Vogelpest

Vogelgriep

De Aziatische vogelgriep ook wel H5N1 genoemd, verspreidt zich nog steeds. De vogelgriep zou wel eens een bron kunnen gaan vormen voor een nieuwe dodelijke griepvariant. Nu het virus Oost-Europa heeft bereikt, net aan het begin van de winter waar mensen vaak griep krijgen. Hierdoor is men bang dat het vogelvirus erfelijke informatie uitwisselt met een menselijk virus zodat er een nieuwe variant ontstaat die dodelijk is voor de mens. Dat kan als bijvoorbeeld een mens met griep tegelijkertijd besmet raakt met een vogelvariant. In het verleden zijn epidemieën geweest waaraan grote groepen mensen overleden. De bekendste is de Spaanse Griep die in 1918 tussen de 20 en 40 miljoen dodelijke slachtoffers veroorzaakte. De dierziekte is nu al vastgesteld in Turkije, Roemenië, Macedonië, Griekenland, Thailand, Cambodja, Vietnam, Indonesië maar ook Rusland.

Wat is Vogelgriep?

Vogelgriep is een aviaire influenza van het A-type. Vogelgriep of vogelpest is nauw verwant met het menselijke griepvirus die ook een influenza A heeft en waar jaarlijks 5 tot 10 procent van de bevolking aan lijdt. Nederland is al wel eens eerder getroffen door de vogelpest er werden toen 30 miljoen kippen geruimd. Tientallen mensen werden besmet en hadden voornamelijk last van een oogontsteking. Het griepvirus is net een tennisbal met daarin punaises geprikt. De eiwitten op de buitenkant van de cel zijn ervoor om de gastheercel binnen te dringen en weer te kunnen verlaten. Binnenin de bal ligt het erfelijke materiaal in de vorm van 8RNA strengen.

Hoe raak je besmet?
Veel trekvogels, vooral wilde eenden, dragen het influenzavirus bij zich zonder er zelf ziek van te worden. Via de poep van de wilde vogels komt het virus bijvoorbeeld in het drinkwater terecht van kippen op een boerderij. Het pluimvee raakt besmet en het virus vermenigvuldigt zich razendsnel als er veel kippen dicht op elkaar leven. Het virus kan zich van de kip op de mens verspreiden, maar dat gebeurt niet zo vaak. In Azië zijn miljoenen kippen en ander pluimvee aan de H5N1-variant overleden, tegen 'maar' enkele tientallen mensen.
Kun je besmet vlees en eieren nog eten?
Zieke kippen en eieren van zieke dieren kunnen zonder probleem worden gegeten. Het virus kan via eieren of vlees niet overspringen op de mens. Wel meldt de voedsel en warenautoriteit dat het verstandig is het kippenvlees goed te bakken of te koken totdat het helemaal gaar is. Zo voorkom je een besmetting met salmonella of een andere bacterie. Verder is het altijd al aan te raden om eieren goed te koken of te bakken en niet rauw te verwerken in toetjes of mayonaise.

Is er een geneesmiddel?

Op dit moment is er geen middel dat de ziekte direct onschadelijk maakt. Wel zijn er zogenaamde antivirale middelen. De bekendste is Tamiflu. Tamiflu is een remmer die de verspreiding van het virus in het lichaam voorkomt en zo helpt om de influenza infectie te beperken en de symptomen te verlichten of te voorkomen. Tamiflu helpt tegen alle influenza-typen. Wel maken deskundigen zich zorgen dat er niet genoeg voorraad anti middelen is zodra een pandemie, dit is een dodelijke epidemie op wereldschaal, zich voor zou doen.
Alleen later, na een test te hebben gedaan op een meisje die voor haar besmette broer zorgde, bleek dat Tamiflu waarschijnlijk helemaal niet zo goed werkte. Volgens de wetenschappers is het meisje hersteld, maar toont de vondst aan dat Tamiflu (oseltamivir) wellicht niet toereikend is om een wereldwijde uitbraak van H5N1 bij mensen te bestrijden. Het virus bleek nog wel vatbaar voor een ander medicijn genaamd zanamivir, dat wordt verkocht onder de merknaam Relenza.
Een Vietnamese meisje kreeg in februari uit voorzorg een kleine dosis Tamiflu, omdat zij voor haar zieke broer zorgde. Ondanks het gebruik van dit antivirale medicijn werd ook zij ziek, terwijl zij voor zover bekend geen direct contact had gehad met besmette vogels. Hoewel de omstandigheden erop wijzen dat het 14-jarige meisje de ziekte niet heeft opgelopen door direct contact met geïnfecteerde vogels, maar via haar broer, is er volgens de onderzoekers geen reden tot paniek. Hoe besmettelijk de immune mutant van het H5N1-virus precies is, moet nog worden onderzocht, benadrukken zij.

