De komst van Joachim Stiller door Hubert Lampo

Zeker Weten Goed
Foto van Caya
Boekcover De komst van Joachim Stiller
Shadow
Zeker Weten Goed

Boek
Auteur
Hubert Lampo
Lezen voor de lijst
Niveau 5 (15-18 jaar)Lezen voor de lijst Niveau 5 (15-18 jaar)
Genre
Roman
Mysterie
Eerste uitgave
1960
Pagina's
191
Niveaus
vmbo,
havo,
vwo
Geschikt voor
bovenbouw havo/vwo
Punten
2 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Godsdienst,
Fantasie & Werkelijkheid
Verfilmd als

Boekcover De komst van Joachim Stiller
Shadow
De komst van Joachim Stiller door Hubert Lampo
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Ontdek de veelzijdigheid van Scheikunde!

In de bachelor Scheikunde in Amsterdam bestudeer je alle richtingen van de chemie om bestaande processen, producten en materialen te verbeteren en nieuwe te ontwerpen. Van moleculen tot duurzaamheid, jij maakt het verschil! Ervaar zelf hoe het is om in Amsterdam Scheikunde te studeren en kom op 10 april Proefstuderen!

Lees meer en kom Proefstuderen!

Feitelijke gegevens

  • 36e druk, 1990
  • 191 pagina's
  • Uitgeverij: BulkBoek Amsterdam

Flaptekst

In De komst van Joachim Stiller raken de journalist Freek Groenevelt en zijn vriendin Simone Marijnissen in de ban van een zekere Joachim Stiller, die zich door middel van een wonderlijke brief, vreemde telefoontjes en indirecte boodschappen tot hen richt. Wanneer ze hem tenslotte ontmoeten, gebeurt er iets onherroepelijks. Wie is Stiller? Wat is de verborgen betekenis van dit boek? Vragen die de lezer nog lang bezig blijven houden. Hubert Lampo (geb. 1920) maakte grote naam met intrigerende magisch-realistische romans, waarvan De komst van Joachim Stiller de eerste was. Ook in boeken als De duivel en de maagd, De heks en de archeolooog en De prins van Magonia spelen onverklaarbare, bovennatuurlijke elementen een belangrijke rol. Dankzij een bijzondere verbeelidingskracht weet Lampo steeds weer een mysterieuze diepgang aan zijn boeken te geven.

Eerste zin

Ofschoon verbonden aan een vooruitstrevende krant vraag ik me soms af of ik van nature geen conservatief zou zijn.

Samenvatting

Hoofdstuk 1: herstellingswerken in de Kloosterstraat

Het verhaal begint met hoe de verteller, die later Freek Groenevelt blijkt te heten, zichzelf introduceert en vertelt over de aanleiding van het schrijven van het boek. Zijn leven was heel overzichtelijk, totdat Joachim Stiller in zijn leven kwam. Deze figuur heeft zijn leven ontwricht en daar wil hij de lezer nu over vertellen. Hij is stadsredacteur bij de krant 'De Schedelbode' waar hij de dagelijkse rubriek genaamd 'Meditaties van een baliekluiver' heeft. Als hij op een ochtend in een café zit, ziet hij hoe vier arbeiders de straat openbreken en daarmee al het verkeer ophouden. Er wordt verwacht dat ze gaan graven, maar in plaats daarvan leggen ze na een pauze de stenen gewoon weer terug. Freek besluit om hier een stukje over te schrijven.

Hoofdstuk 2: Het tijdschrift 'Atomium

Freeks vriend Andreas komt langs op zijn kantoor om hem te laten zien hoe een aantal jonge schrijvers Freek belachelijk maken in een nieuw, revolutionair tijdschrift. Andreas vindt dat Freek hier tegenin moet gaan en ze de mond moet snoeren, maar Freek is gewend aan kritiek, waardoor het hem weinig doet.

Hoofdstuk 3: Een wethouder in zak en as

De redactie van de Schedelbode ontvangt een aantal dagen na het voorval een brief van de wethouder van openbare werken waarin staat dat de straat helemaal niet opengebroken is geweest. Freek gaat naar de wethouder toe om te vragen hoe dit te verklaren is. Wethouder Keldermans vertelt hem dat ze wel wisten dat de straat is opengebroken, maar dat dit niet door zijn mensen is gedaan. Daar voegt hij aan toe dat het niet de eerste keer was dat dit gebeurde. Freek, inmiddels verveeld door de hele zaak, zegt de wethouder dat ze het kunnen laten voor wat het is.

