Renaissance

Renaissance en architectuur Renaissance in Nederland ca 1530-1630 Renaissance is een in de cultuurgeschiedenis gebruikte term van het tijdperk van opbloei van de literatuur, architectuur, beeldende kunst, muziek en wetenschap. Waarvan men een nieuwe indruk kreeg van de geestelijke successen van de klassieke oudheid de basis vormt met als kernpunt de herontdekking door de mens van zijn eigen waarde. In Italië waar de gotiek weinig weerklank had gevonden, heerste een voor de renaissance goed klimaat. De architecten leerden de waarde beseffen van de “harmonie der bouwdelen” onderling. Door steeds nauwkeuriger studie van de klassieke oudheid ontstond rond 1420 in Italië een nieuwe vormentaal. De Renaissance kwam bijna een eeuw later naar ons land. Dit gebeurde stap voor stap. Voorzichtig werden wat Renaissanceversiersels gebruikt in gebouwen die verder nog helemaal gotisch waren. Behalve zuilenorden waren ook frontons en medaillons bepalend voor de nieuwe stijl. De bouwkunst uit de Renaissance is vooral te herkennen aan de vele aantallen versieringen die de gevels opvrolijkten Dit alles in combinatie met trapgevels, natuursteen banden in het metselwerk, kruiskozijnen en elementen uit de klassieke oudheid zoals pilaster, zuil, fronton

De voornaamste kenmerken: - zware, ruw gehakte blokken in de onderste laag van een gebouw
Klassieke onderdelen als zuilen, pilasters en frontons ontleend aan de Romeinse bouwkunst - in de trapgevel afwisselend lagen rode bakstenen en lichte natuursteen (speklagen) Ronde bogen in Galerijen - de renaissance kan onderverdeeld worden in vroeg renaissance en Maniërisme

Vroeg renaissance (1530-1565) In ons land waren de eerste gebouwen omstreeks 1530 van Italiaanse ontwerpers of van plaatselijke bouwmeesters die op eigen wijze het nieuwe ornament op een nog gotische structuur aanbrachten. Deze korte periode van experimenteren met nieuwe vormen wordt de vroege renaissance genoemd. Omstreeks 1535 verschenen in Amsterdam de eerste uitingen van de Renaissance. Dat was te zien in de architectuur d ie sterk afgeleid was op de Romeinen. De noordelijke topgevel van de Nieuwe Kerk die gebouwd is rond 1540 geeft aan hoe voorzichtig de overgang verliep van gotiek naar vroeg Renaissance Het grote venster heeft nog de spitsbogen en de gotisch aandoende verdeling, maar in sommige delen van de gevel en de steunberen op de hoeken werden zuilen, driehoekige frontons, schelpmotieven een kandelabers min of meer willekeurig geplaatst. Een ander goed voorbeeld van die overgangsstijl is de toren van de Oude Kerk. De uit de 14e eeuw daterende toren had voor 1565 een naaldspits, die na de 16e eeuwse verhoging van het kerkdak maar weinig uitstak boven het gebouw. Het daarop volgende jaar de Amsterdamse landmeter, beeldhouwer en plaatsnijder Joost Jansz. Bilhamer (1541-1590) opdracht, de nieuwe stenen geleding te verhogen met een houten bekroning. Het resultaat is nog altijd de trots van onze hoofdstad. Achter de balustrade met fijn hoekobelisken rijst een buitengewoon sierlijk bouwsel op: een opeenstapeling van afwisselend gesloten en open delen. Bij deze torenbouw werd (we mogen wel zeggen voor het eerst) een bouwkundig goede plaats voor de uurwerkwijzerplaten ontworpen. Tot nu toe warenwijzerplaten altijd dingen geweest waar men weinig raad mee wist. Men bracht ze aan op een plaats waar toevallig een plek vrij was, zonder rekening te houden met de architectuur van de toren. De wijzerplaten van de Oude kerk toren kregen een doordachte plaats aan vier zijden van de onderste geleding van de bovenbouw en werden met klassieken frontons geaccentueerd. Daarboven begint het feest van open lantaarns, koepelrondingen, balustrades en pinakels enigszins gotisch maar toch al helemaal in de nieuwe opvatting. Geheel boven aan de open peer: de voornaamste karakteristiek van de Oudhollandse torenbekroning.

