Jezus' leven en de wonderen

Voorwoord
Ik ga een verhaal maken over het leven van Jezus en over wonderen. Verder heb ik als subonderwerp ‘wonderen en hun betekenis’ gekozen. Dat onderwerp heb ik gekozen omdat sommige mensen alles uit de bijbel letterlijk geloven terwijl andere mensen er alleen een boodschap in zoeken. Ik ga voorbeelden geven van wonderen en ik ga proberen uit te leggen wat voor betekenis ze hebben. Ook ga ik een uitgebreid verhaal maken over het leven van Jezus. Ik wil dat het een erg overzichtelijk werkstuk wordt waarin de hoofdstukken duidelijk zijn aangegeven. Ik heb dit lettertype gekozen om te proberen een stijl te creëren die past bij een klassieke bijbel.

Wie was Jezus?
Jezus was een Joodse religieuze leraar die volgens het Nieuwe Testament rond het jaar 30 in Galilea en Judea actief was. Hij is een hoofdpersoon in het christendom en wordt beschouwd als Zoon van God. Er bestaat weinig twijfel of Jezus echt bestaan heeft.

De naam Jezus
Jezus heeft heel veel verschillende namen, de meest voorkomende is natuurlijk Jezus. Die naam is afkomstig van het Hebreeuwse Jehosjoea of Jesjoea wat ‘God zal redden’ betekent.
De andere namen voor Jezus zijn:
- Messias
- (de) Christus
Christos Grieks
Masjie`ach Hebreeuws
Messias/Gezalfde Nederlands
- Jezus van Nazareth - waarschijnlijk naar het dorp waar hij vandaan zou komen
- Jezus de Nazarener
- Jezus, zoon van Jozef – misschien zijn originele aanspreeknaam:
Jesjoea ben Josef (Hebreeuws)
- Jezus, zoon van Maria – deze naam wordt in de Islam gebruikt:
Isa bin Maryam (Arabisch)

Levensverhaal
Het leven van Jezus is een heel interessant verhaal met veel opmerkelijke gebeurtenissen zoals al zijn wonderen. In dit hoofdstuk geef ik een uitgebreide beschrijving van de meest belangrijke momenten en gebeurtenissen uit Jezus’ leven. Niet alles staat er in, dan zou het veel te lang worden; Jezus heeft namelijk te veel beleefd in zijn leven van maar 33 jaar.

Geboorte
De geboorte van Jezus is natuurlijk met kerst, denkt iedereen; op 25 december in het jaar nul. Daar begon onze telling. Dan vieren we namelijk de geboorte van Jezus. Maar wetenschappers hebben het precieze geboortejaar van Jezus onderzocht en dat blijkt in het jaar 4, 5, 6 of 7 voor Christus te zijn geweest. Dat beweren ze op grond van de chronologische volgorde van de gebeurtenissen beschreven in de evangeliën. Aziatische wetenschappers hebben het geboortejaar van Jezus ook onderzocht en zij stelden dat Jezus waarschijnlijk in de zomer is geboren in plaats van in de winter. Er was namelijk in het jaar 6 v. Chr. meer dan 70 dagen lang een komeet te zien die in westelijke richting wees, die is waarschijnlijk aangezien voor een ster die Jezus aanwees. Andere bronnen zeggen dat hij waarschijnlijk in het jaar 5 v. Chr. geboren is.
De profeet Micha voorspelde dat er een belangrijk persoon zou komen uit Bethlehem-Efrata, in de bergen van Judea. Veel christenen zien dit ook als een teken dat Jezus de Messias zou zijn.
Het is wel zeker dat Jezus geboren is in de tijd dat koning Herodes de Grote regeerde. Kort na Jezus’ geboorte stierf koning Herodes en hij kreeg een opvolger: Herodes Antipas. Toen Jezus geboren werd, was Israël dus bezet door de Romeinen.
Het verhaal van de geboorte van Jezus is wel bekend:
Maria en Jozef waren verloofd, maar Maria bleek voor de trouwerij al zwanger te zijn. Jozef wilde daarom niet meer verder met Maria. Toen kreeg hij een droom; een engel van God verscheen en zei: ‘Jozef, afstammeling van David, neem Maria gerust tot vrouw, want het kind dat zij verwacht, is van de heilige Geest. Zij zal een zoon krijgen en u moet hem Jezus noemen, dat is: De Heer bevrijdt, want hij zal zijn volk bevrijden van zijn zonden.’ Er kwam een volkstelling en iedereen moest terug naar de plaats waar hij of zij van stamde, zo ging Jozef met Maria terug van Nazareth naar Bethlehem. Toen moest Maria plotseling bevallen, maar er was geen plek meer in de herbergen van Bethlehem, daarom beviel Maria in een stal, wikkelde zij haar zoon in doeken en legde hem in de voederbak.

