Boeddhisme

Boeddhisme

Inleiding Het duurt soms jaren voor mensen zichzelf beter leren kennen, soms gebeurt het dat mensen zichzelf nooit leren kennen. Een belangrijk aspect in een mensenleven is het geloof, het diepere, het mysterie, iets wat je niet kunt vastnemen maar er toch is wanneer je het nodig hebt. En geloven kan je op veel manieren doen, zelfs ongelovig zijn is toch geloven, nl. geloven dat er niets meer is. Maar wij behandelen het onderwerp Boeddhisme, een geloof uit het oosten, die vooral in India en China de numerieke meerderheid hebben. Wanneer men Boeddhisme hoort denkt men direct aan de grote Boeddhabeelden, de meisjes met de stip tussen de 2 ogen, de prachtige tempels, rijst,ikebana,… Maar er is meer, er is zoveel te ontdekken, en net wanneer je denkt dat je alles weet van het Boeddhisme leer je weer iets nieuws. Toch kan men het Boeddhisme linken aan de christendom, want veel regels uit de 10 geboden komen terug in het 8-voudige pad van de Boeddhisten. Maar wat je zeker moet onthouden is dat Boeddhisme geen godsdienst is maar een levensstijl. Woorden en Symbolen

Symbool: Dharma Chacka, 8 spaken = 8-voudige pad, wiel =cyclus van de tijd
Symbool voor volmaakte schepping

De drie juwelen van het boeddhisme zijn:

- Nirvana: persoonlijke bevrijding - Meditatie: de weg naar verlichting - Chanting of recitatie

Dharma: leer van het voorwaardelijk bestaan
Karma: ons heden wordt bepaald door ons verleden
Lama: leraar: -kwaliteiten -moeder
Dana: geven

Siddhartha Gautama in het boeddhisme

levensbeschrijving Hij stamde uit het adellijk geslacht van de Sakya\'s en noemde zichzelf later veelal Sakyamuni (Sjakjamoeni): de wijze uit het geslacht Sakya. Omdat Boeddha zelf geen geschriften heeft nagelaten, moet men voor zijn biografie een beroep doen op de Sanskriet-teksten van het Mahayana (vooral de Lalitavistara uit de 2de eeuw n.C.) en in mindere mate op de Pali-teksten van het Hinayana (zie boeddhisme). De historische feiten zijn echter zeer door legenden overwoekerd. Het leven van Gautama is het type van het boeddhaleven; bij iedere boeddha verloopt het volgens boeddhistische opvattingen vrijwel gelijk. Gautama\'s vader, Sjuddhodhana, was vorst van Kapilavastu in Magadha (Noordoost-Indië), zijn moeder, Maya, stierf volgens de overlevering zeven dagen na Siddhartha\'s geboorte. Hij kwam ter wereld in het woud Lumbini. Bij zijn geboorte droeg hij de 32 gunstige kentekenen (mahavyanjana) van een groot man. Op hetzelfde ogenblik werd ook zijn latere vrouw geboren. Van zijn jeugd is weinig bekend; slechts verdichtselen zijn overgeleverd. Zo zou hij op school zelfs zijn leermeesters in wijsheid overtroffen hebben. Hij huwde met Yasjodhara en had een zoon, die Rahula werd genoemd. Hij leidde tot zijn 29ste jaar een gelukkig leven aan het hof. Titel Boeddha
Een boeddha is een goddelijke persoon, die de staat van verlichting bereikt heeft. Hij heeft het aardse leven verlaten en is binnengetreden in het Nirvana. Oorspronkelijk was deze uiterste staat van onthechting slechts voorbehouden aan de historische boeddha, Siddharta Gautama \'Sakyamuni\' (=wijze van de Sakya\'s). Gedurende de ontwikkeling van het boeddhisme van een filosofisch systeem naar volksreligie zijn er meerdere boeddha\'s bijgekomen. Hierbij wordt de Boeddha Sakyamuni beschouwd als de boeddha van het huidige tijdperk en de Boeddha Maitreya de toekomstige boeddha. Ook in het verleden zouden er vele boeddha\'s bestaan hebben. Kenmerken boeddha-beeld

De uitgerekte oorlellen: Dit beeld heeft de kenmerkende lange oorlellen, met daarin de prinselijke juwelen, en een knot op het hoofd, die een symbool is van wijsheid en verlichting.

