Napoleon

15 augustus 1769. Napoleone Bonaparte werd geboren op het eiland Corsica in de hoofdstad Ajaccio. En was het tweede kind van Carlo Maria Buonaparte, die de geboorte overleefd had. Men zegt dat hij zo snel geboren werd dat zijn moeder niet in bed kon bevallen. Hij kreeg de ongewone naam ‘’ Napoleon ‘’ vanwege de mat waar hij op geboren was. Zijn vader was een verarmd landedelman op Corsica.

1768 . Corsica werd door Frankrijk ingenomen en zijn vader, Carlo Buonaparte, was tijdig naar de Franse zijde overgelopen. Zijn beloning daarvoor was de studiebeurs die zijn zeer begaafde zoon Napoleon in staat stelde eerst een ‘collège classique’ te Autun te volgen, waar hij de “e“ van zijn voornaam verloor. En daarna achtereenvolgens de militaire scholen te Brienne en te Parijs te bezoeken. Hij had een wiskundeknobbel en lezen was zijn hobby. Een jaar later werd hij benoemd tot Luitenant-artillerie.

Later werd Napoleon aangesteld bij een artilleriedepot in Auxon, maar in 1791 deserteerde hij om op Corsica te gaan deelnemen aan de bevrijdingsoorlog tegen Frankrijk. Maar hij werd gedwongen naar zijn familie in Frankrijk te vluchten. Hier werd hij in genade aangenomen en zelfs tot kapitein bevorderd. Hij onderscheidde zich door zijn mathematisch opgezette aanvalsplan om het door de Engelsen bezette Toulon te bevrijden en werd daarom reeds in 1793 generaal. De gunst van Robespierre dreigde hem noodlottig te worden bij diens val in juli 1794; hij werd zelfs voor korte tijd gevangengezet, maar men begreep zijn militaire capaciteiten en hij werd al snel weer vrijgelaten. 1796. De expeditie naar Italië, waarvoor hij het plan en de campagne ontworpen had en waarvan hem in maart de leiding werd opgedragen, vormde de start van zijn onstuitbare carrière. Napoleon sloot op 9 maart 1796 met Joséphine de Beauharnais een burgerlijk huwelijk,

wat hem een plaats in de heersende kringen gaf. Zijn droom , een Caesardroom, was Europa te beheersen zoals eens de Romeinse keizers hadden gedaan.Zijn plan om naar Wenen door te stoten, mislukte door krachtige tegenstand van het herstelde Oostenrijkse leger. Voorlopig installeerde Napoleon zich op het landgoed Mombello bij Milaan, waar hij en Joséphine een vorstelijke hofhouding creëerden. Rome werd de hoofdstad van de Romeinse Republiek. Ondanks de gepleegde willekeur vond de Franse penetratie onder de bevolking tamelijk veel bijval. Daartoe droeg ook Napoleons gedragslijn ten opzichte van kerk en godsdienst bij. Afgezien van zijn handelwijze met betrekking tot de paus gaf deze blijk van een verzoenende gezindheid. Inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van de Zwitserse kantons leidde in april 1798 bovendien tot de stichting van de Helvetische Republiek. Al deze ‘vrije’ republieken waren, evenals de reeds in 1795 tot stand gekomen Bataafse Republiek, satellieten van Frankrijk.

2 november 1797.

Na de Vrede van Campo Formio werd alle aandacht geconcentreerd op de oorlog tegen Engeland. Reeds op 2 november 1797 belastte het Tweede Directoire Napoleon met het opperbevel. Hij verwierp een hem voorgelegd invasieplan en besloot tot een expeditie naar Egypte,

die het uitgangspunt moest worden van een onderneming om Engeland van zijn Aziatisch koloniaal bezit te beroven. Met een leger van 40.000 man scheepte hij op 19 mei 1798 naar Alexandrië in.

