Zelfverwonding en zelfmoord

Wat is zelfverwonding?
Zelfverwonding wordt ook wel zelfbeschadiging genoemd of automutilatie. Automutilatie betekend ‘selfhurt’ in het Engels. Vaak snijden mensen zichzelf met een scherp voorwerp. Dat doen ze vaak op een plek die niet goed zichtbaar is voor de buitenwereld. Sommige mensen branden zichzelf expres, of ze bonken hard met hun hoofd tegen de muur. Ook teveel eten of een relatie beginnen waarin de echtgenoot je mishandeld kan een vorm van zelfverwonding zijn. Mensen die zichzelf beschadigen zoeken iemand die hen begrijpt. Ze verwonden zichzelf om onverwerkte problemen even niet te voelen. Vooral bij jongeren komt dit regelmatig voor. Het meest in de categorie van 17 tot 25 jaar.

Waarom verwonden mensen zichzelf?

Door professoren wordt zelfverwonding gezien als een manier waarop mensen toch nog hanteerbaar met hun problemen om kunnen gaan. Het lijkt erop als je jezelf pijnigt, dat je even verlost bent van de pijn van zelfhaat en onzekerheid of eenzaamheid. Ook hebben ze op die manier controle over hun eigen lichaam, verder denken ze dat ze nergens controle over hebben. Vaak hebben die mensen het sociaal zo zwaar dat er geen andere mogelijkheid lijkt te zijn.
Er zijn nog andere doelen:
• Ontlading van spanning: Stress, geestelijke overbelasting en angst zorgen ervoor dat je de lichamelijke pijn niet voelt. Zo verzachten ze de geestelijke pijnen. Na het pijnigen volgt een gevoel van ontlading en voldoening.
• Uiting van woede of verzet: Je pijnigt jezelf om zo je frustratie te kunnen uiten, zonder andere ermee lastig te vallen. Het kan zijn omdat je boos bent op een ander, omdat die volgens jou niet juist gehandeld heeft of omdat je hem/haar niet kan uitstaan.
• Boete doen, zelfbestraffing: Dit komt veel voor bij mensen die heel perfectionistisch zijn en zich anders minderwaardig voelen. Je bent boos op jezelf en door pijniging straf je jezelf.
• Vermindering van negatieve gevoelens: Je probeert negatieve gevoelens als leegte, ongestemde angst, spanning, depressie of woede te vergeten door lichamelijke beschadiging, dit dient dan als afleiding. De negatieve gevoelens zijn dus blijkbaar te groot voor je en te ondragelijk, zo groot dat lichamelijke vorm van pijn fijner is en draaglijker. Het kan ook een manier zijn om verdrongen dingen uit het verleden weer boven laten te komen. Omgekeerd gebeurd ook: mensen pijnigen zichzelf om zo in een soort trance te raken, en de dingen te vergeten.
• Doorbreken van vervreemding: Dit is de meest voorkomende vorm bij jonge mensen in hun puberperiode. Ze komen dan in aanraking met hun eigen identiteit. Door middel van pijnigen maken ze contact tussen lichaam en geest en op die manier wordt het gevoel versterkt dat ze een levend wezen zijn. In tegenstelling tot zelfdoding is deze vorm een manier om bewust te blijven van het leven en wordt gebruikt om door moeilijke perioden heen te komen.
• Pijn verdragen als teken van macht en controle: Je voelt je heel machtig als je de lichamelijke pijn aankan en verdragen. Daarnaast is het een manier om ergens volledig macht over te hebben, dat gevoel vinden mensen fijn. Bij deze vorm vind de persoon het vaak heel wijs dat hij/zij een letsel heeft en zal het dan ook vaak laten zien. Hij of zij krijgt het gevoel waardevol en machtig te zijn in vergelijking tot andere die zichzelf niet zo’n letsel kunnen toebrengen. Deze vorm komt veel voor bij mensen die in hun jeugd geestelijk vernederd zijn, hierdoor heel onzeker zijn, en dus een laag zelfbeeld hebben.
• Communicatie, schreeuw om hulp: Deze vorm is vaak het begin van automutilatie. De persoon wil zijn/haar beschadiging verborgen houden, en toch weer niet. Ze willen graag dat mensen zien dat er iets aan de hand is. Dit lijkt veel op een zelfmoordpoging, die wordt vaak ook gezien als een schreeuw om aandacht.
• Opvullen van innerlijke leegte: Deze vorm heeft het doel om tot zelfacceptatie te komen, en ook om eenzaamheid te verdrijven. Door bezig te zijn met het lichaam verwonden kunnen mensen hierin een tijdverdrijf of zelfs een vriend vinden. Het gevoel van minderwaardig denken en het alleen voelen in de zin van onbegrepen wordt gevuld door zelfbeschadiging.

