Romulus en Remus - De stad Rome en haar ontstaan

Inhoudsopgave

Blz. 1 Voorpagina
Blz. 2 Inhoudsopgave, bronvermelding voorpagina
Blz. 3 Inleiding
Blz. 4 Hoofdstuk 1
Blz. 6 Hoofdstuk 2
Blz. 8 Hoofdstuk 3

Inleiding

We hebben de opdracht gekregen om een werkstuk te maken over een beroemdheid (of beroemdheden) in de geschiedenis. Wij hebben voor Romulus en Remus gekozen. Romulus en Remus werden als baby’tjes te vondeling gelegd en gezoogd door een wolvin. Zij zouden later hun grootvader weer op de troon proberen te krijgen, die een aantal jaren eerder was onttroond door een oom van Romulus en Remus. Hierna zouden ze Rome hebben gesticht. Wij weten natuurlijk dat Romulus en Remus niet werkelijk Rome hebben gesticht. Maar hoe Rome wél is gesticht weten we ook niet. Bovendien had deze mythe in de oudheid vast een functie of een boodschap, hier proberen we ook antwoorden op te vinden. Door dit verslag te maken kunnen we dus de mythe uitpluizen, maar we proberen er ook achter te komen hoe Rome werkelijk gesticht is. Om het onderwerp niet te groot te maken hebben we een hoofdvraag en drie kleine deelvragen erbij bedacht:

Deelvragen:
1. Hoe gaat de mythe van Romulus en Remus?
2. Welke boodschappen zitten in de mythe verweven?
3. Hoe ontstond Rome werkelijk?

Hoofdvraag:
- Waarom werd de mythe van Romulus en Remus gebruikt om de stichting van Rome te verklaren?

Door de antwoorden te vinden op onze deelvragen kunnen we waarschijnlijk daarna de hoofdvraag beantwoorden.

Het lijkt ons een mooi onderwerp! En buiten het feit dat het ons een mooi onderwerp lijkt, hopen we er ook veel van te leren.

Hoofdstuk 1: Romulus en Remus stichten Rome

Hoe het begon
Over het algemeen wordt aangenomen dat Rome is ontstaan uit de groei en het samensmelten van kleine kampen met hutten op de verschillende heuvels van Rome. Toen geschiedschrijvers de Romeinse geschiedenis gingen beschrijven hadden ze het idee dat zo’n grote belangrijke stad wel heel bewust en op een bepaald tijdstip gesticht moest zijn. Hierbij is de mythe over Romulus en Remus ontstaan, al is het heel goed mogelijk dat er ooit een koning heeft bestaan die echt Romulus heette.

De stichting van Rome wordt in de mythe gedateerd op 753 voor Christus. Romulus en Remus zijn de stichters van deze stad en de tweelingzonen van de god Mars en Rhea Silvia.

De mythe

Rhea Silvia was een Vestaalse maagd. Het was voor een gezin een hele eer om een dochter te hebben die een Vestaalse maagd was. Rhea Silvia die de eer had om een Vestaalse maagd te zijn, moest voor altijd maagd blijven. Maar de god Mars vond haar zo aantrekkelijk dat hij haar overmeesterde en bij haar de tweeling Romulus en Remus verwerkte. Hierop werd de “zondige” Rhea Silvia gedood. Toen de koning dit vernam beval hij dat Romulus en Remus in een mandje in de rivier de Tiber gelegd moesten worden. Ze spoelden aan op het droge land waar ze gezoogd werden door een wolvin die er voor zorgde dat ze het overleefden. Uiteindelijk werden ze gevonden door een herder die hen samen met zijn echtgenote Larentia opvoedde. Larentia heeft de kinderen toen Romulus en Remus genoemd.

Toen de herder vertelde wat hun werkelijke afkomst was, gingen ze terug naar Alba Longa om ervoor te zorgen dat hun grootvader Numitor, die door hun oudoom Amulius onttroond was, weer op de troon te krijgen. Zo kwam hun grootvader weer terug op de troon.