De houding van de benen: De Boeddha is gezeten in meditatieve houding op een dubbele lotustroon. Achter hem staat een nimbus, die de vorm heeft van een blad van de Bodhi-boom en waarop die boom zelf is weergegeven. Om het voetstuk, waarop de lotustroon rust, is een groep demonen vergaard, afgezanten van Mãra, de Boze, die tevergeefs proberen de meditatie van de Boeddha te verstoren. De lotusbloem staat voor zuiverheid, verlichting, barmhartigheid en mededogen
De houding van de handen: Gezeten in de houding met de hand aan de grond. In deze houding bereikte Siddharta Gauthama de opperste verlichting en werd hij de boeddha. De stip tussen de 2 ogen: Deze stip stelt de eerste kiem van het kosmische leven.Laten we eens zien of we dit met een figuur kunnen verduidelijken. Neem een grote cirkel die het grenzeloze Al voorstelt en die natuurlijk slechts een beeld van de ruimte is; zet dan een stip in het midden ervan. Deze stip stelt de eerste kiem van het kosmische leven voor. Dit punt heeft ook de betekenis van een kosmisch zaad. Het is niet zo dat slechts één punt in de kosmos plotseling actief wordt, maar een ontelbaar aantal van die punten, van zulke zaden. Hun aantal is werkelijk onbeperkt; en elk van die punten vertegenwoordigt een individualiteit uit het vorige mahâmanvantara. Maar deze punten, zoals ze in het diagram worden voorgesteld, zijn symbolen; en dat ene punt vertegenwoordigt schematisch alle punten. In feite is dit punt in de schijnbare oneindigheid van een hiërarchie, van een heelal, het begin van die hiërarchie en vertegenwoordigt het de god van die hiërarchie. Deze god is zelf een samenbundeling van talrijke andere goden, zoals het lichaam van de mens een aggregaat, een synthese van veelsoortige mindere of lagere levens is. De liggende boeddha-beelden: De positie van het beeld, liggend, wil zeggen dat hij zijn uiteindelijke doel, het “nirvana” heeft bereikt. Bodhisattva
Iemand die de grote belofte heeft gedaan om alle wezens van leed te redden en ze naar verlichting te leiden.

Bodhisattva-belofte Belofte die men kan doen om zich altijd zo goed mogelijk - met veel kracht en volharding - in te spannen voor alle wezens, totdat deze de bevrijding en de verlichting gerealiseerd hebben. De belofte wordt in de tegenwoordigheid van een bodhisattva gedaan en versterkt de dagelijkse motivatie. Boeddhisme = godsdienst? Boeddhisme is geen godsdienst maar een pad van studie en beoefening. Boeddhistische oefeningen, zoals meditatie zijn bedoeld om te veranderen, om kwaliteiten zoals gewaarzijn, vriendelijkheid en wijsheid te ontwikkelen. De meer dan twee en een half duizend jaar beoefening van het boeddhisme heeft een oneindige schat aan ervaring en methoden opgeleverd voor allen die het pad van spirituele ontwikkeling willen volgen. Het uiteindelijke doel is de bereiking van Verlichting of boeddhaschap. Boeddhisme hanteert het uitgangspunt dat het leven een proces is van constante verandering. De methodes die gebruikt worden haken in op dit uitgangspunt met als doel het proces van verandering zo te sturen dat het ons ten goede komt. De alles bepalende factor in het veranderingsproces is de geest (het denken) en het boeddhisme heeft vele methodes ontwikkeld voor het werken aan de geest. Een van de belangrijkste is de beoefening van meditatie. Meditatie helpt ons een meer positieve geestestoestand te ontwikkelen welke zich kenmerkt door rust, concentratie, gewaarzijn en vriendelijkheid. Door middel van meditatie krijgen we een beter beeld van onszelf, anderen en van het leven in het algemeen. Boeddhisten trekken er niet op uit om anderen te overtuigen van hun gelijk. Wat zij wel doen is hun leer en methodes toegankelijk maken voor geïnteresseerden en een ieder is vrij om zoveel of weinig op te pakken van het boeddhisme als hij zelf wil.

