Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2022
- 317 pagina's
- Uitgeverij: Blossom Books
Flaptekst
‘Anders, beter’ gaat over Maja, die in haar eindexamenjaar al vóór de herfstvakantie van school wordt gestuurd. Haar ouders denken dat het goed voor haar zal zijn als ze een tijdje bij familie in Amsterdam gaat wonen. Maja ziet hier het nut niet van in, maar besluit het als een kans te zien. Nu kan ze meer tijd doorbrengen met haar nicht Regina, die alles is wat zij zou willen zijn – succesvol, creatief en vooral: een goed mens.
In haar nieuwe woonplaats weet niemand wat er thuis gebeurd is en Maja is ook niet van plan om dat te vertellen. Dit is hét moment om zich eindelijk eens normaal te gedragen en vrienden te maken. Maar dat wordt moeilijk wanneer Regina haar beschuldigt van iets wat ze niet heeft gedaan. Ze moet en zal erachter komen wat haar nicht in haar schild voert. Is Regina wel zo perfect als Maja altijd dacht?
Eerste zin
Mijn ouders bleven volhouden dat het geen straf was, maar dat was moeilijk te geloven, na alles wat ik had gedaan.Samenvatting
Deze samenvatting verloopt chronologisch.
Maja is blijven zitten in 4 havo. Ze heeft weinig vrienden en denkt een soort van vrienden te kunnen worden met het broertje van haar vroegere vriendin Kelly: Ryan. Maar Ryan moet haar niet en begint haar juist te pesten, vooral met haar vader die nergens goed voor zou zijn. Maja kan hier niet goed mee omgaan [ik vraag me af of je welke manier dan ook om hiermee om te gaan, goed of slecht kan noemen -J], want ze kan het niet van zich af laten glijden en laat zich op de kast jagen, waardoor Ryan en zijn vrienden het alleen maar grappiger vinden om haar te jennen. Uiteindelijk loopt dit uit de hand: Maja slaat Ryan, werkt hem op de grond en staat op het punt hem met een schaar te steken, als de tekenlerares ingrijpt. Haar ouders - gescheiden - denken dat het beter voor haar is als ze een frisse start maakt op een andere school, een kleinere school waar ook meer aandacht voor haar is, en daarom gaat ze bij haar oom, tante en nicht Regina in Amsterdam wonen.
Maja dacht dat Regina het leuk vond dat ze kwam, maar daar merkt ze eenmaal in Amsterdam niets van. Regina doet afstandelijk en ongeïnteresseerd en ze laat Maja opdraaien voor fouten die zij zelf maakt, bijvoorbeeld het kapot gooien van een vaas. Hierdoor dreigt Maja terug naar huis gestuurd te worden, maar omdat Maja's moeder inmiddels een burn-out heeft, doen haar tante en oom dat toch maar niet. Op haar nieuwe school gaat het wel goed: ze heeft aansluiting en krijgt zelfs een soort heldenstatus omdat ze zegt dat ze een jongen in elkaar geslagen heeft. De details houdt ze voor zichzelf. Ze gaat achter de balie van Regina's sportschool werken en maakt daar kennis met Imogen, die ook achter de balie werkt, en Hoang, die als sportinstructeur werkt maar ook als vrijwilliger werkt voor een stichting waarvoor Riannes vader ook gewerkt heeft. Ze wordt vrienden met hen. Ook wordt ze verliefd op Quentin, de jongen die steeds alle voedingssupplementen komt brengen. Na een feestje bij een van haar klasgenoten krijgen ze iets.
Zowel Imogen en Hoang blijkt een verleden met Regina te hebben en zijn geen vrienden meer met haar. Maja vraagt zich steeds vaker af wat er met haar perfecte nicht aan de hand is en Imogen moedigt haar aan haar kamer te doorzoeken. Als Regina daarachter komt en Maja haar dan confronteert met haar tassen die ze zelf zou maken maar op internet blijkt in te kopen, staan de verhoudingen op scherp: Regina bedreigt haar. Maja stopt echter niet met haar speurtocht en komt erachter dat haar oom zijn baan kwijtgeraakt is en dat haar tante hierdoor zoveel stress heeft dat haar eigen bedrijf het ook minder goed doet.
