Bloedgeld door Simone van der Vlugt

Feitelijke gegevens

• 10e druk, 2023
• 220 pagina's
• Uitgeverij: Lemniscaat

Flaptekst

Eerste zin

Het water staat al tot zijn knieën en nog steeds stroom het met een angstaanjagende vaart de kelder in; smerig, stinkend grachtenwater, dat schuimend tegen zijn benen klotst.

Samenvatting

Personages

Reinout van Veghel

In het boek wordt beschreven hoe hij rossig haar heeft. Aangezien hij het hoofdpersonage is, is hij een rond karakter. Dat betekent dat hij een zekere vorm van groei doormaakt in het verhaal. Aan het begin is hij slechts een kwajongen die op avontuur wil, maar tegen het einde van het verhaal heeft hij een groot moreelbesef verworven, zo wil hij de mensen in de schepen die ze overvallen niet doden en zijn mannen en hij moeten de schatten die ze veroveren eerlijk verdelen. Hij is de leider geworden en dat maakt dat hij ook meer verantwoordelijkheidsgevoel heeft in het einde.

Lutske Martensdochter

Zij is aan het begin van het verhaal erg arm. Ook zij is een rond karakter. Aan het begin van het verhaal is ze zo arm en wanhopig dat ze overgaat op onzedelijke bezigheden zoals stelen en overvallen. Ze wordt in het verhaal geschetst als een dapper meisje, ze durft het namelijk om als jongen verkleed de zee op te gaan. Toch merk je een groot verschil met Reinout. Zo moet ze verschillende keren huilen, kan ze niet tegen gewonden en bloed en is ze over het algemeen erg afhankelijk van anderen. Hier komt echter een einde aan als ze voor zichzelf moet opkomen om niet aangerand te worden. Dit is dan ook de ontwikkeling die ze heeft doorgemaakt.

Thematiek

Armoede

Het thema van het boek is armoede. Het verhaal draait erom hoe twee mensen, Reinout en Lutske, leven in de lagere klasse van de samenleving en hoe ze moeten zien rond te komen om in leven te blijven. De reden dat Reinout als piraat gaat leven is omdat hij snel veel geld wil verdienen en de reden dat Lutske eerst gaat stelen en later zich bij Reinout voegt is ook omdat ze eerst arm is en ze geld moet verdienen om te overleven. Beide hoofdpersonages doen de dingen en zijn de mensen die ze zijn vanwege het willen ontvluchten van deze armoede. Hoewel het algemene beeld dat van de zeventiende eeuw is overgebleven is dat mensen in deze tijd erg rijk zijn, was er ook een erg grote laag in de maatschappij die in armoede moest leven.

Motieven

Touw

In de fragmenten van Reinout komt het object touw meermaals terug. Het is in de touwen in de mast dat hij vriendschappen sluit en plannen bedenkt om tot muiterij over te gaan. En het zijn de touwen in de mast die uiteindelijk de hoge officieren op het schip doden. Uiteindelijk zijn het de touwen die de dood moeten worden voor Reinout, toch is het ook het touw dat hem uiteindelijk redt.

Alcohol

Dit motief is voornamelijk belangrijk en veel voorkomend bij Lutske. Het is alcohol dat haar voorbereidt op haar eerste klus als hoer. Door een kroeg, waar alcohol wordt geserveerd, gaat haar broer dood. En door de alcohol vallen de mannen haar vaker lastig op het schip. Daarnaast is dit motief ook belangrijk voor alle andere personages. Iedere keer wanneer het schip verlaten wordt, duikt iedereen meteen de kroeg in om zich lam te zuipen.

Geld

Dit motief slaat ook direct op het thema en op de titel. Aangezien de personages geen geld hebben gaan ze de criminele kant van de maatschappij in. Door geld wordt Reinout uiteindelijk opgepakt. En voor een klein beetje geld wilde Lutske al stelen en mensen overvallen.

Goed en kwaad

Ook dit motief slaat direct op het thema. Wanneer je in armoede verkeert wordt de scheidslijn tussen goed en kwaad steeds vager. Je wil blijven leven, tegelijkertijd moet je daarvoor dingen doen die je anders niet zou doen. Het motief goed en kwaad speelt een hele belangrijke rol door het hele verhaal heen. Constant wordt de scheidslijn opgezocht en springen de personages tussen de ene en de andere kant.

Motto

De zee door Gods geheugenis verteert zoo menig man die al te samen van de vis verslonden worden dan Wat lijdt den zeeman al verdriet bij nachten en bij dag als hij de dood voor ogen ziet en niet ontvluchten magh

 

Van Turk en roovers seer verwoet worden sy aengerant en veel vyanden meer die haer soecken te krencken die varen by der zee mogen hier wel op dencken

 

Opdracht

Voor Friso en Esmée

Trivia

Simone van der Vlugt woont in Haarlem.

Simone van der Vlugt heeft drie kinderen.

