Mao Zedong

• Inleiding

Mao Zedong was een man die ervoor zorgde dat je als Chinees trots kon zijn op je nationaliteit. Hij was een Chinese leider van 1949 t/m 1976. Met zijn regime had China veel te verduren. Hij vermoorde 50 miljoen mensen. Hij regeerde alleen en alle mensen gehoorzaamde hem blindelings want hij was een machtig groot persoon. Hij zorgde voor veel revoluties en plannen om de economie weer te verhogen. Een daarvan was de Grote Sprong Voorwaarts. Hiermee wilde hij het platteland reorganiseren en die industrie verhogen.
We behandelen in dit werkstuk de volgende deelvragen:

 Hoe de regering in China was voordat Mao Zedong aan de macht kwam.
 Hoe Mao Zedong aan de macht kwam.
 Wat het doel was van de Grote Sprong voorwaarts.
 En of het maoïsme nu nog nastreeft in China en wie zijn opvolgers zijn.

We behandelen de volgende tussenkopjes:
- het maoïsme
- de lange mars
- de Chinees-Japanse oorlog
- het eerste 5-jarenplan
- het rode boekje en culturele revolutie

Onze hoofdvraag is: Werd China beter door de grote sprong voorwaarts
in 1958?
We hebben deze gekozen omdat daar veel over te vertellen valt en te vinden. Verder wisten wij eigenlijk helemaal niks over China en Mao Zedong. We hadden er wel iets van gehoord maar we wisten niet precies wie hij was en wat hij had gedaan. Toen we op internet wat rond hadden gekeken leek ons het wel interessant om iets meer over de grote sprong voorwaarts te weten want achteraf bleek het een grote mislukking te zijn. Dus dat was wel boeiend om te gaan onderzoeken hoe dat kwam.

 Hoe was de regering in China voordat Mao Zedong aan de macht kwam?

De situatie in China in de eerste periode van de 19e eeuw kun je onderverdelen in de volgende delen:
- De eerste jaren (1912-1915)
- De periode van de warlords (1916-1926)
- De Nankingperiode (1927-1937)
- De Chinees-Japanse oorlog (1937-1945)
- Einde van de Republiek: burgeroorlog (1945-1949)

China was een keizerrijk vanaf 221 v. Chr. Tot 1912 regeerden er heel veel verschillende keizers met hun ambtenaren en dynastieën.
Een dynastie is een serie heersers uit een familie. Door de eeuwen heen zijn er heel wat keizers aan de macht geweest. Er zijn dus ook veel verschillende dynastieën.
De keizers moesten zich aan het confucianisme houden. Dat is de leer van Kong, hij wilde dat iedereen zijn plaats in de samenleving kende en dat respecteerde. Er was dan een centraal gezag.
In 1912 ging het keizerrijk ten onder door de invloeden van buitenaf en militairen en technologische overmacht van het Westen.
Er werd een republiek gesticht. Dit hield in dat het hoofd van de staat geen vorst is, maar een (door de volksvertegenwoordigers) gekozen persoon.
Sun Yat-sen werd de eerste president, hij was een boeren zoon. Door hem werd de Kwo-min-tang een echte politieke partij. Juan Sje-kai zorgde ervoor dat hij na een jaar aftrad. Juan Sje-kai was een generaal die een nieuwe dynastie wilde stichtte en zichzelf tot keizer kronen. Hij verbood de Kwo-min-tang. Maar in de tussentijd werden de provincies zelfstandiger en kwamen in opstand.
Het gevolg hiervan was de tijd van Warlords. Dit zijn lokale krijgsheren. Een warlord had de macht over een bepaald gebied met behulp van troepen (arme mensen en bandieten, ze waren amper bewapend). Die alleen aan hem gehoorzaamden. Deze legers vormde een bedreiging voor de bevolking omdat ze veel plunderde en moorden. De ene machteloze president van de republiek volgde de andere op zonder iets te kunnen doen aan deze wanorde.
Nadat Juan Sje-kai in 1916 dood ging kwam Sun Yat-sen weer aan de macht en hij zorgde samen met de Sovjet Unie dat de Warlords werden verdreven, en zo de republiek te herstellen.
Maar in die tijd, rond 1920, gingen er ook communisten deel uitmaken van de Kwo-min-tang. Dit kwam door de Sovjet-Unie want die wilde hun alleen steunen als zij ook een beetje communistisch waren.
In 1925 ging Sun Yat-sen dood en Chiang kai-shek volgde hem op. Hij veranderde de vlag en de hoofdstad. De macht ging nu naar een centrale regering, gevestigd in de hoofdstad Nanjing, ook wel Nanking genoemd. Deze stond dus o.l.v. Chiang Kai-shek.
In de loop van de 20e eeuw kwam er groot verschil tussen de steden en het achtergebleven platteland. De steden stonden voor Kwo-min-tang o.l.v. Chian Kai- shek. Hij werd in 1927 de leider van de Kwo-min-tang. Zo noemde men vanaf 1928 China: Nationalistisch China of Kwo-min-tang China.
Chian Kai-shek verbrak nu de contacten met de Sovjet-Unie en hij werd nu tegen het communisme van Mao Zedong. Chian wilde met zijn nationalistische legers de communisten verdrijven. Maar de communisten met 20.000 man sterk wisten te vluchten.