Zelfverwonding komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Omdat vrouwen ook vaker slachtoffer zijn van seksueel misbruik, dat kan ook een medeveroorzaker zijn van automutilatie. Mannen richten hun agressie eerder naar buiten dan naar binnen. Vrouwen zijn op dat gebied veel meer gesloten.

Stoppen met zelfverwonding. Het is voor mensen die nooit aan zelfverwonding doen heel moeilijk te begrijpen waarom mensen aan zelfverwonding doen. Hoe kunnen ze zichzelf zo haten? Andersom is ook zo: mensen die aan zelfverwonding vinden het onvoorstelbaar dat je van jezelf kunt houden. Dat ze ooit nog in de spiegel kijken en zichzelf leuk vinden. Toch is het veel mensen gelukt. Ze hebben de zelfhaat en zelfverwonding achter zich gelaten.

Hoe kun je iemand die aan zelfverwonding doet helpen? Als je erachter komt dat wie dan ook aan zelfverwonding doet, is het heel moeilijk om te vertellen aan die persoon. Je zal er op moeten reageren. Anders gaat het niet weg. Hoe je dit doet is niet gemakkelijk. Hieronder staan wat ‘punten’ die je kunnen helpen. Je kan met die ‘punten’ ervoor zorgen dat diegene die aan zelfverwonding doet, het gevoel krijgt die hij/zij op je kan rekenen.
Houd in je achterhoofd dat je het gedrag van iemand die aan zelfverwonding doet, nooit helemaal kan begrijpen. Je kan het jezelf makkelijker maken door bijv. informatie erover op te zoeken. Niet alles wat je ziet/leest hoeft precies zo te zijn als die persoon die jij kent. De kenmerken van zelfverwonding en de bijbehorende gevoelens zijn voor iedereen weer anders.
Vaak is het zo dat als je het weet, dat diegenen die aan zelfverwonding doet, jou niet een schuldgevoel wil geven. Ook al lijkt het wel zo. Bedenk dit dan wel!
Vermijd het onderwerp niet. Ook al weet je niet hoe je ermee om moet gaan. Het is fijner voor de zelfverwonder en voor jezelf als er geen spanningen om het woord ‘zelfverwonding’ liggen. Maar het kan ook zijn dat de zelfverwonder er niet over wil praten, of maar een heel klein beetje. Dat is iets wat je zelf even moet aftasten.
Je kan beter niet gaan dwingen of hij/zij moet stoppen met zichzelf pijnigen. Dat helpt nooit. Probeer het ook niet. Soms zorgt dit alleen maar voor een nog negatiever resultaat. Ook straffen helpt niet. Op die manier wordt zelfhaat nog erger.
Zorg er zelf voor dat je niet in de knoop raakt met jou gevoelens. Zo wel, zoek dan hulp! Het is voor de zelfverwonder heel moeilijk, maar voor jezelf vaak minstens even moeilijk!

Reacties van mensen

Mensen reageren heel verschillend op het bericht dat iemand aan zelfverwonding doet. Enkele uitspraken:
‘Je bent echt gestoord!’ Je gaat jezelf toch niet verwonden, waar is dat nou goed voor!’ ‘Ik vind het een teken van pure zwakte om jezelf te gaan pijnigen om te ontspannen.’ ‘Ontspannen…? Als je dat ontspannen vind…nou… Dit gaat mij toch echt te ver…Met alle respect hoor.’ ‘Probeer eens te begrijpen dat anderen er niet zo over denken als jij dat doet. Mensen die hieraan doen hebben andere dingen meegemaakt, andere dingen gezien en gedaan, die hen er uiteindelijk toe geleid hebben ermee te beginnen. Je zegt misschien: ‘Nou, moet je daarvoor jezelf beginnen te snijden?’ Maar daar kan jij niet over beslissen voor een ander. Als iemand daarmee begint hebben ze een goede reden en zijn ze er zelf van overtuigd dat ze dat moeten doen om zich beter te voelen of om te ontsnappen of om welke reden dan ook’.

