Magneten

5,2 Natuurkunde magnetenverslag

Een ijzertje dat kan´ toveren´… Het kan met gemak een ijzeren spijker naar zich toe trekken. Voor je het weet zit de spijker eraan vast! Weet jij hoe dat ijzeren ding heet? Juist, het is een magneet! Een magneet kan alles wat van ijzer, staal, kobalt of nikkel is aantrekken: hout of plastic blijft dus niet plakken. Het lijkt wel of ze vastgeplakt zitten aan de magneet. Met een klein rukje trek je ze weer los..

Hoe is magnetisme uitgevonden? Al in de oudheid ontdekten de Chinezen dat magnetietkristallen elkaar aantrekken of afstoten: magnetisme. Magnetiet is genoemd naar Magnesia, een gebied in Thessalië in het oude Griekenland.

De soorten en hun eigenschappen: Er zijn veel soorten magneten. Er zijn staafmagneten en hoefijzermagneten.

Een staafmagneet heeft twee uiteinden: de polen. Elke magneet heeft een noordpool en een zuidpool. Een magneet is niet overal even sterk. Bij de polen is de magneet sterker. In het midden is bijna geen aantrekkingskracht, in de les hebben we dit kunnen zien. U hield toen een magneet bij een soort klein ijzeren molentje. Zo hield u 1 van de polen bij het ijzertje waardoor het vervolgens heel hard ging ronddraaien. Hield u het midden van de magneet bij het ijzertje dan reageerde het niet daarop. Wel op de polen: Allebei de polen trokken het ijzertje aan. Met als gevolg dat het ijzertje heel hard heen en weer ging zwaaien. Magneten trekken ijzer aan en zijn zelf ook van ijzer. Ze kunnen elkaar dus ook aantrekken. Maar... Magneten kunnen elkaar ook weg duwen: afstoten. Een magneet kan dus aantrekken en afstoten. Je hebt ook vierkante en ronde magneten. Magneten zitten in allerlei dingen:In de telefoon zit er een en in je lego-trein. Zelfs in de dynamo van je fiets zit een magneet. Die magneet draait rond als je fietst, dan ontstaat er stroom voor je fietslamp!

Er is ook verschil tussen magneten in sterkte: je hebt zwakke en sterke. In huis vind je vaak kleine magneten, bijvoorbeeld de sluitingen van kastdeuren en ijskasten. Hele sterke magneten zijn vaak heel groot. Je kunt er zware dingen mee optillen. Zware magneten worden gebruikt bij scheiden van afval. IJzeren voorwerpen worden zo uit het afval getrokken. De magneet geeft zijn kracht ook door. Je kunt meerdere voorwerpen aan een magneet hangen. Magneten werken zelfs door papier of plastic heen. Gelijke polen stoten elkaar af. Ongelijke polen trekken elkaar juist aan.

Waarvoor worden magneten gebruikt? Met een magneet kun je nog meer: Je kunt magnetische kracht weggeven! Dat kan alleen aan iets van ijzer, je kunt een ijzeren voorwerp magnetisch maken.. Je moet een magneet over dat ijzeren voorwerp wrijven, telkens in dezelfde richting. Gewoon ijzer wordt snel magnetisch, maar dat blijft het niet lang! Staal wordt moeilijk magnetisch, maar het blijft het ook veel langer. De aarde heeft een magneetveld. Een kompas is een meetinstrument waarmee de richting van het magneetveld kan worden bepaald met behulp van magnetisme: de richting van de Noordpool van dit veld wordt opgezocht. Een kompas bestaat uit een magnetische naald die met zijn magnetische noordpool naar de magnetische zuidpool van de aarde wijst, omdat noord en zuid elkaar aantrekken. In de les hebben wij dit kunnen zien door twee staafmagneten elkaar te laten aantrekken: Dit kon alleen door de noordpool met de zuidpool te laten verbinden. Verbind je twee noordpolen met elkaar, dan stoten de magneten elkaar dus af, zoals u hier al eerder hebt kunnen lezen. Hierdoor wordt de magnetische zuidpool van de aarde het noorden genoemd en de magnetische noordpool van de aarde het zuiden genoemd. Zie volgende blz.

Conclusie: Een magneet is een ijzeren voorwerp dat andere voorwerpen van ijzer, nikkel, kobalt en staal aantrekt.

Nawoord: Dit is niet een verplicht verslag, maar omdat ik een black-out bij mijn laatste proefwerk had nam ik mezelf voor de meivakantie goed te benutten en een verslag te maken over een onderwerp dat me boeide. Laatst hebben we het in de les over magneten gehad en dus vond ik het een goed idee het hierover te houden. Op de voorkant van dit verslag staat een collage van allemaal magneten. Hierbij staat dan ook Katja Schuurman. Je begrijpt dat dit geen, zoals hierboven genoemd, ijzer-aantrekkende magneet is maar een zogenaamde´jongens-magneet´, doordat zij als knapste vrouw van Nederland wordt beschouwt en zo veel jongens/mannen aantrekt. Dit is dus meer een grapje.

Dag staafje, hoe heet je? Dag kind, ik heet Magneetje! Zeg staafje, ben jij van gewoon ijzer? Welnéé kind, wees toch wijzer! Ben jij niet van gewoon ijzer dan
En denk je dat je iets bijzonders kan? Lief kind, wat had jij gedacht, Ik bezit toverkracht.