Hoe kwam Mao Zedong aan de macht?

Mao Zedong is geboren op 26 december 1893 in het dorpje Shaoshan in de provincie Hunan. Hij was afkomstig van een familie van boeren. Nadat hij zijn onderwijzersopleiding had afgerond, vervulde hij zijn dienstplicht. En tegelijkertijd was hij veel bezig met revolutionaire studieclubs. Daarna, in 1918, ging hij als bibliothecarisassistent op de Universiteit van Peking werken. Hij was assistent van Li Dazhao. Li was een Chinese filosoof, die later marxist werd. Mao was in hem wel geïnteresseerd. Hij ging zich wat meer verdiepen in de filosofie. Hij vond ook dat de filosofie van Marx en Lenin eigenlijk wel wat Chinese aspecten mocht hebben. En zo trad hij toe tot een marxistische studiegroep.
Tussen 1920 en 1921 maakte hij een reis door China om te kijken hoe het dagelijkse leven van boeren ed. eraan toe ging.
Toen hij weer terug in Peking wam ging hij zich voor de proletariërs en boeren inzetten. En hij ging weer bij die studiegroep.
Uit die studiegroep ontstond in 1921 de CCP (Chinese Communistische partij), doordat Mao in juli 1921 een congres bijwoonde. Mao was een van de leiders/oprichters. Deze partij steunde de boeren. Daardoor had de CCP een grote aanhang want de boeren was de grootste groep van de Chinese bevolking. Mao vond dat de boeren de leiding moesten nemen in de nieuwe communistische revolutie.
In de jaren 20 werkte de CCP en KMT nauw samen. Leden van de CCP mochten bij de KMT lid worden. In 1924 werd Mao lid van de Centraal Uitvoerend Comité van de KMT. Tussen 1924 en 1927 was hij de directeur van de Boerenopleidingsinstituut van de KMT.
Daarna ging Mao in 1927 een inspectiereis maken provincie Hunan
door zijn geboorteprovincie Hunan en hij schreef hier
een rapport over: Het Rapport over een onderzoek naar de boerenbeweging in Hunan. Dit was zijn eerste Maoïstisch werk.

- Het maoïsme. Vlag van de KMT
Het Maoïsme is een Chinese variant van het Stalinisme.
Mao Zedong geloofde dat de boeren de kern vormde voor de Chinese Revolutie. Mao leidde in China als enige man de communistische beweging.
Mao’s tactiek was dat op het platteland rode bases worden gevormd en dat via dat heel het platteland verbeterd wordt. Daarna kwamen de steden aan de beurt. Deze tactiek kan alleen maar in ontwikkelingslanden, zoals China, worden toegepast.
Het Marxisme en Maoïsme waren gelijk op de klassenstrijd. En de verschillen waren dat Marx vond dat de revolutie begon bij het industrieproletariaat en Mao vond dat bij de boeren.
En het Maoïsme en Leninisme waren weer gelijk in het totalitaire regime en de dictatuur van het proletariaat. Lenins hoop voor een wereldrevolutie was vervlogen maar Mao bleef deze hoop houden.
Bij het Stalinisme was het gelijk met de ‘zuiveringen’ van mensen die het niet met hem eens waren. De verschillen waren dat Mao’s revolutie blijvend moest zijn en Stalin wilde dit dus echt niet. En Mao wou een wereldrevolutie en Stalin absoluut niet.