Opsplitsingen in verschillende stromingen

1) Theravada 2) Mahayana
Nadruk op zelfdiscipline en individuele inspanning. Ideaal van de Boddhisattva (toekomstige Boeddha) is toegankelijk voor iedereen. Boddhisattva biedt hulp aan anderen om hun leiden te verhelpen
Nadruk op inzicht en wijsheid Nadruk op mededogen
Behoudend; houden vast aan het oorspronkelijke boeddhisme en de Pali Canon Open voor nieuwe toevoegingen
Gericht op kloosterorde en autoriteit van monnikken Toegankelijker voor leken
Boeddha als wijze Boeddha als verlosser. Er ontstaat een pantheon en cultus van hemelse Buddha\'s en Bodhisattva\'s die gevoelig zijn voor de gebeden van gelovigen
Er is geen bovennatuurlijke hulp Bovennatuurlijke hulp is mogelijk
Een minimum aan metafysica Er is een gedetailleerde metafysica
Een minimum aan rituelen Nadruk op rituelen
Als geheel een vrij eenvormige traditie Kent een grote variëteit aan tradities. Bekende tradities zijn het Japanse Zen Boeddhisme en het Tibetaanse Boeddhisme

3) Vajrayana Boeddhisme
Voordat Padmasambhava het Boeddhisme bracht naar Tibet kende men daar het Sjamanistische Bön religie. Het Bön religie is nooit helemaal weg geweest, maar heeft zich vermengd met het Boeddhisme. Dit heeft geleidt tot een nieuwe stroming: het Vajrayana Boeddhisme of Lamaisme. De Bodhisattva in het Lamaisme is een volleerde meester die incarneert met als doel anderen te helpen. Hij/zij wordt bewust gezocht op jonge leeftijd, en opgeleid om zijn oude positie uit zijn vorige incarnatie weer in te nemen. Een dergelijke Bodhisattva noemt men een Siddha. Men kent 4 belangrijke reïncarnatielijnen, met aan het hoofd 5 Siddha\'s. Nyingma-lijn: De oudste traditie die teruggaat tot aan Padmasambhava. Het heeft een open structuur waarin de meester geintergreerd zijn in de lekensamenleving. De belangrijkste leer is Dzogchen of Ati-yoga. De laatste hoofd van de Nyingmalijn was Dudjom Rinpoche, die in 1987 in Frankrijk stierf. Zijn incarnatie is nooit gevonden. Sakya lijn: Ooit de belangrijkste orde, vernoemt naar een klooster in Zuid Tibet. De huidige 41e incarnatie is Sakya Trizin en leeft in ballingschap in India.Kagyü lijn: Beter bekend als de roodmuts orde. Een oude traditie met als belangrijkste Siddha\'s Marpa (1012-1096) en Milarepa (1052-1135). Binnen deze orde mogen de kloosterlingen getrouwd zijn. De invloed van Het oude Bön religie is zeer sterk. Aan het hoofd van deze traditielijn staat nu de huidige 17e Karmapa Urgyen Thinley en woont in Tsurphu in Zuid Oost Tibet. Gelug/Gaden lijn: Beter bekend als de geelmuts orde. Een oude traditie die teruggaat naar Tsongkhapa (1357-1419). Aan het hoofd staan de Gaden Tripa (ookwel Tri Rinpochee). Gaden Tripa betekent letterlijk: Troonhouder van de Gaden Traditie. Oprichter van de Gelugpa traditie, Je Tsong Khapa is ook stichter van het grote Gaden klooster. Houder van Gaden kan je dus ook opvatten als Houder van Gelugpa. De Gaden Tripa is in principe de opvolger van Je Tsong Khapa en is een gekozen grote geshe binnen de traditie. Na zijn overlijden zal er een nieuwe Tri Rinpochee gekozen worden. Momenteel hebben we de 100ste Tri Rinpochee, Lobsang Nyima Rinpoche. Ook Ling Rinpochee, één van de voornaamste leraren van Z.H. de Dalai Lama was eens de Gaden Tripa. Zowel de Dalai Lama als de Panchen lama vallen binnen deze orde. De Dalai Lama is de geestelijk en wereldlijke leider van Tibet. De 5e Dalai Lama erkende de Panchen Lama lijn omdat de Panchen Lama een belangrijke leraar van de Dalai.

Film: 7 years in Tibet Stukje 1:

Stukje 2: de bouw van de filmzaal werd onderbroken doordat de mensen wormen tegenkwamen. De tibetanen geloven erin dat hun naaste gestorven reïncarneren in wormen en daarom mag er geen schade worden berokkend aan de wormen.

