Watersnoodramp 1953

Inleiding

Ik hou mijn werkstuk over de watersnoodramp, omdat de watersnoodramp een hele grote impact op de Nederlandse bevolking heeft gehad. Ik had eerst een ander onderwerp, maar dat leek veel te ingewikkeld, dus ging ik opzoek naar een ander onderwerp. Uiteindelijk kwam ik uit bij ‘de watersnoodramp en de gevolgen daarvan’. Als je over de hele ramp gaat vertellen, is dat erg veel. Dus heb ik dingen overgeslagen, zoals de hulporganisaties, het menselijk en het dierlijk leed. Ik vertel wel hoeveel mensen er zijn gestorven, maar ik ga er niet verder op in. Ik ga het hebben over de oorzaak, de situatie voor de ramp, waar het precies gebeurd is en de maatregelen om voortaan zo’n ramp te voorkomen. Bij dit werkstuk heb ik een onderzoeksvraag bedacht: Ø Wat heeft de ramp maatschappelijk en politiek gezien te weeg gebracht? Ø Dit zijn de deelvragen: hoe was de situatie voor de ramp? Ø Wat waren de oorzaken van de ramp? Ø Wat zijn dijken en delta’s? Er zijn nog meer deelvragen maar die kom je vanzelf in de hoofdstukken tegen.

Hoofdstuk 1: situatie voor de ramp

De huizen in Zeeland staan op zeeklei. Zeeland ligt ongeveer op zeeniveau. Dus als de dijken doorbreken loopt heel Zeeland onder.

s\' Middags op 30 januari waarschuwde het K.N.M.I ( Koninklijke Nederlandse Meteorologische Instituut ) voor westerstorm. Maar het stormde zo vaak, dus er was geen reden voor paniek. Dat het diezelfde avond ook springvloed zou worden, deed daar weinig aan af. Na de buitengewoon zware stormen van 1906 waren de dijken in zuidwest-Nederland verhoogd en verzwaard. De meeste mensen wisten niet dat er iets ergs, kon gebeuren en gingen die avond rustig naar bed. Slechts enkele deskundigen waren op de hoogte van een dreigende noodsituatie. De storm werd steeds maar sterker, om op zondag de 31ste te veranderen in een ware oorkaan die op de volle lengte van de Noordzee beukte. Omstreeks drie uur \'s ochtends braken de eerste dijken door. Tegen halfvijf \'s morgens drongen de eerste berichten over de ramp tot de buitenwereld door. Ze kwamen uit streken rondom Dordrecht, Rotterdam, West Brabant, Zeeuws Vlaanderen en Walcheren. Van de zeer zwaar getroffen gebieden was zondag weinig bekend. Alle verbindingen zoals telefoonlijnen waren verbroken en ook
de elektriciteit was verbroken. In het hele land heerste een dreigende spanning. Pas in de loop van maandag en dinsdag, toen men verkenningsvluchten boven het gebied maakten, werd duidelijk hoe groot de ramp was. Omdat de dijken het water niet tegen konden houden zijn er 1835 mensen gestorven door de ramp. Misschien had het aantal slachtoffers toch minder kunnen zijn, omdat er al een aantal overstromingen plaats hadden gevonden, denk maar aan de overstroming in 1906 en 1911. Maar die overstromingen zijn qua windkracht niet te vergelijken met elkaar. De orkaan van 1953 raasde met een enorme snelheid over zee.

Hoofdstuk 2: oorzaken van de ramp

2.1 De oorzaken

Dit hoofdstuk gaat over de oorzaken van de ramp. Er zijn meerdere oorzaken geweest die de ramp tot stand hebben gebracht. Ø Springvloed Ø Te lage dijken