In 1927 kwam de KMT leider Tsjang Kai Tsjek aan de macht. Hij was tegen het communisme en verbrak daarom de samenwerking tussen KMT en CCP. Er kwam een burgeroorlog tussen deze twee partijen.
Deze oorlog tegen het nationalisme ging niet goed voor de communisten en daarom namen 28 bolsjewieken de CCP over. Mao’s positie in het Centraal Comité werd nu verzwakt. De communisten gingen zich vestigen in Jiangxi, dit was in 1930. En in 1931 werd de Sovjetrepubliek China opgericht met Mao Zedong als voorzitter. Hij wist zijn macht en positie weer te versterken.
Zijn Jiangxi-sovjet werd in het nauw gezet door de nationalistische partij van Tsjang Kai Tsjek (KMT). Mao wilde uitbreken samen met Zhu De in oktober 1934. Zo ontstond de lange mars.

- De lange mars
De Lange mars was een trektocht door heel China, van Jianxi tot Jenan.
Het bestond uit 130.000 leden van de Rode Leger. Ze moesten 6.000 tot 10.000 km aflegen op blote voeten. De tocht duurde meer dan een jaar. En als ze van het pad afweken werden ze vermoord.
Onderweg moesten de communisten de boeren helpen met bijv. het repareren van huizen en het slaan van waterputten. Het land werd herverdeeld en zo had dus iedereen even veel grond. Er gingen tijdens die mars heel veel mensen dood. Zo erg dat aan het einde bijna niets meer van het Rode leger over was. Toen ze uiteindelijk aangekomen waren in Jenan werd Jenan uitgeroepen tot het ‘rode basisgebied’. Meteen werden alle grootgrondbezitters afgevoerd of vermoord.

De lange mars heeft uiteindelijk de levens gekost aan:
Communisten: ruim 240.000 doden
Nationalisten: ± 10.000 doden
Grootgrond bezitters: minimaal 300.000
Huur soldaten (nationalisten): 25.000
Russische soldaten (in het geheim vechtend voor de communisten):
±10.000

- De Chinees-Japanse oorlog
In 1937 viel Japan China binnen. De Japanners zochten lebensraum en dachten dat te vinden in China. De Japanners hadden al delen van het oosten van China veroverd. In juli 1937 besloten Mao Zedong en Tsjang Kai Tsjek om samen te werken tegen de Japanners en er kwam een wapenstilstand. Ze wilden allebei zo hun positie verstevigen. In 1945 waren de japanners verslagen en de CCP en KMT gingen samen verder in een burgeroorlog.
Mao Zedong wordt gesteund door de Sovjet-Unie. En de KMT word gesteund door de Amerikanen. Dus dit was ook al weer een grote ophef.
Mao had nu veel overwinningen met zijn Rode Leger. En de KMT verloor. De laatste mensen van de KMT die de oorlog hadden overleefd trokken zich terug in Taiwan.
In januari 1949 veroverde Mao Peking en in mei Sjanghai.
Tot oktober werd China bestuurd door een militair leger o.l.v. Mao maar op 1oktober 1949 riep Mao de Chinese Volksrepubliek uit! Nu was Mao de onbetwiste leider van China!

- Het eerste 5 jaren plan.
Mao Zedong deed veel propagandische werken, zodat de bevolking dacht dat het land heel goed was. Hij wilde de economie herstellen en het verwoeste land weer opbouwen. Er kwamen herverdelingen van landbouwgronden zodat de boeren weer tevreden werden. In 1953 draaide de industrie weer.
In januari 1950 ging Mao naar de Sovjet-Unie toe om met Jozef Stalin te praten in Moskou. Ze vonden het allebei goed om de troepen uit Mantsjoerije en Oost-Turkestan terug te trekken. De Sovjet-Unie zou Mao de komende 5 jaar 60 miljoen euro te leen geven. Deze Russische-Chinese samenwerking duurde tot 1960.
Dus zo startte in 1953 het eerste 5-jarenplan. Met het geld dat ze van de Sovjet-Unie mochten lenen wouden ze de industrie weer goed opbouwen. Technische opleidingen werden in de Sovjet-Unie gevolgd en er waren wel 10.000 Russische adviseurs in China.
In 1954 werd de eerste grondwet van de Volksrepubliek van China aangenomen op een Nationaal Volkscongres. Hierin werd de overheersende rol van de CCP vastgelegd. Hij kreeg 2 functies nl. die van partijvoorzitter en staatshoofd. Dit was hij van 1949 tot 1959. Minister-president was Tsoe En-lai van 1949 t/m 1976.