Jonge jaren
Elk jaar gingen Jozef en Maria met Jezus naar het pesachfeest in Jeruzalem, zo ook toen Jezus 12 was. Het was de eerste keer dat Jezus meeging. Na het feest gingen ze weer naar huis, maar Jezus was achtergebleven in de tempel, wat zijn ouders niet wisten. Jozef en Maria dachten dat Jezus bij de rest van de reizigers zou zijn. Na een dag begonnen ze Jezus te zoeken, maar ze konden hem niet vinden. Daarom keerden ze terug naar Jeruzalem waar ze hem na drie dagen vonden in de tempel met allemaal leraren. Die leraren waren verbaasd hoe intelligent Jezus was en wat een inzicht hij had. Maria zei tegen Jezus: ‘Kind, wat heb je ons aangedaan? Je vader en ik hebben met angst in het hart naar je gezocht.’ Daarop antwoordde Jezus: ‘Waarom hebt u naar me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?’ Dat begrepen zijn ouders niet. Jezus ging weer mee terug naar Nazareth en was hen voortaan wel gehoorzaam. Naarmate Jezus opgroeide werd hij nog wijzer er kreeg hij nog meer inzicht.
Over de jonge jaren van Jezus is verder niet veel bekend. Wel weet men dat hij woonde in Nazareth, Galilea. Hij wordt pas bekend na zijn doop door Johannes de Doper.

Doop
Rond het jaar 30 werd Jezus gedoopt door Johannes de Doper, aan de oever van de Jordaan. Vanaf dat moment trad Jezus ook op in de openbaarheid waardoor de evangeliën een beter beeld konden geven van Jezus.
Johannes doopte veel mensen in de Jordaan als symbool van de verlossing van hun zonden. Hij was een religieuze, populaire leraar uit die tijd. Hij zou een neef van Jezus zijn volgens de evangeliën. Volgens veel christenen was Johannes een baanbreker voor Jezus.

Prediken
Na zijn doop was Jezus vooral bezig met het verkondigen van zijn boodschap, dit prediken deed hij vooral in de provincie Galilea. Hij deed dat in de open lucht, in synagogen maar ook bij mensen thuis. Waarschijnlijk was Jezus hier mee bezig vanaf zijn doop tot zijn dood, drie jaar later.
‘Ook wonderen zouden zijn verricht door Jezus zoals het genezen van zieken, het weer tot leven wekken van iemand die was gestorven, het kalmeren van een storm en lopen over het wateroppervlak, van water wijn maken en het voeden van honderden mensen met slechts een paar broden en vissen, waarbij er manden vol overbleven.’ De grootste en belangrijkste groep die Jezus’ aandacht kreeg waren de armen en uitgestotenen. Dat is opvallend omdat dat een grote groep was. Zijn prediking deed Jezus zeker niet alleen, er was altijd een groep mensen met hem mee waarin volgens de Bijbel twaalf discipelen een speciale plaats hadden. Van die discipelen waren de meeste vissers uit Galilea. Jezus gaf hun onderwijs.

Naar Jeruzalem
Jezus reisde naar Jeruzalem met zijn 12 discipelen. Hij vraagt twee van zijn leerlingen een veulen te halen om de stad mee in te rijden. Hij wordt binnengelaten in het dorp als een koning; de menigte snijdt bladeren af en legt die op de grond, ook leggen mensen hun mantels op de grond en dat allemaal voor Jezus. Er werd gezegd: ’Dat is Jezus, de profeet uit Nazareth in Galilea.’ Als hij de tempel binnenkomt ziet hij allerlei kopers en verkopers die hij meteen wegjaagt, zo zei hij: ‘Er staat geschreven: Mijn huis moet huis van gebed heten, maar jullie maken er een rovershol van.’ Jezus gaf elke dag onderwijs in deze tempel.

