Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2021
• 347 pagina's
• Uitgeverij: Uitgeverij Dyslexion

Flaptekst

Eerste zin

Het kolossale lichaam kwam in beweging, de ketting aan zijn voet rammelde bij elke stap.

Samenvatting

Personages

Leonie Verstraten

Een knappe jonge meid die wordt gestalkt door het broertje van haar vriend. Ze gaat eraan onderdoor, maar is heel stoer en dapper. Ze gaat ver om hem tevreden te houden en lost het liefst alles alleen op.

Nancy Drenth

De beste vriendin van Leonie, al heel haar leven. Ze is minder populair, maar lijkt dat prima te vinden. Ze heeft het beste met Leonie voor en ziet het als ze het verkeerde pad op gaat. Hoe verder in het boek, hoe meer ze durft.

Lex de Graaf

De stalker van Leonie. Hij is een sulletje zonder humor, heeft veel puisten en veel mensen mogen hem. Dat in tegenstelling tot zijn broer Jeroen. Hij doet alsof hij er voor Leonie is wanneer ze wordt belaagd. Ze laat hem toe tot haar directe en vertrouwde kring, maar dat blijkt een slecht idee.

Jeroen de Graaf

De vriend van Leonie, hij geeft echter iets meer om de aandacht en de seks dan om haar. Hij is ook zeer teleurgesteld als zij geen seks met hem wil. Wel zegt hij tegen Leonie dat hij van haar houdt, al lijkt dat niet oprecht, ze trapt erin. Na het gedoe met Lex ziet hij Leonie niet meer.

Quotes

"Hij haatte zijn gezicht. Spierwit, met rode vlekken en puisten die hem toe leken te schreeuwen: 'Kijk eens hoe veel, kijk eens hoe groot!'" Bladzijde 35

"'Hij heeft jou nog nooit gebeld. Ons wel. Als het je gebeurt, dan piep je wel anders.' 'Ja, dat is zo. Je bent lamgeslagen, echt waar', steunde Leonie het verweer van Lex. 'Ja, dat zal wel. Maar kunnen we nu over iets anders praten?' gromde Jeroen terwijl hij op zijn horloge keek." Bladzijde 320

Thematiek

Stalking (misdaad: whodunit)

Licht misschien voor de hand, maar dit is echt de kern. De oorzaak, het gevolg, de dader en de slachtoffers komen aan bod in dit boek. Het is duidelijk dat het iemands leven kan verwoesten.

Motieven

Vriendschap

Dit komt heel erg terug in het boek. Vooral het verschil tussen wie je echte vrienden zijn en wie niet is belangrijk. Ik denk dat meerdere lezers misschien mensen in hun omgeving herkennen en er iets mee doen.

Onzekerheid

Elk personage in dit boek is op een manier onzeker. Van uiterlijk, innerlijk, familie tot vrienden en ze voelen allemaal schaamte. Het vergelijken met anderen is op die leeftijd een bezigheid, terwijl dat zo onnodig is.

Familie

Het is duidelijk dat familie een andere band is dan vriendschap. Familie kies je niet uit, maar ze zijn er onvoorwaardelijk. Dat laat Vreeswijk o.a. zien door van bijna elk personage een beschrijving van de familie te geven.

Motto

-

Opdracht

-

Titelverklaring

Titelverklaring:

De stalker is in dit geval een alleszeggende titel. Het boek draait volledig om de stalker van Leonie. Je leest hoe hij haar leven op zijn kop zet, hoe het haar en haar familie beïnvloedt en in wat voor hel je door hem terecht komt. 

Structuur & perspectief

Structuur:

Het boek is opgedeeld in 29 hoofdstukken, die ieder een nieuwe scène in het leven van Leonie en haar stalker laten zien. Soms wordt er ingezoomd op haar vrienden, soms haar familie en soms op de stalker zelf. Binnen de hoofdstukken wordt dit ook nog eens afgewisseld. De hoofstukken hebben geen titels, maar volgen elkaar chronologisch op. 

1: Leonie heeft een filmavond met Nancy en wordt tot tweemaal toe gebeld en krijgt dan een kreunende man aan de lijn. Hij dreigt langs te komen. Ze denken dat het Johan of Peter, een van de jongens van school, moet zijn. Tot de man op het nummer van haar huis belt... Dan wordt het eng. 

2: Leonie voelt zich een beetje naar over het telefoontje van de enge man. Hij blijkt haar overal te achtervolgen. Leonie en Nancy hebben het er veel over. 