In 1956 mochten de intellectuelen open kritiek leveren op het communistische systeem. Maar op een gegeven moment werd dit hem teveel. In 1957 kwam er een einde aan de kritiek en hij wou deze tegenstellingen oplossen. Hij vond dat alle verschillen tussen ‘hoofd- en hand’ arbeiders moesten worden verkleind.

Wat was het doel van de grote sprong voorwaarts?

In 1958 wilde Mao met de grote sprong voorwaarts China verbeteren. Hij vond dat er net zoveel staal industrie moest komen als in Groot-Brittannië. Maar dit was zowat onmogelijk want China was pas net begonnen met de industrie weer op gang te krijgen. Het was nog lang niet klaar om zoveel te gaan produceren als Engeland deed. Maar Mao werd bewonderd en hij was in vele ogen een goede leider dus hij kon dat wel. Hij wou geen tegenspraak en zag niet in dat de grote sprong voorwaarts wel eens kon gaan mislukken.

Er werden communes gevormd. Dat waren gemeenschappen waarin arbeiders en boeren moesten samenwerken. Je mocht er geen privé bezittingen hebben, dus boeren moesten hun land afstaan. En iedereen moest over zijn eigen gezondheidszorg, onderwijs, wegenaanbouw en economische aspecten beschikken. Er werd gestreefd naar zoveel mogelijk gelijkheid, individuele prestaties telde niet meer want je moest nu als een grote groep samenwerken.
Zo was het ook in de industrie. Alle arbeiders moesten samen een fabriek bezitten.
Mao wou ook de Gobi-woestijn bevloeien zodat er meer landbouw kwam. En er kwam een tunnelsysteem in Peking dat er voor moest zorgen dat de mobiliteit omhoog ging.
Als laatste moesten mensen mobieler worden zodat de productiedoelstellingen omhoog gingen en de Chinese maatschappij socialer werd.

Mao wilde ook de landbouw verbeteren. Hij ging het land door om te kijken hoe het ermee stond. Samen met dokter Li. Het leek erop dat het heel goed ging er dat er een goede oogst kwam. Er waren ook hoge en goede getallen van de landbouw. Zo raakt Mao al zijn twijfels over de landbouw kwijt.
In het begin leek de grote sprong voorwaarts een groot succes. De wereld zag hoe het communisme China verbeterde. China liet nu het slechte verleden achter zich. Het werd van een vergelijkbaar ontwikkelingsland naar een goed modern land. Maar uiteindelijk was het een grote mislukking.

Hij reisde veel met zijn trein, over een speciale route. Langs die route was alles toneel. Het leek of er veel rijst werd verbouwen maar eigenlijk was alles nep. Want de partijsecretarissen hadden opdracht gegeven om langs de spoorlijn van Mao veel rijst te verbouwen en op vele plekken staalovens neer te zetten. De mensen werden goed aangekleed met vrolijke kleuren zodat het er extra goed uitzag. De rijstplanten kwamen van andere velden af, zodat het extra vol leek en extra goed. Maar op die velden waar ze vandaan kwamen was nu niks meer. Maar dat zag Mao dus niet.

