Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2020
- 261 pagina's
- Uitgeverij: Das Mag
Flaptekst
Je begrijpt het niet. Ik heb dit nodig, weet je hoeveel shit er nog steeds over me gezegd wordt? Ik heb cijfers nodig, cijfers liegen niet.
Eerste zin
Simones hand ging subtiel de lucht in. Haar zilveren armbanden tikten ritmisch tegen elkaar. 'Laten we het wel nog even over werk hebben. Dan kan ik deze declareren.'Samenvatting
Het boek is ingedeeld op basis van de personen die het verhaal vertellen, dus ik vat het verhaal per persoon samen.
Wytske
In de eerste hoofdstukken leren we Wytske kennen via haar werk als playlistmanager bij Lyssna: ze bezoekt labels, vergadert als jurylid over de awards van de Carnegie Awards, beantwoordt mailtjes en luistert naar nieuwe muziek. Op een vierde van het boek komen we erachter dat ze een relatie met Isaiah heeft en dat niet makkelijk vindt vanwege de mogelijke belangenverstrengeling. Wytske houdt ontzettend van muziek en raakt steeds teleurgestelder in de zakelijke muziekwereld, na de Carnegie Awards wil ze zelfs stoppen bij Lyssna. Op de avond dat ze haar vriendin over haar relatie me Isaiah vertelt, luistert ze ook naar de nieuwe track van Strijder, de artiestennaam van Amir, een bekende rapper. Ze weet niet zo goed wat ze ermee aan moet en plaatst de track op een veilige plaats in de hiphopplaylist. Een paar dagen later moet ze hem er echter al uit halen vanwege het hoge skip-rate. De volgende dag staat Isaiah voor haar deur als ze 's avonds thuiskomt: Amir heeft een naar bericht over haar op Instagram geplaatst met haar foto en nummer. Inmiddels heeft ze honderden bedreigende berichten ontvangen. Isaiah laat haar alleen omdat zijn baas wil dat hij naar Amir gaat en alles laat verwijderen. Wytske hoort een nacht en een dag niets van hem en ziet dan op Insta dat Isaiah verongelukt is.
Amir
We ontmoeten Amir op het moment dat hij net een stukje van een nieuwe track gedeeld heeft waarin hij rapt dat hij liever geen homo's als fans heeft. Het ging hem voor de wind maar deze tekst zorgt voor afgezegde boekingen en bedreigingen via social media. Als Gregory Palm hem belt om te vragen of hij zijn verhaal wil doen tijdens zijn late night show gaat hij daarop in, maar dit loopt uit op een fiasco. Hij kan niet goed omgaan met alle negativiteit en in een drugsroes tekent hij bij het label Cosmos en hij neemt een nieuw nummer op. Dat nieuwe nummer is echter niet succesvol en dan neemt hij zijn volgende slechte beslissing: hij neemt zelf contact op met Wytske om te vragen waarom zijn nummer uit de hiphopplaylist gehaald is. Als ze niet doet wat hij wil, haalt dat het slechtste in hem naar boven, iets waar hij zich later, na Isaiahs ongeluk, voor schaamt en waarvan hij spijt heeft. Als Wytske contact met hem opneemt, besluit hij voor haar een track over Isaiah te maken.
Isaiah
Isaiah leren we in de eerste hoofdstukken ook kennen via zijn werk als a&r bij het label Cosmos. Hij bezoekt bijvoorbeeld door het hele land optredens en op die manier heeft hij een aankomende nieuwe ster kunnen contracteren: Frankie. Na Frankies release gaat hij een week met Wytske naar Marokko en Isaiah ziet hem weer bij de Carnegie Awards. Ze gaan ervan uit dat hij daar een award wint voor beste nieuwkomer, maar dat doet hij niet en als Isaiah erachter komt dat Wytske tegen heeft gestemd, is hij niet blij. Diezelfde avond wordt hij echter voorgesteld aan een nieuwe artiest die hij moet gaan begeleiden: Amir. Hij probeert hem te helpen bij het opnemen van een nieuwe track maar Amir ergert zich alleen maar aan hem. Isaiah vindt het nummer te slecht om uit te brengen en is bang voor nog meer negatieve publiciteit voor Amir, maar de anderen bij Cosmos zijn ongeduldig. Als Isaiah ziet welke gevolgen het gebrek aan succes van Amirs nieuwe track voor Wytske heeft, haast hij zich eerst naar haar en daarna naar Amir toe. Hij wil Amir ervan overtuigen zijn tekst met haar foto en nummer van Insta te verwijderen en zijn excuses aan te bieden, maar Amir lacht hem alleen maar uit.
