Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2005
- 192 pagina's
- Uitgeverij: Uitgeverij Podium B.V.
Flaptekst
De verteller van dit verhaal bezoekt in een bejaardentehuis een vrouw. Hij meent zich uit zijn jeugd te herinneren dat zij de curryworst ontdekte. Lena Brücker, inmiddels over de tachtig en slechtziend, vertelt hem vervolgens een verhaal dat alledaags klinkt, maar steeds ongewoner wordt.
In april 1945 nam de toen veertigjarige Lena een jonge marine soldaat mee naar huis. De volgende dag blijft hij in haar woning en is daarmee een deserteur. De liefde is nog maar net ontloken als Hamburg capituleert. Omdat Lena de soldaat nog niet kwijt wil, verzwijgt ze het einde van de oorlog en vertroetelt hem, tot hij op een dag zijn smaakvermogen verliest. Lena gaat de zwarte markt op. Daar komen ook worstjes in zicht, en kerrie, en….
Eerste zin
Het is meer dan twaalf jaar geleden dat ik voor het laatst bij de kraam van mevrouw Brücker een curryworst heb gegeten.Samenvatting
De ik-personage heeft al tientallen jaren geen curryworst meer op. Vroeger ging hij naar een pleintje, waar hij bij de verkoopster Lena Brücker heerlijke curryworsten kocht. Toen hij op een gegeven moment echter weer zin had in een curryworst en naar het pleintje ging, bleek dat Lena Brücker was verdwenen met haar curryworsten.
Jaren later denkt de ik-personage regelmatig aan de curryworsten. Omdat hij benieuwd is of Lena Brücker zelf de curryworsten ontdekt heeft, besluit hij haar op te zoeken. Uiteindelijk vindt hij Lena Brücker in een bejaardentehuis.
De inmiddels blinde Lena Brücker wil het verhaal over de ontdekking van de curryworst vertellen onder één voorwaarde: elke keer als de ik-personage langskomt, moet hij taart meenemen. De ik-personage gaat hier mee akkoord en gaat in twee weken tijd zoveel mogelijk op bezoek bij Lena Brücker.
Aan het begin van deze gesprekken vertelt ze, al breiend, haar ervaring met de oorlog. Tijdens de oorlog heeft iemand van de marine, Hermann Bremer, bij haar ondergedoken gezeten. In de tijd dat Hermann Bremer bij haar ondergedoken zat, werden ze verliefd op elkaar. Er was echter één probleem: Hermann Bremer was getrouwd en had thuis kinderen zitten.
Op een gegeven moment kwam de liefde tussen Hermann Bremer en Lena Brücker in gevaar. Een buurman van Lena Brücker had vermoedens dat er iemand bij Lena Brücker ondergedoken zat. Aangezien dit niet geoorloofd was tijdens de oorlog, waarschuwde hij haar met het feit dat hij haar ging aangeven bij de Gestapo/SS als hij erachter kwam dat er echt iemand ondergedoken zat. Toch besloten ze zich er niks van aan te trekken, omdat ze niet wisten waar Hermann Bremer naartoe moet gaan. Hermann Bremer bleef dus nog tijdelijk bij Lena Brücker wonen. Tijdens zijn verblijf bij Lena Brücker moest hij wel erg goed opletten, omdat de buurman regelmatig naar binnen kwam om te kijken of er iemand ondergedoken zat.
Op 1 mei 1945 werd er op de radio gemeld dat de oorlog voorbij was. Lena Brücker was ontzettend blij, maar tegelijkertijd bang dat Hermann Bremer terug naar zijn vrouw en kinderen wilde als hij dit hoorde. Aangezien ze in het huis van Lena Brücker geen radio hadden, besloot ze voor Hermann Bremer te verzwijgen dat de oorlog over was. Ze hoopte dat hij het niet in de gaten kreeg, en zo nog een tijdje bij haar kon blijven wonen.
Uiteindelijk vertelde Lena Brücker, wekenlang nadat de oorlog beëindigd was, dat de oorlog afgelopen was. Vervolgens verdween Hermann Bremer meteen uit haar leven.
Nadat Lena Brücker gedetailleerd dit verhaal aan de ik-personage verteld heeft, wil hij toch echt weten hoe ze de curryworst ontdekt heeft.
Lena Brücker moest voor haar kinderen en kleinkind zorgen. Er was echter één probleem: er was nauwelijks eten. Door middel van ruilhandel kon er destijds eten gekocht worden.
Uiteindelijk wist ze in een fabriek een worst te bemachtigen. Lena Brücker wilde echter meer, want ze had in haar hoofd om een maaltijd met aardappelen, groenten en vlees te bereiden. Uiteindelijk kon ze met een Engelse man iets ruilen. De Engelse man wilde graag een bontjas hebben. In ruil voor de bontjas, kreeg Lena Brücker uiteindelijk een kilo curry. Lena Brücker had geen idee wat ze ermee moet doen, maar besloot ermee akkoord te gaan.