Na een zware woestijntocht versloeg hij de Turkse Mamelukken op 25 juli bij de piramiden, van de toppen waarvan,volgens Napoleon,‘veertig eeuwen op de soldaten neerzagen’. Op 1 augustus 1798 vernietigde de Engelse admiraal Nelson de gehele Franse vloot, zodat Bonaparte en zijn leger in Egypte opgesloten zaten. Dit belette hem echter niet een westers regeringssysteem (onder erkenning van de islam) in te voeren en de grondslag te leggen voor de studie van de egyptologie. Najaar 1799 droeg hij het commando over aan zijn onderbevelhebber Kléber en vertrok naar Frankrijk. In 1801 capituleerden de laatste Fransen in Egypte voor de verenigde legers van Turkije en Engeland.

9 november 1799. Napoleon bracht het Tweede Directoire ten val. Met de directeuren Sieyès en Roger-Ducos vormde hij een voorlopige regering, totdat de Constitutie van 24 december 1799 een autoritair systeem invoerde, waarin hij als eerste consul vrijwel onbeperkte macht verwierf . Door middel van het prefectenstelsel maakte hij het autoritaire beginsel tot de ruggengraat van de bestuurlijke organisatie in de Franse Republiek en de achtereenvolgens in te lijven territoria. Hij maakte hiermee tevens een einde aan de factiestrijd van revolutionairen. 1800. Hij vormde een commissie om het burgerlijk recht te codificeren, wat in 1804 resulteerde in de beroemde Code Napoléon of Code Civil (in 1810 gevolgd door de Code Pénal).

10 mei 1800. Na het mislukken van behoedzame vredespogingen bij Engeland en Oostenrijk van de Bourbons werd de oorlog hervat. Engeland blokkeerde alle Franse havens; er dreigde een invasie, toen het Oostenrijkse leger versterking ontving uit Napels, Sardinië, Beieren en Württemberg. Tussen 15 en 20 mei 1800 volbracht een leger onder Napoleons persoonlijke leiding de beroemd gebleven tocht over de Grote Sint-Bernard Pas en op 14 juni 1800 bracht zijn onderbevelhebber generaal Desaix, de oostenrijkers bij Marengo een nederlaag toe die hen zou dwingen het inmiddels heroverde Noord Italië prijs te geven. Na de verpletterende nederlaag bij Hohenlinden gaf Oostenrijk de strijd op en sloot op 9 februari 1801 de Vrede van Lunéville, waarbij die van Campo Formio vernieuwd werd, en voorts o.a. de Rijn als Frankrijks grens werd erkend. Kort daarop begon ook de voorbereiding van een regeling met Engeland, die op 25 maart 1802 leidde tot de Vrede van Amiens. De vrede leek in Europa teruggekeerd.Een verder, zeer belangrijk succes van het jonge Consulaat was het Concordaat, dat op 15 juli 1801 tussen Frankrijk en de Heilige Stoel (Pius VII) gesloten werd. De Rooms-Katholieke Kerk in Frankrijk herkreeg vrijwel de oude status. Napoleon begunstigde in Egypte de islam, in Frankrijk en Italië het rooms-katholicisme, hij was ervan overtuigd dat de kerk, ondergeschikt aan de autoritaire staat, de beste steun voor het gezag was. Ondanks de toegespitste conflictsituatie met de paus heeft het Concordaat aan het beoogde doel beantwoord. 14 februari 1802. Napoleon werd president van de Cisalpijnse Republiek . 2 augustus 1802. Napoleon werd bij plebisciet met een overweldigende meerderheid tot consul voor het leven benoemd. 2 december 1804. Napoleon werd door paus Pius VII in de Notre-Dame te Parijs tot keizer gezalfd, zelfs met recht van erfopvolging; waarna hij zichzelf de kroon opzette. de verheffing tot keizer bij Senaatsbesluit van 18 mei 1804, eveneens bij plebisciet bekrachtigd, was hier het logische vervolg op. 18 oktober 1805.