Stukje 3: het woord mandala is een woord uit het Sanskriet, een oud Indiase taal en betekent cirkel met een kern. Het centrum stelt God voor, de oorsprong, het geheime, de essentie van alle natuurverschijnselen. Deze cirkel heeft een speciaal karakter; ze stelt de ruimte voor waarbinnen de mens zelfstandig en zonder inmenging van buitenaf zichzelf als een eenheid kan en mag beleven. Ze beschermt ons en geeft ons een gevoel van veiligheid en afgrenzing en een gevoel van rust. Een mandala vertelt iets dat in symbolen wordt uitgedrukt. De cirkel heeft geen begin en geen einde en is dan ook het symbool voor heelheid en de oneindigheid. In oude culturele en filosofische tradities komen we het gebruik van de cirkel tegen. Ook als symbool voor de zon, de wereld, de totaliteit van de kosmos. Op allerlei rotstekeningen, graven en muren vinden we de cirkel als symbool, maar ook spiralen en labyrinthen. De cirkel heeft door de eeuwen heen een bijzondere plaats ingenomen in de symbooltaal en is het geometrische symbool dat de meeste bekendheid heeft gekregen. Ook in architectuur, kunst en rituelen is en wordt de cirkel veelvuldig toegepast.

Het meest bekend zijn de boeddhistische mandala\'s uit Tibet en India waar de mandala een belangrijk hulpmiddel is om zich te concentreren bij het mediteren, maar wordt ook gebruikt bij de inwijding van buddhistische monniken. De zandmandala\'s worden al eeuwen lang volgens vaststaande regels gemaakt en is een actieve vorm van meditatie.Als de mandala klaar is wordt hij ritueel teruggegeven aan de aarde door het zand in een stromende rivier te gooien.Het maken van de mandala is een oefening in onthechting, het gaat om de weg die je volgt en niet om het eindresultaat.

Het Christendom bracht ons de roosvensters in de Gotische kathedralen en kerken. In de kathedraal van Chartres in Frankrijk, ligt een prachtig labyrinth op de vloer en boven het altaar bevindt zich een roosvenster. Op 21 juni, met het begin van de zomer, schijnt de zon precies door het roosvenster op het labyrinth. De betekenis van een labyrinth kunnen we zien als de weg die de mens via vele omwegen aflegt om uiteindelijk zijn centrum te bereiken.

En dan zijn er de prachtige Islamitische mandala\'s.Omdat beeltenissen van God bij de Islam verboden zijn, ontstonden er in de Islamitische kunst oneindig veel fantasievolle, gekleurde en geometrische patronen.

In sommige Indianen culturen werd en wordt nog steeds gebruik gemaakt van de cirkel vanuit haar helende kwaliteiten; uit deze cultuur stamt het medicijnwiel.

De Kelten waren een kunstzinnig volk dat prachtige gebruiksvoorwerpen en sieraden maakte. Ze zijn vooral bekend om hun vlechtwerk dat tegenwoordig erg populair is in de vorm van tatoeages.

De Zwitserse dieptepsycholoog, professor Jung introduceerde de mandala hier in het westen. Hij geloofde dat de mandala een soort opslagplaats is van de psyche en dat de vormen en kleuren een speciale betekenis hebben voor de maker van de mandala.Toen Jung zelf in een ernstige crisis belandde, ontdekte hij de helende kracht van de cirkelvormige tekeningen aan den lijve.

We kunnen zeggen dat de mandala een spiegel van ons menselijke zijn is. De mandala omvat zowel de psyche, zowel ons bewustzijn als ook ons persoonlijke onderbewuste en beelden uit het collectieve onbewuste(archetypen). Alles wat we tekenen is informatie over ons zelf.

Het stuk maken van de mandala’s betekend voor de tibetanen dat hun gemeenschap wordt onderbroken. Hun manier van mediteren wordt verstoord.