Overal werden kleine hoogoventjes neergezet voor de staalproductie. Echt overal stonden die, op boerderijen, op scholen en zelfs bij ziekenhuizen. Op scholen werd bijna niet meer lesgegeven want de leraren moesten staal smelten. Maar het staal dat ze daar smolten was eigenlijk gewoon afval van thuis en dus van heel slechte kwaliteit.
Mao ging ook op het land werken om de boeren aan te sporen om te werken. Veel mensen werden zo gemotiveerd om harder te werken. Het kwam ook in de kranten te staan en Mao was nu een goed voorbeeld.
De staalovens produceerden nu onbruikbaar staal. En alle boeren waren nu bezig met staal dat ze niet meer aan hun land dachten. En zo was er een enorm voedsel schaarste ontstaan. Miljoenen Chinezen (ongeveer 38 miljoen) stierven van de honger.
Dit kwam door opeenvolgende misoogsten en een slechte economische planning.
Uiteindelijk mislukte de Grote Sprong Voorwaarts en Mao trad af. Maar hij bleef nog wel partij leider. Dat was in april 1959.
De Sovjet-Unie was niet blij met wat Mao had gedaan, want Chroestsjov vond dat de grootste aandacht naar de zware industrie moest. En de onenigheden van Mao en Stalin kwamen nu aan bod. Dus besloot de Sovjet-Unie om in 1960 hun technische specialisten terug te halen uit China. Ze maakte een einde aan hun steun aan China.
Toen werd China getroffen door een paar hevige natuurrampen. Daardoor kwam er een groot tekort aan voedsel, vele mensen stierven van de honger. Maar dit kwam ook omdat ze veel voedsel aan de Sovjet-Unie moesten exporteren om de kosten van de industrie te bedrukken. Ze hadden nog wel geprobeerd om eten te importeren vanuit het buitenland maar dit was tevergeefs. Door deze hongersnood kwamen tussen 1959 en 1962 20 miljoen mensen om.
Dus het doel van de Grote Sprong Voorwaarts was de economie versterken via hoogovens voor de staal industrie en door communes voor de landbouw. Dit liep helemaal verkeerd af en het was dus een grote mislukking.

De ideeën van Mao moesten massaal worden verspreid en daarom kwam er het Rode Boekje in 1965. Het rode boekje moest je verplicht kopen en miljoenen Chinezen lazen daar dagelijks uit en leerden het uit het hoofd. In het boekje stonden teksten van Mao waar de bevolking zich aan moesten houden, ze moesten leven via die handelingen. Daardoor werd de positie van Mao versterkt en hij was een echte held. Aan het einde van 1967 waren er al 350 miljoen exemplaren van verkocht.
In 1966 startte Mao een nieuwe campagne en het rode boekje werd het symbool ervan. Dit was de Culturele Revolutie.
Deze begon in de eerste helft van 1966 doordat een dagblad een toneelstuk van de burgemeester bekritiseerde. Ze noemde het ‘giftig antijpartijonkruid’. Eerst bleef het bij verbaal geweld maar in augustus 1966 kwam de Rode Garde in actie. Dit was een ‘leger’ die voor het grootste deel uit scholieren en studenten bestond. De studenten gingen samen met Mao Zedong de Culturele revolutie van start brengen. Mao wilde dat niemand vergat waar de revolutie om draaide en daarvoor was de Rode Garde. Hiermee wilde hij ook bereiken dat de jongeren erbij betrokken raakten want zij hadden het vroeger niet meegemaakt. De jongeren moesten een eed afleggen, de grote eed: "Voorzitter Mao, we zullen niet veranderen". Dit moest de jongeren binden aan wat de ouderen als het grote ideaal van de Chinese revolutie zien. Ze werden aangemoedigd om het oude China te vernietigen. Maar eigenlijk kwam het neer op het vernielen van oude tempels, bestormen van scholen, fabrieken en andere gebouwen. Ze vielen ook mensen aan die beschouwd werden als verraders van het communisme. Door al deze vernederingen en moorden vonden duizenden mensen de dood. Het doel van de culturele revolutie was het afzetten van de nieuwe regering en het behouden van het communisme want die moest voor altijd blijven bestaan.

 Streeft het Maoïsme nu nog na in China en wie zijn zijn opvolgers?