Titelverklaring

De titel van het boek is Bloedgeld. In het boek wordt het woord één keer genoemd. De betekenis van bloedgeld is het loon of de beloning die misdadigers ontvangen voor hun misdaden. In het boek vindt Lutske dat de buit die Reinout en zijn mannen stelen van de andere schepen bloedgeld is. Dat is natuurlijk deels ook wel zo. Daarnaast is het ook nog eens letterlijk te nemen. Er wordt gevochten in het boek en dat betekent dat het geld dat ze ontvangen vaak besmeurd is met bloed. Het kan ook metaforisch opgevat worden. Zowel Reinout als Lutske zetten in het verhaal meermaals hun ziel en zaligheid op het spel om aan geld te komen en dus niet te sterven van de honger.

Structuur & perspectief

Het boek is opgedeeld in 14 hoofdstukken en een epiloog. Het boek bestaat uit twee delen, het eerste deel heeft zeven hoofdstukken en het tweede deel heeft ook.

In het boek is er sprake van een hij/zij-perspectief. In principe verandert dit niet, alleen de ene keer staan Reinout en de andere keer Lutske (en Thijs) centraal. Voor een paar alinea’s gaat het even over Michiel de Ruyter. In principe weet je door dit perspectief veel over de personages, maar heb je voornamelijk een goed globaal overzicht. Alleen bij de kleine plottwist tegen het einde van het verhaal zijn wij als lezer net zo in het donker aan het tasten als de andere personages, op Thijs na dan. Hier wordt er namelijk gedaan alsof Thijs een jongen is, terwijl het later Lutske blijkt te zijn. ‘Wantrouwig kijkt Reinout om zich heen, maar er is niemand meer die op zijn plekje aast.’

 

Decor

Aangezien het boek een historische roman is, spelen zowel decor als tijd een erg belangrijke rol. Het decor van dit verhaal is Amsterdam, Madagaskar, Zuid-Afrika en de oceaan daar. In dit verhaal zijn tijd en decor nauw met elkaar verbonden. Het verhaal speelt zich af van 1653 tot 1658. Het decor en de tijd zijn erg belangrijk voor het verhaal. Reinout vaart op een VOC-schip ten tijde van de zeventiende eeuw. Als Reinout in een andere tijd of op een andere plek was geweest dan hadden geen van de gebeurtenissen kunnen plaatsvinden die nu hebben plaatsgevonden. Zowel de tijd als het decor schetsen de achtergrond van het verhaal en geven de sfeer weer waarin Reinout en Lutske hun avonturen beleven. De schrijver heeft geen controversieel verhaal geschreven. 

 

Stijl

Simone van der Vlugt geeft in korte zinnen een duidelijke beschrijving van de emoties en conflicten waar de personages mee te maken krijgen. Ze gebruikt veel dialogen om zo ook de onderlinge verhoudingen tussen de personages neer te zetten: 
‘Thuis wacht je niets dan armoede,’ zegt Reinout. ‘Hoe weet jij dat?’ ‘Omdat je anders allang vertrokken was.’ Thijs kijkt peinzend voor zich uit, en na een tijdje zegt hij: ‘Goed, ik blijf. Maar als ik genoeg geld heb, ga ik terug naar Amsterdam.’ ‘Dat klinkt verstandig,’ zegt Reinout. Thijs kijkt hem onderzoekend aan. ‘Ben je nooit bang dat je in de hel komt?’ ‘Nee,’ zegt Reinout. ‘Je moet er gewoon voor zorgen dat je in de hemel bent vóór de duivel ontdekt dat je dood bent.’

 

Slotzin

Het kwam ook aan boord van de VOC-schepen veelvuldig voor; het oude kinderliedje ‘Daar was laatst een meisje loos’ getuigt ervan.

Beoordeling

Zelf vond ik het een erg leuk en spannend boek. Het was erg interessant om een keer te lezen over de omstreden Gouden Eeuw, maar dan de schaduwzijde hiervan. Wel vond ik het eerste deel erg langzaam. Van mij had daar wel wat meer tempo in gemogen. Ik vond het daarom ook juist heel erg leuk om de plottwist in het tweede deel te lezen. De plottwist dat Thijs en Lutske dezelfde personen zijn. Dat zorgde er ook voor dat ik het verband beter zag tussen de in het eerste deel erg gesloten Reinout en Lutske onderdelen. Dat zorgde ervoor dat de verhaallijn van het boek duidelijk werd en het ook meteen weer spannend werd. Ook vond ik het erg leuk om zoveel te leren over deze tijd en allerlei termen de revue te zien passeren die te maken hebben met scheepvaart. Dit is niet een onderwerp waar ik heel veel vanaf weet. Al met al vond ik het dus een erg leuk en spannend boek met een goed in elkaar gezet plot en verhaallijn. Ik zou het boek zeker aan anderen aanraden. Zowel het thema als de sterke (vrouwelijke) personages zijn leuk om over te lezen.