2.2 Springvloed

Wat is een springvloed? Een springvloed is eigenlijk een sterke verhoging van het water in de zee door de wind. De hoogte van de golven hangt af van windrichting en windkracht over de hele Noordzee. Een trechtervormige kustlijn kan het getij nog verder verhogen. Het getij wordt bepaald door maan en zon. De maan, die het dichtst bij de aarde staat, oefent de grootste aantrekkingskracht uit op het water. Als zon en maan met de aarde op één lijn staan (bij nieuwe en volle maan) is de aantrekkingskracht het meest en dat noemt men springtij. Tijdens springtij bereikt het water zijn hoogste stand. Komt er dan een storm overheen dan komt het water nog hoger. Dat gebeurde dus op 31 januari 1953. Gemiddeld eens in de twee jaar hebben we een lage stormvloed, die de dijken gemakkelijk aankunnen. Gevaarlijker, maar ook zeldzamer zijn middelbare (eens in de tien tot honderd jaar) en hoge stormvloeden (eens in de honderd tot duizend jaar). De watersnood van 1 februari 1953 hoorde als enige van deze eeuw tot hoge stormvloeden. Uitsluitend sterke noordwesterstormen, die lang duren, hebben duidelijk invloed op de waterstanden. Richting, sterkte en tijd van de storm worden bepaald door de richting, de snelheid waarmee die langs raast en de sterkte van de drukdalingen. Het meest gevaarlijke is als er een traag passerende depressie, waarin de luchtdruk snel daalt en die in zuidoostelijke richting over het noorden van de Noordzee trekt. Het KNMI kan tegenwoordig de ‘sterkte’ en de koers van de depressie van tevoren heel precies bepalen of er een stormvloed aankomt.

2.3 Dijken

Ook een oorzaak voor de ramp zijn de dijkdoorbraken. Eigenlijk had dat nooit mogen gebeuren, maar het gebeurde wel. De dijken waren niet goed onderhouden en ook niet stevig genoeg. Als je een dijk moet bouwen, is dat een verantwoordelijk werk, want als er een dijkdoorbraak is, ligt een deel van Nederland onder water. Nederland ligt namelijk voor een groot deel onder de zeespiegel.

De dijken braken door, omdat het binnenste van de dijk hol was. Dat komt door de golven die steeds een stukje van de dijk ‘wegvreten’. Het water dringt in de grond en na een tijdje is de dijk hol. Dan stort de dijk in elkaar en heb je een dijkdoorbraak. De materialen waar de dijken van gemaakt waren, waren niet sterk genoeg om de dijk in stand te houden. Een dijk kan opgebouwd zijn uit graniet, kalksteen, zetsteen, basalt of cement. In Nederland komt het cement het meest voor.

Hoofdstuk 3: Wat men er aan gedaan heeft om voortaan zo’n ramp te voorkomen

3.1 De maatregels die genomen zijn na de ramp: Ø Deltaplan Ø Rampenplan Ø Versteviging van dijken Ø Het sluiten van een aantal zeearmen door dammen te bouwen

3.2 Deltaplan

Er was al een plan om delta’s aan te leggen, maar de deltawerken kwamen pas, nadat er een hele hoop mensen waren overleden. De regering vond het te duur, het is ook wel duur, namelijk 1.45 miljard gulden (0.66 miljard euro). Na de ramp werden de plannen heel snel doorgevoerd. Er kwamen deltawerken. De mensen waren blij dat de werken er kwamen, maar waren toch boos dat er niet eerder deltawerken kwamen. Je hebt verschillende deltawerken, een daarvan is het BMK-ontwerp.

Dat zijn twee holle halfronde deuren die door middel van stalen armen zijn verbonden met het vaste land. Om iets stevigs te bouwen heb je een goede en stevige ondergrond nodig. De ondergrond mag niet wegspoelen door de stroming van het water. Eerst verdichtte men de zandbodem met enorme trilnaalden zeg maar bibberpennen. Hiervoor werd de Mytilus gebouwd die de 4 trilnaalden tegelijk in de grond kon duwen tot maximaal 18 meter diep in het zand. Daarna werden dikke matten gelegd op de plaats van elke peiler ter grootte van 2 voetbalvelden. De matten waren daar speciaal voor ontworpen. Op deze dikke ondermat werd een dunnere mat op gelegd waar uiteindelijk de peiler opgeplaatst werd. Elke peiler is een betonnen gebouw waarvan de hoogte tussen de 30 en 40 meter ligt. De peilers staan op 45 meter van elkaar en werden op de centimeter nauwkeurig geplaatst. Daarom werd er in een langere periode met rustige zee gewerkt. Na plaatsing werd de holle buik van de peiler gevuld met zand om hem zo zwaar mogelijk te maken. Dit is nodig om stevig te blijven staan bij wilde zeestormen.