Mao Zedong stierf op 9 september 1976. Dit was maar kort na de premier Zhou Enlai. Mao is gestorven aan de ziekte van Parkinson. Zijn lichaam werd gebalsemd en hij is te ruste gelegd in een mausoleum op het Tiananmenplein. Dit heet ook wel het Plein van de Hemelse Vrede. Het ligt in Peking.
De leden van de bende van vier werden opgepakt maarmee Mao vanaf 1965 mee had samengewerkt. Dit was een groep van radicale nieuwkomers in de CCP. Hier zat Mao’s vrouw in en zij had in de groep veel macht. Zij waren ertegen dat na Mao’s dood de regering meer in de praktijk ging werken niet meer volgens zijn ideologie. Na hun arrestatie verdween de macht van Mao’s vrouw. Het Tiananmenplein
De mensen dachten nog wel aan Mao Zedong
en dus werd hij nog steeds aanbeden. Maar in de praktijk verdween het Maoisme. Want de regering keurde nu de Grote Sprong Voorwaarts en de Culturele Revolutie af. Ook verdween het Rode Boekje. China bleef in naam communistisch, maar in de praktijk werd het geleidelijk aan vrijer.
Hua Guofeng was zijn opvolger. Maar zijn macht bleef niet lang en brokkelde af. In 1978 volgde Deng Xiaoping hem op. Hij lanceerde een nieuw plan: De 4 moderniseringen (landbouw, industrie, defensie en wetenschap). Zo kwam er minder accent op Mao’s ideologie. Dit moest voor een grote economische en technologische groei zorgen. Ook de volkscommunes verdwenen. Er kwam meer openheid met het westen zodat dat voor meer handel leidde. Het leger en de wetenschap werd opnieuw georganiseerd. Maar dit ging moeizaam. Deng wou goede contacten met de VS. Hij herstelde de vriendschap met de Sovjet-Unie. Maar er waren nog steeds aanhangers van Mao en die gaven dus nu veel kritiek op de veranderingen wat leidde tot opstanden.
In 1989 werd Deng opgevolgd door Jiang Zemin. Maar Deng ging niet weg want hij had nog hechte relaties met de partijtop.
Iets opvallends is dat de levensverwachting van 35 jaar in 1949 steeg naar 70 jaar in 1917. Ook het analfabetisme is sterk afgenomen.

• Conclusie

Mao Zedong was dus een man van vele. Hij vermoorde miljoenen mensen maar tegelijkertijd was hij geliefd bij het volk. Hij regeerde met harde hand en je kon hem niet tegenspreken. Dus grote vrijheid was er niet. Maar toch heeft hij wel ‘iets’ goed gedaan voor China. Zijn economische plannen pakte niet allemaal even best uit. Net zoals de grote sprong voorwaarts. Het moest voor een beter economie gaan zorgen en een technologische vooruitgang. Via communes en hoogoventjes. Sommige mensen hadden al een gevoel dat het ging mislukken of die richting in. Maar Mao was vertrouwd, dus het zal wel goed gaan dachten ze. Uiteindelijk na 1 á 2 jaar liep het uit tot een grote hongersnood die miljoenen mensen het leven kostte.
Met de lange mars werd hij meer bekend, ook onder de boeren. Door de Chinees-Japanse oorlog werd hij vijand van de KMT die hij later versloeg. Onder zijn regime waren revoluties. Zoals de culturele revolutie. Door invoering van het rode boekje leefde het volk zoals Mao het wilde, met zijn richt lijnen en met zijn gedachtes.
De uiteindelijke conclusie is dus dat hij een harde man was en wist van regeren. Ook al vermoorde hij veel mensen, het volk bleef in hem geloven. En de Grote Sprong Voorwaarts met zijn goede doelen, was een grote mislukking. Maar dit sloeg Mao niet van pad af. Ook al ging hij een stapje lager in zijn positie hij kwam terug! Door het rode boekje in te voeren werd het volk hem weer trouw, tot zijn dood in 1976. Maar hij blijft nog altijd voortbestaan in de Chinese bevolking!

• Literatuurlijst & Internetsites

Boeken:
- De opkomst van rood China Robbert Goldston
- De culturele revolutie Adrian HSIA
- De geschiedenis van China Bob Tadema Sporry
- China Jan van der Putten
- AO nr. 2272 China -

Sites:
- www.nl.wikipedia.org
- http://www.geledraak.nl/html/page278.asp
- http://www.geledraak.nl/html/page277.asp
- http://www.scholieren.com/werkstukken/trefwoord?zoek=mao+zedong
- http://www.blikopdewereld.nl/Geschiedenis/Historische%20Onderwerpen/china_van_confucianisme_via_mao.htm
- http://www.beleven.org/verhalen/themapagina/china.html
- http://www.politiek-digitaal.nl/europa/china_muizen_van_deng_xiaoping
- http://www.reisomdewereld.nl/noordoostazie/chinageschiedenis.html
- http://users.skynet.be/zoekheteensop/mao.htm