Gedicht
Ik knijp mijn ogen even dicht
terwijl ik de pijn voel in mijn arm
heel even maar, dan is het weg
het bloed dat stroomt is rood en warm

De rust daalt weer neer in mij
tevreden kijk ik naar het resultaat
toch wel trots dat ik dit kan
deze zelfverwonding, een hele daad!

Maar achter in mijn hoofd hoor ik
dat dit niet hoort, dit is niet goed!
ik twijfel maar haal mijn schouders op
ik zie niemand die er wat tegen doet…

‘chrysalian’

Zelfmoord en automutilatie

Er is geen echte duidelijke grens waar zelfverwonding ophoudt en waar zelfmoord begint. Vaak denken de mensen die aan zelfverwonding doen, ook over zelfmoord na. Ze ontwikkelen zelfs plannen ervoor. Zelfmoord zou je kunnen zien als de ernstigste vorm van zelfverwonding. Zelfverwonding lijkt in sommige opzichten ook een beetje op een verslaving: het is een korte ontsnapping uit de verschrikkelijke werkelijkheid. Die ervaring van ontsnapping is tijdelijk, en het is zo’n fijn gevoel dat je het steeds vaker wil. Er worden soms ook eerder gemaakte wonden weer opengemaakt.
Helaas verdwijnen problemen niet wanneer je je lichaam toetakelt of je geest verdooft. Het probleem verergert hierdoor, en geeft het gevoel dat je steeds meer vast komt te zitten. Gewoonlijk heeft iemand die tot zelfverwonding overgaat, niet de bedoeling om zelfmoord te plegen. Het blijkt soms juist een manier te zijn om zelfdoding te voorkomen, er niet langer aan te denken, of om het leven uit te houden. Helaas komt het wel voor dat iemand die zichzelf verwondt, zó ontredderd raakt, dat zelfdoding overwogen wordt. Het gebeurt ook dat iemand zichzelf pijn doet, zonder goed te weten waar deze aandrang vandaan komt. Er is dan alleen een gevoel van radeloosheid en het idee dat men ‘iets’ met zichzelf moet doen.

Zelfmoord
Jaarlijks proberen meer dan 20 miljoen mensen zelfmoord te plegen. Het lukt bij 1 miljoen. Dat zijn meer slachtoffers dan alle oorlogen en criminele moorden bij elkaar. In Nederland proberen er 40.000 mensen zelfmoord te plegen. Bij 1500 gebeurt het daadwerkelijk. Het zijn vooral jongeren.

Wat is zelfmoord?

Jezelf doden. Omdat je denkt dat dát de enige oplossing is voor je problemen. Omdat je er niet meer wilt zijn. Omdat je denkt dat anderen niet meer willen dat je er bent.

Het gebeurt op meerder manieren. Het kan door drugs, vuurwapens, pesticiden, ophanging en auto-ongelukken.

Waarom willen mensen zelfmoord plegen.

Niemand wil zomaar dood. Er zit iets achter. Meestal willen ze niet echt dood maar een ander en vooral beter leven. Maar omdat ze dat niet kunnen vinden zien ze de dood als oplossing.

Twee keer zoveel jongens dan meiden plegen zelfmoord. Jongens komen niet snel met hun negatieve gevoelens naar buiten, ze willen dingen zelf oplossen. En als dat niet lukt zien ze maar één uitweg. Jongens met negatieve gedachten over hun leven houden zich vaak stil in een groep.
Meiden praten sneller over hun problemen, zo kunnen ze elkaar ook helpen. Depressieve gevoelens worden niet opgekropt. Het zijn ook meestal meiden die zichzelf gaan snijden. Dat is niet zo’n geweldige oplossing maar wel een schreeuw om hulp die ook beter opgemerkt wordt.

Bij tieners is het leven vaak onzeker en niet te overzien. Ook willen ze liever problemen zelf oplossen dan hulp vragen bij iemand die zelf tiener is geweest en waarschijnlijk ook moeilijke situaties heeft meegemaakt.
De problemen zijn vaak bij hun van tijdelijke aard, wat het dus ook zo ongelooflijk zonde maakt om zelfmoord te plegen.

Hoe begint het?

Het suïcidaal proces begint met gedachtes over de dood. Bijvoorbeeld: ‘ik wou dat ik er niet meer was’, ‘het zou voor iedereen beter wezen als ik er niet meer ben’. Als mensen zoiets zeggen moet je ze dus ook altijd serieus nemen. Meestal krijgen mensen die gedachtes door bepaalde gebeurtenissen. Of doordat hun leven niet zo is als dat ze het graag zouden willen hebben.