De Oostenrijkers vielen Beieren binnen en Napoleon reageerde binnen 36 uur. Napoleon trok naar dit gebied en door snelle aanvallen van alle kanten versloeg hij een groot Oostenrijks leger bij Ulm. Vervolgens stoomde het leger van Napoleon door naar Wenen en bezette de Oostenrijkse hoofdstad. Het Oostenrijkse leger, gesteund door het Russische leger wilde Wenen herveroveren. Napoleon trok terug uit Wenen en liet zijn tegenstanders denken dat hij verzwakt was. Bij de van tevoren uitgezochte plaats, Austerlitz ,werd de strijd beslist. Napoleon versloeg de Oostenrijkers en kreeg de zeggenschap over de bezittingen van Oostenrijk in Duitsland en Italië. Zelf zei hij dat Austerlitz de meest roemrijke overwinning van zijn carrière was. Napoleon liet zich echt van zijn Militaire kant zien.Er zijn 3 redenen waarom Napoleon zoveel succes had tegen de Oostenrijkse troepen:

1. Hij had een uniek voedselsysteem ( hij liet zijn soldaten leven van het land). 2. Hij vertrouwde op de snelheid van zijn troepen en kon zo makkelijk de Oostenrijkers verrassen. 3. Hij had heel veel invloed op de soldaten ( hun moreel, motivatie enz.). Napoleon maakte van de vele kleine Duitse staatjes grotere gehelen, van 381 kleine staatjes zo’n 80 grotere. Napoleon noemde dit “Confédération du Rhin”. De Britse Premier Pitt stierf kort nadat hij dit nieuws had gehoord, overwerkt en teleurgesteld, zei hij:” Rol de kaart van Europa maar op die zal deze 10 jaar niet nodig zijn. Dit was een belangrijke verandering op de kaart van Europa. Door de terugtrekking van Oostenrijk uit de derde coalitie werd in september 1806 een nieuwe coalitie “de Vierde Coalitie” gevormd door Engeland, Pruisen en Rusland .Napoleon wilde Pruisen bezitten, omdat dit land een struikelblok vormde. Napoleon trok naar Saksen en versloeg binnen een week de Pruisen.Op 14 oktober 1806 in Jena. In juni 1807 versloeg Napoleon vervolgens de Russen bij Friedland. Juli 1807. De Russen tekenden de vrede van Tilsit. En daarmee werd een Frans-Russisch bondgenootschap getekend. De Russen stemden in bij de verdeling van Pruisen. Dit was voor de Pruisen een vernederende vrede. Pruisen werd opgedeeld in het Groothertogdom Warschau en het Koninkrijk Westfalen. Napoleon was veel genadiger voor Rusland, dit was het toppunt van Napoleons macht. Engeland was nog de enige echte vijand, Napoleon die nu de baas was in bijna heel Europa voerde het Continentaal systeem in, Britse import zou zo erg kostbaar worden. Frankrijk zou hier ook onder leiden, maar omdat hun economie onafhankelijk was,had het voor hun geen ernstige gevolgen. In 1807 leek de ondergang van Groot-Brittanie slechts een kwestie van tijd. Oostenrijk was nu compleet uit de weg geruimd, maar dat was ook het geval bij de strijd in Austerlitz, er gingen ook geruchten dat Rusland weer oorlog wilde voeren met Frankrijk. De oorzaak van het snelle herstel van Napoleons vijanden was dat Engeland “het goud “ bezat, waardoor een engels leger tevoorschijn getoverd werd. Napoleon’s haat werd nu gericht op Engeland. Omdat een aanval over zee dom zou zijn, viel hij Spanje aan. Spanje was al onder controle van Frankrijk. Alleen toen in 1808 de Fransen Portugal binnentrokken, om ook daar de havens voor Engeland af te sluiten, kwam de Spaanse bevolking in opstand. De Engelse schoten de Spaanse bevolking te hulp en de troepen van Napoleon moesten gebied prijsgeven. 1809. Deze opstand was het sein om een nieuwe coalitie te beginnen. Het werd niet geheel onverwacht de Vijfde Coalitie. Oostenrijk, Engeland en Spanje waren de deelnemers. Oostenrijk begon opnieuw een oorlog tegen Frankrijk. De verliezen waren aan beide kanten groot, maar Napoleon wilde niet terugtrekken en uiteindelijk behaalde hij bij de tweedaagse veldslag van Wagram ,in juli, de overwinning op de Oostenrijkers. Oostenrijk vroeg de vrede aan en in hetzelfde jaar werd de vrede van Wenen gesloten. In Spanje ging het slechter. De Fransen versloegen het Spaanse leger, maar daar kwam echter een guerrillaleger voor in de plaats dat beter was. Zonder de Britten hadden de maarschalken van Napoleon de Guerrillastrijders verslagen, hetzelfde geld voor de Britten zonder de hulp van de Guerrilla. Maar de combinatie bleek elkaar aan te vullen. De maarschalken van Napoleon werden verslagen. Napoleon ging niet zelf naar Spanje. 15 december 1809. Napoleon scheidde van Josephine omdat ze geen kinderen kon baren. 2 april 1810. Toen trouwde hij met Marie Louise, dochter van de koningin van Frankrijk. Zo hoopte hij op een vriendschappelijke band met Oostenrijk.