Hoofdstuk 4: De brief van Joachim Stiller

Een dag na het gesprek met Keldermans, krijgt Freek een brief. Hierin staat dat Freek op 14 juli 1957 een stukje zal schrijven over het openbreken van de Kloosterstraat. Freek wordt bedankt voor de aandacht die hij aan dit onbelangrijk lijkende voorval heeft geschonken. Verder wordt er aangekondigd dat er nog meer vreemde, onverklaarbare gebeurtenissen zullen plaatsvinden, maar dat hij niet moet twijfelen aan wat hij ziet of hoort. De brief is ondertekend door de onbekende naam Joachim Stiller. Het vreemdste aan de brief is nog dat er een poststempel op zit uit het jaar 1919, op dat moment veertig jaar geleden en nog vóór Freeks geboorte. Freek twijfelt er niet over dat dit een of andere grap moet zijn.

Hoofdstuk 5: Kennismaking met Simone Marijnissen

's Avonds besluit Freek om het redactieadres van Atomium te bezoeken wat Andreas aan hem had gegeven. Daar ontmoet hij de aantrekkelijke redactiesecretaresse Simone Marijnissen, die op het adres woont. Het blijkt dat zij ook een brief van Stiller heeft gehad waarin staat dat ze Groenevelt niet in de weg moet staan, omdat hem een belangrijke opdracht te wachten staat. Freek is ontzettend beledigd wanneer hij erachter komt dat mensen van de redactie denken dat hij Joachim Stiller is en verlaat het huis weer.

Hoofdstuk 6: Wiebrand Zijlstra, de ondernemende

Freek beschrijft hoe dit de meest verwarrende periode van zijn leven was. Een van de vreemde gebeurtenissen die hem overkomt, gebeurt wanneer hij zijn oude schoolvriend Wiebrand Zijlstra tegenkomt. Hij laat hem graffiti van obscene figuurtjes zien. Freek ziet dan hoe er uit een urinoir een schamel gekleed mannetje tevoorschijn komt. Zijlstra gaat zo snel als hij kan achter dit mannetje aan. Een gevoel van weerzin bekruipt Freek.

Hoofdstuk 7: het antiquariaat van Geert Molijn

Freek wil naar huis gaan, maar het begint net te regenen. Hij besluit om in de boekwinkel van zijn vriend Geert Molijn te schuilen. Een oud boek trekt daar zijn aandacht en Freek besluit het mee naar huis te nemen. Eenmaal thuis blijkt het een analyse van de openbaring van Johannes te zijn. Het voornaamste kenmerk wat in de analyse naar voren komt is dat de tijd plotseling stil zou kunnen staan. Freek wil graag meer over de schrijver van dit boek weten.

Hoofdstuk 8: Een nachtje uit

Freek wil eigenlijk gaan slapen, maar dan staan ineens Andreas, Freeks uitgever Dirk Boersma en zijn vrouw Eveline voor de deur met de vraag of hij mee gaat stappen. Hij besluit mee te gaan. Daar ziet hij opnieuw Simone Marijnissen, maar ze is met haar verloofde. Subtiel vraagt zij Freek of hij haar ten dans kan vragen, zodat zij hem een nieuwe brief van Stiller kan laten zien. Simone komt erg nerveus over, wat blijkt te komen door de inhoud van de brief. Hierin staat dat Stiller blij is dat de twee 'uiverkorenen' elkaar gevonden hebben. Freek gaat aan het einde van de avond eenzaam en dronken naar huis. 

Hoofdstuk 9: Een bezoek aan de leeszaal

Freek neemt het boek wat hij van Geert Molijn had geleend mee naar een vriend van hem die bibliothecaris is. Deze vertelt hem dat het boek een 16de eeuws apocalyptisch werk is van de schrijver Joachim Stiller, die meester theologie was in Ausburg. Het enige wat de bibliothecaris verder over Stiller weet, is dat hij Joods was. Er komt een heftig gevoel van angst over Freek heen. Het gevoel herinnert hem aan de angst die hij voelde toen er aan het eind van de oorlog een tram die hij had gemist werd opgeblazen door een bom. Als Freek de brieven aan de man laat zien, merkt hij op dat Stillers handschrift eruit ziet alsof hij geen persoonlijkheid heeft en een soort schim is.