Een schadelijk vooroordeel is: mensen die over zelfmoord praten, doen het meestal niet. Een schreeuw om hulp heeft wel als basis dat er iets mis is. Als je negatief op zo’n schreeuw reageert, versterkt dat alleen maar de negatieve gevoelens. De volgende keer is het dan wel fataal.

Verder begint het met verkeerd denken. Enkele denkfouten van zelfmoordenaars:
• Selectieve abstractie => op basis van één element een conclusie trekken. Bijvoorbeeld: bij de beoordeling van een verslag zegt de leraar dat de inleiding te kort is. De leerling denkt gelijk dat het hele verslag niet goed is.
• Arbitraire gevolgtrekking => conclusies trekken op basis van irrelevante zaken. Bijvoorbeeld: iemand wil een ander opbellen. Er wordt niet opgenomen en diegene denkt ‘zie je wel, er is niemand die mij nog kan helpen.’
• Overgeneraliseren => algemene conclusies trekken op basis van één gebeuren. Bijvoorbeeld: ik ben gezakt op dit tentamen, ik zal dit jaar niet slagen.
• Catastrofaal denken=> het aller-slechtste denken. Bijvoorbeeld: als ik niet slaag, heb ik geen toekomst meer.

Op een gegeven moment raak je in een negatieve, neerwaartse spiraal. En je komt er zonder hulp niet meer uit.

De waarschuwingssignalen van zelfmoord

Zelfmoord is zelden een impulsieve beslissing. In de dagen en uren voordat mensen zichzelf doden, zijn er gewoonlijk aanwijzingen en waarschuwingssignalen.

De sterkste en meest verontrustende tekenen zijn verbaal - ‘Ik kan niet meer verder’, ‘niets doet er meer toe’ of zelfs ‘Ik denk erover om er een eind aan te maken.’ Zulke opmerkingen moeten altijd serieus genomen worden.

Andere veel voorkomende tekenen zijn:
• Neerslachtig of teruggetrokken worden
• Roekeloos gedrag
• Zaken op orde maken en waardevolle bezittingen weggeven
• Een opvallende verandering in gedrag, houding of uiterlijk
• Overmatig alcohol- of druggebruik
• Een groot verlies of verandering van leven moeten verwerken

De volgende voorbeelden kunnen er allemaal op wijzen dat iemand overweegt zelfmoord te plegen. Natuurlijk leiden deze situaties in de meeste gevallen niet tot zelfmoord. Maar in het algemeen geldt hoe meer tekenen iemand vertoont, hoe groter het risico van zelfmoord.

Situaties
• Seksueel misbruik of mishandeling
• Een familie waarin zelfmoord of geweld vaker voorkwamen
• De dood van een goede vriend of familielid
• Een relatie die eindigt in een scheiding
• Het niet goed doen op school, ophanden zijnde examens, examenresultaten
• Verlies van baan, problemen op het werk
• Dreigende juridische acties
• Recente gevangenneming of aanstaande invrijheidstelling

Gedrag
• Huilen
• Vechten
• De wet overtreden
• Impulsiviteit
• Zelfverminking
• Schrijven over dood en zelfmoord
• Vroeger over dood en zelfmoord
• Vroeger zelfmoordgedrag
• Extreem gedrag
• Veranderingen in gedrag

Fysieke verandering
• Gebrek aan energie
• Verstoorde slaappatronen – te veel of te weinig slaap
• Verlies van eetlust
• Plotselinge gewichtstoename of gewichtsverlies
• Toename van onbeduidende ziektes
• Verandering in seksuele belangstelling
• Plotselinge verandering van uiterlijk
• Gebrek aan belangstelling voor het uiterlijk

Gedachten en Emoties
• Gedachten aan zelfmoord
• Eenzaamheid – gebrek aan steun van familie en vrienden
• Afwijzing, zich uitgesloten voelen
• Grote droefheid of schuldgevoelens
• Niet in staat zijn om verder te kijken dan een heel beperkt gezichtsveld
• Dagdromen
• Bezorgdheid en spanning
• Hulpeloosheid
• Verlies van eigenwaarde

Wat zegt God over zelfmoord?

Niemand mag en kan oordelen of iemand wel of niet in de Hemel komt. Dat zal God doen. En dat geld ook voor zelfmoord.

