Inleiding
Het blijft raar. Het oudste kind van een koning of koningin wordt automatisch zelf koning of koningin. Vroeger was dat volstrekt normaal. Je werd bakker als je vader bakker was, je trouwde met een boer als je moeder boerin was. Maar tegenwoordig? Mensen zijn vrij, ze zijn geëmancipeerd: ze kiezen zelf hun partner, hun opleiding, hun beroep. Alleen de kroonprins of prinses niet. Die wordt koning of koningin.
Volgens de ‘van Dale’ is een monarchie een alleenheerschappij met aan het hoofd een koning of een keizer. In Nederland kennen wij een constitutionele monarchie: een staat waarin de macht van de vorst door een grondwet bepaald is. Waarom? Waarom is Nederland nog steeds een monarchie? De meeste landen ter wereld kiezen hun staatshoofd – althans, in die landen waar de bevolking iets te kiezen heeft. Een republiek is een staat met aan het hoofd een president, die voor een bepaalde tijd wordt gekozen. Maar waarom kiest Nederland voor een monarchie?
Dit is met verstand niet te verklaren. Het is dan ook een kwestie van gevoel. Nederland houdt van de monarchie en dit historisch gegroeid. Af en toe komt het ter discussie en dan kiezen we ervoor het zo te houden. De gehele Nederlandse bevolking is erbij betrokken en heeft er belang bij of Nederland een monarchie blijft of weer een republiek wordt. Dat Nederland van de monarchie houdt blijkt telkens weer uit de opiniepeilingen. Er zijn door verschillende instanties onderzoeken gedaan over de mening van de bevolking ten aanzien van de monarchie. (die allemaal in april 2000 zijn uitgevoerd + informatie uit voorgaande jaren):
- Uit een opiniepeiling van bureau Interview in 2001, uitgevoerd in opdracht van het tv-programma NOVA en het persbureau ANP, blijkt dat een ruime meerderheid van de Nederlandse bevolking vindt dat koningin Beatrix uit de regering moet. 72 procent van de Nederlandse bevolking vindt wel dat koningin Beatrix op een of andere wijze politieke invloed mag uitoefenen. Als het staatshoofd zou worden gekozen, en niet erfelijk opgevolgd, kiest 55 procent voor kroonprins Willem-Alexander. - Uit een enquête van het Nipo, in opdracht van 2-Vandaag, blijkt dat de populariteit van de koningin daalt. In 1996 zei 87 procent de koningin een warm hart toe de dragen, en nu nog maar 67 procent. Bij het Nipo wordt Beatrix door 39 procent arrogant gevonden en door 35 procent van de bevraagden ervaren als bescheiden. - 67 procent van de Nederlandse bevolking wou niet tornen aan de invloed van het koningschap op de politiek. Bij een enquête van InterView/NSS in 1998, in opdracht voor RTL, zei 49% dat de monarchie moet blijven zoals die is. Iets minder dan 40 procent vindt het tijd voor modernisering. - Bij een enquête van DKL wil 65 procent niet tornen aan de invloed van het koningschap op de politiek. Het staatshoofd wordt \'gewaardeerd\' door driekwart van de ondervraagden bij DKL. In 1997 was het 91 procent. - Volgens een onderzoek van de dienst Kijk- en Luisteronderzoek is nog steeds een meerderheid van de bevolking voor de monarchie. 68 procent zou voor de monarchie zijn en slechts 15 procent voor de republiek. Dit betekent wel dat er 10 procent minder voorstanders van de monarchie zijn dan in 1997. Het aantal republikeinen is echter met slechts 2 procent omhoog gegaan. Van de bevolking is 15 procent aan twijfels onderhevig. ( bron: www. politicsinfo.nl )
Uit deze gegevens blijkt dat alle onderzoeken iets van elkaar afwijken. Maar er blijkt toch duidelijk uit de onderzoeken dat de populariteit van de koningin afneemt en dat een groot deel van de Nederlandse bevolking (rond de 50 procent) vindt dat de monarchie toch enigszins gemoderniseerd moet worden.
Ik kijk terug naar de oorsprong want tot de 19e eeuw was Nederland een republiek, waarin de provinciale staten de macht hadden. Wel was er per provincie een stadhouder, die voornamelijk militaire macht had, maar daarnaast ook in het burgerlijk bestuur invloed uitoefende. Dit stelsel vond zijn einde in de Franse tijd, waarna in 1813-1815 de grondslag werd gelegd voor het constitutionele koninkrijk onder het Huis van Oranje. Koningen werden en worden niet gekozen, maar erven het koningsschap als het ware, als hun voorgangen overlijdt of afstand doet. In de tijd dat een koning over grote politieke macht kon beschikken, werd hij bijgestaan door ministers, die functioneerden als dienaren van de koning. Het koningsschap heeft zich in Nederland tot de dag van vandaag weten te handhaven met de steun van de overgrote meerderheid van de bevolking. Waarom? We kunnen drie oorzaken noemen. De eerste ligt in de historische ontwikkeling. Nederlandse koningen hebben geleidelijk kunnen wennen aan het idee van een koningsschap zonder macht. De tweede reden voor handhaving van het koningsschap ligt in een opvatting over de basis van het gezag in Nederland die vooral in protestants christelijke kringen wordt gehuldigd en die afwijkt van de opvatting, dat het volk de basis is van waaruit het politiek gezag wordt gevormd (de leer der volkssoevereiniteit). De derde reden is kortom: Oranje en zijn nazaten hebben een eigen recht gezag uit te oefenen, al heeft de Grondwet van 1848 dit - met protestantse steun - aanzienlijk beperkt.
Ik stel mezelf de vraag: Heeft de monarchie een toekomst in Nederland?
In deze kwestie zijn veel mensen betrokken met verschillende meningen. Want schaf je het af, of behoud je de monarchie? Je kunt het van verschillende kanten bekijken.
- \'Good Will\' De monarchie, vooral de koningin (koning) zet zich in voor zaken die Nederland of Nederlanders goed doen. Samen met de politiek zet zij zich in voor onderhoud of verbetering van relaties met andere landen. Recent voorbeeld is akkoord met Thaise regering over Nederlandse gevangenen die hun straf deels in Nederland kunnen uitzitten. De koningin is goed voor Nederland(ers).
- \'Traditie\' In 1815 is Nederland een koninkrijk geworden. Bijna 2 eeuwen hebben Nederlandse burgers al een koning of koningin. Het is deel van onze cultuur. Er gaat veel cultuurgoed verloren, de monarchie behouden is goed voor de Nederlandse identiteit. Grote delen van de bevolking leven mee met de koninklijke familie. Nederland(ers) voelt zich één.
Het werkstuk gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
1 seconde geleden