Ondertussen heeft de winkel van Quentins vader een nieuw product ingekocht, PUDER, dat voor betere sportprestaties zorgt maar ook voor hartkloppingen. Hoang gebruikt het tegen de zin van Maja en Imogen in. Als een klant van de sportschool die PUDER gebruikt een hartstilstand krijgt, stopt de sportschool met de verkoop ervan. Maja confronteert Quentin hiermee en het blijkt dat hij allang wist dat het slecht spul was; hij heeft willens en wetens voor het geld de gezondheid van andere mensen in gevaar gebracht. Maja is zo boos dat ze overweegt het uit te maken. De volgende dag blijkt de rest van de voorraad in de winkel van Quentins vader gestolen.
Maja krijgt ook ruzie met Imogen en Hoang. Imogen blijft haar maar naar Regina vragen omdat ze zelf ook wraak wil en Maja valt om die reden tegen haar uit. Imogen verwijt haar vervolgens te veel met zichzelf bezig te zijn en Hoang bevestigt dat, hij vindt haar nogal zwart-wit. Maja krijgt een woedeaanval en rent de sportschool uit maar later realiseert ze zich dat er inderdaad meer is dan goed en slecht. Ze maakt het goed met Quentin en vertelt hem meteen de waarheid over wat er op haar vorige school gebeurd is. Quentin gaat minder werken waardoor hij meer tijd heeft voor zijn studie en voor haar.
Hoang appt haar en Maja spreekt met hem af. Ze krijgt nog meer info over Regina's vader en ze spreken af om weer iets te gaan drinken met zijn drieen. Dat gebeurt na Maja's kerstgala van school. Daarna gaat Maja twee weken naar huis maar als ze op haar computer aan haar huiswerk wil werken, ontdekt ze dat ze haar oplader vergeten is. Ze besluit terug te gaan om die op te halen en ontdekt dat Regina ook thuis is, terwijl ze op vakantie zou zijn naar Lapland. Ze schrikken van elkaar. Maja blijft tegen Regina's zin in slapen en ontdekt de volgende ochtend dat Regina Quentins huisgenote Cerise gegijzeld heeft in de kelder. Zij blijkt Sherry te zijn, Regina's vroegere beste vriendin, en Regina te chanteren met haar vaders financiele wanpraktijken bij Sherry's vaders stichting. Regina moet haar steeds geld betalen en gedraagt zich daarom zo vreemd. Ze heeft zelfs de voorraad PUDER gestolen om door te verkopen. Maja en Regina komen nader tot elkaar en Maja ziet dat Regina ook niet perfect is. Ze wil haar helpen en biedt aan om met Cerise te praten.
Personages
Maja Jacobs
Maja is zeventien of achttien en zit in 5 havo. Ze komt uit een gezin met gescheiden ouders en heeft twee broertjes. Haar vader heeft moeite om een baan te behouden en haar moeder moet de eindjes aan elkaar knopen. Maja schaamt zich voor haar gezinssituatie en ook voor zichzelf. Ze vindt zichzelf gemakkelijk, lui en alles behalve bijzonder of zelfs genoeg. Ze heeft moeite om met haar gevoelens om te gaan en last van woede-uitbarstingen. Dat leidt tot een vechtpartij die maar net goed afloopt, waarna ze naar een andere school moet. In Amsterdam merk je weinig van de verhitte en agressieve Maja. Ze is wel onzeker over zichzelf maar ze maakt gemakkelijk nieuwe vrienden en kan beter met haar negatieve gevoelens omgaan. De woede-uitbarstinkjes die ze wel heeft, vind ik persoonlijk meestal vrij menselijk. Maja leert in Amsterdam dat niemand perfect is en dat er een grijs gebied is tussen goed en slecht. Ze krijgt meer vertrouwen in zichzelf en anderen.