Wel is het belangrijk om te kijken wat God zegt. Maar het is ook heel belangrijk om te weten welk aandeel de duivel er in heeft.

De duivel

Hij heeft er plezier in om mensen te zien lijden en voortijdig voor de dood kiezen. Hij doet er dan ook alles aan om mensen zover te krijgen. Hij ontneemt ze de hoop op een beter/ goed leven. Hij prikkelt mensen om elkaar verdriet te doen, en om schade aan te brengen.

God

God heeft een plan met ons leven. Als het plan uitkomt helpt dat ook weer andere mensen. En mensen leren door zo’n leven ook Jezus kennen. Dat is de reden waarom de duivel niet wil dat Gods plan uitkomt. Hij wil het liefst elke gelovige lamleggen en doodmaken. Terwijl God ons juist bedoeld en gemaakt heeft om te leven en het plan tot uiting te brengen.
Eén van de geboden is ‘gij zult niet doden’. Dus ook jezelf niet! Maar er staat nog meer in de Bijbel. Namelijk dat niets je kan scheiden van de liefde van God als je voor Hem kiest. Hoe diep je ook wegzakt. Daarom is het haast onvoorstelbaar dat God de Deuren zou sluiten voor iemand die zelfmoord pleegt doordat anderen diegene hebben kapot gemaakt.

Als je weet dat God een bedoeling heeft met je leven dan kun je je beter daar op concentreren.
Jezus liet zich oppakken, ook al wist Hij dat het Zijn dood zou zijn. Hij vluchtte niet.
Dat deed Hij omdat Hij van ons hield. Omdat Hij zo al onze ellende en fouten op Zich kon nemen en te sterven. Zodat wij kunnen praten met God, Hem kunnen voelen en een goed leven kan hebben ondanks alle problemen, negatieve dingen. Hij is in staat om alles op te lossen. Hij liet zich vermoorden zodat jij jezelf niet hoefde te vermoorden.

Maar je moet jezelf niet alleen niet willen vermoorden omdat God dat niet wilt. Je moet het zelf ook niet willen omdat je het de duivel niet gunt. Die is degene die je leven verziekt en je hoop heeft gestolen. En waardoor je waarschijnlijk een verkeerd beeld van God hebt gekregen.

God wil je eruit halen, genezen en alsnog een goed/ beter leven geven.
God laat Zijn plan in je leven lukken. En je mag geloven dat Hij al je wonden gaat genezen. Dat deed Hij bij miljoenen mensen.

Is er een uitweg? Een andere dan de dood?

Het belangrijkste is dat je dat je praat over je gedachten, over je gevoelens. In je eentje kan je het niet. Je hebt hulp nodig. Dat is een enorme stap. Maar wel een zinvolle. Je zou kunnen praten met je huisarts, je ouders, een vertrouwenspersoon, een vriend(in), iemand van school of nog iemand anders. En dan samen verder kijken naar een oplossing. Je hebt professionele hulp nodig. Zij kennen de problematiek en weten hoe ze er mee moeten omgaan.
Praat er rustig en open over. Wees eerlijk tegenover de ander maar ook tegen jezelf. Doe je niet anders voor dan je bent en voelt. Praten lucht al heel erg op!!

Wat moet je doen als iemand je verteld dat diegene zelfmoord wilt plegen of je komt daarachter?

Het geheim van diegene is dan jouw geheim geworden. Dat is best gevaarlijk. Daarom moet je zo iemand nooit beloven dat je het er niet met iemand anders over hebt.
Je moet alleen doen wat je aankan. Praat het dus ook van je af.

Door begripvol te reageren op de ander maak je het de ander makkelijker om over z’n problemen, verdriet en pijn te praten.

Door over zelfmoord en de gedachten die daarbij horen te praten kan:
• Je de zelfmoordneiging goed inschatten
• Je een goed en vertrouwelijk contact met de ander krijgen
• De ander een beter inzicht in zijn/haar situatie krijgen
• De ander beter begrepen voelen

Maar door alleen te praten met die persoon is nog niet genoeg. Je moet in de omgeving een netwerk rond die persoon opbouwen. En wat heel belangrijk is, de ander stimuleren om gespecialiseerde hulp te gaan zoeken zodat ook de achterliggende problematiek onder de aandacht komt.

Praat zelf ook met anderen erover, anders raak je verstrikt in je eigen gevoelens en kan je de ander niet helpen.

