Falklandoorlog

Hoe is de Falklandoorlog begonnen?

Eerst even wat geschiedenis, om te begrijpen waar de oorlog nou precies over gaat: Rond 1830 bezetten de Engelse een eilandengroep in de Zuid Atlantische oceaan, de Falklandeilanden. Deze eilanden liggen voor de kust van Argentinië. Vanaf die tijd woonden er op de eilanden woonden ongeveer tweeduizend Britse kolonisten, en tien maal zoveel schapen. Deze kolonisten werden ‘kelpers’ genoemd. Of er voor die tijd al mensen uit Argentinië woonden is nooit aangetoond. Argentinië beweert dat er wel al mensen van hun volk daar woonden. Engeland heeft dit altijd tegen gesproken.

Anderhalve eeuw nadat de Britten de Falklandeilanden hadden bezet wilde de Argentijnen hun eilanden weer terug: In de tweede helft van de jaren zeventig en in het begin van de jaren tachtig van de twintigste eeuw was Generaal Garltieri in Argentinië aan de macht. Generaal Garltieri maakte deel uit van een militante organisatie. In 1975 was hij aan de macht gekomen. Hij was niet erg populair, dit kwam onder andere doordat hij een oorlog was aangegaan met zijn tegenstanders: ‘de vuile oorlog’. In de vuile oorlog werden tegenstanders van het regime opgepakt, gemarteld en vermoord. Ook verdwenen er zomaar mensen. De zogenaamde ‘Dwaze moeders’ vroegen door middel van protestacties waar hun verwanten waren. Om de populariteit in het regime weer te herstellen besloot hij de Falklandeilanden (terug) te veroveren. En inderdaad, hij kreeg voor elkaar om die populariteit te herstellen. Hoewel op 31 maart 1982 nog een demonstrerende menigte gewelddadig uit elkaar geslagen was, stond zo een zelfde mening drie dagen later de president toe te juichen. Op 2 april 1982 had Generaal Garltieri de Falklandeilanden bezet. De Falklandeilanden werden omgedoopt tot Las Malvinas, en de hoofdstad werd Puerto Argentino.

Wat gebeurde er in de Falklandoorlog?

In Argentinië dachten de machthebbers strafloos weg te kunnen komen met het innemen van de Falklandeilanden. Men verwachtten dat de Verenigde Staten hun kant zou kiezen, als tegenprestatie. Argentinië had namelijk militaire hulp geboden bij antiguerrilla-acties in het midden van Amerika. Helaas voor de Argentijnen bleek dit een miscalculatie. De Engelse besloten dat zij de Falklandeilanden terug wilden, en gingen over op een heroveringsanctie. De Engelse stuurden een vloot die vijf weken later aan zou komen.

Alle Amerikanen (Noord en Zuid) hadden in 1824 een verbond gesloten: de monroedoctrine. Dit verbond hield in dat Amerikanen voor Amerikanen zouden opkomen. De Verenigde Staten liet echter op dit moment het verbond vallen, en koos zo de kant van haar NAVO-bondgenoot Engeland. De Sovjet-Unie neigde naar een sympathie voor Argentinië, maar hield zich toch afzijdig. Andere steun kreeg Argentinië ook al niet. Sommige kleinere landen in Latijns-Amerika zeiden Argentinië te steunen, maar deden verder niets. Venezuela liet dan uit solidariteit geen Schotse whisky meer schenken op officiële gelegenheden, maar stuurde geen leger als hulp. Brazilië en Mexico veroordeelde actie, en zeiden dat deze actie strijdig was met de internationale grondwet. Chili koos de kant van Engeland, en steunde hen met spionage.

Ondertussen was de Engelse vloot aangekomen in de buurt van de Falklandeilanden. De Britten brachten de Belgrano (voormalig Nederlandse kruiser Michael de Ruyter) tot zinken. Hierdoor stierven driehondertachtenzestig opvarenden. De Belgrano was al op weg naar haar thuisbasis, maar werd toch tot zinken gebracht. Dit leidde tot veel kritiek in de wereld. Premier Thatcher verdedigde door te zeggen dat ze de kruiser tot zinken had gebracht om de Engelse jongens te beschermen. Maar het tot zinken brengen van de Belgrano had effect. De Argentijnse marine liet zich niet meer zien. De luchtmacht van Argentinië nam het vanaf hier over, en voerde spectaculaire aanvallen uit op de Britse marine. Toch kon de Britse marine de Falklandeilanden bereiken. Eenmaal aan wal versloegen de Engelse met gemak de slecht voorbereide Argentijnen. Het Argentijnse bezettingsleger was slecht uitgerust, en werd op een nog slechtere manier geleid door hun officieren, die hun vak niet verstonden. Zo kwam het dat op 16 juni 1982 Port Stanley weer terug veroverd werd en Generaal Menendez zich overgaf.

Aan de Britse kant waren twee onderzeebootjagers, twee fregatten en acht vliegtuigen verloren gegaan. De Argentijnse materiële verliezen bedroegen een kruiser, een onderzeeboot en 68 vliegtuigen. De Britten verloren in de Falklandoorlog tweehonderdvijftig militairen, de Argentijnen telden duizend doden.

Wat zijn de gevolgen van de Falklandoorlog?

Een dag na de oorlog kwam de regering van Generaal Garltieri ten val. Het was lastig om een opvolger te vinden. De militairen hadden namelijk zichzelf niet bepaald populair gemaakt. Eerst hadden ze de ‘vuile oorlog’ tegen hen eigen bevolking en daarna verloren ze ook nog eens de Falklandoorlog. De vuile oorlog hield in dat iedereen die tegen het regime was, werd opgepakt, gemarteld en vaak vermoord. Ook verdwenen er veel mensen. De zogenaamde ‘Dwaze moeders’ vroegen door middel van protestacties waar hun mannen, zonen en andere familieleden. De buitenlandse schuld was ondertussen opgelopen tot 40 miljard dollar en de internationale banken hadden nieuwe leningen aan Argentinië stopgezet. De economie was nog verder gekrompen en de inflatie bedroeg 210 procent. In Engeland was dit echter totaal anders. Premier Thatcher, die de oorlog vanuit Engeland had aangevoerd, werd populairder en wist mede door het winnen van deze oorlog nogmaals de verkiezingen te winnen. De oorlog was onder meer gewonnen doordat de Verenigde Staten zonder twijfelen de kant van de Britten had gekozen. Deze oorlog gaat aan hoe sterk de band nog was tussen de Verenigde Staten en Engeland. De band die zij tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden opgebouwd was ook nu nog erg hecht. Wat de wereld nu ook was opgevallen, was dat premier Thatcher zeker was met wat zij deed, en nooit van haar mening afging. Zij zou alles doen voor haar vaderland.