Vier aspecten van het boeddhisme

1) het gemeenschapsaspect

De belangrijkste plaats van samenkomst is het klooster. Stoepa’s zijn monumenten die heel belangrijk zijn in de boeddhistische godsdienst. Ook al verschillen deze \"monumenten\" van elkaar in afmeting en uitvoering, het principe is steeds hetzelfde. De bouwwerken hebben vaak de vorm van een halve bal, die rust op een vierkant terras. Van oorsprong zijn het grafheuvels. Wanneer een dergelijke heuvel het stoffelijk overschot bevatte van een als heilige vereerde geestelijke leider, werd daarop een fallus opgericht, als symbool van de eenwording van de gestorven heilige met de oppergeest. Deze heuvels werden later dan ook vaak bedevaartplatsen. De stoepa’s, die aan de in- en uitgang van een dorp liggen, zijn ook van een poort voorzien, waarvan de binnenzijde soms met fraaie fresco’s is versierd.

De sangha is belangrijk binnen het boeddhisme

De sangha is in strikte zin de naam voor de kloostergemeenschap van nonnen en monniken. Meer in het algemeen wordt die term gebruikt om een gemeenschap van boeddhisten aan te duiden.

De monnik geeft zijn bezit op maar hij mag een aantal aardse goederen bezitten. Dit zijn hun saffraangele gewaden, een naald, een scheermes, een doek om water te filteren en een bedelnap.

Ze hebben geen eeuwige gelofte, maar de monniken volgen een strenge leefwijze, zo zijn ze ook celibatair (ongehuwd).

De gewone Boeddhist heeft een belangrijke opdracht te vervullen wat betreft de monniken en nonnen, nl. eten geven aan de bedelende monniken.

De dagindeling:

2) het rituele aspect Het leven, de leer en de verlichting van de boeddha
Centraal op zo’n dag gebeurt: Enkele voorbeelden zijn: Feesten - in het Tibetaans boeddhisme hanteert men een maankalender. Het zesde maand is heilig. Op volle maan viert men de geboorte van prins Siddharta, de verlichting en de dood van Boeddha. - in het Zen boeddhisme hanteert men een zonnekalender. De belangrijkste feesten zijn eveneens de geboorte, de verlichting en de dood van Boeddha. - in het Theravada boeddhisme viert men het feest van de tand. Elk jaar in augustus wordt een optocht gehouden met meer dan 100 olifanten. De grootste draagt een klein tempeltje waarin de tand van Boeddha wordt bewaard. - Rituelen en religieuze feesten

• Religieuze feesten * 26 februari: Maa Kha Boechja Dag
Dit is één van de heiligste boeddhistische feestdagen. Dit feest herdenkt de dag waarop 1250 volgelingen van Boeddha spontaan samen kwamen om zijn leer te aanhoren. * 26 mei: Visakha Buchja Dag
Dit is één van de belangrijkste boeddhistische feestdagen. Op deze dag hebben de verschillende Boeddha de Verlichting bereikt en zijn zij het Nirvana binnen getreden. * 24 juli: Asa Kha Boechja Dag
Op deze dag gaf Boeddha na zijn Verlichting zijn eerste preek aan zijn vijf eerste volgelingen. * 25 juli: Khao Phansa Dag
Dit is de eerste dag van een drie maand durende periode van meditatie waarbij de monniken de Boeddhistische leer studeren en waarbij de rechtsdoctors hun belofte vernieuwen om de principes van het boeddhisme te volgen. De verschillende strekkingen binnen het boeddhisme

*O-BON: Het O-bon-feest wordt in juli gevierd en duurt drie dagen. Japanse boeddhisten gedenken er hun voorouders mee. Op de eerste dag verwelkomt men de geesten van de voorouders; op de tweede dag is er groot feest met muziek, dans en lekker eten. De derde dag staat in het teken van het afscheid van de voorouders en offers aan de Boeddha.

• tibetaans nieuwjaar:

3) het intellectuele aspect de 4 edele waarheden: - Het leven is moeilijk -Dat komt omdat we verlangen naar zaken die ons onmogelijke bevrediging kunnen geven en koste wat kost aan van alles willen vasthouden - Iedereen kan van moeilijkheden bevrijd worden - Iedereen kan van moeilijkheden bevrijd worden door een meedogend leven te leiden dat kenmerkt wordt door deugd, wijsheid en meditatie.