Laatste avondmaal
De avond voor zijn dood at Jezus een maaltijd met zijn twaalf discipelen.
Judas Iskariot, een van de discipelen, was van te voren naar de opperpriesters gegaan die Jezus wilden doden. Hij had 30 zilverstukken gekregen om een teken te geven op het juiste moment om Jezus te kunnen arresteren. Judas zag er al naar uit, dat paasmaal.
Jezus liet de discipelen het paasmaal voorbereiden. Voor de maaltijd waste Jezus de voeten van alle aanwezigen. Jezus liet merken tijdens de maaltijd dat hij door een van de discipelen verraden zou worden. Als hij het brood deelt zegt hij: ‘Neem en eet, dit is mijn lichaam’ . Ook nam hij een beker met wijn. Hij gaf de beker door en zei: ‘Drink er allen uit, want dit is mijn bloed waardoor het verbond met God wordt bekrachtigd, mijn bloed dat voor vele mensen wordt vergoten om vergeving voor hun zonden te verkrijgen. Geloof mij, van nu af zal ik geen wijn meer drinken tot de dag dat ik met jullie nieuwe wijn zal drinken in het koninkrijk van mijn Vader.’ Hiermee wilde Jezus zeggen dat hij zijn leven zou offeren voor de zonden van de mensen. Ze zongen de lofpsalmen en gingen op weg naar de Olijfberg. Jezus kwam met zijn discipelen bij een plek, Getsemane. Hij wilde dat zijn leerlingen bleven zitten om hem te beschermen, maar hij ging verderop bidden. Wel nam hij Petrus en de twee zonen van Zebedeüs mee. Tegen hen zei hij: ‘Ik ben diep bedroefd, tot stervens toe. Blijf hier en waak met mij.’ Hij liep iets verder en bad. Toen hij terugkwam sliepen de drie mannen. Nog tweemaal ging hij bidden en telkens sliepen de mannen weer. Toen zag hij Judas aankomen. Hij was met een groep gewapende mannen. Met zijn allen namen ze Jezus gevangen.

Veroordeling
Jezus werd eerst meegenomen naar Kajafas. De leden van de Hoge Raad probeerden een reden te vinden om Jezus ter dood te veroordelen. Dat lukte ze niet. Kajafas vroeg: ‘Zeg ons, bent u de Christus, de Zoon van God?’ ‘Zoals u zegt,’ antwoordde Jezus.
Toen werd Jezus naar Pontius Pilatus gebracht, die hem onschuldig vond. Maar om niet af te gaan liet hij het volk besluiten. Hij zei: ‘Moet ik Barabbas vrijlaten of Jezus die Christus wordt genoemd?’ Het volk besloot dat Barabbas vrijgelaten moest worden. Ook vonden ze dat Jezus gekruisigd moest worden. Pontius Pilatus luisterde naar het volk en liet Barabbas vrij.

Sterfdatum
Ook de sterfdatum van Jezus is niet zeker vast te stellen. Het evangelie zegt dat Jezus is gekruisigd op vrijdag, op de 14e dag van de joodse maand Nisan. Dit zou zijn geweest toen Pontius Pilatus aan de macht was. Deze Romeinse gouverneur van Judea had de macht van 26 tot 36 n. Chr. De enige jaren waarin een vrijdag op de 14e van Nisan viel waren de jaren 27, 33, 36 en misschien ook 30. Jezus’ sterfdag noemen wij nu Goede Vrijdag, de vrijdag voor Pasen. Volgens de Bijbel zouden er die dag ook een zonsverduistering en een aardbeving zijn geweest en, zo zegt de Bijbel ook, duurde Jezus’ doodsstrijd van twaalf uur tot drie uur ’s middags.