Personages
Wytske
Wytske komt uit Limburg en houdt van muziek en dansen. Op haar elfde kocht ze haar eerste hiphopsingle. Ze heeft muziekmanagement gestudeerd, werkt bij Lyssna en beheert daar meerdere populaire playlists, waarvan de hiphop-playlist Lyrisch de belangrijkste is. Ze gelooft dat als ze mensen met respect en geduld behandelt, ze dat terugkrijgt, maar de rappers die hun nummers in deze playlist willen krijgen, en hun managers en labels, oefenen zo veel druk op haar uit dat ze simpelweg geen ruimte meer heeft om iedereen haar keuzes uit te leggen. Ook omdat ze integer wil blijven wantrouwt ze mensen die contact met haar willen maken, trekt ze zich steeds meer in zichzelf terug en wordt ze door sommigen een ijskoningin genoemd. Uiteindelijke groeien de nadelen van werken bij Lyssna haar liefde voor muziek boven het hoofd en ze stopt ermee.
Amir
Amir noemt zichzelf niet voor niets Strijder: in een buurt waar zijn vrienden lijken op te groeien voor galg en rad lukt het hem geld te verdienen met iets legaals. Eerst hosselt hij klanten voor zijn vriend Nico de kapper, later gaat hij ze entertainen met raps. Hij heeft nooit een label, boeker, publisher of pr-team gehad maar behoort wel tot de tien best beluisterde rappers van Nederland. Sindsdien begeleidt zijn grote neef Tariq hem, een soort vaderfiguur sinds zijn echte vader niet meer in hem geïnteresseerd was, maar Amir heeft nog steeds het gevoel er alleen voor te staan. Hij neemt geen blad voor de mond en heeft altijd controversiële teksten maar het is lastig om te bepalen hoe hij nu echt denkt over bijvoorbeeld homoseksuelen. Op basis van wat hij met Koens foto doet zou ik zeggen dat hij dingen doet zonder na te denken en achteraf wel oprecht schrikt van de consequenties. Amir wil rappen en laten horen en zien waar hij vandaan komt, maar alle negatieve publiciteit nekt hem. Hij neemt verkeerde beslissingen en wordt een tweede slachtoffer van Lyssna's vermeende macht.
Isaiah
Isaiah werkt als a&r bij het label Cosmos. Hij is een denker en probeert zijn werk te doen volgens zijn eigen normen en waarden. Hij is wat dat betreft erg streng voor zichzelf en anderen. Dat betekent bijvoorbeeld dat hij voor goede muziek gaat en niet voor het geld dat mogelijk met een artiest te verdienen valt. Daarom snapt hij ook niet dat Wytske om elke vorm van belangenverstrengeling te vermijden een award voor een artiest die hij gecontracteerd heeft en ze beiden heel goed vinden, vetoot. Waar Wytske zich vaak laat leiden door angst en stress, blijft Isaiah meestal voor zichzelf zorgen. Hij zorgt ook voor haar. De belangenverstrengeling waar hij tegenaan loopt als een rapper die hij begeleidt, Wytske bedreigt, en die hij probeert op te lossen wordt hem fataal.
