengt ze anoniem de gestolen pillen terug. Op het feest spot ze ineens Deus.

28: Guusje confronteert Deus, maar er valt niet veel te doen. Het feest is verder geweldig en ze zien zelfs voor het eerst de Kilimanjaro. Iedereen neemt afscheid van de meiden en Tito bleek de telefoon van Anouk te hebben gestolen. Een van de kinderen zegt 'hunkmuffin' tegen Guusje, hij heeft toch iets onthouden. 

Perspectief: 

Het verhaal is verteld vanuit de ik-persoon, Guusje. 

p. 104:

'Samen lopen we naar het vrijwilligershuis. Ik voel me alsof ik vijftien jaar in een kolenmijn heb gewerkt. In het huis zit Matthias een brief te lezen.

'Hé,' zeg ik, en ik stort neer op de bank.

'Hé' zegt hij. 'Moe?'

'Zo erg dat ik jaloers ben op mensen in coma.' Ik gaap. 'Matthias? Mag ik je iets vragen?' 

 

p. 228:

Zelfs ik moet toegeven dat hij er heel anders uitziet als hij lacht. Zachter. Jong. Opeens vraag ik me af hoe oud Tito eigenlijk is. 

 

Decor

Decor en tijd:

Van de eerste tot de laatste bladzijde speelt dit verhaal zich af in Tanzania. Het gaat om het landschap, de cultuur, de mensen, alle elementen die dit land vormen tot wat het is. Het decor speelt dan ook een grote rol en had niet ergens anders kunnen zijn. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de tijd. De tijd die de auteur beschrijft is de moderne tijd (in 2009 althans). Vrijwilligerswerk is een trend en die wordt hard geconfronteerd met de feiten. 

Stijl

De auteur maakt gebruikt van veel sarcasme in haar schrijfstijl. Ook is er veel dialoog aanwezig. De gedachten van het hoofdpersonage zijn daarnaast goed te volgen. Ze gaan niet heel erg de diepte in, maar dat is onderdeel van het karakter. 

p. 228: 'Ik heb een nieuwtje. Nee: Tito en ik hebben een nieuwtje.' 'Jullie gaan trouwen,' zeg ik. 

p. 73: 'Ze zijn toch best leuk?' 'Best leuk? Dit luipaard heeft klompvoetjes.' 'Dat heeft juist wel wat. Daar zie je aan dat ze met de hand gemaakt zijn.' 'Met de hand gemaakt door een blinde.' Anouk lacht.

 

Slotzin

Ik draai me om, pak mijn tas en net als ik weg wil lopen, hoor ik Christus zeggen: 'Bye bye, hunkmuffin.'

Beoordeling

De roman van De Greef is volgens de flaptekst met vaart geschreven en uiterst komisch. Dat eerste is zeker het geval. De volledige drie maanden is verpakt in 269 bladzijdes waarin een hoop gebeurt. 

Het komische aspect vind ik echter, zoals ook andere recensenten, minder geslaagd. De grappen gaan soms zo ver dat het beledigend is voor zowel de Tanzanianen als de vrijwilligers die écht wat proberen te bereiken. Guusje zorgt er absoluut zelf voor dat het voor haar geen succes is. Het debat dat soms gevoerd wordt over het al dan niet goed zijn van vrijwilligerswerk door westerse mensen in Afrika is zeer interessant en wordt door meerdere personages van verschillende kanten belicht. Toch blijft het een eenzijde visie op het leven daar. 

Daarnaast wordt het n-woord aan de lopende band gebruikt, terwijl al in de eerste pagina's naar boven komt dat het algemeen bekend is dat dit als kwetsend wordt ervaren. 

Recensies

"De ironie, die in En je ziet nog eens wat volop aanwezig is, maakt hartverscheurende onderwerpen zoals de armoede van straatkinderen en de uitbuiting van jonge meisjes door rijke mannen draaglijk, maar gaat soms te ver en wekt dan de indruk dat De Greef grappig zijn belangrijker vindt dan het vraagstuk waar zij het over heeft, namelijk of vrijwilligerswerk zin heeft." https://bazarow.com/recen...-eens-wat/

"Voor iemand die van plan is vrijwilligerswerk in het buitenland te gaan doen, kan het verhelderend zijn dit boek eens te lezen. Het helpt in elk geval om de verwachtingen wat aan te scherpen; veel meer dan dat valt er niet uit te halen. De Greef is een jong en veelbelovend schrijftalent. Als ze de volgende keer een originelere invalshoek kiest, is het te hopen dat ze nog lang blijft schrijven." https://8weekly.nl/recens...et-status/