Hoofdstuk 10: Telefoongesprek voor zonsopgang

Freek is terwijl hij naar huis loopt nog erg onder de indruk wat zijn reactie op het feit dat het boek door een 'Joachim Stiller' geschreven zou zijn. Simone staat hem op te wachten bij zijn huis. Ze vertelt verdrietig dat ze het heeft uitgemaakt met haar verloofde van Atomium. Ook deelt ze dat zij erg in shock is, omdat zij vanmorgen door Joachim Stiller gebeld werd. Ze kan zich weinig meer van het gesprek herinneren, omdat zij zo in shock was. Wel weet zij nog dat hij haar vertelde dat ze Freek de avond van het uitgaan niet alleen had moeten laten. Freek voelt zich hierdoor op een vreemde, weemoedige manier ontroerd.

Hoofdstuk 11: Professor Schoenmakers

Die middag nog gaan Freek en Simone naar het Laboratorium van Oudheidkundig Onderzoek in Brussel, om daar de brieven te laten onderzoeken. Professor Schoenmakers is bereid ze te helpen en laat de eerste brief meteen onderzoeken: deze blijkt 38 jaar oud te zijn. Een grafoloog onderzoekt ook het handschrift en concludeert dat de schrijver een ongelooflijk sterke en evenwichtige persoonlijkheid moet hebben (gehad). Freek en Simone beginnen zich te beseffen dat er hier iets gaande is wat onverklaarbaar is en waar ze geen grip op hebben.    

Hoofdstuk 12: Het concert

Freek beschrijft dat hij zich nu hij het verhaal opschrijft realiseert dat de liefde die tussen hem en Simone is opgebloeid een sterk verband hebben met de gebeurtenissen rondom Joachim Stiller. Zonder deze figuur hadden ze elkaar waarschijnlijk nooit gevonden. Die nacht blijft Simone bij Freek slapen en worden zij beide gewekt door een beiaard die muziek maakt in de kathedraaltoren vlakbij. Het lijkt erop alsof er alleen voor hen wordt gespeeld, want er is geen buurtbewoner die er iets van lijkt te merken. Ze willen bijhouden hoe lang het duurt, maar dit kan niet: Freeks horloge staat stil. Na het concert begint het horloge pas weer te lopen. Freek wordt vervolgens gebeld door Stiller die meedeelt dat hij hun vertrouwen heeft en dat hij ze moed in wil spreken. 

Hoofdstuk 13: De cocktailparty

Alles lijkt de volgende ochtend weer normaal te zijn. Freek en Simone zijn erg verliefd. Ze gaan samen naar ene persconferentie van Zijlstra ter ere van zijn ontdekking: Siegfried het graffitischildertje. Freek geeft aan dat hij het afkeurt hoe de kunstenaar door Zijlstra geëxploiteerd wordt. Opeens valt Siegfried zijn beschermer aan met een pistool en vlucht het dak op. Echter, hij valt van het dak op de grond. Tegen Freek, die snel bij hem is, zegt hij met een vage glimlach van herkenning zijn laatste woorden: 'Stiller...Zeg aan Sti...'

Hoofdstuk 14: De hypothesebouwers

Simone en Freek, die inmiddels overrompeld zijn door angst, gaan in gesprek met Geert Molijn. Hij weet namelijk veel over verschijnselen die tot hallucinatie kunnen leiden. Ze discussiëren over wat de oorzaak van deze vreemde gebeurtenissen zou kunnen zijn. Molijn denkt dat er sprake is van een verschijnsel genaamd 'Jungs synchronisme', Freek denkt dat er bovennatuurlijke krachten aan het werk zijn. Molijn stelt uitiendelijk voor om Joachim Stiller te beschouwen als een nog onverklaarbaar natuurverschijnsel.

Hoofdstuk 15: De mare

Freek hoort mensen praten over het einde van de wereld, wanneer hij pijptabak gaat kopen. Een vreemde man komt hem tegemoet en zegt dat hij een engel is. De engel klampt zich aan Freek vast en zegt dat de dood kan komen als een dief in de nacht. Die nacht is er rond half twaalf een zonsverduistering. Er wordt op de redactie gesproken over hoe dit al eeuwen wordt geassocieerd met het einde van de wereld. Als Freek naar een terras gaat om de zonsverduistering verder te aanschouwen, komt Keldermans bij hem zitten. Ze komen erachter dat hij de derde persoon is die 's nachts het concert van de beiaard hoorde.