Toen Lena Brücker thuis aankwam, wilde ze alles in de prullenbak gooien. Ze had namelijk geen idee wat ze ermee moest doen. Toch proefde ze, voordat ze alles in de prullenbak wilde gooien, een stukje worst met wat curry. Ineens was Lena Brücker razend enthousiast, want de combinatie van worst en curry was ontzettend lekker.
In de keuken wist ze beetje bij beetje het recept van de curryworst te verbeteren. Uiteindelijk ging Lena Brücker de worst zelfs op een pleintje verkopen. Het verkopen van haar zelfbedachte curryworst heeft ze jarenlang met erg veel plezier gedaan.
Na het verhaal is de ik-personage naar huis gegaan om alles te bezinken. Als hij echter na een half jaar het bejaardentehuis belt om te vragen naar Lena Brücker, krijgt hij te horen dat ze overleden is. Ze heeft voor de ik-personage een pakket achtergelaten met de trui die ze tijdens het verhaal aan het breien was. Daarnaast heeft ze hem het recept van de curryworst gegeven, zodat hij er zelf mee aan de slag kan gaan.
Personages
De ik-personage
De ik-personage speelt geen grote rol in het verhaal. Hij luistert voornamelijk naar de verhalen van Lena Brücker, waar hij af en toe op reageert. De naam van de ik-personage wordt in de loop van het verhaal niet bekend. De ik-personage is een man die vroeger erg gek was op curryworsten.
Hugo
Hugo speelt geen grote rol in het verhaal. Hij is de verpleger van Lena Brücker en komt regelmatig medicijnen bij haar brengen.
Hermann Bremer
Hermann Bremer werkte tijdens de oorlog bij de marine. Tijdens een bioscoop bezoekje leert hij Lena Brücker kennen, waarna hij onmiddellijk met haar mee naar huis gaat om onder te kunnen duiken. Hermann Bremer is een aardige man. Hij is echter al getrouwd en heeft kinderen. Na de oorlog gaat hij dan ook onmiddellijk terug naar zijn vrouw en kinderen en laat hij niks meer van zich horen aan Lena Brücker.
Lena Brücker
Lena Brücker is de inmiddels blinde hoofdpersoon van het verhaal. Ze is de ontdekster van de curryworst. Lena Brücker is –als ze het verhaal aan de ik-personage vertelt- een bejaarde vrouw. Ze is erg geduldig en lief, en doet er alles aan om haar verhaal over de oorlog zo gedetailleerd mogelijk aan de ik-personage te vertellen. Wekenlang vertelt ze over de oorlog en over de ontdekking van de curryworst. Aan het einde van het verhaal blijkt Lena Brücker overleden te zijn.
Quotes
"Ze zat aan de keukentafel en genoot van de eerste curryworst. Terwijl ze at schreef ze het recept op een stukje papier dat ze uit een oud tijdschrift had gescheurd, noteerde de kruiden die op het blik werden vermeld en ook wat ze zelf had toegevoegd: ketchup, vanille, nootmuskaat, anijs, zwarte peper en vers mosterdzaad, dat eigenlijk bestemd was voor een pries-nitzverband." Bladzijde 116
"Toen ik begon te praten, corrigeerde ze haar blik en keek ze me zo nu en dan in de ogen. Ik wilde alleen iets vragen, zei ik. Of ik het me goed herinnerde dat zij vlak na de oorlog de curry worst had uitgevonden? Curry worst? Nee, zei ze, ik heb alleen een patatkraam gehad." Bladzijde 7
"En hoe? Dat is een lang verhaal, zei ze. Dat is niet een-twee-drie verteld. Ik heb alle tijd. Misschien, zei ze, kun je de volgende keer een stuk taart meebrengen. Dan zet ik koffie. Zeven keer ben ik naar Harburg gegaan, zeven middagen de geur van boenwas, lysol en oude talg, zeven keer hielp ik haar de langzaam in de avond overgaande middagen te bekorten." Bladzijde 8
"Ze spoedt zich naar huis. Tegen de mensen die ze tegenkomt roept ze: de oorlog is afgelopen. Hamburg capituleert. Niemand die ze tegenkwam had de oproep gehoord. Allemaal waren ze nog bang voor straatgevechten zoals in Berlijn, Breslau en Koningsbergen. Gebouwen die worden platgeschoten door mortieren, hardnekkige branden en bajonetgevechten in de riolen." Bladzijde 55
Thematiek
Wo ii: algemeenDe Tweede Wereldoorlog algemeen is het thema van het verhaal. Tijdens de oorlog heeft er bij Lena Brücker een man van de marine bij haar ondergedoken gezeten. In het verhaal vertelt Lena Brücker gedetailleerd over haar ervaringen van de oorlog. Ze laat zien hoe heftig het was om als Duitser midden in de oorlog te zitten. Al haar indrukwekkende herinneringen van de oorlog vertelt ze aan de ik-personage.
