Jugendstil

Jugendstil

1. Vanaf omstreeks 1890 kwam in diverse Europese landen een nieuwe stijl tot ontwikkeling die bekend is geworden onder de naam Art Nouveau of Jugendstil. Deze stijl, die zich zowel in de beeldende kunsten als in de kunstnijverheid en de architectuur manifesteerde, betekende een breuk met de gangbare 19de eeuwse neostijlen. De Belgen V. Horta (1861-1946) en P. Hankar (1859-1901) introduceerden de Art Nouveau in 1893 voor het eerst in de architectuur. Kenmerkend voor dit type architectuur waren de aan de bloemen-, planten- en dierenwereld ontleende golvende lijnen, uitgevoerd in flamboyante en soms uiterst grillige vormen. Horta en Hankar maakten als eersten gebruik van ijzer en staal bij de bouw van luxueuze burgerwoningen en lieten deze constructies nog zien ook. Voorheen gebeurde dit alleen bij door ingenieurs gebouwde functionele werken en gebouwen als bruggen, stations, fabriekshallen en warenhuizen. In ons land heeft een sobere variant van deze stijl van omstreeks 1895 tot circa 1905 een kort bestaan gekend.

2. P.J.H. Cuypers (1827-1921)
Cuypers introduceerde met zijn kerken rond 1850 de neogotiek in Nederland. Hij bouwde zes kerken in Amsterdam, waarvan er ondertussen drie gesloopt zijn: de Willibrorduskerk aan de Amsteldijk, de Nicolaas en Barbara aan de Da Costakade en de Magdalenakerk in de Spaarndammerstraat zijn in de loop der jaren afgebroken. De Posthoorn in de Haarlemmerstraat, de Vondelkerk in de Vondelstraat en de Dominicuskerk in de Spuistraat zijn aan de sloophamer ontsnapt. De Posthoorn en de Vondelkerk worden beiden niet meer als kerk gebruikt.

H. P. Berlage
Hendrik Petrus Berlage studeerde van 1875 tot 1878 aan de technische hogeschool in Zürich. Daar kwam hij in aanraking met de denkbeelden van de architecten Semper en Viollet-le-Duc. Zij kritiseren op dat moment de overheersende zogenaamde neostijlen, waarin de decoratieve vormen van bouwstijlen uit het verleden overdadig worden toegepast. Hij raakt onder de indruk van het ideaal van de Gemeenschapskunst en wordt socialist. Op basis van de denkbeelden van Semper en Viollet-le-Duc ontwikkelt Berlage een eigen stijl, waarvan de Amsterdamse School de directe opvolger is.

4. Ik vind het best een mooie stroming, want er zitten veel mooie golven en lijnen in.