Maniërisme (1565-1630) Het maniërisme wordt gekenmerkt door een eigen verwerking van klassieke motieven, die letterlijk en figuurlijk en figuurlijk iets opgerekt werden om aan de achterliggende hoogopgaande en in principe nog laat gotische structuur vorm te geven. Het meest karakteristiek zijn de bakstenen gevels geleed door lagen natuur steen
De maniëristische architectuur wordt gedomineerd door twee architecten: Hendrick de Keyser en Lieven De Keij. De meest verspreide geveloplossing is de trapgevel. De kleine trappen werden van natuurstenen dekplaten voorzien. De bovenste trap werd vaak versterkt door een gemetselde topmakelaar rustend op een console met leeuwen kopmotief ze werden vaak toegepast bij eenvoudige woonhuizen en kleine raadhuizen zoals in Graft (1613) en Zuidschermer (1639). De Amsterdamse gevels worden gekenmerkt door het gebruik van vele zandstenen blokjes langs de kanten van de vensters.

Renaissance en kunst
De beeldhouwkunst
De beelden kwamen nou helemaal los van de architectuur en ze werden plastisch; ruimtelijk en gaandeweg bewegelijk en volrond. Alles werd realistisch afgebeeld. De contrapost kwam weer terug en de anatomie ontwikkelde zich langzamerhand tot perfect; de proporties waren goed en de plooival was kloppend. Ook werd naakt weer favoriet. Net als in de oudheid goot men weer beelden in brons. De putto\'s (engeltjes) keerden weer terug als een favoriet onderwerp. Er werd een heel nieuw reliëf gemaakt door Donatello; de achtergrond werd nauwkeurig weergegeven, terwijl het reliëf zelf maar weinig diepte had. Zoiets heet \' schiaciato\' (diepreliëf). In feite zijn er 2 vormen van reliëf: 1. Hoogreliëf: het beeld komt meer dan de helft uit de achtergrond, en
2. Diepreliëf: ook uit de achtergrond zijn vormen weggehaald d.m.v. hakwerk en snijwerk. Daarnaast was Donatello ook de eerste die een reliëf maakte volgens wetenschappelijk perspectief (dat eerder uitgevonden was door Brunelleschi). Dat wil zeggen: perspectief creëren door een horizon op ooghoogte van de toeschouwer te maken met daarop één punt waar allemaal evenwijdige lijnen in (lijken) te verdwijnen. Dit was meetbaar bewijs voor het feit dat voorwerpen steeds kleiner werden naarmate je er verder ervan af ging staat. Later in de hoog Renaissance veranderde er niet veel; alles werd geperfectioneerd. Alleen genieën worden gezien als vertegenwoordigers van de hoog Renaissance en daarom is alleen Michelangelo kenmerkend voor deze tijd. Voor de noordelijke renaissance was het niet anders. Er werden vooral veel reliëfs gemaakt, waaronder op \"Het Louvre\". De lichamelijke schoonheid werd verheerlijkt; de doden werden als mooie goden afgebeeld op hun graftombe.

Bekende namen uit de beeldhouwkunst uit de Renaissance: - Lorenzo Ghiberti (1378 - 1455) - Donatello (1386 - 1466) - De gebroeders della Robbia (1400 - 1482) Zij werkten met keramiek, maar vooral met terracotta die bewerkt werd met kleur; glazuur. - Michelangelo (1475 - 1565).

Bekende namen uit de beeldhouwkunst uit de Renaissance: - Lorenzo Ghiberti (1378 - 1455) - Donatello (1386 - 1466) - De gebroeders della Robbia (1400 - 1482) Zij werkten met keramiek, maar vooral met terracotta die bewerkt werd met kleur; glazuur. - Michelangelo (1475 - 1565).