3: Nancy besluit haar moeder te vertellen over de stalker van Leonie. En dus nu ook de ouders van Leonie. Ze was ontzettend kwaad op Nancy. Ze fietste naar Jeroen, maar alleen Lex was thuis. Hij was heel begripvol. 

4: Jeroen mag langskomen om een film te kijken, hij denkt dat ze seks gaan hebben, maar dat is niet Leonies plan. Hij is teleurgesteld en vertrekt al snel. Ze werd opnieuw gebeld door de stalker en moest ook nog eens een brief uit de brievenbus halen. 

5: Nancy ging alleen naar de Soos, in de hoop Leonie te zien. Ze vertelt aan de vrienden over het stalkgedrag. En ook dat dat de reden was voor hun ruzie. Nancy ging toch langs bij Leonie en toen was de ruzie al snel klaar. Ze benoemt ook nog eens dat het wel René moet zijn, de stalker. 

6: René voelt zich slecht, hij wordt beschuldigd van het stalken. Hij blijft thuis. Jeroen, Kris en Nancy kwamen een film kijken. De telefoon werd niet opgenomen. Karma werd uitgelachen door de jongens. 

7: Jeroen deed lullig over Karma, dat zit Leonie dwars. Ze gaat shoppen met Nancy en pakt haar fiets. Onder haar bagagedrager zit een witte doos, met daarin een dode kat. Ze gaan meteen met haar vader naar René, die zich van de domme houdt. 

8: Leonie krijgt een nieuwe telefoon, met een nieuw nummer. Daar moest voorzichtig mee omgegaan worden, maar het kwam al snel bij René terecht. Leonie werd achtervolgd op de fiets, ze was doodsbang, zeker toen hij haar naam riep en ze viel door haar angstige rijgedrag. Het bleek Lex te zijn. Hij wilde haar veilig naar huis brengen. 

9: Nancy is ziek en Leonie vertelt haar dat ze Lex ineens een stuk aardiger vindt. Jeroen lijkt niet heel veel moeite in de relatie te stoppen. Lex komt Leonie ophalen en doet veel voor haar. Er werd veel gebeld door de stalker en er kwam zelfs een kaart. Ze gaan nu naar de politie. 

10: René wordt verhoord door de politie. Het wordt ook duidelijk dat er vanuit een telefooncel wordt gebeld. De politie gaat ook bij Leonie thuis op bezoek. 

11: Nancy wordt gebeld door de stalker en dat gaan ze melden bij de politie. Lex is nu een lotgenoot geworden en ze zoeken steun bij elkaar. Jos Geertsma wordt ook verdachte in de zaak. Karma neemt de telefoon op, en de stalker bedreigt haar nu ook.  

12: De stalker molesteert de fiets van Leonie en ook Nancy is aan de beurt. Zij wordt gebeld en er staat Sterf geschreven op haar deur. Ook staat er dat dit voor haar de laatste waarschuwing is. De stalker laat aan Leonie weten dat het niet slim was om naar de politie te gaan. Lex heeft ook een dreigbrief ontvangen. Jeroen wordt gehoord door de politie. 

13: De fiets van Leonie is vernield. Die beelden blijven bij haar naar boven komen. Ze gaat naar Parkpop en ziet daar René. Ze confronteert hem met zijn daden en vraagt of hij haar met rust wil laten. Dan belt de stalker, het is dus niet René. 

14: Ilse flirt met Lex op het feest. Hij moet daar niets van hebben en daarna papt ze met Jeroen aan. Lex laat dat niet zomaar gebeuren en zegt er wat van. Toch blijken Jeroen en Ilse te hebben gezoend. Iris, een meisje dat Leonie vaag kent uit haar klas, belt haar. Ze vertelt het van Jeroen en Ilse. Ilse verspreidt ook de roddel dat Lex homo is. 

15: Jeroen belde haar niet, dat viel haar tegen na dit nieuws. Toen hij eenmaal belde zei hij dat het niets voorstelde en ze zich niet zo moest aanstellen. Maar het was klaar tussen hen. Er is een moord gepleegd waardoor het onderzoek naar de stalker op een laag pitje komt te staan. De rechercheur voelt zich er schuldig over. 

16: De vader van Leonie geeft haar pepperspray, zodat ze zich nooit helemaal onveilig hoeft te voelen. Lex is in elkaar geslagen door de stalker, maar zegt dat hij is gevallen met de fiets, om Leonie niet meer te ontrusten dan nodig. 

17: Leonie voelde zich schuldig tegenover René en bleef een tijdje thuis door alle angst en stress. Lex, Leonie en Nancy gaan bij hem langs, dat waardeert hij, maar hij komt niet terug naar hun school. Het is de eerste keer dat ze Ilse ziet nadat zij met Jeroen heeft gezoend. 