Kruisiging
De kruisiging van Jezus is een heel indrukwekkend moment in het leven van Jezus. Het blijft vreemd dat hij gekruisigd is terwijl hij heel veel aanhangers had en zo populair was onder het volk. Het vond plaats op vrijdagmiddag voor Pesach.
Op de heuvel genaamd Golgota, Schedelplaats, werd Jezus gekruisigd, dat was het einde van Jezus’ leven, zo leek het. Jezus’ kleren werden uitgetrokken en hij werd vastgespijkerd aan het kruis. Boven zijn hoofd hing een bord met daarop: ‘Dit is Jezus, de koning van de Joden.’ Zijn kleren werden in vieren gescheurd en verdeeld onder de vier soldaten die de wacht hielden.
Van twaalf tot drie uur ’s middags werd het donker over het hele land, zo staat in de Bijbel. Om drie uur schreeuwde Jezus ‘Eloï, Eloï, lama sabachtani?’ Dat betekent: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten?’
Jezus riep: ‘Ik heb dorst.’ Omstanders die het hoorden gingen een spons halen, doopten die in landwijn, prikten de spons op een stok en duwden die tegen zijn lippen zodat hij kon drinken. Dat deed hij en hij zei: ‘Het is volbracht.’ Toen boog hij zijn hoofd.
Omdat het sabbat was vroegen de soldaten Pilatus toestemming om de ledematen van de gekruisigden te breken zodat ze sneller zouden overlijden. Die toestemming kregen ze, dus gingen ze op pad naar de gekruisigden. Ze braken de ledematen van de twee opstandelingen links en rechts van Jezus eerst. Toen ze Jezus’ ledematen wilden breken zagen ze dat hij al gestorven was dus daar lieten ze het maar bij. Maar een van de soldaten stak zijn lans in Jezus’ zij en meteen liep er bloed en water uit.

Begrafenis
’s Avonds ging Jozef van Arimatea naar Pilatus om hem om het lichaam van Jezus te vragen. Jozef vertelde hem dat Jezus gestorven was en de officier die Pilatus om bevestiging vroeg was het daarmee eens. Pilatus stond het lijk af aan Jozef die meteen een stuk linnen kocht. Hij haalde Jezus van het kruis en rolde hem in het linnen. Toen bracht hij Jezus naar een graf, uitgehouwen in een rots, legde Jezus in de grafkamer en rolde een grote steen voor de ingang.

Opstanding
Na de sabbat gingen Maria van Magdala, Maria, moeder van Jakobus, en Salome balsems kopen om Jezus’ lichaam mee te zalven. Ze zeiden tegen elkaar: ‘Wie zal voor ons de steen voor de ingang van het graf wegrollen?’ Maar toen ze aankwamen zagen ze vol verbazing dat de steen al weggerold was. Toen ze naar binnen liepen zagen ze rechts een jongeman zitten in het wit gekleed. Ze schrokken. De man zei tegen hen: ‘Raak maar niet van streek! U zoekt Jezus van Nazareth, de gekruisigde. Hij is hier niet, hij is door God opgewekt! Kijk, dit is de plaats waar ze hem hadden neergelegd. Maar ga nu en vertel aan de leerlingen, ook aan Petrus: Hij gaat vóór u uit naar Galilea. Daar zult u hem zien, juist zoals hij gezegd heeft.’ Ze liepen geschrokken weg en zeiden tegen niemand iets.
De wit geklede man zegt: ‘Hij is hier niet, hij is opgestaan!’

Wonderen en hun betekenis
Een belangrijk en opmerkelijk deel van Jezus’ leven zijn natuurlijk al de wonderen die hij volgens de Bijbel heeft verricht. In dit hoofdstuk heb ik een lijst opgenomen van alle wonderen die volgens de bijbel verricht zijn door Jezus. Ook heb ik van vier wonderen het verhaal erbij verteld. De betekenis van het woord ‘wonder’ en de betekenis van bepaalde wonderen komen aan bod.