Over het laatste deel is er ook nog een tweede versie. Romulus en Remus zouden in deze versie niet zomaar naar Numitor zijn gegaan, maar Remus zou door Amulius zijn opgepakt nadat hij was wezen roven samen met een stel volgelingen. Hierop werd Remus uitgeleverd aan Numitor die hem zou gaan berechten. Toen Remus vertelde aan Numitor dat hij als baby’tje te vondeling was gelegd en dat hij ook nog een tweelingbroer had, begon er bij Numitor een lichtje te branden. Numitor liet Remus vrij. Remus, Romulus en hun volgelingen hebben vervolgens het paleis van Amulius in brand gestoken. Zodoende werd Numitor weer heerser van Alba Longa.

De stichting van Rome
Later besloten Romulus en Remus hun eigen stad te stichten. Ze wilden deze stad stichten op de plaats waar ze gevonden waren. Romulus begon te bouwen aan de stad op de Palatijnse heuven en Remus begon aan de stad te bouwen aan op de Aventijnse heuvel. Maar ja, wie moest er over deze nieuwe stad heersen? Omdat ze een tweeling waren konden ze niet kijken wie er ouder was om zo de heerser van de stad aan te wijzen. Daarom wachtten ze op een teken van de goden. Remus zag bij het opkomen van de zon zes gieren wat volgens hem het teken van de goden moest zijn dat hij de heerser van de stad moest worden. Hierop zag Romulus twaalf gieren en meende dat hij dus verkozen was om heerser van de nieuwe stad te worden. Hierop vervolgde Remus dat hij als eerste de vogels zag en Romulus kwam met het tegenargument dat hij de meeste vogels had gezien. Er ontstond een heftig conflict tussen de twee broers.

De Palatijnse muren
De ruzie tussen Romulus en Remus zette voort. Romulus had eerder al is gezegd dat wanneer er ook maar iemand over zijn Palatijnse muren zou springen, hij diegene zou vermoorden. Remus schonk hier echter niet zoveel aandacht aan. Daarom sprong Remus om Romulus te treiteren over de Palatijnse muren. Romulus werd woedend en vermoordde Remus. Doordat Romulus Remus had vermoord, was Romulus nog als enige over. Hierdoor kreeg hij alle macht in handen en kon hij over de nieuwe stad gaan heersen. De stad is genoemd naar de heerser Romulus: Rome.

Conclusie
In dit hoofdstuk hebben we de mythe van Romulus en Remus onderzocht. We hebben gezien dat in de mythe Rome werd gebouwd door Romulus en Remus. Er ontstond een conflict over wie er de stad zou mogen heersen. Remus nam Romulus dreiging niet serieus en werd daarom door zijn broer vermoord. Romulus werd in de mythe dus de heerser van de stad en Rome dankt daardoor ook zijn naam aan hem.

Hoofdstuk 2: De boodschap achter de mythe

De oude mythen
In het oude Rome en het oude Griekenland werden veel mythen verteld. Het waren verhalen die van mond tot mond werden doorverteld. Ze gingen over de religie van volken en over hoe de volken waren ontstaan. Meestal hadden de verhalen een boodschap. Ze vertelden dingen over de cultuur van de volken en vaak hadden ze ook een moraal. Ook in de mythe van Romulus en Remus zit een moraal verworven. Deze wil ik gaandeweg in dit hoofdstuk aan u openbaren.

Mythologische betekenissen
Veel dingen hadden in de mythologie een speciale boodschap of betekenis. Zo was de kikker heilig. Men dacht dat de kikker wist waar het leven vandaan kwam. Daarom kwamen in mythes over geboorten en baby’s vaak kikkers voor.

Ook andere dieren hadden een betekenis of een boodschap. Dit gold niet alleen voor dieren, maar ook voor voorwerpen.

Door de betekenis van de dieren en voorwerpen uit de mythe van Romulus en Remus op te zoeken, kom je veel te weten over de achterliggende boodschap.

Romulus en Remus werden gevoed door een wolf. Wolven staan voor leiderschap. Verder staan ze voor communicatie met de maan, waarmee ‘het hogere;’ wordt bedoeld.

De wolf voed de twee jongens, en geeft hen daarmee leiderschap in een nieuwe, nog te stichten stad.

De ouders van Romulus en de betekenis daarvan
Romulus is de zoon van Mars (Ares in de Griekse mythologie). Dat is de god van de oorlog. Rome had een grote militaire macht. Dat Romulus ‘militair bloed’ heeft kan daar symbool voor staan.