Wat doet vogelpest met vogels?
Het pluimvee dat besmet raakt met de aviaire influenza wordt doorgaans na twee tot zeven dagen ziek, hoewel de pest ook veertien dagen op zich kan laten wachten. De dieren worden dan sloom, eten minder, hebben extreem veel dorst, krijgen waterige diarree, leggen minder eieren of eieren zonder schaal en krijgen een soort snotneus. Ook hebben zieke dieren soms zwellingen in hun kop en hals en een verkleurde of gezwollen kam. Na een tot twee etmalen kunnen de dieren sterven door verstikking: zoals alle griepsoorten vreet vogelpest de luchtwegen en longen aan. Alle vogels kunnen vogelpest krijgen. Vooral eenden, kalkoenen en kippen zijn er bevattelijk voor Wel is het zo, dat elke soort er verschillend op reageren: zo worden eenden niet of nauwelijks ziek van de variant die momenteel in Nederland voorkomt. Laatst is aangetoond dat ook katten vogelgriep kunnen krijgen

Maatregelen vogelgriep in Nederland

DENHAAG (uitgegeven 19 oktober 2005) – In bepaalde gebieden die het risico lopen besmet te worden moeten houders van hobbypluimvee ervoor zorgen dat hun dieren niet in contact kunnen komen met wilde vogels of hun uitwerpselen. Deze maatregel heeft minister Veerman van Landbouw woensdag aangekondigd. Hij wil voorkomen dat de vogelgriep Nederland bereikt. Deze maatregel, gaat maandag 24 oktober in. Ook heeft hij bepaald dat alle transporten die levend pluimvee of broedeieren brengen naar landen buiten de EU of naar landen waar vogelgriep heerst, bij terugkomst in Nederland moet worden ontsmet.

In de praktijk betekent dit dat zowel hobbyisten als commerciële eigenaren hun pluimvee binnen moeten houden of onder een afdak, afgesloten aan de zijkant met gaas of netten. Er zijn al miljoenen kippen etc. die doordat ze in het wild leven afgeslacht zijn. Vaak waren deze dieren gewoon kerngezocht, maar hoe meer kippen je afslacht hoe groter de kans is dat de ziekte word uitgeroeid. Daarom is het ministerie nu ook overgegaan op het afmaken van hobbypluimvee. Mensen met hobbypluimvee moeten hun kippen inleveren in plastic kratten. Ze worden dan opgehaald om afgemaakt te worden. Doen ze dit niet dan maken ze kans op een dikke boete van 1000 euro en worden de dieren alsnog afgemaakt. De overheid is op deze manier dom bezig. Hobbykippen hoeven namelijk helemaal niet afgemaakt te worden. De kans dat zij deze ziekte krijgen en verspreiden is namelijk niet groot. Hobbykippen komen vaak namelijk niet eens in contact met andere dieren.

De politiek-juridische invalshoek:

Bij vogelpest is de rol van de Europese commissie en de overheid erg belangrijk. De overheid bepaalt namelijk welke dieren er geslacht moeten worden en of ze niet beter ingeënt kunnen worden. Omdat ze bang zijn dat de vogelpest zich verder verspreid is het ministerie nu ook overgegaan om het afmaken van hobby pluimvee. Mensen die voor hun plezier pluimvee houden, moeten hun dieren inleveren in plastic kratten.Ze worden dan opgehaald om afgemaakt te worden. Doen ze dit niet, dan maken ze kans op een dikke boete van 1000 euro of meer en worden de dieren alsnog afgemaakt. De overheid is op deze manier dom bezig. Is het nodig om gezond hobby-pluimvee af te maken?

De hobbykippen hoeven namelijk helemaal niet afgemaakt te worden. De kans dat ze de ziekte krijgen en verder verspreiden is niet groot. Het ruimen van hobbykippen is beslist niet het middel om verdere verspreiding van vogelpest te voorkomen. Al het pluimvee afmaken is immers onmogelijk: Wilde vogels kunnen de vogelpest ook krijgen. Daarentegen worden ze er niet ziek van, maar verspreiden ze enkel de pest verder. Wat willen ze dan als volgende stap? Al het wilde gevogelte in de lucht doodmaken!?

De sociaal economische invalshoek:

Bij dit probleem spelen de overheid, de Europese commissie maar ook de bevolking een rol. Mensen die hobbykippen of een commercieel bedrijf hebben zijn het slachtoffer van de vogelpest en de maatregelen die de Europese commissie neemt. Veel mensen zijn al hun kippen al kwijt geraakt doordat ze geruimt zijn ookal waren ze waarschijnlijk uiterst gezond. Ook is het afnemen van de dieren voor de mensen een mentale schok. Voor deze mensen is hun kip, vergelijkbaar met een hond of kat voor ons. Het moet vreselijk zijn als je huisdier dan wordt afgenomen. Schadevergoeding of een nieuwe kip maakt de opruiming niet goed want voor veel mensen is de gevoelswaarde onbetaalbaar.
De Economische commisie heeft bepaald dat hobbykippen niet ingeënt kunnen worden, in plaats van afgemaakt worden. Als argument hiervoor gebruiken ze: Gevaccineerde dieren kunnen niet meer geëxporteerd worden, daarom weigert Europa enten toe te staan. Maar het gaat hier toch om huisdieren?
De sociaal-culturele invalshoek:

De vergelijkende invalshoek:

Vogelpest is ontstaan, doordat men kippen had gevonden die besmet waren met het virus. Men is dit toen verder gaan onderzoeken.
Vogelpest is netals in Nederland ook in andere landen een groot probleem doordat het virus zich erg snel kan verspreiden. Daarom heeft de Europese commissie ook alle landen het advies gegeven om maatregelen te nemen. Zodat het virus zich niet verder kan verspreiden.