18: Het was paasvakantie en Leonie kwam René tegen in de stad. Jeroen smeekte haar niet bij haar terug te komen en dat viel haar tegen. De stalker ziet gebeuren dat ze met René praat, dat vindt hij naar. Als ze naar het zwembad gaat, praat ze weer met Jeroen, dat voelt goed, maar ze zijn alleen vrienden. Leonie wil weten of Lex een foto van René in zijn portomonnee heeft, omdat hij homo is. 

19: Lex maakt zich zorgen om de roddels die rondgaan over hem, dat hij homo is. Toen Leonie hem daarmee confronteerde werd hij helemaal gek. Daarna wordt ze gebeld door de stalker en vraagt ze hem weer terug te komen en te helpen, dat doet hij. Hij gaat met een honkbalknuppel mee naar het park. 

20: Het moordonderzoek was bijna opgelost en de politie had tijd om zich te focussen op Leonie. Ze moest van de stalker in sexy ondergoed en een kort rokje in het park gaan zitten. Lex houdt zich om haar te beschermen schuil in de bosjes. Daarna ging ze naar het themafeest, waar ze flauwviel. De rest van de avond heeft ze met Jeroen buiten gezeten en gezoend. 

21: Leonie heeft met Jeroen aangepapt en daarom gaat hij door met het bedreigen van haar en haar zusje. Ze is nu heel bang en doet alles wat hij haar opdraagt. Ze moet bij de McDonalds gaan zitten en sexy aan haar ijsje likken, zodat hij foto's kan maken. Ze doet het. 

22: Leonie zit na de vakantie weer op school. Als het brandalarm afgaat heeft iedereen door dat het geen oefening is. Het blijkt toch vals alarm en als Leonie de klas binnenkomt ziet ze een ring in haar tas zitten. Ze gaat ermee naar de congiërge, omdat ze denkt dat het een fout is. Als in haar agenda staat dat ze hem moet dragen met een mes erbij getekend, weet ze dat het de stalker is. De politie wordt ingeschakeld.  

23: De recherche en de ouders van Leonie komen erachter dat Leonie de acties van de stalker achter heeft gehouden. Er worden meerdere mensen gehoord, waaronder Geertsma, de invalcongiërge. 

24: De vader van Leonie neemt vrij van zijn werk om zo veel mogelijk thuis te zijn. Het brandalarmincident wordt besproken vanuit het standpunt van de stalker. Er hangt een nieuw dreigement in de school. 

25: De middelbare school van Leonie neemt maatregelen na het brandalarmincident. De vrienden nemen een kijkje bij de geheime camera's van de politie. Ook de juwelier wordt eens gevraagd na te denken wie er een ring heeft gekocht. 

26: De politie is volop bezig en stuurt de stukjes plakband van de poster naar het forensisch instituut om DNA-uitsluitsel te krijgen. Ze typen tevens alle telefoongesprekken uit om achter hints te komen. 

27: De stalker belt weer, vanuit andere telefooncellen. Leonie en Nancy houden een filmavond met Lex en Jeroen. De volgende dag gaan ze op het balkon zonnen en Leonie krijgt een berichtje, vanuit een gsm. Ook de telefoon van Lex en zijn huistelefoon worden afgeluisterd. 

28: Lex hangt het telefoontje met 'de stalker' op. De politie licht hem uit zijn bed en hij wordt meegenomen naar het bureau. 

29: Lex zit in de verhoorkamer en wordt geconfronteerd met de bewijzen. Hij geeft toe dat hij de stalker was. Leonie wil het eerst niet geloven, maar verbreekt daarna het contact, ook met Jeroen. Ze probeert door te gaan met haar leven, maar dat is niet zo eenvoudig. 

Perspectief:

Het gaat in het boek om een auctoriale verteller. Deze verteller zweeft als het ware boven het verhaal en ziet alles gebeuren. De hoofdpersoon in Leonie, omdat zij de meest delen met focalisatie heeft. We lezen haar gedachten en gevoelens. Zo af en toe wordt er geschakeld naar een van haar vrienden, bijvoorbeeld Nancy, Lex of Jeroen. 

Ook de stalker krijgt soms focalisatie. Die stukken zijn duidelijk aangegeven met cursieve letters. Vaak beslaat dit dan een paar pagina's. De eerste keer is in hoofdstuk 2, p. 20

'Hij had zijn kraag opgezet en probeerde weg te kruipen in zijn jas. Hij stond daar al dertig minuten, weggedoken achter een bestelbus.'