De moeder van Romulus was Rhea Silvia (dat betekent Rhea van het bos). Zij stamde af van de Trojaanse held Aeneas. Aeneas vluchtte tijdens de verwoesting van Troje de stad uit en voer naar Italië. Daar heeft hij een nieuw rijk gesticht. Zijn zoon Ascanius heeft ook een stad gesticht, namelijk Alba Longa. Zo kunnen Romulus en Remus de traditie voortzetten en ook een rijk stichten.

Conclusie
Iedere mythe bevat verschillende elementen die een diepere boodschap hebben. Dat is ook bij de mythe van Romulus en Remus het geval.

De wolf waar ze door gevoed worden duidt op het komende leiderschap van beide jongens.

De afkomst van Romulus staat voor de omvang en de militaire macht van het rijk dat ze stichten.

De mythologische betekenissen die in deze mythe verworven zitten, zie je vooral bij Romulus. Hoewel Remus zijn tweelingbroer is, praat iedereen altijd over Romulus. Dat komt omdat hij ook de uiteindelijke heerser van Rome werd.

Hoofdstuk 3: De werkelijkheid
Nu vragen we ons dus af: Hoe is Rome nu werkelijk gesticht? Kan het wel gebeurd zijn volgens de mythe? Of zou het op een hele andere manier gebeurd zijn? Over de stichting van Rome heeft iedereen natuurlijk een andere mening, de één gelooft de verhalen en een ander vertrouwd blind op de wetenschap.

De stichting volgens Archeologen
Volgens Archeologen is de stichting niet door Romulus of Remus gedaan. Maar is hij in een viertal stappen ontstaan:

• In de 10e eeuw voor Christus kwamen er een paar kleine nederzettingen van de Latijnen op twee heuvels. Op de Palatijn en op de Esquilijn. Dat zijn twee van de zeven heuvels van Rome.

• In de 8e eeuw voor Christus ontstonden er nieuwe nederzettingen op de Palatijn, Esquilijn en op een derde heuvel: de Caelius. Toen werd er een bondgenootschap opgericht: Roma Quadrata. Dat bondgenootschap kwam tussen de twee nederzettingen op de Palatijn. Zo werden de nederzettingen op de Palatijn, sterker op militair gebied, doordat ze zich natuurlijk moesten verzetten tegen vijanden. Om deze nederzettingen kwam toen de eerste muur omheen, om zichzelf natuurlijk beter te kunnen beschermen.

• Op deze drie heuvels kwamen er in de 6e eeuw voor Christus nog meer nederzettingen op deze drie heuvels. Toen veroverden de Etrusken de nederzettingen op de heuvels en maakte van de nederzettingen één grote stad.

• In de laatste stap, in de 4e eeuw voor Christus, breidde de stad zich nog verder uit over de andere vier heuvels. Op die andere vier heuvels waren toen nog geen nederzettingen, maar later ontstonden die wel. Rome kreeg toen een grote omvang, want de zeven nederzettingen(op de zeven heuvels) werden met een muur verbonden.

Een andere mogelijkheid
In het Romeinse dagblad Il Messaggero van 5 mei 2003 word iets heel anders vertelt. In een teruggevonden fragment van een verhaal van Stesichorus van Himnera, een oud-Griekse dichter en schrijver, word beschreven hoe een vrouw met haar Trojaanse vloot uit Troje vlucht. Die vrouw heette Roma en ze vluchtten uit Troje toen het stadje door de oorlog kapot werd gemaakt. Na een aantal omzwervingen kwam Roma met haar vloot op een plek die ze erg fijn vonden. Dus besloten ze te blijven en Roma laat de schepen verbranden en er word een stad gesticht. De stad noemen ze naar hun aanvoerster, Rome dus. Ook Dionysius van Halicarnassus heeft over deze vrouw geschreven, maar hij noemde haar Rhome. Maar dit verhaal is waarschijnlijk niet relevant, omdat het in een Romeins dagblad is geschreven. En ook omdat ik het verder in geen enkel boek of op een site kon vinden. Ook is er nog het verhaal van Aeneas. Als Aeneas vlucht uit Troje komt hij na een aantal omzwervingen in het Rome van nu. Volgens voortekens zou hij daar nu een nieuwe stad moeten stichten. De koning van het land waar hij aankwam was Aeneas goedgezind en Aeneas kreeg zijn dochter, Lavinia, tot vrouw. Toen sloot hij een bondgenootschap met de Corintiërs. Aeneas stichtte toen een stad die hij Lavinium noemde, naar zijn vrouw dus. Op deze manier stichtte de zoon van Aeneas ook nog een stad die hij Alba Longa noemde. Zo stichtten een aantal koningen allemaal kleine dorpjes dicht bij elkaar en later groeide dat dan uit tot het grote Rome.