Hoofdstuk 16: De harlekijn in het zwart

Simone en Freek zijn gelukkig en er lijkt een rustige periode voor hen te zijn aangebroken. Simone is inmiddels bij hem ingetrokken. Echter, de rust is snel weer ten einde wanneer Freek plotseling een affiche vindt met de naam 'Stiller' erop. Meteen voelt hij zich weer angstig, maar Simone troost hem met de gedachte dat Stiller zeker geen vijand is. Ze besluiten om naar het circus te gaan wat op het affiche staat. Daar zien ze een act waarbij een zwarte harlekijn wordt verpletterd door het optreden van twee Augusten. Freek is erg geraakt door het hele gebeuren, ook omdat hij de engel die hij eerder zag in de zwarte harlekijn herkent. Hij vraagt zich af of deze engel de engel des doods is.

Hoofdstuk 17: Sterrenbeelden en chemino-analyse

Freek stort na de voorstelling helemaal in. Toch wil hij nog uitzoeken wat de hemellichamen in het Apocalyptische boek betekenen en gaat hiervoor naar een astroloog. De astroloog vertelt hem dat Stiller in het boek voorspeld dat dat jaar de wereld zal vergaan. Wanneer Freek dit hoort raakt hij nog verder overspannen dan hij al was, en gaat daarom naar een psychiater. Wanneer hij een middeltje krijgt wat zijn geheugen prikkelt, herinnert hij zich weer helder het ongeluk met de tram wat hij heeft zien gebeuren. Het ongeluk wat een zelfde doodsangst in hem naar boven brengt als de gebeurtenissen nu. Freek had een detail van dit ongeval verdrongen, namelijk dat de majoor die hij aan zijn voeten heeft zien sterven Joachim Stiller heette. Deze Stiller zit al jaren in hem, terwijl hij de naam eigenlijk had verdrongen. Desondanks is Freek nog steeds erg bang voor de Stiller waar hij nu mee te maken heeft.

Hoofstuk 18: Het verkeersongeval

Simone vertelt Freek het heugelijke nieuws dat ze zwanger is. Freek, die onderweg naar huis een brief heeft meegenomen die op de redactie voor hem klaar lag, leest samen met Simone de brief. Er staat dat Joachim Stiller hem 's avonds om half negen wil ontmoeten op het stationsplein. Ze gaan er samen heen en nemen Geert Molijn met zich mee. Eenmaal daar treffen ze Keldermans aan, die dezelfde brief heeft geschreven. Hij is erg bang en zegt zich bedreigd te voelen, maar Freek heeft daar op dit punt geen last meer van. Om precies half negen ziet Freek een blonde man uit het station komen. Hij ziet eruit als een engel en Freek realiseert zich meteen dat de man een vriend is en geen vijand. Freek herkent hem meteen, ook al is het in de praktijk een vreemde. Dit is dezelfde persoon die Freek aan zijn voeten heeft zien sterven bij het ongeval met de tram. De hele gebeurtenis voelt voor Freek als een lang verbeide verlossing; hij heeft misschien wel zijn hele leven op deze vreemdeling gewacht, zonder dat hij er weet van had. Als de man dichtbij is roept hij: 'Ik ben Joachim Stiller!' maar nog voor hij bij de groep aankomt wordt hij overreden door een legervrachtwagen. Freek is hier ontzettend door van slag, maar realiseert zich al gauw dat Joachim Stiller niet van deze wereld was en alleen langskwam om een nieuwe betekenis aan Freeks leven te geven.

Hoofdstuk 19: De derde dag

Freek, Simone, Geert en Keldermans blijven tot middernacht op het politiebureau. Ze proberen te helpen bij het oplossen van de zaak, maar dit is vrijwel onmogelijk gezien ze nog steeds niet weten wie Joachim Stiller was en wat hij kwam doen. Freek en Simone zijn erg verdrietig over het verlies van Stiller, omdat ze zich realiseren dat hij een groter bestanddeel van hun leven was geworden dan ze van tevoren ooit hadden kunnen verzinnen. Ze besluiten drie dagen na het ongeluk om samen met Keldermans afscheid van Stiller te gaan nemen in het stedelijk dodenhuis waar de restanten van de man heen zijn gebracht. Als ze daar aankomen blijken deze laatste restantdelen van Stiller op onverklaarbare wijze te zijn verdwenen. Weer buiten realiseren ze zich intuïtief dat ze met alle vertrouwen verder kunnen leven en dat de vervelende gebeurtenissen nu ten einde zijn.