Decor

Tijd:

De schrijver maakt gebruik van flashbacks en -forwards. De cursieve stukken over de stalker bevatten vaak bepaalde informatie over hoe hij een situatie heeft aangepakt of een plan dat hij nog moet uitvoeren. Het verhaal is verder wel chronologisch verteld. 

De vertelde tijd beslaat een paar maanden uit Leonies leven. Van het begin van het stalken totdat de stalker is opgepakt en zij haar leven weer probeert verder te leven. 

De tijd waarin het verhaal zich afspeelt is een ruim aantal jaar geleden. Het origineel van 'de stalker' is uitgegeven in 2006. Het zal zich ook rond deze tijd hebben afgespeeld omdat de stalker belt echter vanuit een telefooncel en ze gebruiken 'gsm's'. 

Decor:

Leonie en haar vrienden leven in de buurt van Den Haag. Ze hebben het onder andere over het Zuiderpark en Parkpop. Toch moeten ze meer richting de buitenkant van de stad wonen, omdat het ook gaat om een keer waar jongeren uit de buurt samenkomen. In principe kan dit verhaal zich overal afspelen, er zijn geen elementen in het verhaal die perse een toegevoegde waarde hebben als het om Den Haag en omgeving gaat. Het is natuurlijk wel belangrijk dat de vrienden allemaal bij elkaar in de buurt wonen en bij elkaar op school zitten. 

Stijl

Helen Vreeswijk probeert duidelijk het taalgebruik van de jongere doelgroep over te nemen, zodat het aantrekkelijk voor hen blijft. Toch voelt het soms wat onnatuurlijk. Het kan natuurlijk zijn dat dat ligt aan de tijd waarin we nu leven, 2023. Terwijl het boek al veel eerder geschreven is. Helemaal objectief is dat dus niet, toch wil ik de volgende quote aanhalen:

'Ja, de vrijer van Leonie.' p. 79 (Quote van Karma, het jongere zusje van Leonie)

'Waarom? Het was reuzegezellig.' p. 174 (Quote van Iris Brakel, klasgenoot van Leonie) 

Verder is de stijl van Vreeswijk zeer energiek. De gebeurtenissen blijven zich opvolgen, er is altijd iets gaande. Daarnaast geeft ze veel personages de aandacht, iedereen kan zich wel in deze vriendengroep herkennen. Om diezelfde jongeren aan te spreken zitten er veel korte zinnen in dit boek en veel hoofdstukken. 

Slotzin

Het klonk zo eenvoudig.

Bijzonderheden

De gelezen druk is een dyslexieuitgave van Uitgeverij Dyslexion, Deventer. Eerder verscheen het als reguliere uitgave bij Van Goor, Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum bv in 2014. Het origineel verscheen al in 2006. 

 

Helen Vreeswijk is helaas in 2016 op 55-jarige leeftijd overleden aan borstkanker. 

 

Beoordeling

Helen Vreeswijk is een ervaren schrijfster, dat merk je. Ze weet precies wat ze al wel en niet moet meegeven aan de lezer. Achteraf heb je het idee dat je het had kunnen zien aankomen, omdat er toch een aantal hints zijn gegeven. Maar Vreeswijk geeft ook valse hints, iets dat voor de doelgroep (jongeren) afleidend kan werken. Meerdere personages geeft ze een motief, maar veel blijken er toch uiteindelijk een alibi te hebben. Er blijven dan maar weinig personages meer over. 

Zoals ook in de recensie van Hebban vermeld is, heeft Helen Vreeswijk elk personage duidelijk geschetst. Je weet precies wat voor karaktertrekken een ieder heeft en wie er nu de echte vrienden van Leonie zijn. 'De personages zijn goed uitgeschreven, zodat je een duidelijk beeld van ze hebt.' 

Dit boek is zeker een aanrader voor de jongere lezer die houdt van de nodige spanning en mee wil denken over de oplossing van deze puzzel. Je moet tijdens het lezen hints onderscheiden van valse alarmen. 

 

Recensies

"De ontknoping was voor mij niet erg verrassend, want het is al veel eerder duidelijk wie er achter de stalking schuil gaat. Ondanks dit blijft het een goed boek." https://www.hebban.nl/spo...de-stalker

"Als lezer wordt je eerst op een dwaalspoor gezet en verwacht je allang te weten wie de dader is waardoor je je vervolgens gaat afvragen waarom het verhaal nog zo lang duurt." https://saskiasbookshelf....vreeswijk/