Wonderen
Alle wonderen van Jezus
• Veranderde water in wijn (Johannes 2:1-11)
• Genas de zoon van een edelman (Johannes 4:46-54)
• Bevrijdde een man in de synagoge van demonische geesten (Marcus 1:21-28; Lucas 4:31-37)
• Genas de schoonmoeder van Petrus (Marcus 1:29-31; Lucas 4:38-39; Matteüs 8:14-15)
• De eerste twee netten met vis en de roeping van Zijn eerste discipelen (Lucas 5:1-11)
• Zuiverde een melaatse (Marcus 1:40-45; Matteüs 8:1-4)
• Genas een verlamde man (Marcus 2:1-12; Matteüs 9:2-8; Lucas 5:17-26)
• Genas de man bij Betzata (Johannes 5:1-15)
• Genas een man met een verschrompelde hand (Lucas 6:6-11; Matteüs 12:9-13; Marcus 3:1-5)
• Genas de dienaar van de Centurion (Lucas 7: 1-10; Matteüs 8:5-13)
• Wekte de zoon van de weduwe op uit de dood (Lucas 7:11-16)
• Dreef een stomme en blinde geest uit (Lucas 11:14-26; Matteüs 12:22-32; Marcus 3:22-30)
• Bracht een storm tot bedaren (Marcus 4:35-41; Matteüs 8:18-27; Lucas 8:22-25)
• Genas een man die bezeten was van demonen in het gebied van de Gadarenen (Marcus 5:1-20; Matteüs 8:28; Lucas 8:26)
• Genas een vrouw met een bloedprobleem (Marcus 5:25-34; Matteüs 9:18-26; Lucas 8:40-56)
• Deed de dochter van Jaïrus opstaan uit de dood (Marcus 5:21-43)
• Genas twee blinde mannen (Matteüs 9:27-31)
• Dreef een geest uit (Matteüs 9:32-34)
• Voedde 5000 mensen met vijf broden en twee vissen (Johannes 6:1-14; Matteüs 14:13-21; Marcus 6:32-44; Lucas 9:10-17)
• Liep over water (Matteüs 14:22-33; Johannes 6:15-21; Marcus 6:45-52)
• Verloste de dochter van een Kanaänitische vrouw (Matteüs 15:21-28)
• Genas een doofstomme man (Marcus 7:31-37)
• Voedde meer dan 4000 mensen (Marcus 8:1-10; Matteüs 15:32)
• Genas de blinde man in Betsaïda (Marcus 8:22-26)
• Dreef demonen uit een krankzinnige jongen (Marcus 9:14-29; Matteüs 17:14-21; Lucas 9:37-42)
• Haalde een munt uit de bek van een vis (Matteüs 17:24-27)
• Genas een man die blind geboren was (Johannes 9:1-41)
• Genas een vrouw die al 18 jaar lang krom liep (Lucas 13:10-17)
• Genas een man met waterzucht (of oedeem) (Lucas 14:1-6)
• Wekte Lazarus op uit de dood (Johannes 11:1-46)
• Zuiverde tien melaatsen (Lucas 17:11-19)
• Genas de blinde Bartimeüs (Marcus 10:46-52)
• Vervloekte de vijgenboom (Marcus 11:12-26)
• Genas het oor van Malchus (Lucas 22:49-51)
• Een tweede net met vissen (Johannes 21:1-12)

In zijn leven heeft Jezus veel wonderen verricht. Hierboven zie je een lijst met alle 35 wonderen. De meeste wonderen zijn het genezen van zieke mensen.
Het besef dat Jezus bij God hoorde en dat dat zou blijven, ook na zijn dood, gaf hem de kracht voor wonderen. Met die kracht bevrijdde hij mensen van ziekte en ellende. Jezus voegt de daad bij het woord wat betreft een nieuw begin dat hij veel mensen heeft gegeven.
Jezus heeft vooral medelijden met mensen zonder toekomst, die zich nergens aan kunnen vasthouden. Hij geneest bijna alleen mensen die geloven in God en die dat zijn blijven doen ondanks alle ellende.
Een paar voorbeelden van wonderen van Jezus zijn:
• Veranderde water in wijn
Op een bruiloft in Kana was op een gegeven moment alle wijn op. Jezus liet de kruiken helemaal vullen met water. Hij liet de hofmeester proeven en inderdaad, het water was wijn geworden. Dit was het eerste teken van Jezus en iedereen die het zag geloofde het en stond versteld.
• Zuiverde een melaatse
Jezus loopt langs een melaatse die meteen op zijn knieën gaat een smeekt om genezing. Daarop zegt Jezus: ‘Ik wil het, word rein.’ Meteen is de man genezen.
• Voedde 5000 mensen met vijf broden en twee kleine vissen
Er is een tekort aan voedsel, mensen zouden brood moeten gaan halen maar de vraag is met welk geld. Jezus bidt en deelt de broden en vissen uit. Er is meer dan genoeg voor iedereen en er zijn zelfs nog twaalf manden met eten over. Sindsdien geloven die mannen in Jezus.
• Wekte Lazarus op uit de dood
Jezus was op reis, ondertussen werd een vriend uit Betanië doodziek. Hij was overleden en begraven toen Jezus terugkwam. Jezus ging naar het graf en bad, toen riep hij: ‘Lazarus, kom naar buiten!’ Toen kwam Lazarus naar buiten lopen, gewikkeld in doeken. Jezus liet hem losmaken en liet hem gaan.