Personages

Freek Groenevelt

Freek Groenevelt is een van de hoofdpersonen van het verhaal. Ook focaliseert hij het verhaal. Hij is erg koppig, wat niet altijd wordt gewaardeerd door zijn collega's. Al aan het begin van het boek blijkt dat in ieder geval een andere journalist hem niet mag.

Simone Marijnissen

De vrouw waar Freek verliefd op wordt en vice versa. Zij krijgen allebei brieven van Joachim Stiller, waardoor zij elkaar ontmoeten en na een tijdje verliefd op elkaar worden.

Joachim Stiller

Mysterieuze messiasfiguur. Hij staat namelijk als het ware op uit de dood drie dagen na zijn overlijden: zijn lichaam blijkt dan namelijk verdwenen te zijn. We weten aan het einde van het verhaal nog niet wie of wat hij precies is.

Geert Molijn

Een goede vriend van Freek die een eigen boekhandel heeft. Freek leent een boek van hem die geschreven blijkt te zijn door Joachim Stiller.

Wiebrand Zijlstra

Een oude schoolvriend van Freek. Er gebeuren een aantal keer vreemde dingen rondom dit personage die aan Joachim Stiller te relateren zijn.

Professor Schoenmaker

Hij helpt Freek en Simone door een onderzoek naar hoe oud de brieven van Joachim Stiller zijn.

Andreas

Vriend van Freek. Hij wijst Freek erop dat hij naar het redactieadres van het tijdschrift Atomium moet gaan, waar Freek later Simone ontmoet.

Wethouder Keldermans

Een van de eerste personages met wie Freek praat in het boek. Later in het verhaal blijkt dat hij ook het concert van de beiaard midden in de nacht heeft gehoord. Hij krijgt ook de brief dat Joachim Stiller hem wil ontmoeten en is ook bij het afscheid van Joachim Stiller na zijn dood.

Quotes

"Het leek wel of deze verschrikkelijke herinnering, die een nachtmerrie voor mijn verdere levensdagen zal blijven, ditmaal echter mijn redding betekende." Bladzijde 85
"Ik hijgde van ontroering. Hij zei: 'Ik ben Joachim Stiller!' en stak de handen naar me uit, nog voor hij de vluchtheuvel betrad. Nooit zou ik zijn handen, zijn broederlijke en rustgevende handen in de mijne drukken. Ik hoorde Simone hartverscheurend gillen, eer ik duidelijk besefte, wat er gebeurde." Bladzijde 178
"Maar enfin, dat bevestigt veleer de theorie van de hallucinatie." Bladzijde 128
"'Een paar uur geleden heb ik mijn verloving verbroken. Ik moet stilaan aan de gedachte wennen. Neem me niet kwalijk...' Er liepen tranen uit haar ogen, maar het had niets van een huilscène, waarvan een vrouw gebruik maakt om een man te vertederen." Bladzijde 96
"'De aanhef van ons verhaal doet denken aan een niet bepaald overtuigende detectiveroman...' 'Ik ben gek op detectiveromans...Ons werk heeft soms wel iets van een thriller, weet u.'" Bladzijde 100
"Maar de klappen, die ik krijg als iedereen, tastten tot dusver mijn dieper wezen niet aan- tot op het ogenblik, bedoel ik tenminste, dat Joachim Stiller in mijn leven verscheen." Bladzijde 8

Thematiek

Journalistiek

De hoofdpersoon Freek is journalist.

Brieven

De hoofdpersonen krijgen steeds mysterieuze brieven van Joachim Stiller, die de spanningsopbouw in het verhaal brengen.

Het metafysische

Een kernonderwerp in alle literatuur van Hubert Lampo, zo ook in dit werk, is hoe het bovennatuurlijke inbreekt in de alledaagse werkelijkheid. In dit boek illustreert Lampo dit aan de hand van het personage Joachim Stiller, die als een mysterieuze rode draad door het hele boek heen loopt.