3.3 Rampenplan

Na de ramp kwam de hulpverlening langzaam op gang. Toen alles achter de rug was, werd er een rampenplan gemaakt. Als er een ramp is en er moeten ziekenauto’s en brandweermensen naar toe, dan moet dat snel gebeuren. Er moet een iemand de leiding hebben en zeggen waar iedereen heen moet. Dus dat niet de ene helft dit gaat doen en de andere helft dat.

3.4 De versteviging van dijken

De dijken werden na de ramp opgehoogd en gecontroleerd. Voor de ramp was het onderhoud aan de dijken erg slecht. De dijken werden ook verstevigd zodat ze niet na een paar keer instorten.

3.5 Het sluiten van een aantal zeearmen door dammen te bouwen

Er werden dammen gebouwd door de stroming tegen te gaan, zodat het water achter de dammen rustig blijft als er een storm op zee is.

De Conclusie

Wat waren de oorzaken van de ramp?

De oorzaken van de ramp zijn: Ø Te lage dijken Ø Springvloed
De lage dijken zijn al een hele tijd verhoogd er verstevigd en worden nu goed gecontroleerd, zodat zo’n ramp niet meer in het vervolg plaats kan vinden. Aan springvloed kun je niet zoveel doen, er is een keer in de tienduizend jaar zo erg getij, maar de mensen hebben goede apparatuur en zien het aankomen als er een erge storm aankomt.

Wat heeft men er aan gedaan om zo’n ramp in het vervolg te voorkomen?

Mensen hebben een rampenplan gemaakt en je kunt de conclusie trekken dat het rampenplan soms niet zo goed werkt, kijk maar naar de Bijlmerramp, de hulpverlening kwam langzaam op gang. De deltawerken hebben een heleboel geld gekost, maar voorkomen wel dijkdoorbraken.

Wat heeft de ramp op maatschappelijk en politiek gebied te weeg gebracht?

Op maatschappelijk gebied zijn de dijken verhoogd en verstevigd. De huizen zijn allemaal weer opgebouwd. De mensen waren erg geschokt dat er zoveel doden vielen. 1835 mensenlevens kostten de ramp namelijk. In Zeeland zijn deltawerken aangelegd voor de veiligheid van de mensen. Op politiek gebied zijn er rampenplannen gekomen en dijkverhogingen langs de hele kustlijn.

Literatuurlijst

Selma Leydesdorff, Het water en de herinnering, ( Amsterdam, 1993) Anne Boermans+Herman Hoeneveld, Tussen water en land, (Amsterdam, 1984) Kees Anema, Het rampjaar 1953, (Amsterdam, 1979) Hilde de Haan+Ids Haagsma, Deltawerken, (Delft, 1984) J. Beenakker, Strijd tegen het water, ( Zutphen, 1992) En ik heb gebruik gemaakt van het internet.

Mening

Ik vond het heel leuk om te doen. Alleen vond ik een onderwerp zoeken moeilijk, toen ik eenmaal de watersnoodramp als onderwerp had, ben ik gelijk naar de bieb gegaan en boeken gezocht. Ook op internet was veel informatie over de ramp. Op internet haalde ik vooral plaatjes. Ik dacht dat ik wel een groter werkstuk kon maken, maar dat viel tegen. Ik had een paar boeken met hele moeilijke woorden die ik steeds moest vertalen in het normale Nederlands. In het werkstuk zou ik met voetnoten werken, maar dat vond ik nog iets te moeilijk, dus doe ik dat het volgende werkstuk. Ik heb alle weekenden aan het werkstuk gezeten, doordeweeks had ik geen tijd in verband met het vele sporten wat ik doe en het huiswerk. We gaan ook nog verhuizen, dus ik had een planning in mijn hoofd zodat ik voor de verhuizing klaar zou zijn en dat is mij gelukt. Ik ben zelfs een week eerder klaar. Het interessantste van het werkstuk vond ik de oorzaken, met name het springtij. Dat sprak me wel aan, omdat ik het zo raar vind dat zoiets bestaat.