De schilderkunst In de renaissance werden er vooral veel fresco\'s gemaakt, maar ook nog portretschilderingen. De twee hoofdonderwerpen waren: 1. Religieus (met name het heilige gesprek) 2. Profaan; burgerlijk. Net als in de beeldhouwkunst was de kennis van de anatomie sterk uitgebreid en dus klopte de anatomie en alle verhoudingen. Ook was de plooival heel natuurlijk. De houdingen van de mensen was ontspannen, waardoor het heel natuurlijk en realistisch eruit zag. Ook hier werden de wetten van wetenschappelijk perspectief toegepast; Masaccio (1401 - 1428) was de eerste die dat in zijn schilderijen (\"De tolpenning\") toepaste. Hierdoor ontstond een evenwichtig en geordende compositie. In het begin hield men zich nog een strak compositieschema; Botticelli (1445 - 1510) was de eerste die met een lossere compositie ging werken, waardoor de figuren bewegelijk en gracieus werden.

Renaissance en wetenschap
In de renaissance zijn ook ontdekkingen geweest in de wetenschap. Hieronder staan 2 wetenschappers met hun ontdekkingen: - Galileo Galilei 1642 1568: Galileo Galilei kwam uit Pisa. Zijn vader wilde dat hij geneeskunde ging studeren. Galileo deed liever wiskunde. Toen hij hoorde dat Nederlanders met lenzen dingen konden vergroten, bouwde hij een telescoop. Hij ontdekte onder andere de manen van Jupiter en dat de aarde niet het middelpunt van het heelal was. Zijn ontdekking: met zijn telescoop kon Galileo een heleboel dingen aan de hemel zien die van tevoren niet zichtbaar waren. Zo ontdekte Galileo de vier manen om Jupiter. Ook ontdekte hij dat Venus, net zoals de maan, fasen had, wat betekende dat Venus wel om de zon moet draaien, en niet om de aarde. Ook ontdekte Galileo dat er sprake was van heuvels op de maan. Deze ontdekkingen waren geen onomstotelijk bewijs voor het model van Copernicus, maar waren wel sterke aanwijzingen dat de planeten om de zon draaien. Parallax: Als je beweegt lijken objecten zich te verplaatsen ten opzichte van de achtergrond. Dit verschijnsel noemt men \'parallax\'.

-. Willebrord Snell van Royen: Willebrord Snell van Royen werd geboren in 1580 in Leiden. Hij gebruikte echter Snellius als wetenschappelijke naam. Hij studeerde aan de universiteit in Leiden. Hij studeerde zowel rechten als wiskunde. Uiteindelijk ging hij toch meer voor de wiskunde en gaf op zijn twintigste, nog voor hij was afgestudeerd les in de wiskunde. Hij had een paar belangrijke ontdekkingen gedaan op het gebied van de wiskunde, maar hij is het bekendst geworden om de brekingswet die hij opstelde. Hij stierf op 30 oktober 1626 in Leiden
Zijn ontdekking: deze wet gaat over de breking van licht als het van het ene medium (Met deze term wordt een tussenstof aangeduid. Geluid bijvoorbeeld heeft meestal het medium lucht om zich voort te planten. Geluid heeft altijd een medium nodig, want anders kan het niet bestaan. Licht daarentegen heeft geen medium nodig om zich voort te planten) in een ander medium komt. Als licht namelijk schuin op een stuk glas terechtkomt, vervolgt het niet dezelfde weg, maar breekt het op de overgang en gaat onder een andere hoek dan de invalshoek verder. De lichtstraal blijft zich wel rechtlijnig voortplanten. Als je van een dun medium bijvoorbeeld lucht, naar een dicht medium zoals glas gaat blijkt dat de invalshoek groter is dan de hoek van breking. Hierbij is het van belang te weten dat de hoek gemeten wordt vanaf de normaal (dit is een lijn die loodrecht op de scheidslijn van de twee verschillende media staat). Maar als een lichtstaal van glas naar de lucht gaat blijkt de invalshoek juist kleiner te zijn dan de brekingshoek. Daarnaast heb je ook nog een speciale situatie: als een lichtstraal loodrecht op een stuk glas valt, blijkt er geen breking op te treden. Snell vatte dit samen in een formule, namelijk sin I / sin R = n Hierbij is I de invalshoek, R de hoek van breking en n de brekingsindex van een stof.