Wat moet je niet doen?

• Het gedrag en de persoon negatief beoordelen
• Kant en klare geluksrecepten geven
• De persoon valse hoop geven
• De persoon te wijzen op de plicht om verder te leven voor de kinderen, partner, ouders, vrienden. Dit kan schuldgevoelens creëren waardoor het erger wordt.

Reacties van mensen zelf:

• Ik kan niks loslaten ik word gek van mezelf. Eén ding is zeker als ik mijn doel niet haal dan hoef ik niet meer te leven.
• Maar ik ben bang voor de dood. Waar zou ik terechtkomen, hoe ziet het er hierna uit? Kom ik haar wel weer tegen? Of ben je dood als een pier en kun je niet meer denken. Lijkt me heerlijk trouwens, RUST.
• De meeste mensen zijn bang voor de dood, maar ik ben bang voor een eeuwig leven. Dat is mijn grootste angst. Niemand weet van mijn angst, daarom snapt ook niemand mijn poging. Ze vonden me altijd zo´n vrolijk meisje. Ik hoop op een niets... de dood dus. Ik hoop heel erg dat er na het leven niks is, anders blijft mijn angst doorgaan. Ik hoef er niet op deze wereld te zijn. Ik ben er bang voor. Alleen zelfmoord kan de angst helpen.
• Ik werd stiller en eenzamer. Toen ik 11 was heb ik mijn eerste zelfmoordpoging gedaan, daarna nog twee. Ik haat mezelf, ben super onzeker, niemand zal dat ooit merken want ik draag een soort van masker. Mijn ouders weten dat het slecht met me gaat maar wat er is weten ze niet, dus kunnen ze ook niets doen. Het is mijn eigen probleem en ik moet het oplossen.

Ongelukkig
In de trein zie ik een meisje zitten,
in haar ogen blinkt een traan
Haar ogen zeggen dingen die haar mond niet zeggen kan,
Haar ogen vertellen dingen die woorden niet uit kunnen leggen.
Niemand weet wat ze voelt,
niemand weet wat ze echt bedoelt
Iedereen ziet haar lachen en praten,
haar grote verdriet heeft niemand in de gaten
Haar vrolijke lach is maar schijn,
niemand wil ze tot last zijn
In de trein zie ik een meisje zitten,
over haar wangen rolt een traan
De trein nadert met een piepend geluid
Nog een keer kijk ik naar mezelf,
in de weerspiegelende ruit..

Rituele of gedwongen zelfmoord

In sommige (historische) culturen was gedwongen zelfmoord een methode van executie, meestal voorbehouden aan aanzienlijke personen. In andere culturen wordt zelfmoord gezien als een manier om schande uit te wissen. In beide gevallen gold het dus als een vrij eervolle dood.

In het oude Griekenland werd dit vonnis voltrokken door het drinken van een beker met gif (welk gif is niet precies bekend; mogelijk was het gevlekte scheerling). De bekendste persoon bij wie dit gebeurde was de filosoof Socrates. De Romeinse filosoof Seneca gebeurde ook zo iets.

In de samoeraiperiode in Japan was seppuku (ook wel harakiri genoemd) een rituele wijze van zelfmoord, die samoerai verondersteld werden te verkiezen boven bijvoorbeeld de schande van een nederlaag.

In sommige streken in India was het gebruikelijk voor weduwen om zichzelf te doden door op de brandstapel van hun overleden man te springen. Weduweverbranding is sinds 1829 verboden.

In moderne tijden was gedwongen zelfmoord ook een methode om een echte moord te camoufleren. Vaak is de reden dat men bang is voor tegenmaatregelen van de aanhangers van de persoon die ze uit de weg willen ruimen. Nazileider Ernst Röhm kreeg de opdracht zichzelf dood te schieten, maar deed dit niet, waarna hij door iemand anders werd doodgeschoten. Ze waren namelijk bang voor een opstand van zijn SA-mannen. Een ander voorbeeld is de Duitse generaal Rommel, die meedeed aan de samenzwering tegen Hitler in 1944. Een openlijk proces met executie vonden de nazileiders te gevaarlijk wegens Rommels populariteit. Daarom werd Rommel overgehaald een gifpil te slikken over bedreiging dat zijn gezin anders naar de kampen gestuurd zou worden.
Het Duitse volk werd wijsgemaakt dat Rommel was overleden aan verwondingen die hij bij een bombardement had opgelopen.