31 december 1810 . Rusland liet officieel weten niet meer mee te doen aan het continentaal stelsel van Napoleon. Dit was een van de redenen waarom Frankrijk naar Rusland trok. De andere reden waarom Napoleon Rusland binnen trok was dat hij grote meningsverschillen had met de toenmalige tsaar Alexander over Turkije en Polen. Dit alles hoorde natuurlijk tot het plan van Napoleon om heel Europa te veroveren. In 1812 maakten Frankrijk en Rusland zich dan ook klaar voor de oorlog. De tocht naar Rusland, Napoleon maakte een enorm leger van meer dan 500.000 man. Dit leger bestond uit allerlei verschillende nationaliteiten namelijk: Italianen, Polen, Zwitsers, Hollanders, Duitsers en Spanjaarden. Het leger werd het Grande Armee genoemd. Zo’n groot leger bracht als nadeel mee dat het moeilijk te verplaatsen was en te groot om goed te bevoorraden met voedsel. Toen de Russen zagen hoe groot het leger van Napoleon was trokken ze terug Rusland in, in plaats van een confrontatie aan te gaan. Als dit was gebeurd dan zou Rusland zeker verloren hebben. Op de terugtocht van de Russen, vernielden en verbranden ze alles wat mogelijks bruikbaar zou zijn voor het leger van Napoleon. Waterputten werden vergiftigd en hierdoor en door voedselgebreken stierven tienduizenden soldaten. In het leger van Napoleon braken allerlei besmettelijke ziektes uit. Op 15 augustus (zijn verjaardag) bereikte het leger van Napoleon de Russische stad Dnjepr. Twee dagen later ontstond pas de eerste confrontatie. Dit was bij de stad Smolensk, maar van een echte confrontatie was nauwelijks sprake omdat de Russische legers gegroepeerd terug trokken. Het leger van Napoleon werd zo steeds dieper Rusland in getrokken en had hierdoor moeite om zich te bevoorraden en te verplaatsen. Na een veldslag aan de oevers van Moskva trok het leger van Napoleon op 14 september Moskou in. Meer dan de helft van de 500.000 soldaten waren al gesneuveld. De Russen verbranden en vernielden ook hun eigen hoofdstad om zo het leger van Napoleon te bestrijden. Vijf weken lang wachtte Napoleon op een vredesverdrag van tsaar Alexander. Dit kwam niet en Napoleon kon niets anders doen dan terugtrekken, want de voedselgebreken zouden zijn hele leger uitmoorden. 18 oktober 1812. De terugtocht van het leger van Napoleon uit Rusland werd een hel. Velen zouden sterven. Door voedselgebreken gingen de soldaten zelfs katten en paarden eten. Ze moesten alles doen om in leven te blijven. De zwakkeren werden achtergelaten en vroren dood of werden door de wolven opgegeten. Soms vonden de Russen hen. Tijdens de terugtocht werd het leger van Napoleon constant aangevallen door de Kozakken. Toen de winter viel waren er nog maar 100.000 soldaten over. Op het moment dat ze voor de rivier de Berezina staan, zijn er nog 40.000 soldaten over. Dit is op 28 november 1812. De brug bij de rivier Berezina is door de Russen vernield en aan de overkant van de rivier staat een groot Russisch leger te wachten. Napoleon weet de Russen te misleiden door net te doen alsof ze op een andere plaats oversteken. De Russen trokken weg naar een andere oversteekplaats van de Berezina. Als ze in gaten hebben dat Napoleon toch gewoon op de eerste plaats oversteekt, is het grootste gedeelte van zijn leger al aan de overkant. Toch worden ook hier grote verliezen geleden. Vanaf de overkant van de rivier draagt Napoleon het bevel over aan zijn maarschalk en gaat hij zelf als eerste terug naar Parijs. Als het leger van