Letterlijk of figuurlijk
Laat ik beginnen met de definitie van het woord wonder: ‘Een wonder is een soort buitengewoon werk van heiligheid dat alle normale krachten van de natuur te boven gaat en gebeurt met het oog op het einde der openbaringen. Kijk naar de drie elementen: wonderen zijn bovennatuurlijk, of het werk van heiligheid; en ze zijn deel van Gods bedoelingen om Zijn aard en Zijn bedoelingen met ons te onthullen.’ Tegenwoordig wordt het woord wonderen voor alle verbazingwekkende dingen gebruikt. Daarom heeft het zijn kracht verloren; iets heet al heel snel een wonder. Jezus zei dat hij de Verlosser was, dit bewees hij door reddende dingen te doen; de wonderen. Hij wekte doden weer tot leven, hij genas zieken, hij deed ook wonderen zoals het bedaren van een storm. Soms werden, in de Bijbel, wonderen gebruikt om iemand ervan te overtuigen dat God bestaat ; alleen God zou daar voor kunnen zorgen. Zo kom je in de Bijbel een aantal keer tegen dat mensen die niet in Jezus en in God geloofden, na een wonder gezien te hebben, dat plotseling wel deden. Voor mensen die niet geloofden deed Jezus geen wonderen.
Nu gelooft niet iedereen dat de wonderen uit de Bijbel wel écht gebeurd, want het zouden ook verhalen kunnen zijn met een speciale boodschap.

Betekenis
Veel mensen geloven de wonderen niet letterlijk, ik ook niet. Ik geloof niet dat iemand zomaar een dode weer levend kan maken of een storm tot bedaren kan brengen. Ik denk dat al die wonderen een speciale betekenis hebben.
Bijvoorbeeld het wonder waarin Jezus 5000 mensen te eten gaf met vijf broden en twee vissen. Ik denk dat de betekenis in dit verhaal is dat Jezus het goed voor had met mensen. Hij heeft het altijd goed voor met iedereen. Al die 5000 mensen hadden honger. Nadat hij God had gedankt begon hij met uitdelen. Ik denk dat hij dat deed met het gevoel dat hij de mensen moest redden. Aangezien hij kracht had van God, had hij meer dan genoeg zelfvertrouwen en het gevoel dat hij de wereld moest verbeteren. Het kan ook zo zijn dat Jezus bedoelde dat je altijd genoeg hebt van alles als je maar met elkaar deelt.
Ik denk dat de wonderen misschien wel allemaal verzonnen zijn en dat ze alleen een betekenis hebben. Mensen zouden dan na gaan denken over wat het verhaal betekent en dat is natuurlijk veel interessanter dan alleen te zeggen: wees goed voor je medemens. Dat houdt mensen voor altijd bezig met die verstopte boodschap. Stel je voor dat de bijbel zou bestaan uit honderden regels die je allemaal op moest volgen. Niemand zou de bijbel dan nog lezen of interessant vinden, denk je niet?

