Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2022
• 570 pagina's
• Uitgeverij: Podium

Flaptekst

Eerste zin

Door de straten en stegen sleepten we de matrassen richting de boulevard.

Samenvatting

Personages

Magnus

Magnus is de tweede hoofdpersoon. Hij is de uitbundigere, meer spontane en de meer kordate vriend van de twee. Hij neemt de leiding tijdens de reis, ze ondernemen die ten slotte vanwege zijn beslissing en volgens zijn plan. Naar buiten lijkt Magnus wel te stralen, maar vanbinnen kampt hij met diepe donkere gedachten, die hij met niemand kan delen. Uiteindelijk besluit hij de reis te ondernemen, waarna hij eindelijk vrij zal zijn van de storm in hem.

Elias

Elias is de eerste hoofdpersoon en tevens de verteller van het verhaal. Hij is de wat terughoudendere, voorzichtigere van de twee. Hij heeft een bepaalde adoratie van Magnus, en probeert het hele verhaal lang in zijn hoofd te kunnen kruipen. Hij weet met welk doel ze aan de reis begonnen zijn, maar blijft hier lang nog mee strijden. Uiteindelijk volgt hij Magnus in zijn beslissing.

Quotes

"'Weet je wat ik zo fijn vind aan praten met jou?' zei Magnus. 'Nou?' 'Het dwingt me om gedachten te ordenen. Dingen, ideeën, visies - alsof die als rommelige kleren en spullen in mijn hoofd liggen verspreid. Door met jou te praten word ik gedwongen ze op te rapen, ze recht te zetten, ze een plek te geven. Kledingstukken komen, niet allemaal, maar wel voor een deel, weer op hangertjes te hangen. Ik moet mijn hoofd tijdens het praten onchaotisch maken. Dus...' In de strandstilte werd er nagedacht. 'Dus ja, jij ontrommelt mijn hoofd.'" Bladzijde 73

"Wat er precies aan de hand was wist ik niet. Soms liet hij stukjes los, zoals broodkruimels op een bord blijven liggen. Of zoals hagelslag van beschuit af valt. Maar écht vertellen wat er gebeurde, dat wilde hij wel, dat voelde ik, maar hij kón het nog niet helemaal. En hoe goed ik hem ook aan de hand probeerde te nemen in de gesprekken die we met elkaar voerden, soms moet je geduldig afwachten. Ook dat is vriendschap. Iemand de tijd gunnen, iemand de ruimte geven. Wachten totdat iemand er klaar voor is, ook als je vreest dat hij er misschien nooit klaar voor zal zijn." Bladzijde 103

"Het leek alsof de hemel te druk was, te vol. Overal waren de wolken bedekt, overal stonden mensen druk met elkaar te praten. Voor niemand leek er in de hemel écht ruimte te zijn. Dus zelfs daar niet, daar waar je voor eeuwig zou leven. En terwijl ik naar de hemel bleef kijken, bedacht ik dat het misschien maar beter was om op deze wereld te leven." Bladzijde 153

"Zijn tekeningen lieten je rillen zonder het koud te hebben. En wat had ik hem na het zien van die muurschilderingen graag vastgepakt, net zo lang vastgehouden tot ik zeker wist dat zijn gedachten hem met rust zouden laten. Maar ik wist: hoe vaak, hoeveel, hoe intens ik hem ook zou vasthouden, de donkerte wegjagen kon ik niet." Bladzijde 277

"Ik zie hoe de eenzaamheid zich gedraagt. Ik voel hoe het is om te verliezen en probeer er dankbaar voor te zijn, maar voorlopig lukt me dat niet. Ik voel hoe het is om Magnus te missen. Ik wenste dat ik dat nooit had hoeven voelen." Bladzijde 563

Thematiek

Vriendschap en vrijheid

Het centrale thema in het boek is vriendschap en vrijheid, de twee dingen die Magnus bezighouden: vriendschap is dat wat hem nu nog hier houdt, vrijheid is dat waar hij onuitputtelijk naar op zoek is, en waardoor hij uiteindelijk besluit zijn reis te beëindigen. Elias en Magnus definiëren met elkaar en voor elkaar telkens vriendschap in zijn algemeen, maar ook hun eigen vriendschap. Vrijheid hebben de twee eigenlijk al in de vorm van de reis die ze kunnen maken, maar zo ervaart Magnus dat niet.

