Diabetes

DIABETES Om te weten te komen hoe het in je lichaam gaat met diabetes moet je eigenlijk eerst weten hoe het gaat zonder diabetes.

Wat gebeurt er met een hap eten? Je neemt bijvoorbeeld een hap brood. Je kauwt het fijn en slikt het door. Via je maag komt het in je darmen. Van een belangrijk onderdeel van je eten, namelijk koolhydraten, wordt suiker, glucose, gemaakt. Die glucose gaat via je darmen naar het bloed. Waar moet die glucose naar toe? De glucose moet via het bloed in de cellen van je lichaam komen. Dat is belangrijk om te kunnen bewegen en groeien. De glucose heb je nodig voor verbranding en energie. Net als een auto die benzine (energie) nodig heeft om te kunnen rijden. Wat heeft insuline daar mee te maken? De cellen waar de glucose in moet komen, zitten \"op slot\". Er is een \"sleutel\" nodig om de glucose binnen te laten. Die \"sleutel\" heet insuline. Insuline wordt gemaakt in een orgaan in je buik, de alvleesklier. Als de glucose in het bloed komt wordt de alvleesklier wakker en maakt voldoende insuline om de celdeurtjes open te laten gaan en kan de glucose naar binnen. Als de cellen genoeg glucose hebben gaat de rest van de glucose naar de lever, een reserve opslag plaats. De alvleesklier weet precies wanneer en hoeveel insuline er gemaakt moet worden.

Wat is Diabetes?

Hoe ontstaat diabetes? Insuline wordt gemaakt in de ß-cellen van de eilandjes van Langerhans, die in de alvleesklier liggen. Die ß-cellen worden door je eigen lichaam kapot gemaakt. Het is nog niet precies bekend hoe dat komt. Als alle ß-cellen kapot zijn wordt er geen insuline meer gemaakt. Maar die heb je wel hard nodig voor je energie. Deze vorm van diabetes heet: Type 1 diabetes of insuline afhankelijke diabetes. Omdat je lichaam zelf geen insuline meer maakt, is het belangrijk dat je lichaam op een andere manier insuline krijgt. Insuline kan je niet eten, in de vorm van een pilletje of een drankje. Door allerlei sappen in je maag wordt de insuline kapot gemaakt. Insuline moet je inspuiten. Er zijn verschillende mogelijkheden. Je kunt één, twee, drie of vier keer per dag insuline moeten spuiten, of een insulinepomp gebruiken. Het wil niet zeggen dat als je bijvoorbeeld vier keer moet spuiten dat je dan erger diabetes hebt. Samen met de dokter en je vader en moeder wordt gekeken, hoe vaak je moet spuiten zodat je zoveel mogelijk, een gewoon leven kunt leiden net als andere kinderen zonder diabetes.

Hypoglycaemie (hypo) betekent lage bloedglucosewaarde. Normaal schommelt de hoeveelheid glucose in het bloed tussen de 4 en de 8 mmol/l. Onder de 4 mmol/l spreek je van een hypo.

Hoe ontstaat een hypo? Als je te veel insuline spuit of wanneer de insuline te snel wordt opgenomen in je lichaam, als je niet genoeg of te laat eet, of wanneer je meer beweegt dan dat je normaal gewend bent.

Wat doe ik aan een hypo? Doordat je bloedglucosewaarde te laag is, is het nodig om suiker te nemen. Neem bijvoorbeeld een glas water met limonadesiroop, een glas frisdrank of dextro (druivensuiker), 1 dextro per 10 kg lichaamsgewicht, met een glas water. Je bloedglucose zal stijgen en je voelt je weer beter. Het is wel verstandig om daarna nog iets te eten met koolhydraten bijvoorbeeld een boterham of een evergreen, want anders kan het zijn dat je weer een hypo krijgt. De limonade met suiker of die dextro werkt namelijk snel en maar kort. Heb je een hypo vlak voor etenstijd neem dan na de limonade of de dextro’s gewoon je eten Het kan gebeuren dat je bloedglucosewaarde zo laag is dat je weg raakt. Je kunt dan zelf geen suiker innemen. In zo\'n geval is het nodig dat iemand anders jou glucagon spuit. Glucagon is een stof die de glucose uit de reserve opslagplaats (je lever) vrijmaakt en er voor zorgt dat je weer bij komt. Omdat de opslagplaats weer aangevuld moet worden met glucose, moet je het eerste uur na een glucagon toediening altijd extra koolhydraten eten. Anders krijg je weer een hypo.

Hyperglycaemie (hyper) betekent hoge bloedglucosewaarde. De hoeveelheid glucose in het bloed schommelt normaal tussen de 4 en de 8 mmol/l. Boven de 8 spreek je van een hyper.

Hoe ontstaat een hyper? Als je te weinig insuline spuit of bij een slechte opname van de insuline in je lichaam, als je teveel koolhydraten eet, of wanneer je minder beweegt dan dat je normaal gewend bent, en ook bij ziekte en stress, bijvoorbeeld als je zenuwachtig bent voor een proefwerk. Hoe merk ik dat ik een hoge bloedglucosewaarde heb? Net als bij een hypo kan je lichaam je waarschuwen. Je gaat veel plassen want je nieren kunnen al die glucose niet verwerken. Je krijgt veel dorst met daarbij een droge mond. De cellen krijgen geen glucose meer. Je lichaam heeft wel energie nodig. Je vetcellen worden daarvoor gebruikt. Als deze worden verbrand ontstaan er afvalstoffen, die worden ketonen genoemd, (net zoals er as overblijft als je een stronk hout in de open haard opstookt). Deze ketonen plas je uit en met een speciaal teststripje kun je de urine op ketonen controleren. Zijn er nog andere verschijnselen? Sommige kinderen worden humeurig. De ene wordt sloom en de ander wordt erg actief. Je krijgt een rood gezicht. Een ander krijgt hoofdpijn of last van zijn ogen. Probeer voor je zelf te ontdekken hoe jouw lichaam reageert op een hyper.

Wat doe ik aan een hyper? Bij een te hoge bloedglucosewaarde heb je extra insuline nodig om de glucose weer in de cellen binnen te laten. Hiervoor gebruik je snelwerkende (analoge) insuline. Bij een bloedglucosewaarde van 15 mmol/l of hoger moet je de urine controleren op ketonen. Als je daarbij ook misselijk bent en moet overgeven of als je geen eetlust hebt en wat suf bent moet je de diabetes arts bellen.