Nawoord

Conclusie:
Het leven van Jezus is heel uitgebreid; hij heeft ontzettend veel meegemaakt. Er is enorm veel over te vertellen, ik heb lang niet alles behandeld. Je zou zo nog vele pagina’s verder kunnen gaan, geen probleem, genoeg te vertellen.
Ik had nog wat willen vertellen over belangrijke personen in Jezus’ leven, maar dat vond ik wel erg veel worden, kijkend naar het aantal woorden en pagina’s.

Reflectie:
Ik ben heel erg tevreden, het is beter geworden dan ik had gedacht. Het stuk over het leven van Jezus is erg uitgebreid, er staat genoeg in. Ook de planning was best goed; ik ben op tijd begonnen en had het ook een week voor tijd al bijna af. De laatste week heb ik de laatste puntjes op die I gezet.

Wat ik geleerd heb:
Ik weet nu veel meer over het leven van Jezus. Ik wist eerst namelijk bijna niks. Op zich ben ik niet zo geïnteresseerd in Jezus, maar toch was het best wel interessant. Niet dat ik nu voortaan geïnteresseerd ben in de Bijbel, maar het was wel erg leerzaam.

Bronnen & literatuuropgave

Bronnen op het internet voor informatie:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jezus_(historisch-kritisch_benaderd)
http://www.eo.nl/portals/themes/home.jsp?portal=Portal.Thema&theme=5278157
http://www.hetzoutvat.nl/wonderen.html
http://www.voorleesbijbel.nl
http://www.bijbelseplaatsen.nl/plaatsen/Gabbata.htm
http://www.waaromgeloven.nl/jezus/kruisiging.htm
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jezus_(traditioneel-christelijk_benaderd)
http://www.statenvertaling.net/kunst/laatste-avondmaal.html
http://www.allaboutjesuschrist.org/dutch/wonderen-van-jezus-2.htm
http://www.allaboutjesuschrist.org/dutch/kruisiging-van-jezus-christus.htm
http://www.bijbelenonderwijs.nl/index.php?grp=bidb&item=begrafenisvanjezus&grp=bidb

Bronnen op het internet voor plaatjes:
http://www.corryjansen.nl (voorpagina)
http://www.ywam-ede.nl/resource.php?n=vanwaternaarwijn
http://i25.photobucket.com/albums/c59/dimamaal/JesusNamea.jpg
http://www.notredame.zakon.opoka.org.pl/imiges/jezus.JPG
http://www.bildindex.de/bilder/fmlac12125_07b.jpg
http://www.eo.nl/db.images/7373409/image
http://www.alberto.pl/jezus.jpg
http://www.myplaceofpeace.com/parelsite/parelsite2004/kidsimages2004/Jezus_in_de_tempel_als_jongen.gif
http://www.smk.be/illus/jezus.jpg
http://www.statenvertaling.net/kunst/kruisweg.html
http://www.statenvertaling.net/beeld/remb_lazarus_olie1630_kln.jpg
http://levensstroom.nl/foto\'s/covers%20cd/De%20jonge%20jaren%20van%20Jezus%20co.jpg
http://www.evangelie.nu/leeshoekje/pictures/lastsupper.gif http://www.ontwerpatelier.nl/etalage/pages/Spin_in_Web/kindersites/Regenboog-site/Huriye/chris4.JPG
http://www.maltezerorde.nl/imgs/jdd_johannes_Doop_in_de%20Jordaan_II.jpg
http://proto4.thinkquest.nl/~kld032/images/3121.jpg
http://www.rogersicon-iconen.be/intocht.jpg
http://communities.zeelandnet.nl/data/fammoolenaar/index.php?page=13&showpage=57345

Bronnen, boeken:
• Katholieke Bijbelstichting Boxtel en Nederlands Bijbelgenootschap Haarlem, De Groot nieuws Bijbel met deuterokanonieke boeken, 1988.
• Zeger van Mersbergen, het christendom, 2003.
• Francoise Doll, Albert Hari, Charles Singer en Anne-marie Stoll, Ze noemen hem Jezus, 1998.
• Fokkelien Oosterwijk, Alles wat je altijd wilde weten, De bijbel in een notendop, 2006.
• Gérard Bessière, Jezus van Nazareth, 1994.
• Alan Brown, Heilige teksten, De Bijbel en het christendom, 2003.