Modernisme

(CKV 2)

Inleiding
Mijn stuk gaat over het Modernisme in Barcelona, want ik kon niet veel vinden, maar ik vind het wel leuk omdat ik er ook heen ga met de excursie.
Barcelona staat wel bekend als de stad van het Modernisme. Het is een prachtige stad dat bruist van leven en dat nog veel jonge artiesten, architecten en designers trekt. Velen komen van alle delen uit de wereld om in Barcelona een studie Architectuur of Design te volgen.

Vroeger..
Catalonië is een Spaanse provincie waarvan Barcelona de hoofdstad is. Barcelona is een hele oude stad, dat is nog steeds te zien aan de overblijfselen van de Romaanse muur en er staan ontelbaar optische gebouwen. Door de eeuwen heen werd de bevolking steeds groter en de hoeveelheid mensen werd groter dan dat er in de stad pasten. Tot 1850 was er een wet die zei dat men binnen de afstand die een kanonskogel aflegde die van aan de stadswal afgeschoten werd moest bouwen, dat had als gevolg dat de stadskern overbevolkt was. Vanaf het begin van de 18e Eeuw kwam Catalonië onder Spaans bewind. In het midden van de 19e Eeuw was Barcelona een welvarende en snelgroeiende stad, die erg gericht was op economisch en cultureel gebied. In deze periode werd de stad uitgebreid met de wijk Eixample. De Renaixenca beweging werd opgericht, met als doel de Catalaanse cultuur te laten herleven en herwaarderen. Catalonië wou zo graag van het Spaanse regime af dat er rellen uitbraken. In 1934 brak er een Spaanse burgeroorlog uit. De fascist Franco, die toen aan de macht kwam, vernietigde de Catalaanse politiek, cultuur en economie helemaal. Na 1945 kende Barcelona een nieuwe heropleving, omdat de rijke aristocraten ondertussen samenwerkten met de fascistische overheid. Het Catalaanse nationalisme leefde nog steeds onder arbeiders, studenten en intellectuelen, deze groepen organiseerde stakingen in de jaren 50. de protesten bereikte het hoogtepunt in 1971 en na de dood van Franco in 1975, toen werd de provincie onafhankelijk. Spanje werd een democratie, onder leiding van Juan Carlos I. In de jaren 80 was Catalonië economisch de sterktste provincie van Spanje, met 2 miljoen inwoners in z´n hoofdstad Barcelona. Op economisch, cultureel en architectonisch gebied leefde de stad op.

Modernistische Politiek

Het modernisme vond zijn oorsprong in de beweging ´la Renaxensa´. Nadat Catalonië zijn onafhankelijk kwijt was aan Spanje aan het einde van de 18e Eeuw, kwam er bij een groot deel van de bevolking een nationalistisch gevoel naar boven. Rond 1880 was dat gevoel doorgedrongen tot in de literatuur, taal en kunst. Degene die dat gevoel deelden waren de rijke industriëlen, handelaars en invloedrijke architecten. De architect Lluis Domènechi Montaner werd de 1e president van de ‘Unio Catalana’ en was aanwezig bij de vergadering in 1892, die de verklaring van de vraag om onafhankelijkheid van Catalonië goedkeurde. De architect Josep Puig i Cadafalch was voorzitter van de 1e rechtse ‘Hoge Kerk’ aristocraten die in 1887 de Lliga de Catalunya vormden die zeer invloedrijk was. Het modernisme betekende voor deze nieuw gevormde aristocraten, onafhankelijkheid van de Spaanse tradities en cultuur. Ze vochten ervoor om de Catalaanse taal, geschiedenis, ambachten en kunst te doen herleven. Het noorden van Europa, waar Catalonië zich altijd al op gericht had, was gebaseerd op handel en cultuur. Spanje had Catalonië verboden om Amerikaanse kolonies te benaderen, dus Catalonië zochten hun invloeden op andere plaatsen. Het Spaanse verbod werkte uiteindelijk in het voordeel van Catalonië, dit was omdat ze op zichzelf aan gewezen waren en daardoor goed waren in het opbouwen van de plaatselijke landbouw, textielindustrie en handel. Terwijl de economische omstandigheden van de rest van Spanje verslechterde, bleef Catalonië gewoon goed doorgaan.

Modernistische Architectuur
In Barcelona wilde de gemeenschap veranderingen zien op elk gebied, zowel economisch als cultureel & architecturaal. Om de nationalistische trots te tonen werd er in 1888 een tentoonstelling gehouden als toonbeeld. De invloedrijke Catalanen volgden de stromen in de andere Europese landen, zoals door het lezen van artistieke tijdschriften. De andere stromingen werden niet helemaal precies opgevolgd, maar er werden steeds veranderingen aangebracht. Vanaf 1893 werden er een aantal modernistische kenmerken veel gebruikt, zoals decoratief ijzerwerk, keramiektegels en gekleurde glasramen. De als eerst beschouwde echte modernistische gebouwen waren Montaner i Simon, die is gebouwd door Domènech in 1880 & Casa Vicns van Gaudi in 1883.
Deze gebouwen vertoonden nog veel invloeden van de neomudejar, een Spaanse stijl met moorse versieringen en technieken. Modernistisch gezien is de wijk ‘L’Eixample’ erg belangrijk. Toen de stad uiteenviel, werd de architect I. Cerda aangesteld om een nieuwe wijk te ontwerpen om arbeiders en vooral de burgerij te kunnen huisvesten. Van al de plannen die hij had, bleef alleen het schaakbordpatroon met huizenblokken behouden. De generatie architecten die in de jaren 1870 hun opleiding volgde aan de “Nieuwe architectuurschool”, kregen les vanuit het neogotische standpunt van violet – le Duc. Hij hing de voorliefde voor gotiek samen met de sterk religieuze sfeer die in Barcelona heerste. Veel modernistische architecten vermengden de Catalaanse gotiek met originele modernistische details in hun gebouwen.

Eigenschappen
Elke architect gaf een andere vormgeving aan z’n kunst. Sommigen wilden de Romaanse architectuur laten herleven, veel architecten gebruikten gotische elementen toepassen en nog andere gingen op zoek naar nieuwe stijlen uit de rest van Europa.
Karakteristiek is het gebruik van vormen gebaseerd op de natuur. Vormen van bloemen, planten en dieren werden verwerkt in decoratief ijzerwerk, keramiek en glasramen. De bedoeling was om een moderne kunst te creëren die gebaseerd is op Catalaanse tradities. Er werden nieuwe uitvindingen en ontdekkingen van materialen gedaan, zoals gekleurde keramiektegels en zaagmachines, zodat het mogelijk was om snel vormen uit hout te maken.

Wat gebeurde er Na het Modernisme
Modernisme bleef tot de jaren 20 een populaire stijl. Gaudi’s invloed werd in stand gehouden door jonge assistenten en bewonderaars. Het fantasierijke modernisme werd opgevolgd door het noucentisme. Het noucentisme is een groffe stijl waarin bijna niets van het modernisme in overbleef. Tijdens de 2e wereldoorlog werden er in Frankrijk en Duitsland veel art nouveau gebouwen vernietigd, in Barcelona viel dat wel mee. Na Franco’s dood werd er opnieuw aandacht besteed aan architectuur in de stad, veel modernistische gebouwen werden weer opgeknapt. Toen werd ook duidelijk dat mensen er veel belangstelling voor de architecturale parels hadden, en speciaal daarvoor naar Barcelona kwamen. Veel gebouwen zijn in handen van investeerders of bedrijven, die niets aan het uitzicht willen veranderen.