Zelfmoordterrorisme

Een bijzondere categorie zelfmoordenaars is die van zelfmoordterroristen. Dit zijn fanatieke terroristen die voor hun ideaal zelfmoord plegen en daarbij zoveel mogelijk andere mensen proberen te doden. Sinds 11 september 2001 heeft dit soort aanslagen een verbinding met het radicale islamisme, maar het komt ook voor bij andere conflicten. Vanaf 1994 werd deze ‘strategie’ voornamelijk verbonden met de strijd in de door Israël bezette Palestijnse gebieden, waar zij zou zijn bedacht door de leiding van Hamas of hun bommenmaker Yahya Ayyash.

Het beruchtste voorbeeld van een zelfmoordterrorist is misschien nog steeds de Servische nationalist Gavrilo Princip, die gebruikt werd door de Bosnisch-Servische ‘socialistische’ beweging de “Zwarte Hand”: die gaven hem zijn wapen en cyanide. Tijdens het bezoek aan Sarajevo van hertog prins Frans Ferdinand van Oostenrijk op 28 juni 1914 loste hij drie schoten (waarvan twee fataal) vanuit het publiek. Vervolgens slikte hij de gifcapsule. De pil werkte niet (net als die van zijn handlanger Nedeljko Čabrinović) en hij stierf vier jaar later in de gevangenis, maar deze moord was het begin van de Eerste Wereldoorlog

Cijfers van het CBS

Niet-natuurlijke dood naar diverse kenmerken, 2003
Onderwerpen Zelfdoding Moord Verkeersdoden Bedrijfsongeval Privé-ongeval
Totaal zelfdoding Totaal Moord Ingezetenen inclusief niet-ingezetenen Totaal bedrijfsongeval Totaal privé-ongeval
Totaal verkeersdoden
Leeftijd Geslacht absoluut
Totaal alle leeftijden Mannen 1 016 129 804 80 1 022
Vrouwen 484 73 284 3 1 403
Jonger dan 15 jaar Mannen 2 10 40 3 41
Vrouwen 1 5 24 1 17
15 tot 20 jaar Mannen 20 12 81 1 6
Vrouwen 11 1 34 - 2
© Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen 2005-08-12

Zelfdodingen naar leeftijd en geslacht
Onderwerpen Totaal zelfdoding Wijze van zelfdoding Motief van zelfdoding Relatieve aantallen
Ophangen/verwurgen Medicijnen en/of alcohol Voor trein of metro Verdrinken Springen van hoogte Overige wijze van zelfdoding Onbekende wijze van zelfdoding Psychische stoornissen Fysieke stoornissen Huiselijke omstandigheden Onbekend motief van zelfdoding Overig motief van zelfdoding Totaal zelfdoding
Perioden absoluut per 100 000 van de bevolking
1992 1 587 596 232 232 187 161 178 1 811 71 140 322 243 12,8
1993 1 555 609 253 206 156 153 177 1 813 54 172 305 211 12,5
1994 1 584 647 254 217 153 106 203 4 738 91 198 345 212 12,6
1995 1 511 647 247 173 129 135 178 2 580 147 178 369 237 12,0
1996 1 577 679 242 161 133 153 189 20 638 145 147 403 244 12,5
1997 1 570 667 256 169 130 130 198 20 678 118 158 442 174 12,4
1998 1 519 666 242 162 136 100 195 18 659 120 173 383 184 11,9
1999 1 517 645 263 168 121 131 169 20 721 92 154 376 174 11,8
2000 1 500 638 224 174 146 125 144 49 647 105 136 437 175 11,6
2001 1 473 605 233 180 107 136 179 33 651 111 134 427 150 11,3
2002 1 567 689 246 169 122 152 176 13 723 112 169 365 198 12,0
2003 1 500 670 212 157 99 151 182 29 699 105 137 414 145 11,4
© Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen 2005-08-12

Bronnen

Sites
- www.ronduit.nl
- www.zelfmoordpreventie.be
- www.zelfmoord.nl
- www.moeilijkemensen.nl
- www.gedicht.nu
- www.befrienders.org
- www.adios.nl
- www.wikkipedia.nl
- www.geocities.com/lucasvo/medischestatistieken.nl
- www.cbs.nl

Boeken
- Wanneer mag je sterven – Joni Eareckson Tada (studieboek)
- Vluchten kan niet meer – Nigel Hinton (jeugdboek)