Het 8-voudige pad: Het 8-voudige pad sluit aan op de 4 edele waarheden. -Het ontwikkelen van wijsheid door: juist zien en juist denken -Het ontwikkelen van een ethische levensstijl, van deugd door: juist spreken, juist handelen, juist levensonderhoud. -Meditatie: juiste inspanning, juiste opmerkzaamheid, juiste concentratie

4) het ethische aspect Elke boeddhist moet zich houden aan 5 voorschriften: nl.: 1. Je mag geen enkel leven wezen kwetsen of doden. Daarom zijn sommige boeddhisten vegetarisch. 2. Je mag niet stelen of iets wat niet van jou wordt gegeven nemen. 3. Beheers je seksuele verlangens. 4. Je mag niet liegen. 5. Gebruik geen alcohol of drugs.

Voor een monnik komen er een aantal bij! In het THERAVADA-BOEDDHISME zijn het er 10 voor de monniken en 10 voor de nonnen.

Standpunt t.o.v. klonen: Het Boeddhisme heeft t.o.v. klonen hetzelfde standpunt als de Westerse Kerk, positief dus, vooral om mensenlevens te kunnen redden en de reïncarnatie te kunnen verwezenlijken.

Standpunt t.o.v. euthanasie: Men is geen voorstander van euthanasie. In het boeddhisme wordt er van uitgegaan dat het bewustzijn zich niet beperkt tot het fysieke leven maar voortgaat na het overlijden. Iemand die meent van een ondraaglijk lijden te worden verlost door euthanasie te plegen blijft in geestelijke zin nog steeds lijden. Het inzicht in wat dit lijden veroorzaakt wordt hiermee genegeerd, waardoor het lijden op geestelijk niveau gewoon doorgaat. Bij het geestelijke bewustzijn is dit veel moeilijker. Daarom is het raadzaam iemand zo lang mogelijk buiten coma houden en zo lang mogelijk wakker te houden. Zware medicatie die verdovend werkt dient men zo veel mogelijk te beperken.

Standpunt t.o.v. abortus: Bij abortus stellen ze 2 vragen: 1.Wanneer verkrijgt het embryo eigenschappen die de abortus de term ‘doden’ geeft? 2. Is beëindiging van een zwangerschap, voor of na dit punt, gerechtvaardigd?

Vroeger geloofde vooral het Hindoeïsme in reïncarnatie. Dat betekent dat eigenlijk wedergeboorte. Dus als iemand gestorven is dat wordt hij opnieuw geboren. Als je abortus pleegde dan onderbrak je als het ware die wedergeboorte. Het Boeddhisme geloofde ook in reïncarnatie. Maar volgens hen verkrijgt het embryo pas eigenschappen op de derde of vierde maand van de zwangerschap. Dat was dus voor hen een erg belangrijk punt.

Boeddhisten vinden dat abortus nooit mag. Het brengt altijd veel ellende met zich mee, ze zijn er tegen. Ook al is het in Westerse landen toegestaan. Zij vinden het een misdaad. Dus het maakt eigenlijk weinig uit of je dat voor of na dit punt doet het is altijd verkeerd.

Dalai Lama Zijn werkelijke naam is Tenzin Gyatso en zijn godsdienstige naam is Lhamo Thondup. Hij was belangrijk in de strekking van het ZEN-BOEDDHISME. Hij is de geestelijke en wereldlijke leider van Tibet, de huidige Daila Lama heeft de Nobelprijs gewonnen voor zijn geweldloze oplossingen gebaseerd op tollerantie en wezenlijk respect om zo historische voorwerpen te beschermen voor het volk. De Dalai Lama kiest zelf een kind dat hem later moet opvolgen.

Het ZEN-BOEDDHISME Voor sommige mensen overstijgt de zen alle religies en is het dus niet \"boeddhistisch\". Bovendien onderricht men dat de zen enkel en alleen zazen is, enkel zitten: jezelf leren kennen en je kleine ego laten vallen, een manier vinden om beter in harmonie te zijn met je diepe natuur. Van daaruit is het niet nodig om je vast te klampen aan een doctrine, laat staan aan een religieus ritueel.

Belangrijke kenmerken van Zen: - afkeer van alle gefilosofeer; - het leven is het hier en nu; - geen godsdienst, maar een levensweg; - direct op de geest gericht.

