SOA's

“ Wat zijn soa’s?”

Soa is een afkorting van “Seksueel overdraagbare aandoening”.
Per jaar lopen er in Nederland ongeveer 100.000 mensen een soa op. Sommige soa’s hebben ernstige gevolgen als ze niet op tijd worden behandeld. Gelukkig zijn de meeste soa’s makkelijk te genezen. Soa’s zijn besmettelijk. Je kunt een soa hebben zonder dat je er niets van merkt. Ook kun je een soa (onggemerkt) doorgeven.

Hoe loop je het op?
Soa’s worden overgedragen via sperma,bloed,vaginaal vocht en contact tussen slijmvliezen. Slijmvliezen zitten onder andere in de anus,penis,de vagina en de mond. De meeste soa’s worden opgelopen door onveilig vrijen.

- Vaginale geslachtgemeenschap zonder condoom.
- Anale geslachtgemeenschap zonder extra sterk condoom.
- Orale seks (pijpen en beffen) zonder condoom of beflapje.

Een aantal soa’s is ook overdraagbaar via bloed. Je kunt ze oplopen als gevolg van een onhygiënische tatoeage of piercing. Of als je bij drugdgebruik naalden, spuiten of andere attributen van een ander gebruikt.
Een soa krijg je niet door uit het kopje van een ander te drinken. Je krijgt het ook niet via een hoestbui,insectenbeet of een vieze wc-bril. Ook in het zwembad loop je geen risico.

“Klachten en gevolgen”

Soms heb je een soa, maar nauwelijk of geen klachten. Of ze zijn zo vaag dat je er geen last van hebt. Vooral vrouwen merken het vaak niet dat ze een soa hebben.
Als ze klachten hebben gaat het meestal om:

- Afscheiding of pu uit de penis,vagina of anus. Bij vrouwen is de afscheiding
vaak meer dan normaal,een andere kleur hebben en anders ruiken.
- Branderig gevoel,geïrriteerdheid,pijn bij of na het plassen of steeds kleine
beetjes moet plassen.
- Zweertjes,wratjes,blaasjes op de penis,anus,vagina of mond.
- Jeuk in het schaamhaar,aan de eikel,schaamlippen of anus.
- Gezwollen klieren in de liezen.
- Pijn in één of beide (bij-)ballen.
- Pijn in de onderbuik.
- Pijn bij het vrijen, onregelmatig of abnormaal bloedverlies.

“Testen op soa”

Soa gaan nooit vanzelf over. Als je onveilig hebt gevreeën,en denkt dat je eens soa opgelopen hebt,blijf daar dan niet mee rondlopen. Soa’s kunnen hele nare gevolgen hebben. Ook ben je besmettelijk voor anderen,als je een soa-infectie hebt. Bovendien is de kans groter dat je hiv oploot als je al een soa hebt. Daarom is het belangrijk dat je naar een arts gaat en je laat onderzoeken.

Wanneer een soa-test?
Als je onveilif hebt gevreeën of als het condoom gescheurd is,moet je minimaal 1 week wachten met een soa-test. Een hiv-test is pas zinvol 3maanden nadat je onveilig hebt gevreeën. Omdat er dan pas antistoffen tegen hiv in je bloed zijn aangemaakt en de arts kan bepalen of je seropsitief bent.

De soa-test kan met 3 verschillende manieren onderzocht worden:
- Bloedonderzoek.
- Uistrijkjes (lichamelijk onderzoek)
- Urineonderzoek

“Hoe kun je soa’s voorkomen?”

· seksueel contact hebt met één vaste partner, die zelf ook nooit met een andere partner vrijt en geen soa heeft;
· elkaar streelt, tongzoent, kust, knuffelt, masseert, jezelf bevredigt of elkaar met de hand bevredigt;
· bij vaginale geslachtsgemeenschap (penis in de vagina) een condoom gebruikt;
· bij anale geslachtsgemeenschap (penis in de anus) een extra sterk condoom met extra veel glijmiddel gebruikt.

“Chlamydia”

Chlamydia is de soa die in Nederland het meeste voor komt. Per jaar lopen er 60.000 mensen het op. Het wordt veroorzaakt door een bacterie,die zich in de slijmvliezen en geslachtsdelen nestelt. Zowel voor mannen als vrouwen geldt dat een onbehandelde chlamydia infectie besmettelijk is en je de ziekte ongemerkt kunt doorgeven. Daarom is het belangrijk dat je partner(s) waarmee je onveilig hebt gevreeën, zich laten onderzoeken en eventueel behandelen. Chlamydia is eenvoudig te genezen,als je er op tijd bij bent. Chlamydia kan een ontsteking veroorzaken van de urinebuis, van de anus en bij vrouwen ook de baarmoedermond. Als vrouw merk je vaak niets van een chlamydia infectie,er zijn geen of vage klachten. Daardoor kan het gebeuren dat iemand jaren met de infectie rond blijft lopen en anderen er ook mee kan besmetten. Bij mannen zijn de klachten vaak duidelijker.