Motieven
Eenzaamheid & isolement
Eenzaamheid en isolement is een motief in dit verhaal. Lena Brücker is ontzettend blij dat ze op haar oude dag gezelschap wordt gehouden door de ik-persoon. Regelmatig wordt er in het verhaal nadruk gelegd op het feit dat de ik-personage Lena Brücker door haar lange dagen heen helpt. Lena Brücker woont inmiddels in een bejaardentehuis, waar ze erg eenzaam is. Ze is dus blij dat ze wat aanspraak van de ik-personage heeft.
Liefdesrelatie: onbereikbare liefde
In de tijd dat Hermann Bremer ondergedoken zat bij Lena Brücker, werden ze verliefd op elkaar. Regelmatig hebben ze nachten lang de liefde bedreven. Er was echter één probleem: Hermann Bremer was al getrouwd en had thuis kinderen zitten. Toen de oorlog over was is hij dan ook onmiddellijk naar huis vertrokken, om zijn vrouw te zien en weer voor zijn kinderen te kunnen zorgen. Dit deed Lena Brücker groot verdriet, omdat ze tijdens de oorlog ontzettend veel van Hermann Bremer is gaan houden.
Trivia
Dit verhaal is inmiddels al in meer dan twintig talen vertaald.
Titelverklaring
De titel 'De ontdekking van de curryworst' is eenvoudig te verklaren. De ik-personage gaat op bezoek bij Lena Brücker. Lena Brücker is de vrouw die de curryworst heeft uitgevonden. Het hele verhaal gaat over hoe de curryworst na de Tweede Wereldoorlog door Lena Brücker ontdekt is.
Structuur & perspectief
Het verhaal wordt vanuit twee verschillende perspectieven geschreven.
- Als de verteller van het verhaal zelf (degene die dol is op curryworst) aan het woord is, wordt het verhaal vanuit het ik-perspectief geschreven. Als lezer lees je de gedachtes en handelingen van de ik-persoon, waardoor je je als lezer volledig in het ik-persoon kan inleven.
- Als Lena Brücker, de ontdekker van de curryworst, aan het woord is, wordt het verhaal vanuit het hij/zij-perspectief verteld.
Onderstaand een quote die de gebruikte schrijfstijl illustreert:
- 'Als ik later in Hamburg kwam, reed ik altijd naar die wijk, ik liep door de straten, langs het huis van mijn tante, die al jaren geleden was gestorven, om ten slotte - en dat was de eigenlijke reden- bij de kraam van mevrouw Brücker een curryworst te eten.' - bladzijde 2
- 'Eind oktober, op een donderdag, wurmde Lena Brücker zich in de overvolle sneltrein naar Elmshorn en vroeg daar de weg naar worstfabriek Demuth. Naast de fabriek stond de villa van de eigenares.' - bladzijde 106
Het verhaal is opgedeeld in hoofdstukken die te herkennen zijn een cijfer. Dit cijfer geeft aan in welk hoofdstuk het verhaal zich afspeelt. In totaal zijn er zeven hoofdstukken.
Decor
Het verhaal speelt zich op twee plaatsen af. Ten eerste speelt het zich in Hamburg af, waar Lena Brücker woont. Van huis uit vertelt ze het verhaal over de oorlog en hoe ze de curryworst ontdekt heeft. Daarnaast speelt het verhaal zich in Harburg af. Dit is de plaats waar Lena Brücker woonde tijdens de oorlog. Daarnaast heeft ze ook haar curryworsten in Harburg verkocht.
Het verhaal speelt zich zowel in de huidige tijd als verleden af. Lena Brücker vertelt vanuit het bejaardentehuis de huidige tijd. In het bejaardentehuis vertelt Lena Brücker echter over het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal speelt zich zowel aan het einde van de Tweede Wereldoorlog af, als het moment waarop Lena Brücker het verhaal vertelt aan de ik-personage.
De verteltijd van het verhaal is ongeveer twee weken. Dit is de tijd waarin Lena Brücker het verhaal over de ontdekking van de curryworst aan de ik-personage vertelt.
Stijl
De schrijfstijl van Uwe Timm is erg eenvoudig. Hij gebruikt geen moeilijke woorden en zinsstructuren, waardoor het verhaal makkelijk te lezen is. Daarnaast gebruikt hij korte zinnen.
Ook wordt er geen overmatig gebruik van details gemaakt, waardoor de lezer geen leesvertraging oploopt.