Koans, beoefend binnen de Rinzai-stroming, zijn raadsels zonder rationele oplossing. Een van de bekendste koans is: \"Wat is het geluid van één klappende hand?\" Een zenleraar geeft een leerling zo\'n koan om erop te mediteren. Op een bepaald moment moet deze terugkomen met een antwoord. Een rationaal antwoord als \"stilte\" wordt niet geaccepteerd. Elk ander antwoord waarmee de leerling het inzicht laat blijken dat de waarheid het rationele begrip te boven gaat, wordt wel goed gerekend. Je kunt je eigenlijk alleen met koans bezighouden onder leiding van een leraar die de koan-training zelf heeft voltooid. Neem bijvoorbeeld de koan: \"Wat was je oorspronkelijke gezicht vóór je ouders geboren waren?\" Veel mensen slaan aan het visualiseren en fantaseren hoe ze zich voelden voor hun geboorte. Zonder een leermeester heb je niet door dat je koans niet op deze manier moet oplossen. Maar zelfs met een leraar valt de koan-training niet mee. Het kan soms maanden of jaren duren voordat een leerling een bepaalde koan bevredigend heeft beantwoord. Er zijn ook gevallen bekend van leken, die een koan binnen 10 seconden hebben opgelost, maar dit zijn grote uitzonderingen. Net als zazen zijn koans doorgaans een kwestie van veel geduld en toewijding.

De essentie van de theeceremonie is een kom thee maken voor een of meerdere gasten. Door de aandacht, zorg, sfeer en rituele vorm wordt dit tot een ontmoeting in de ware ‘zin van het woord’, nogal paradoxaal omdat het juist niet de woorden zijn maar het doen dat telt. Een intieme ontmoeting omdat wij elkaar ontmoeten zonder woorden, maar in het doen en zijn. Cha-no-yu of Chado (letterlijk de weg van thee) werd in Japan geïntroduceerd uit China en geperfectioneerd door Meester Sen-no-Rikyu. Hij baseerde de ceremonie op de geest van zen in de 16e eeuw. Een complete chaji beslaat zo’n vier uur en hierbij wordt de thee (dikke thee: alle gasten drinken uit dezelfde kom en het slot: dunne thee, speciaal voor iedere gast een nieuwe kom) afgewisseld met kleine, verfijnde gerechten.

Ikebana wordt (net als bijv. de theeceremonie) gezien als een typisch Japanse kunstvorm en is een kunst om met een paar bloemen of takken een speciaal arrangement te maken, passend bij het seizoen of om een bepaald gevoel tot uitdrukking te brengen. Het woord ikebana is afgeleid van het werkwoord ikeru, dat schikken (van bloemen) betekent (er zit weliswaar het teken van \'leven\' in en heeft dus een oorspronkelijke betekenis van leven) en bana, dat een andere uitspraak van hana is, hetgeen bloem of bloemen betekent. Ikebana is afkomstig van het offeren van bloemen aan Boeddha in de tempels en is gelijk met het Boeddhisme naar Japan gekomen. Keizer Saga (keizer van 809-823) verbond bepaalde regels aan de bloemschikkunst, die toen overigens alleen aan het hof beoefend werd, maar nog geen ikebana heette. Tijdens de Muromachiperiode (1338-1573) maakten, mede door toedoen van de Ashikaga shôguns, kunst en cultuur, zoals theeceremonie en ikebana, een grote bloei door. Sen-no-Rikyu, de grote theemeester (zie ook theeceremonie) verfijnde ikebana in de tweede helft van de 16de eeuw. De combinatie van theeceremonie en ikebana is niet zo verwonderlijk want het plaatsen van een bloemstuk in de tokonoma, een alcoof of nis, tijdens de theeceremonie werd populair en men noemde dit \'tatebana\', staande bloemen. Andere technieken, als nageire (gooien) en rikka (staande stijl) ontstonden en werden eveneens populair. Er kwamen bepaalde regels, waardoor het, evenals de theeceremonie, wat formeler werd en men ging het ikebana noemen. Inmiddels zijn er veel verschillende ikebana stijlen, zoals de ten-chi-jin, dat hemel-aarde-mens betekent, waarbij in het bloemstuk op 3 hoogtes wordt gewerkt, en de al eerder genoemde nageire en rikka.