Motieven

Vragen en antwoorden

Magnus en Elias filosoferen er wat op los in het verhaal. Vooral Magnus stelt veel vragen. Hij betoogt op een gegeven moment dat antwoorden niet het beoogde doel zouden moeten zijn, maar vragen, omdat antwoorden 'statisch' zijn en stilstand teweegbrengen, terwijl vragen dynamisch zijn en juist beweging in gang zetten. De overpeinzingen en (filosofische) kwesties spelen een prominente en belangrijke rol in het verhaal en in de ontwikkeling van de vriendschap.

Motto

MAGNUS

La liberté, c'est moi

Opdracht

Vanuit

onvoorwaardelijke vriendschap

 

Altijd

 

Voor 

jou

Titelverklaring

De titel komt in verschillende vorm meerdere keren voor in het boek. Elias speelt regelmatig met het idee van de hemel, of die bestaat, hoe druk het daar is, en of Magnus daar zou kunnen komen. 

Structuur & perspectief

Het boek is opgedeeld in zes delen, gevolgd door ene epiloog. De delen hebben allemaal een titel, afkomstig van de plaats waar dat deel van het boek plaatsvindt (Het Dorp, Het Bos, Het Klooster, De Stad, Het Woud, De Berg). Het verhaal is vrijwel geheel chronologisch, waarin wel regelmatig herinneringen worden opgedaan en met flashbacks worden beschreven. 

Het verhaal wordt in de eerste persoon verteld door hoofdpersonage Elias. Het gehele verhaal wordt vanuit zijn blik ervaren en door zijn stem verteld. Het boek is eigenlijk zijn verslaglegging van de reis die hij en Magnus afleggen, en alle gedachten die hij gedurende die reis heeft.

Decor

Het decor is een sprookjesachtig onbekend land. De twee vrienden leggen een reis af door dit land en komen hierbij op de verschillende locaties die de delen van het boek tekenen. 

De tijd loopt vrijwel chronologisch langs de reis die Elias en Magnus maken, met het regelmatig opdoen van herinneringen als flashbacks tussendoor. De reis duurt enkele weken, en de volledige tijdlijn loopt van het moment dat Elias en Magnus elkaar ontmoetten tot het einde van de reis.

Stijl

De stijl van het boek is heel erg metaforisch en beschrijvend. Er worden veel vergelijkingen gemaakt en veel stijlfiguren gebruikt. Ook wordt elk decor uitvoerig beschreven, soms wel pagina's lang. Daarnaast gebruikt Chabot veel zelfbedachte neologismen, zoals muizenstapjesklein en krantkreukelig, iets wat de stijl van het boek kenmerkt. Het zorgt soms voor mooie zinnen, maar over het algemeen maakt het het boek vooral dweperig en langdradig.

Slotzin

Vergeef het me, lieve papa. Vergeef het me, lieve mama.

Beoordeling

Als de Hemel genoeg ruimte heeft is een boek dat naar mijn idee veel potentie heeft, maar zijn charme verliest aan de overdadige uitvoering. De sprookjesachtige wereld die wordt gecreëerd is uitnodigend en intrigerend, personages in het begin ook, maar worden al snel oppervlakkig en krijgen niet genoeg diepgang voor een boek van dit formaat. Ook de vriendschapsband tussen Elias en Magnus begint als een veelbelovende verhaallijn, maar valt vlak na de zoveelste vergelijking en poging van Elias om in het hoofd van Magnus te kruipen. De climax van hun band maakt voor een mooi einde, maar was indrukwekkender geweest met een half-zo-lange opbouw. Ook zitten er interessante filosofische gedachten in het boek, maar is het moeilijk om deze te onthouden, laat staan te waarderen, vanwege de vele minder geslaagde pogingen tot filosofieën waar de rest van het boek ook mee vol staat. Kortgezegd: er zitten genoeg mooie dingen in het boek, maar deze verdrinken helaas nogal in de overdadigheid van de roman. 

Recensies

"Deze roman is heel merkwaardig. Er gebeurt heel weinig, maar de sprookjesachtige sfeer weet je toch mee te slepen. Echter, er is ook veel wat irriteert. Naast het gewone vertellen vond de schrijver het nodig om heel veel metaforen en personificaties te gebruiken, wat heel vermoeiend is." https://bazarow.com/recen...mte-heeft/