Quotes
"Ik heb altijd een beter persoon willen zijn. Iemand die aardig was, niet roddelde, die haar huiswerk niet overschreef uit het antwoordenboekje, die een nieuwe wc-rol klaarzette als ze de laatste had opgemaakt. Iemand die vrijwilligerswerk deed en spraakmakende feesten organiseerde. Iemand met doelen en interesses. En vooral iemand die niet steeds zo boos op alles en iedereen was." Bladzijde 24
"'Als ik me fit voel, presteer ik ook beter in andere gebieden van mijn leven, snap je? Ik doe alles om de beste versie van mezelf te worden.'" Bladzijde 60
"'Ik ben soms ook bang dat ik op mijn vader lijk', zei ik daarom maar. 'Dat ik gedoemd ben om telkens weer ontslagen te worden, dat ik de rest van mijn leven alleen maar een beetje binnen zal zitten met de gordijnen dicht.'" Bladzijde 103
"Als ik geweten had hoe leuk het was om een leven te hebben, was ik daar echt eerder aan begonnen." Bladzijde 186
"Hoe kwaad ik ook op Hoang en Imogen was, ergens wist ik dat ze gelijk hadden. Ik deelde mensen inderdaad in in goed en fout. Een keer raden in welk kamp ik mezelf had gezet." Bladzijde 251
Thematiek
MaatschappijkritiekDit verhaal bevat kritiek op de prestatiemaatschappij waarin je altijd maar je best moet doen om beter te worden. Wat dat betreft vind ik de zin op de achterflap 'Kun je de held worden als je altijd de slechterik was?' juist heel erg passen bij die prestatiemaatschappij die mensen in hokjes verdeelt - de geslaagden en de losers - en niet bij het boek. Maja ziet zichzelf namelijk als slecht omdat ze moeite heeft met haar gevoelens en last heeft van woedeaanvallen maar ze leert om daar beter mee om te gaan. Regina lijkt perfect geslaagd maar heeft de boel juist veel minder goed op een rijtje dan Maja, want zeg nou zelf: zij ontvoert iemand in koelen bloede terwijl Maja allesbehalve koel is als ze Ryan met een schaar aanvalt. Quentin lijkt de perfecte zoon die alles kan: veel werken en succesvol studeren maar uiteindelijk moet ook hij toegeven dat het werken te veel wordt en dat hij geen tijd meer heeft voor een sociaal leven. Voor Hoang geldt hetzelfde, hij heeft zelfs ongezond poeder nodig om zo veel te kunnen sporten naast zijn (vrijwilligers)werk en studie. Alleen Imogen lijkt redelijk op haar gemak met zichzelf: 'Ja, of misschien denkt hij dat hij dat wil, omdat onze maatschappij ons telkens weer opnieuw vertelt dat we alleen van waarde zijn als we productief zijn,' [...] 'Ze laten ons ons schuldig voelen als we gewoon tv-kijken.' (p. 188) Het verhaal wil laten zien dat je niet alleen goed kan presteren, dat het soms minder gaat en dat dat oké is. Je hoeft niet steeds de beste versie van jezelf te zijn. Niemand is alleen maar goed of slecht, iedereen is een beetje van alles.
Motieven
Bedrog
Veel personages in het boek lopen met een geheim rond. Zo is er natuurlijk Maja die aan niemand in Amsterdam vertelt waarom ze naar een andere school moest, uiteindelijk vertelt ze het wel aan Quentin. Quentin heeft ook een geheim: hij weet hoe ongezond PUDER is maar hij verkoopt het toch omdat hij geld voor zijn vader wil verdienen. Regina's ouders vertellen niemand over het ontslag en de financiële problemen waardoor Regina uiteindelijk gechanteerd wordt en dat weer aan niemand vertelt. Zij bedriegt haar klanten met tasjes die ze niet zelf gemaakt heeft, steelt een door Imogen geschreven verhaal om een wedstrijd mee te winnen en bedreigt Maja steeds met het doorvertellen van haar geheimen, bijvoorbeeld van het opdrinken van een fles wijn die 800 euro waard zou zijn.
Vriendschap
Vrienden zijn belangrijk maar vriendschap gaat niet vanzelf. Zowel Maja als Regina hebben problemen met een vroegere goede vriendin. Maja wordt door haar in de steek gelaten om onduidelijke redenen en Regina krijgt zelf andere interesses en andere vriendinnen, wat niet door haar vroegere vriendin geaccepteerd wordt. Maja maakt nieuwe vrienden met wie ze heel blij is maar het is lastig om deze vrienden te houden: wat doe je wel en niet voor ze, wat accepteer je wel en niet van ze? En zou Regina, met al haar eigenaardigheden, ook een vriendin kunnen worden? Het is fijn om te zien dat Maja, Imogen en Hoang aan het einde van het verhaal elkaar accepteren zoals ze zijn en dat het zelfs lijkt alsof Maja en Regina vriendinnen zouden kunnen worden.