Conclusie

Over de stichting van Rome gaan zoveel verschillende mythes, dat het moeilijk is om dingen te vergelijken. De mythes zijn vaak ontstaan doordat er een verhaal de ronde gaat, die telkens weer is aangedikt door verschillende mensen. Ik denk dat de archeologen de waarheid spreken. Het gaat immers op die manier over de wetenschap. Mythes zijn gewoon spectaculaire verzonnen verhalen, of ze waar zijn zullen we denk ik nooit weten, maar daarom heten het ook mythes. Rome is dus ontstaan op zeven bergen. Op elke berg ontstond in de loop van de tijd een dorpje. Er stroomde één rivier langs de bergen, de Tiber. Op een gegeven momenten dachten de mensen die er woonden dat het wel een goed idee zou zijn om allemaal bij elkaar te gaan. Zo waren ze militair ook weer sterker voor andere vijanden. In het begin streden de Latijnen en andere volken van de bergen eerst tegen elkaar, om gewoon meer macht te krijgen.Toen de “ruzies” waren opgelost voegden ze zich samen. Verschillende dorpjes op verschillende bergen vormden zo Rome. De dorpjes sloten bondsgenootschappen met elkaar, zodat ze eigenlijk steeds meer afhankelijk van elkaar werden en al snel niet meer zonder elkaar konden. Zo kwam er al snel een grote muur om deze dorpjes en was Rome geboren.

Bronnen

Boeken

Fisser, F., Heuvel van den, A., & Verhoeven, P. (2007). Vivat Roma! Taal en Cultuur van de Romeinen. Lunteren: Hermaion.

Bloch, R. (1967). Het ontstaan van Rome. Hilversum: Nederlands Uitgeverscentrum N.V.

Houtzager, Guus., (© 2003, 6e druk 2005) Geïllustreerde Griekse mythologie encyclopedie. Lisse: Rebo Productions

Bartelink, Dr. G.J.M (1969) Mythologisch woordenboek. Utrecht/Antwerpen: Prisma Boeken

Bloch, R (1967). Het ontstaan van Rome, Nederlands Uitgeverscentrum N.V. Hilversum.

Elektronische bronnen

Romulus en Remus. De stichting van Rome. (2006). Geraadpleegd op 20 maart 2009, op
http://www.freewebs.com/romulusstichtrome/index.htm

Romulus en Remus. (2009, 16 februari). Geraadpleegd op 20 maart 2009, op
http://nl.wikipedia.org/wiki/Romulus_en_Remus

Mythen (2007, 9 september) Geraadpleegd op 18 maart, op http://nl.wikipedia.org/wiki/Mythe

Mythologische betekenis van de kikker (2008), geraadpleegd op 19 maart, op
http://www.kikkersite.nl/mythologie.php

DierKracht, Mythologische betekennissen en eigenschappen van dieren (2007), geraadpleegd op 18 maart, op http://www.volkskrantblog.nl/bericht/117803

Informatie over Rome(12 februari 2009 om 21:09), geraadpleegd op 5 maart 2009, op http://nl.wikipedia.org/wiki/Rome.

Algemene geschiedenis over Rome(1 maart 2009 om 21:53), geraadpleegd op 5 maart 2009, op http://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Rome.

Het werkelijke ontstaan van Rome(21 februari 2009 om 10:57), geraadpleegd op 5 maart 2009, op http://nl.wikipedia.org/wiki/Ontstaan_van_Rome.

Ontstaan van Rome(…), geraadpleegd op 7 april 2009. http://members.home.nl/keesdebrouwer/romeinen/01_ontstaan.htm