Religieuze groepen ten tijde van Jezus

Inleiding

Er bestonden omtrent het geloof rond de Messias ten tijde van Christus verscheiden standpunten. Deze verschillende meningen lagen aan de basis van het ontstaan van verscheidene geloofssekten, meerbepaald de Sadduceeën, de Farizeeën, de Zeloten en de Essenen. Elk legden ze hun eigen accent op hun levenswijze. Sommigen hielden zich bijv. strikter aan de thora of sommigen hadden een andere houding t.o.v. het gewone volk dan anderen. Onze taak bestaat er in jullie zo goed mogelijk op de hoogte te brengen welke standpunten elke sekte afzonderlijk innam t.o.v. de Messias en het gewone volk.
Een sekte kan je omschrijven als een religieuze groepering van kleine omvang gekenmerkt door een exclusieve geest. Deze groepen stellen zich tegen de kerk en denken op als kleine kudden dat zij de enige uitverkorenen zijn. Een sekt wordt dus vaak gezien als een groep mensen die onafhankelijk van z’n eigen kerk functioneren.

1. Farizeeën.

Hun naam betekent “afgescheidenen”. In het Hebreeuws heet het “Peruschim”. Deze naam kwam door het feit dat de oorsprong van deze beweging zich verhield van het gewone volk. Volgens een andere etymologie (afleiding van een bepaald woord) zou het woord een verbasting zijn van de Perzen. Als je het woord Perzen in het Hebreeuws vertaalt, zijn de 2 woorden bijna hetzelfde. Uiteindelijk werden de Farizeeën de machtigste partij. Het volk had als voorkeur naar deze geestelijke leiders te luisteren. De ontwikkeling van de Farizeeën stelden de grenzen waarin het praktiseren v./d. Joodse religie zich wettig kon bewegen.
De Farizeeën behoorden tot de armere middenstand en volksklasse, ze bestonden vnl. uit leken. Ze waren nogal ongelukkig met de Romeinse bezetting, maar hebben zich er nooit tegen verzet. Ze hadden door hun grotere politieke situatie meer macht in het sanhedrin of gerechtshof. Ze waren bezorgd tegenover het volk: ze wilden het volk trouw de wet laten naleven; maar aan de andere kant minachtten ze het volk omdat het er niet in slaagde die wet na te leven. Ondanks die minachting van de Farizeeën keek het volk op naar die lui doordat ze een trouwe wetsbeleving voor zich hadden. Ze bestonden niet uit een omvangrijke partij, maar verkregen toch een grote invloed. Schriftgeleerden behoorden ook tot die partij. Hun klemtonen op de levenswijze legden ze op de strenge wetsnaleving. Ze zagen de Messias als ‘Zoon van David’, als Messiaskoning die de wet tot haar volheid zal brengen’. Ze bestudeerden voortdurend de thora en de mondelinge overlevering; deze werden geconcretiseerd vanuit hun bekommernis het joods-eigene onvervalst te bewaren. Qua religie onderlijnden ze vooral het morele aspect van de godsdienst door hun voortdurende beklemtoning op het strikt onderhouden van de wet; om deze wet strikt te laten onderhouden gaven ze daarom onderricht in de lokale synagoge.

2. De Sadduceeën.

De naam Sadduceeën komt van het Griekse woord Saddoukaioi en het Hebreeuwse woord Saddoukim. Waarschijnlijk waren deze woorden, net als de Sadok van Qumran, óók afgeleid van de hogepriester ten tijde van Salomo.' Sadduceeën werden gerekruteerd uit de priesterkaste. Hierdoor kan men enigszins ook de speciale klemtonen van hun geloof verklaren. Bij hen primeert namelijk het cultisch component . Deze vier componenten zijn :

cultisch: zoals bij de Sadduceeën -> hiermee legt men de nadruk op het vieren door middel van riten , tekenhandelingen of sacramenten.
doctrineel: Hier draait het om het verstaan. Dit wil zeggen ‘ het zoeken van z’n geloof ‘ .
existentieel: het aangesproken worden of een ‘ MEER-ervaring ‘
moreel of etnisch: het consequent beleven . Dus z’n geweten laten aanspreken door de normen, waarden en regels van het geloof.