Napoleon op 18 december de Russische grens haalt bestaat het leger nog maar uit 18.000 soldaten. Napoleon kon niet verbergen dat de tocht naar Rusland een enorme blunder was geweest, maar hij gaf de strenge winter de schuld van alles. De mensen begonnen te twijfelen. Voorjaar 1813. Napoleon trok terug naar Frankrijk om een staatsgreep te verwerpen en om een nieuw leger voor te bereiden, want andere Europese grootmachten zagen dat Napoleon kwetsbaar was en samen probeerde ze Napoleon ten val te brengen. De Zesde Coalitie werd opgericht, die bestond uit Engeland, Rusland en Zweden, om Napoleon van de troon te stoten. Toch wist Napoleon nog een leger van zo’n 300.000 man op de been te krijgen om zich tegen de geallieerden te verdedigen. Het leger bestond voornamelijk uit jonge jongens. Napoleon hield langer dan verwacht stand, maar door verlies bij de slag van Leipzig moest Napoleon tot achter de Rijn terugtrekken. In 1814 werd de Algemene Coalitie opgericht. Engeland, Rusland, Pruisen en Oostenrijk maakten hier deel van uit. Toen duurde het toch nog tot 31 maart 1814 voordat Parijs in handen van de geallieerden viel. 6 april 1814. Napoleon werd gedwongen afstand te doen van de troon. Dat deed hij in Fontainebleu. Napoleon werd verbannen naar het eiland Elba, dat in de Middellandse Zee ligt bij de kust van Italië. Lodewijk XVIII nam de macht in Frankrijk over. Hiermee keerde het huis van Bourbon terug op de troon. Februari 1815. Tien maanden na Napoleon’s verbanning naar Elba ontsnapte hij en keerde hij terug naar Parijs. De tegenstanders van Napoleon waren net bijeengekomen in het congres van Wenen om de nieuwe grenzen af te spreken, toen ze hoorden dat Napoleon ontsnapt was. Napoleon kreeg de steun van het Franse volk, omdat ze ontevreden waren over het huis van Bourbon. Deze gaf namelijk sommige edellieden bevoorrechtte posities. Lodewijk gaf nog wel de opdracht om Napoleon te arresteren, maar Napoleon kreeg de steun van het leger en Lodewijk vluchtte. Napoleon maakte een nieuw leger om snel via een overwinning de steun van het volk te vergroten. 1 maart 1815
Een jaar later, landde Napoleon bij Cannes met een leger van 1000 man, dat echter binnen de veertien dagen, door het overlopen van hem tegemoet trekkende troepen aanmerkelijk toenam. Op 20 maart hield hij zijn intocht in Parijs. Deze luidde De Honderd Dagen in, de laatste periode van Napoleontische heerschappij, die na de Slag bij Waterloo eindigde op 28 juni 1815 met het herstel van het koningschap in Frankrijk. Napoleon keerde op 21 juni van het slagveld naar Parijs terug. Na enige weken van werkloos wachten op het landgoed Malmaison gaf hij zich over aan de Engelsen, die hem tot deportatie naar St.-Helena veroordeelden. Hij kwam er op 16 oktober 1815 aan.Napoleon zelf creëerde daar in zijn memoires de ‘Napoleontische legende’ zijn doel was bevrijding van de volken geweest, maar hij werd gedwarsboomd door zijn vijanden, m.n. Groot-Brittannië. In het midden van de 19de eeuw kwam daarnaast nog de mythe van de volkskeizer, ‘le petit corporal’, gecreëerd in de chansons van P. Béranger. Hij overleed er aan maagkanker na bijna zes jaren van ballingschap. 15 december 1840. Aan zijn laatste wil ,te Parijs begraven te worden, is onder Lodewijk Filips voldaan: Napoleon zijn stoffelijk overschot werd bijgezet in de Dôme des Invalides.

Bronnen: -Winkler prins Encyclopedie -http://napoleonicgallery.napoleonicwars.com.(schilderijen) -Andere Internet sites