Sociale status
Regina en haar ouders lijken het prima voor elkaar te hebben, in tegenstelling tot de ouders van Maja, dit verschil staat tussen hen in. Regina's ouders hebben een goede baan, dragen dure kleding en hebben dure spullen, wonen in een groot huis in een chique straat. Regina lijkt een modelkind: ze studeert, heeft een eigen tassenlijn, sport veel en ziet er mooi uit. Ze is in tegenstelling tot Maja nooit onaardig of opvliegend. En Maja's ouders zijn gescheiden, haar vader is vaak werkeloos en haar moeder kan de eindjes maar net aan elkaar knopen. Het lijkt alsof Regina's gezin de betere versie is van Maja's gezien maar onder de oppervlakte lijken ze wel op elkaar: Regina kan ook lelijk doen en haar ouders hebben veel meer financiële problemen dan ze laten merken. 'Dat maakt het allemaal iets makkelijker - het idee dat het voor ons allemaal moeilijk is. Al is het natuurlijk nog steeds niet eerlijk verdeeld. Het blijft makkelijker als je rijk, knap en geliefd bent. Als je ouders je voorlezen en steunen en je kunnen uitleggen hoe je je moet gedragen op je eerste stage. Als je een eigen kamer hebt om je huiswerk te maken en als er geen stress is over openstaande rekeningen. Als je wit bent, als je man bent, als je hetero bent.' (p. 274
Sporten
Binnen het thema prestatiemaatschappij moet sporten wel apart genoemd worden. Maja houdt van hardlopen maar niet om er beter in te worden maar gewoon om uit haar gedachten te komen. Maar hardlopen is uit, je moet naar de sportschool en aan je bilspieren werken. Haar baas is een karikatuur van iemand die altijd de beste versie van zichzelf wil zijn, zo heeft ze gebleekte tanden. In de sportschool werkt iedereen hard en daarvoor worden ook de nodige pillen en poeders gebruikt, wat uitloopt op iemand die een hartaanval krijgt.
Motto
I am the tragedy and the heroine
I am lost and I am rescuing
The storm is come and I am following
My name is Tristan and I am alive
Uit: 'Tristan', Wind in the Wires (2005), Patrick Wolf
Dit is een citaat uit het liedje 'Tristan' van Patrick Wolf, een Engelse singer-songwriter. De tekst past mooit bij het idee dat je nooit helemaal goed of helemaal slecht bent, je bent alles: het gevolg en de oorzaak, verloren en gered.
Opdracht
Er is geen opdracht aanwezig.
Titelverklaring
'Anders, beter' slaat op het thema: 'de zelfverbeteringsobsessie van onze maatschappij'. (achterflap)
Structuur & perspectief
Het boek is verdeeld in drie delen die vernoemd zijn naar de maand waarin het verhaal zich afspeelt: 'Oktober', 'November' en 'December'. Binnen deze delen is sprake van 35 hoofdstukken met titels. Het verhaal wordt niet-chronologisch door Maja in de ik-persoon verteld.
Decor
Het verhaal speelt zich vooral af in Amsterdam en dan in het huis van Maja's oom en tante aan de Sarphatistraat. Dat huis speelt een rol in een van de motieven want de Sarphatisraat is een dure straat en het huis is groot, waardoor Maja denkt dat haar oom en tante rijk zijn en heel anders dan haar gezin maar dat blijkt allemaal schijn. Maja zelf woont in de buurt van Amsterdam, je kunt er met de bus heen. Het verhaal speelt zich af in het heden en de vertelde tijd is drie maanden.
Stijl
Van Campenhout heeft een prettige schrijfstijl zonder veel poespas. Wat opvalt is de toon waarop Maja alles vertelt: ze lijkt altijd een beetje geirriteerd en maakt tussendoor grappige opmerkingen, bijvoorbeeld: 'Binnen werden we uitgebreid geknuffeld door mijn nieuwe huisgenoten: mijn tante op haar pumps - wie draagt er nu serieus pumps op een doorsneezaterdag - en met dezelfde krullen als Regina'. (p. 15)
Slotzin
Ik haalde diep adem, draaide de sleutel om en opende de deur.Beoordeling
Ik vond Anders, beter een heel leuk boek om te lezen en beter dan Van Campenhouts debuut. Ik vond deze hoofdpersoon geloofwaardiger en menselijker en ik was heel benieuwd naar wat er nou met haar nicht aan de hand was. Echt een aanrader, ook voor beginnende lezers.
REACTIES
1 seconde geleden