Desillusie

De personages denken gedurende het verhaal herhaaldelijk dat dingen die zij denken te hebben gezien, gehoord of meegemaakt, niet echt kunnen zijn gebeurd. Echter, het boek suggereert dat dit wel het geval is.

Dood

Zowel de dood zelf als angst voor de dood komen het hele boek lang steeds terug. Er gaan bijvoorbeeld verschillende personages dood en er wordt veel gesproken over het einde van de wereld, waar Freek erg angstig van wordt.

Escapisme

In dit boek wordt herhaaldelijk ontsnapt aan de realiteit doordat er steeds dingen gebeuren die in het echt niet kunnen.

Liefdesrelatie: happy end

De liefdesrelatie, die alsmaar beter wordt, tussen Freek en Simone speelt een belangrijke rol in het verhaal.

Magie/magische krachten (het metafysische)

Woii: nasleep en verwerking

Jaren later is Freek nog steeds bezig met het verwerken van het tramincident aan het einde van de oorlog.

Motieven

De brieven van joachim stiller

Steeds weer krijgen Freek en Simone brieven van Stiller en gaan ze verder op onderzoek uit wat deze zouden kunnen betekenen.

Messiasmotief

Joachim Stiller kan beschouwd worden als een Messiasfiguur in het verhaal. Aan het einde van het boek overlijdt hij namelijk, maar na drie dagen staat hij als het ware op uit de dood, omdat dan de restanten van zijn lichaam ineens weg blijken te zijn. Ook zorgt hij voor verlossing in het leven van Freek: zijn leven heeft een hele nieuwe betekenis gekregen nadat hij met Joachim Stiller te maken heeft gehad.

Motto

'En zij zeiden tor elkander. Was ons hart niet brandende in ons, terwijl Hij tot ons sprak op den weg en terwijl Hij ons de Schriften opende?

Lucas XXIV-32

Opdracht

/

Trivia

Hubert Lampo was samen met Johan Daisne, een van de weinige Nederlandse auteurs die succes had met schrijven in de stijl van het magisch-realisme.

Er wordt tot op de dag van vandaag gespeculeerd over wat dit boek zou kunnen betekenen. Het einde laat de lezer namelijk met veel vraagtekens achter, wat ervoor zorgt dat het boek op veel verschillende manieren te interpreteren is.

Titelverklaring

Het boek gaat over de mysterieuze Joachim Stiller en bouwt op naar de climax van de uiteindelijke ontmoeting tussen hem en de hoofdpersonen Freek en Simone. Het personage Stiller brengt zonder dat de personages het echt door lijken te hebben grote veranderingen aan in hun leven.  

Structuur & perspectief

 

Structuur

Het verhaal begint in juni 1958 en eindigt in februari 1959. Het verdere tijdverloop staat beschreven in de samenvatting. Het verhaal vindt op chronologische volgorde plaats, ondanks dat de suggestie voor tijdreizen wordt gegeven door het personage van Joachim Stiller.

Het hele boek wordt gefocaliseerd door de ik-verteller Freek Groenevelt: "'Zoudt u zich voorgesteld hebben als Freek Groenevelt of als...Joachim Stiller?' Soms geef ik de indruk, uiterlijk althans, over een onthutsende zelfbeheersing te beschikken. Het is slechts de schijn, die ik mét me heb, maar ik wist niettemin, dat ik haar alleen maar met vermoeide blik aankeek" (p. 48).

 

 

Decor

Decor: het boek speelt zich af in Antwerpen. De manier waarop de ruimtes in het verhaal tot in detail beschreven worden, maken het contrast met de bovennatuurlijke gebeurtenissen in het verhaal des te groter. 

Tijd: het boek speelt zich af tussen juli 1957 en februari 1959.