Tot deze groep behoorden naast priesters ook schriftgeleerden.
De Sadduceeën behoorden tot de rijke aristocratieën en hogere kaders uit Judea. De Sadduceeën hadden veel kritiek op de wetsverklaringen van de Farizeeën en hadden ook meer macht dan hen in het Sanhedrin of gerechtshof.
Zij hadden weinig contact met het volk en oefenden weinig invloed uit. Ze moesten zelfs de overmacht van de Farizeeën in het Sanhedrin voor lief nemen.De Sadduceeën stonden voor orde en rust.Zelf werden ze door het volk geminacht.Ook veroordeelden ze volksdevoties en volksgeloof.. Met de verwoesting van de Tempel, verdwenen ook de Sadduceeën.
Omdat de Romeinen een gevestigde orde vertegenwoordigden en de belangen van de Sadduceeën waarborgden, waren de Sadduceeën maar al te graag solidair met de bezetters. Ze geloofden niet in mondelinge traditie en waren vooral conservatief .Hun religie werd beheerst door de Wet. Waarschijnlijk hebben zij alleen de Mozaïsche Thora als canon erkend. De profetische woorden sloegen bij de Sadduceeën niet aan. Door hun afkeer tegen elke vernieuwing of leerstellingen, waren zij het tegenovergestelde van de Farizeeën.
De Sadduceeën interpreteerde de Wet haast nooit en hielden zich strikt aan de letter. Sadduceeën geloofden niet in Gods bemoeienis met de wereld en de mens. Zij zeiden dat de mens een onbeperkte wil hebben.
Het Rijk Gods interesseerde hen niet.Zoals de Farizeeën wel geloofden in het voortbestaan van de ziel, geloofden zij dat niet en meenden dat deze tegelijk met het lichaam vergaat. Daarom geloven zijn niet in beloningen en straffen van de Hades (de Griekse god van het dodenrijk, met Hades wordt behalve de god ook zijn rijk aangeduid, een naargeestig oord waar zowel goeden als slechten na de dood terechtkwamen). Het oudste gedeelte van de Oude Testament heeft vrijwel niet over het leven na de dood, waar het jongste gedeelte van de Oude Testament wel overpraat. Dat zal wel de reden zijn dat de Sadduceeën niet in het leven na de dood geloofden, daar zij alleen aan de Mozaïsche Wet hielden en zij de profetische boodschappen als die van Daniël, Ezechiël, etc. niet aannamen en daardoor het onderwerp 'opstanding' voor zich voorbij lieten gaan. Ook geloofden zij niet in engelen en geesten. Met geesten moet je denken aan demonen, de gevallen engelen van satan: 'de Sadduceeën zeggen immers dat er geen opstanding is en dat engelen en geesten niet bestaan; de Farizeeën leren beide punten juist wel.'
De Sadduceeën hadden een antipathie voor de Essenen, terwijl de Farizeeën hen stiekem bewonderden en dat niet konden onderdrukken voor deze meesters van het wetgetrouwde leven. Hoewel de joden erg gesteld waren op de komst van de Messias , toch waren de Sadduceeën er niet door aangetrokken.

3. De Essenen

In het begin waren de essenen nog vrijwillig van het volk afgescheiden, zoals de Farizeeen in het begin .Ze wilden zich weliswaar afscheiden van de sadduceeen. Maar waar komt nu precies hun naam vandaan ?
De naam Essenen zou kunnen komen van har aramese woord : Chese. Chese komt alleen in het OostAramees voor, waarschijnlijk zou de oorsprong van de sekte richting Mesopotamië komen. Anderzijds, Chese komt overeen met het Hebreeuwse woord Chassid en Essenen zou een transcriptie (het weergeven van letters of tekens uit een bepaald schrift in die van een ander schrift) van via het Aramees, Chassidim zijn. In de Misjnàh kan je lezen dat in de Tempel er een zaal was, de zaal van de zwijgzamen: de Chassidim. Men identificeert hen met de Essenen.Maar het meest waarschijnlijk betekent hun naam ‘kinderen van het licht komende van de sterren’.

Nu we al weten waar hun naam vandaan komt , weten we nog altijd niet wie ze nu precies waren.

De Essenen kwamen uit alle lagen van de bevolking ; dat wil zeggen , zowel uit de aristocratie als uit het plebs. Hun verzet tegenover de politiek structuren gebeurde altijd geweldloos. Voorbeelden hiervan zijn: bezinning, gebed en vasten. Ze waren een erg afgesloten sekte, en leefden geïsoleerd van de maatschappij in kloostergemeenschappen in Qumran. Hun gemeenschappen bestonden uit een paar duizend leden en volgens de meeste bronnen enkel uit mannen.Toch werden er tijdens de opgravingen vrouwelijke skeletten gevonden die bij de sekte behoorden. Archeologen gaan ervan uit dat als er zich toch getrouwde paren in de sekte bevonden, deze strenge regels dienen na te leven. Zekerder is men dat de essenen kinderen mochten adopteren.
Ze hielden er een ascetische levenswijze op na. Ze stonden elke dag voor zonsopgang op en baden enkele uren met hun gezicht naar de zon gericht. Daarna hielden ze zich bezig met hun dagelijks werk, dat hun in staat stelde onafhankelijk te leven van de maatschappij. De een bakte broden, de ander maakte kleren, de ander schoenen enz. ’s Avonds werd er dan weer gebeden. Hun nadruk lag dus vooral op liturgie.
De Thora had een zeer belangrijke plaats in hun leven. Ze leefden deze zeer strikt na, evenals de sabbat.