Quotes
"Lyssna. De oplossing voor een lichtelijk principiële, lichtelijk hypocriete, maar vooral berooide liefhebber." Bladzijde 21
"Hiphop was wereldwijd booming, en zolang de hoge piefen dachten dat je dat alleen kon aanraken wanneer je een kleurtje had was er des te meer ruimte voor Layla en Isaiah om het meest succesvolle team van het bedrijf te worden." Bladzijde 29
"'Ish, Lyssna is entertainment, geen educatieplatform. Plus, wie ben ik om te bepalen wat goed is en wat niet goed is? Als mensen een eenheidsworst willen, wie ben ik dan om te zeggen dat dat niet goed is? Ik wil niet dezelfde fouten maken die eerdere muziekextremisten hebben gemaakt." Bladzijde 102
"'Luister, ik snap dat je van niks komt, ik snap dat je rijk en succesvol wilt zijn. Maar het gaat erom hoe je dat wordt. Het gaat erom dat wanneer je dadelijk in je dikke huis zit, met je dikke auto, je dikke ketting en je slanke wijf met haar dikke kont, dat je dat hebt bereikt omdat je kritisch naar jezelf hebt gekeken en daadwerkelijk iets hebt toegevoegd aan de wereld. Dat je niet voor het snelle en makkelijke geld bent gegaan. Dat je niet een beat hebt gejat uit Zuid-Amerika en dertig keer het woord ass eroverheen hebt gerapt." Bladzijde 198
Thematiek
KunstwereldHet boek is geschreven om bepaalde zaken in de muziekindustrie aan te kaarten, zoals het juryberaad voor een zeker Nederlands muziekprijzengala dat druipt van de misogynie en het racisme. Ze schrijft 'over de brute kracht van mooie muziek' (Van Gijssel 2020) maar ook over de vermeende macht van een orgaan als Spotify en de eenzaamheid die haar werk veroorzaakte. Wat er volgens haar mis is met de macht die Spotify krijgt toegedicht is iets wat mis is in meer lagen van de maatschappij: '"De wereld is geobsedeerd door commercie en cijfers. Niet alleen de streaming- en muziekwereld maar ook de journalistiek, die op zoek is naar clicks, of denk aan Instagram en andere sociale media. En kijk naar middelbare scholieren die overspannen worden omdat ze hoge scores moeten halen. We zijn allemaal betoverd door het kapitalisme en het competitiedenken dat daaruit voortvloeit. Het is deel van onze traditie geworden en dat vind ik jammer. En ja, dit is echt een beetje de moraal van mijn verhaal."' (Van Gijssel 2020)
Motieven
Drugs
Er wordt regelmatig door de personages een jointje gerookt, maar dat gebeurt bij de meeste op een manier zoals mensen ook roken en drinken. Alleen Amir is echt verslaafd aan lean en doet onder invloed hiervan dingen die hij liever niet gedaan had. De drugs maken deel uit van de hiphopwereld in het boek die ik als niet-kenner ook uit de media ken: veel straattaal, veel geld, veel dure kleren en sieraden.
Feminisme
Als je feminisme definieert zoals Dorien van Linge in 'Feminist Fataal', dan gaat het vooral over gelijkwaardigheid voor iedereen. In dit boek wordt duidelijk dat die gelijkwaardigheid vooral iets van jongeren is, want de ouderen komen er niet al te best vanaf. Zo zijn Isaiah en zijn collega vooral bij Cosmos aangenomen omdat het label als marktleider wat kleur wilde aanbrengen onder de medewerkers, wemelt het in het boek van de oudere 'mannelijke experts' en gedragen de hoge heren binnen de muziekindustrie zich vaak vrouwonvriendelijk: [tegen Layla] '"Zorg jij dan dat alles check is wanneer de kapitein van het schip is?"' (p. 117) Maar ook Amir maakt zich schuldig aan homofobe uitspraken en Isaiah beschuldigt Wytske van 'white savourism'.