Stijl

Het boek heeft een erg elitaire, literaire stijl. Er worden bijvoorbeeld veel moeilijke woorden gebruikt en lange, complexe zinsstructuren. Verder worden er woorden uit andere talen gebruikt, zoals uit het Frans of Duits. Er worden ook veel referenties gemaakt, vooral naar de bijbel, zoals al te zien is in het motto van het boek. Ik vind het zelf een erg prettige stijl om te lezen. Ik kan me voorstellen dat het voor sommige mensen te elitair wordt en dat ze het daardoor minder prettig leesbaar vinden. Zelf kon ik soms ook moeilijker door het boek heen komen, bijvoorbeeld wanneer ik het 's avonds laat nog ging lezen. Ik had dan te weinig energie voor de soms ingewikkelde zinsstructuren en raakte een beetje de draad kwijt van wat er gaande was. Echter, als ik genoeg energie had, beviel de stijl juist erg goed en kon ik genieten van het eigenzinnige taalgebruik, de referenties en de humor waarmee het hele boek geschreven is.

Slotzin

En toen zei eindelijk stil voor zich uit glimlachte, voelde ik, dat het woordeloze gesprek met het kind in haar voorgoed een aanvang had genomen. (Antwerpen, juni 1985-februari 1959)

Bijzonderheden

/

Beoordeling

Dit boek is fantastisch geschreven. Het doet, naar mijn mening, precies wat het moet doen. Ik werd continu verrast en op het verkeerde been gezet, waar ik erg van genoten heb. En wanneer je aan het eind van het verhaal eindelijk denkt antwoorden te krijgen op al je vragen, wordt je alsnog in ongewis achtergelaten. Ik kan daar wel van genieten, want ik vind het leuk om (kunst)werken die enigszins abstract zijn zelf te kunnen interpreteren. Ook vind ik dat een mooi afgerond einde soms saai en voor de hand liggend kan zijn. Om deze redenen vond ik het erg leuk dat het einde eigenlijk net zo vaag en mysterieus was als de rest van het boek. Daarnaast was de eigenzinnige schrijfstijl van Lampo voor mij een succes, zoals ik al beschreef bij het kopje 'stijl'. Ik ben zelf dol op raadsels en mysteries, zeker wanneer deze door anderen worden opgelost in een verhaal, of juist niet. In dit boek is dat meesterlijk gedaan, dus ik kan het aan iedereen aanbevelen die ook van raadsels en mysteries houdt. In het bijzonder liefhebbers van de games van 'Professor Layton', want dit boek deed me daar erg aan denken. Het boek was bijna een soort detective, maar dan met een veel meer verassende structuur. Ik kan dit boek verder aanraden aan mensen die (denken dat ze) niet van lezen houden, want het boek is vrij kort en spannend van begin tot eind. Ik ben een erg langzame lezer en heb het toch in een paar weken kunnen lezen, dus dan kan iemand die minder vaak leest er waarschijnlijk ook goed doorheen komen. Ik geef het boek 5 sterren.

Recensies

"Lampo beweert niet wakker te liggen van de oorverdovende en oogverblindende kritiek die op hem neerdaalt. "Johan Daisne is er misschien aan kapot gegaan; Piet van Aken, een zeer groot auteur, ook. Maar ik niet." https://www.trouw.nl/cult...~b356dd5f/
"Wat op de laatste bladzijden als ontknoping wordt gepresenteerd, is immers niets anders dan een vergroting van het mysterie tot bijbelse proporties. Een andere troef is het liefdevolle portret van de stad Antwerpen, met enkele mooie observaties over de aard van de bewoners." https://deleesclubvanalle...m-stiller/

Bronnen

Boekverslag met een beknopte samenvatting van het verhaal per hoofdstuk en andere aspecten die ook in dit boekverslag terug te vinden zijn.
https://educatie-en-schoo...iller.html
Uitgebreide samenvatting van het verhaal per hoofdstuk.
https://www.studeersnel.n...er/8349597
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

33.150 scholieren gingen je al voor!

Boekenquiz 10 vragen

Nieuw! Open vragen worden nagekeken door AI
Hoe heet de rubriek van Freek Groenevelt?
Waardoor ontmoeten Freek en Simone elkaar?
Wie is Joachim Stiller?
Wie waren er bij het verkeersongeval van Joachim Stiller aan het einde van het verhaal?
Hoe veel personages hoorden 's nachts het concert van de beiaard?
Wat ontdekt Freek over Joachim Stiller wanneer hij een boek van Geert Molijn leent?
In welke figuur denkt Freek een engel te herkennen in het circus?
Wat leert Freek nog meer uit het boek wat hij leent uit de boekhandel van Geert Molijn?
Hoe heet het personage die de brieven van Joachim Stiller onderzoekt op ouderdom?
Wat is de moraal van dit boek?

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.