Jugendstill

Inleiding:

Wij hebben als architectuur stroming, voor Jugendstil gekozen, omdat: Het ons leuk leek om ons daar mee bezig te houden omdat we allebei eigenlijk geen idee hadden van wat voor een stijl het was en hoe het eruit zou zien. Marian had wat erover verteld en ook over de Jugendstil wandelroute door Utrecht. Dat leek ons leuker om te doen dan een gebouw te bezoeken.

Omschrijving van gebouwen die we hebben bezichtigd:

1. De Douglas zit in een oud Jugendstil gebouw. Het gebouw is gebouwd met als functie onderdak bieder aan reizigers, dus een soort hotel. Het pand is gebouwd in witte en gele bakstenen en natuurstenen. Opvallend zijn de driehoekige erker, de achthoekige toren boven op het dak, de lantaren aan de rechter zijmuur en de ramen in de vorm van hele en halve hoefijzers. Ook is aan dit pand te zien wat de functie was, onder de erker zat een tableau van een boot en een ouderwetse auto dit staat voor de vervoersmiddelen waarmee de reizigers toen der tijd reisden. Dit vonden we een van de mooiste gebouwen van de wandelroute.
2. Het tegenwoordige bel-company, zit in het gebouw wat vroeg de slagerij van Galen was, gebouwd door R. Diks. Ook hier kan je aan het gebouw de functie herkennen, er waren twee tableaus van koeienkoppen boven de deur van het pand geplaatst. Die koeien koppen zijn echt heel goed zichtbaar en je ziet ook echt meteen dat het een heel oud gebouw is. Ook de naam van de opdrachtgever stond boven de deur. Erg herkenbaar is de hoefijzervormige boog, de geometrische sierankers en de geometrische versieringen op de opzetstukken links en rechts naast het tegeltableau. Kenmerkend voor de Nederlandse Jugendstil is het gebruik van de wit- en blauwgeglazuurde bakstenen, wat hier ook goed te zien is. Wat we zelf wel interessant vonden was dat links onder een steen was geplaatst waarop stond: De eerste steen gelegd door Anthonie van Galen, 10 mei 1909.
3. Op het Neude staat het bekendste Jugendstil gebouw van Utrecht dat is al vanaf de bouw een apotheek. Het is gebouwd in 1903 door R. Rijksen. Het meest opvallend is de hoefijzervormige loggia die de eerst en de tweede verdieping verbindt, binnen deze loggia zijn weer andere vormen toegepast: boogramen en balkonhekjes. Dit gebouw is voor de Jugendstil stijl redelijk somber, er komen niet zo veel kleuren in voor, eigenlijk is het een helemaal grijs stenen gebouw zonder kleurige elementen die je wel vaak tegenkomt in de Jugendstil stijl. Maar toch is het heel typerend uit de tijd van Jugendstil door de vormen die hier juist extreem goed te zien zijn.

We hebben drie gebouwen gekozen die we zelf het mooist of meest speciaal vonden. Maar die van de apotheek vonden we zelf minder mooi maar wel heel apart. En dat gebouw is het bekendste Jugendstil gebouw in Utrecht dus vonden we het wel goed die er ook in te betrekken.

Mogelijkheden:

Jugendstil is eigenlijk beter bekent als Art Nouveau (dat vooral in Frankrijk en Engeland) Jugendstil wordt eigenlijk alleen in Duitsland zo genoemd, ook in Nederland staat het ook beter bekent onder de naam Jugendstil.
Jugendstil/Art Nouveau is vooral bekent in de architectuur, maar ook bestaan er schilderijen in Jugendstil stijl, die allen erg van onderwerp kunnen verschillen. Wat herkenbaar is voor die schilderijen is dat ze de nadruk vooral leggen op lijnen en kleuren.
Zoals dit voorbeeld: Meisje met zwanen van Jan Toorop.

Ook zijn er gebouwen met de hele inrichting in Jugendstil stijl. De meubels bestaan dan ook vaak voor grote delen uit metaal, maar wel in grote afwisseling met andere stoffen zoals glas, spiegels en textiel. Bloempatronen en bogen zie je veel terugkomen. Victor Horta heeft in 1895 een eetkamer helemaal in Jugendstil stijl ingericht. Hij heeft gebruikgemaakt van vloeiende plantaardige lijnen en velen bogen.
Architecten:

Antonio Gaudi is natuurlijk een heel bekende architect en het grootste deel van zijn werken hebben veel weg van Jugendstil. Zoals zijn kerk van De Heilig Familie in Barcelona. Hij heeft daar de neiging enkel gebruik te maken van gebogen lijnen en natuurlijke vormen. Wel is die kerk nog altijd niet afgemaakt, Gaudi is zelf overleden in 1926 door dat hij onder een tram kwam en heeft de kerk dus nooit af kunnen maken, wel wordt er nog altijd aan gewerkt door andere mensen. Ook in het bekende park van Gaudi zie je de Jugendstil stijl veel terug komen, bijvoorbeeld in het Casa Milá waarin vooral de balkonhekjes en de golvende structuren erg herkenbaar zijn.
Charles Rennie Mackintosh (1868-1928) was een van de best en bekendste Jugendstil ontwerpers. Hij was een binnenhuisarchitect. Hij haalde zijn inspiratie van de verfijnde Japanse tekenkunst. Hij heeft onder andere het interieur van een bibliotheek ontworpen.

Kenmerken zijn:

- A-symmetrische ornamenten;
- Het werken met vloeiende lijnen;
- De contrastwerking tussen licht en donker;
- Veel motieven uit de planten- en dierenwereld;
- Hoektorens(achthoekige), topgevels, dakkapellen, balkons en loggia's (inpandige balkons);
- Grote kozijnen, vaak omgeven door natuursteen;
- Tegeltableaus, smeed- en houtsnijwerk in Jugendstil-ornamenten;
- Gevels in verblendsteen.

Ten slotte:

We zijn erg blij dat we deze stijl gekozen hebben, omdat we nu ook een keer op een andere manier tegen de stad hebben aangekeken. Normaal gaan we naar de stad voor de winkels en kijken we dus alleen naar de voorgevels van de winkels, maar nu keken we naar boven en kwamen we erachter dat veel gebouwen eigenlijk heel mooi en speciaal zijn. We vonden het ook wel grappig we gingen met zijn tweeën van een afstand raden welke gebouwen in Jugendstil stijl waren en dat ging eigenlijk nog best goed. Jammer was wel dat het steeds harder ging regenen en het ook koud was, we hadden geen jas mee.

Bronvermelding:

· Geschiedenis van de bouwkunst, uit 1991
· De moderne wereld, uit 1976
· VVV Utrecht
· Internet onder andere: http://www.3d-mouseion.com/mac_ned.htm.