Rollenpatronen

Men verwacht veel van een vrouw tegenwoordig: ze moet slim zijn, niet onknap, zelfstandig zijn én ook nog voor het huishouden zorgen. Mannen worden steeds veeleisender. Maar toch zijn er de afgelopen jaren meer en meer vrouwen die verder studeren na het middelbaar onderwijs. Men zou zelfs bijna kunnen stellen dat er meer vrouwen dan mannen vertegenwoordigd zijn op de Vlaamse universiteiten. En toch vind je in het bedrijfsleven nog altijd bitter weinig vrouwen die een hoge functie bekleden. Ik vraag me af aan wat het dan ligt dat vrouwen daar nog altijd zo ondervertegenwoordigd zijn, gelet op het feit dat ze nu evenals mannen hoge diploma’s op zak steken.

Ik veronderstel dat dit komt omdat er (ondanks talloze ‘nieuwe mannen’) veel vrouwen zijn die naast hun werk ook nog ’s morgens de kindjes naar school moeten brengen. Of vrouwen die ’s avonds niet lang op vergaderingen kunnen blijven. Omdat de kinderen van school moeten worden gehaald en het eten klaar moet staan tegen dat de echtgenoot thuis arriveert. Men heeft het ook wel eens over het begrip glazen plafond. Dit betekent dat er bepaalde ‘minder zichtbare’ barrières zijn die een vrouw kunnen tegenhouden in haar doorbraak naar de top. (Zoals bijvoorbeeld: de kinderen die hun aandacht opeisen.) De hele heisa rond rollenpatronen is toch wel sociaal en cultureel bepaald denk ik. Het begint al van kinds af, en je krijgt het voor een stuk ook van thuis uit met de paplepel ingegoten. Als je je vader thuis ziet meehelpen denk ik dat je later meer geneigd gaat zijn om in het huishouden te helpen. Ook leerkrachten kunnen heel wat in de hand werken, maar misschien hebben we het dan meer over vooroordelen. Voor de infoavond over Londen werden we (allemaal mannelijke leerlingen) aangesproken om stoelen helpen klaar te zetten. Voor meisjes is dit fysiek misschien zwaarder werk, maar dat neemt toch niet weg dat zij hier ook toe in staat zijn? En bij het kiezen van een klasverantwoordelijke denken de meeste leerkrachten meteen aan een meisje, omdat ze (bijvoorbeeld) ordelijker zou zijn. Carrièrevrouwen? Of het ingeburgerd is betwijfel ik, dat het in een opmars is, kan men niet ontkennen. Maar ik denk dat er ook nog altijd veel mensen zijn die er raar van opkijken als een man hun vertelt dat ze huisvader zijn. Waarom moet het altijd de vrouw zijn die kookt, poetst, voor de kinderen zorgt en al dan niet ook nog werkt? Persoonlijk vind ik het hele idee rond de ‘nieuwe man’ (met of zonder carrière) lang geen slecht idee. En natuurlijk kunnen er ook vrouwen zijn die de drang hebben om zich te bewijzen. Maar dat hoeft toch zeker niet altijd in het huishouden te zijn? Ik kan me goed voorstellen dat sommige vrouwen er wel eens genoeg van hebben om altijd voor de kinderen te moeten zorgen. Dus als een vrouw zich wil/kan bewijzen in haar carrière; moet ze niet tegengehouden, maar zelfs aangemoedigd worden. Een vrouw is naar mijn mening niet ‘alleen maar’ gemaakt om aan de haard te zitten en de kinderen op te voeden. Ik hoop dat we nu, in de 21ste eeuw, dat standpunt al ver achter ons hebben gelaten. Ik kan me eveneens moeilijk voorstellen dat er mannen van dertig of zelfs veertig jaar zijn die niet kunnen koken. En als dit zo is, denk ik dat het toch niet zo moeilijk kan zijn om een paar ‘basisgerechten’ onder de knie te krijgen. Ik vrees echter dat bij de meeste mannen deze ingesteldheid ontbreekt.

Er zijn (helaas) nog teveel mannen die denken dat ze met hun machogedrag bijdragen aan onze maatschappij. Het komt natuurlijk stoerder over om bij je vrienden op café te pochen dat je niets moet doen thuis, dan dat je schoorvoetend toegeeft dat je thuis ook een handje toesteekt in het huishouden. Maar ook kunnen we niet ontkennen dat sommige clichés over rollenpatronen in stand worden gehouden. Bijvoorbeeld: een vrouw die fulltime werkt en daarnaast ook nog huisvrouw is, heeft eigenlijk twee jobs. Deze wil ze natuurlijk allebei zo goed mogelijk uitoefenen. Maar de druk om zich te bewijzen kan soms hoog zijn. Als ze op haar werk denigrerende opmerkingen over vrouwen moet aanhoren, en ze zich thuis ook uit de naad werkt, kan het zijn dat ze op een bepaald moment de brui geeft aan haar job en dan fulltime huisvrouw wordt. Hierdoor bevestigt ze dan weer wel het ‘clichérollenpatroon’. Tot slot zou ik nog graag even iets toelichten: laatst werd ons -door een leerkracht- verteld dat een mama toch nergens anders voor dient dan om de was te doen. Over denigrerend gesproken! Of dit al dan niet cynisch bedoeld was doet er niet toe vind ik. Zeker omdat je uit de omstandigheden niet kon opmaken of het wel degelijk cynisch bedoeld was. Ik denk dat een leerkracht een voorbeeldfunctie bekleedt en dat voorbeeld ook moet proberen ‘te vervullen’.