Onderstaand een quote die de gebruikte schrijfstijl illustreert:
'Ja zei ze. Hij liep op sokken. De oorlog in Hamburg was definitief afgelopen. Maar hij bleef geruisloos op sokken lopen. Er werd niet meer gevochten en ik had niemand in huis die op kousenvoeten bleef rondsluipen.' - bladzijde 58
Wat wel opvalt aan de opbouw van het verhaal, is dat er erg veel tijdswisselingen plaatsvinden. Het verhaal kan ineens van de verleden tijd naar het heden gaan. Dit is erg verwarrend voor de lezer. Het verhaal is dan ook niet-chronologisch opgebouwd en voornamelijk opgebouwd uit flashbacks.
Slotzin
Maar vijf woorden zijn nog compleet te lezen: Capriool, Intendance, Roos, Calypso, Eekhoorn en, met een scheurtje erin - ook al zal niemand het geloven - Novelle.Beoordeling
Aangezien het verhaal vanuit twee verschillende perspectieven verteld wordt, is het af en toe erg lastig om uit elkaar te houden wie nou precies wat vertelt. Aan het begin van het verhaal is dit erg wennen, waardoor ik af en toe bladzijden opnieuw heb moeten lezen. Als je eenmaal aan dit perspectief gewend is, is het een erg leuk verhaal om te lezen.
Ik vermoed dat bijna elke lezer hoge verwachtingen heeft vanwege de grappige titel. Elke lezer wil natuurlijk weten hoe de curryworst nou ontdekt wordt. Dit wordt echter pas aan het einde van het verhaal duidelijk, waardoor er tijdens het hele verhaal een spanning aanwezig is. Het is bijna onmogelijk om dit boek weg te leggen, omdat je gewoon wilt weten hoe het verhaal nou precies afloopt.
Al met al vond ik het een heel erg leuk boek om te lezen. Door de afwisseling van perspectieven en de tijd, wordt het verhaal erg interessant. Ik raad dit boek dan ook aan om te lezen! Zeker omdat er ook nog eens leerzaam is vanwege de verhalen over de oorlog.
Recensies
"Ondanks het onderwerp is De ontdekking van de curryworst geen deprimerend boek. Het is juist luchtig, omdat de personages niet emotioneel reageren bij elke gebeurtenis, maar gewoon hun werk doen om zo te overleven. Het is een kort boek dat makkelijk geschreven is en dat het verdient om in één ruk uitgelezen te worden." http://www.8weekly.nl/art...egime.html
"De uitvinding van de curryworst laat zien dat een samenloop van omstandigheden en een moment van zwakte kunnen leiden tot iets positiefs. De ontdekking van de curryworst is geen wereldschokkende gebeurtenis en de curryworst is op het eerste gezicht ook niet het meest verfijnde gerecht, maar toch kan het zo'n treffend verhaal opleveren." http://www.hotel-boekenlu...worst.html
REACTIES
1 seconde geleden
D.
D.
Deze samevatting is slordig. Spreek op momenten zichzelf tegen (is Lena Brücker slechtziend / blind), en vermeldt soms zelfs incorrecte dingen (Bremer heeft maar 1 kind, van misschien nu 1 jaar oud thuis + hij duikt niet eerst onder bij haar en wordt dan pas verliefd maar andersom + de onderbuurvrouw, Frau Er.. vermoedde dat Lena iemand ondergedoken hield + Lammers valt niet regelmatig bij Lena Brücker het huis binnen, dit gebeurt in totaal maar 2 keer) en zo zijn nog een paar dingen wat raar.
10 jaar geleden
AntwoordenN.
N.
Ik vind het zeer onterecht dat deze samenvatting als 'zeker goed' wordt aangeduid want dat valt tegen. Zo is Lammers een belangrijk personage en wordt niet genoemd bij de personages, is er heel weinig informatie gegeven bij de eigenlijke uiteindelijke ontdekking van de curryworst (dat ze de curry ineens weg wil gooien? Daar ging veel aan vooraf). Bovendien eet de hoofdpersoon elk jaar nog een curryworst bij het kraampje van Lena Brücker alleen is ze het volgende jaar ineens weg. Ook is Lammers niet zomaar 'een buurman', hij hoort bij de NSDAP en is blokhoofd. Er zitten kortom veel kleine foutjes in.
10 jaar geleden
AntwoordenR.
R.
Ze gaat eten ruilen omdat ze een eetkraam wilt beginnen, niet om haar kinderen te voeden, die wonen niet bij haar in t verhaal, ze woont alleen. Haar eigen man heeft ze al jaren niet gezien. Ze laat de doos met kerriepoeder en ketchup vallen waardoor het mengt en als ze dat proeft ontdekt ze zo dat die combi lekker is. Lammers wordt niet eens bij naam genoemd en is een belangrijk personage. Niet een zeker weten goed waard eigenlijk.
8 jaar geleden
Antwoorden