Reïncarnatie In het 21 miljoen inwoners tellende Nepal is het Boeddhisme sterk met het dagelijks leven verweven. Monniken - ook wel lama’s genoemd - spelen hierbij vanzelfsprekend een belangrijke rol. De boeddhisten kennen aan het sterven en de directe periode daarna een belangrijke betekenis toe voor de toekomstige wedergeboorte (= reïncarnatie). De nabestaanden hebben er letterlijk alles voor over om het hele gebeuren zo goed mogelijk te laten verlopen. Wanneer er binnen enkele jaren in één familie twee of drie mensen sterven, betekent dit niet alleen het verlies van dierbare familieleden, maar óók nog het verlies van alle aardse goederen!

Tijdens en direct na het sterven leest men voor uit het Tibetaanse Dodenboek. Op de derde dag na de dood wordt de meest bekende lama uit de streek gewaarschuwd. Deze beslist wat er met het stoffelijk overschot moet gebeuren. De hoogst in aanzien staande manier is hierbij de lijkverbranding. Deze manier is ook het kostbaarst, vooral in Nepal, waar maar weinig brandhout voorradig is. Als brandhout is namelijk alleen hout toegestaan. Men bouwt een oven van stenen en klei op een plaats buiten het dorp. Het lijk wordt dan pas op de zevende dag na het overlijden - het is koud hoog in de bergen! - in een doek gehuld, die met geurig water wordt besprenkeld. Lama’s en familieleden brengen het lijk dan naar de oven, waar het in een hurkende houding op de brandstapel wordt geplaatst. Hierna wordt het vuur aangestoken. Daarna gaat iedereen huiswaarts en pas na 8 of 10 dagen wordt de oven afgebroken. De niet verkoolde beenderen worden bijeen gezocht en verpulverd. Deze asresten kunnen dan worden bijgezet in een zogenaamde stoepa.

Boeddhisme populair in het westen

Na de Tweede Wereldoorlog is het Boeddhisme ook in het Westen bekend en populair geworden. Yoga is een ander in het Westen bekend geworden Boeddhistisch fenomeen dat dateert uit de vijfde eeuw n.C. Het is een methode om door ascese en geestelijke concentratie een hogere bewustzijns-toestand te bereiken.

Boeddhist worden in de volle betekenis van het woord betekent je verbinden met \'De Drie Juwelen\'.

Deze zijn:  de Boeddha, het ideaal van Verlichting  de Dharma, de leer en methodes van het boeddhisme  de Sangha, de gemeenschap van mensen die elkaar op vriendschappelijke basis aanmoedigen en ondersteunen in het beoefenen van de Dharma.

Lid worden van de Westerse Boeddhisten Orde betekent \'De Drie Juwelen\' volledig te omarmen en een integraal onderdeel te laten zijn van het leven van alle dag.

De Westerse Boeddhisten Orde staat voor iedereen open ongeacht geslacht, leeftijd, ras of afkomst.

In België proberen ze bekendheid te maken voor het boeddhisme d.m.v. infodagen en door het uitnodigen van gastsprekers.

Karma Sonam Gyamtso Ling is het Tibetaans instituut in Schoten. Slogan: Boeddhistische meditatietechnieken kunnen beschouwd worden als een vorm van zelfhulp of therapie. Naar aanleiding van het 20-jarig bestaan van het Tibetaans Instituut vzw, werd op 6 september 1998 de nieuwe tempel ingehuldigd. Reeds vele jaren is het Tibetaans Instituut van Schoten werkzaam in België en staat het borg voor kwaliteit en authenticiteit voor wat juiste informatie over het boeddhisme betreft. Het instituut is een plaats waar mensen kunnen samenkomen om de dharma te leren kennen en te beoefenen.Talrijk zijn zij die gebruik maken van de wekelijkse voordrachten op donderdagavond en de weekendcursussen. De voordrachten en cursussen worden geleid door een Tibetaanse Lama.

• elke donderdagavond om 20u meditatie van Tchenrezig. • zowat om de veertien dagen wordt op donderdagavond een lezing gegeven door één van onze Lama\'s over een aspect van het boeddhisme. • om de twee maanden een volledig dagprogramma in het weekeinde, zodat de Lama\'s een bepaald onderwerp kunnen uitdiepen. • speciale activiteiten, zoals een causerie twee maal per jaar.

Voordrachten? Het programma in het instituut biedt de beginners én de gevorderden de gelegenheid heel wat te leren: zowel de theorie als de praktijk van het boeddhisme komen uitvoerig aan bod. Rondleiding en kennismaking met het instituut.