Vriendschap en liefde
Het is in de muziekwereld lastig om te weten wie echt je vrienden zijn en wie contact met je willen vanwege je baan of status. Liefde is ook iets lastigs, zo kun je in de functie van Wytske geen relatie hebben met een rapper omdat het voor kan komen dat ze zijn single in een playlist wil plaatsen of eruit wil halen en dan niet beschuldigd wil worden van vriendjespolitiek. Alle hoofdpersonages hebben een goede vriend: Wytske heeft Simone, maar zij verhuist naar het buitenland. Isaiah heeft Layla, maar zij verschillen van mening in de aanpak van Amir. En Amir heeft Nico, maar zij raken gebrouilleerd omdat Amir lullig doet over Nico's strijd tegen Zwarte Piet. Wytske en Isaiah krijgen een liefdesrelatie maar beiden vertellen hun vrienden hier niets over omdat een relatie tussen een playlistmanager en iemand die bij een label werkt, te gevoelig ligt. Eenzaamheid is dus een motief dat hiervan in het verlengde ligt.
Motto
To be alive: not just the carcass
But the sprak.
That's crudely put, ...
If we're not supposed to dance,
Why all this music?
- Gregory Orr
Orr is een Amerikaanse dichter.
Het motto gaat uiteraard over de liefde voor muziek, muziek als symbool voor het leven.
Opdracht
'Schrijf dat boek, lieve Didi.'
- Trudy Heuvelings
21 oktober 1932 - 17 oktober 2019
Titelverklaring
Voor het motto staat de titelverklaring:
AUX IE TY (De; V) (au'zaieti)
- een gevoel van ongemakkelijkheid, nervositeit, schaamte over je muzieksmaak en of -kennis: ze wist niet wat ze hierna op moest zetten, ze werd overspoeld door auxiety.
- een aandoening gekenmerkt door overmatige blootstelling aan de muziekindustrie: hij werkt al zeker tien jaar in de business, hij lijdt denk ik aan auxiety.
Structuur & perspectief
Het boek is verdeeld in hoofdstukken die vernoemd zijn naar degene die vertelt: Wytske, Amir en Isaiah. De hoofdstukken zijn relatief kort, waardoor ik het makkelijk vind lezen. Het verhaal wordt niet-chronologisch verteld.
Decor
Het verhaal speelt zich duidelijk af in het heden, want het gaat over Spotify, in het boek Lyssna (Zweeds voor 'luister'). Het verhaal speelt zich af in Amsterdam (woning Wytske en Isaiah, werk Wytske), Hilversum (werk Isaiah) en Almere (woning Amir).
Stijl
'De parallelle wereld die Heuvelings optuigt wordt vermakelijk en geloofwaardig beschreven, al ligt de werkelijkheid er soms wel dik bovenop (talkshow LTR Evening met de Surinaamse presentator Gregory Palm, rockzangeres Amber op wie wordt neergekeken omdat ze zes kinderen heeft). Desalniettemin vertelt Heuvelings alles met vaart en heeft ze een goed oog voor ongelijkheid en klassiek haantjesgedrag van oude witte mannen, waar alterego Wytske op daadkrachtige wijze mee afrekent.' (Goedhart 2020)
Slotzin
Die shit voelt als een hel.Bijzonderheden
Een sleutelroman is een roman waarin de personages en gebeurtenissen verhuld verwijzen naar mensen en gebeurtenissen in de werkelijkheid. Soms is het heel duidelijk naar wie een personage verwijst, bijvoorbeeld: 'talkshow LTR Evening met de Surinaamse presentator Gregory Palm, rockzangeres Amber op wie wordt neergekeken omdat ze zes kinderen heeft'. (Goedhart 2020) Palm is Huberto Tan en Amber is Anouk. Maar ik heb te weinig verstand van de muziekscene om te weten wie wie verder is. Wie weet lukt jou dat wel.
Beoordeling
Ik vond 'Auxiety' een heel interessant boek om te lezen. Het heeft vaart, spanning en de beschreven wereld is voor mij onbekend en dus interessant. Ik ben nu ook zeker van plan om het aangerade Smibanese Woordenboek aan te schaffen. Een aanrader voor scholieren dus!
Recensies
"De roman leest niet als een kritisch essay over de kloof tussen de multiculturele samenleving en elitaire cultuursector, maar rondom de verhalende passages bevinden zich genoeg rake observaties en kritische kanttekeningen." https://www.tzum.info/202...s-auxiety/
REACTIES
1 seconde geleden