“Genitale wratten”

Wratten op of rond de geslachtsdelen (of de anus) komen veel voor. Per jaar worden er 22.000 mensen ermee besmet. Het kan enkele weken duren voordat de eerste wratten ontstaan. Vaak zijn er eerst enkele kleine wratten die daarna groter worden en zich gaan uitbreiden. Ze doen geen pijn,maar ze jeuken. Omdat de wratten soms inwendig zitten worden ze niet altijd opgemerkt. Ze zijn weliswaar onschuldig,maar ze kunnen zich zeer snel uitbreiden. De wratten verdwijnen vanzelf,toch is een behandeling aan te raden,want het virus blijft in je lichaam en kan dan steeds oipnieuw terugkomen,en je kunt anderen ermee besmetten. Hoe eerder je word behandeld,des te kleiner de kans dat ze terugkomen. Je kunt de wratten behalve door onveilige seks ook krijgen door bv. een washandje of handdoek van iemand die genitale wratten heeft gebruiken.

“Herpes genitalis”

Per jaar lopen ongeveer 12.000 mensen herpes genitalis op. Het wordt veroorzaakt door een virus. Kenmerkend voor herpes genitalis zijn de blaasjes en kleinde wondjes rond de geslachtsdelen. Herpes word overgedragen door in aanraking te komen met de uitslag op de huid, of met het slijmvlies van de mond, penis, anus of vagina van iemand die herpes heeft. Herpes is zeer besmettelijk. Vooral op het moment dat iemand wondjes of blaasjes heeft. Ongeveer een week nadat je geïfecteerd bent kun je de eerste klachten krijgen. Als de wondjes zijn genezen,zijn de klachten voorbij,maar dat betekent niet dat het virus verdwenen is. Als je weerstand laag is,kun je het zo weer opnieuw krijgen. Er bestaan wel middelen om de klachten te verminderen en het aantal aanvallen te beperken.

“Hepatitis B”

Hepatitis B is een ernstige infectieziekte, die word veroorzaakt door het hepatitis B-virus. Dit virus dringt de levercellen binnen en veroorzaakt daar een ontsteking. Afhankelijk van de ernst van de ontsteking treden meer of minder klachten op,maar de klachten kunnen ook ontbreken. Twee tot zes maanden na besmetting kunnen klachten ontstaan. Slechts één op de drie mensen heeft klachten. Er is dan sprake van vermoeidheid,lusteloosheid en koorts. Meestal gaat de ziekte door rust over en verdwijnt het virus. In vijf tot tien procent blijft een persoon “drager”. Bij hun blijft het virus in hun lichaam aanwezig. Een klein deel houd een blijvende ontsteking aan de lever,die ernstige klachten kan veroorzaken. Tegenwoordig is er behandeling mogelijk. En er bestaat een vaccinatie om te voorkomen dat je hepatitis B krijgt.

“Gonorroe”
Gonorroe,ook wel druiper genoemd,komt steeds vaker voor. Als een man gonorroe heeft,merkt hij dat enkele dagen na de besmetting. Hij kan dan last hebben van geel/groene afscheiding uit de plasbuis. En het plassen kan pijn doen. Vrouwen merken vaak niets. Soms is er iets meer afscheiding dan normaal. Ook als je niets van gonorroe merkt,kan de infectie ernstige gevolgen hebben. Bijvoorbeeld onstekingen in de eileiders of bijballen. Als je er op tijd bij bent,is gonorroe gemakkelijk te genezen. Gonorroe word veroorzaakr door een bacterie. Het kan een infectie veroorzeken in de vagina,penis en anus. Als gevolg van orale seks kunnen zowel mannen als vrouwen een gonorroe-infectie in de keel hebben. Een onbehandelde gonorroe is besmettelijk.

“Trichomonas”

Een trichomonas-infectie is geen ernstige soa. Vrouwen hebben vaker klachten dan mannen. Je kunt de infectie heel lang hebben zonder enige klachten. Trichomonas kan bij vrouwen leiden tot een ontstoken vagina,plasbuis of blaas. Dit merk je bij het plassen. Soms zijn de klachten erg mild. Mannen merken meestal niets van een trichomas-infectie. Trichomonas is goed te behandelen.
“Syfilis”

Syfilis is een ernstige soa,die gelukkig niet meer zo vaak voorkomt. Het wordt veroorzaakt door een bacterie. De bacterie die syfilis veroorzaakt,nestelt zich in de vagina,penis of de anus en soms in de mond. Waar de infectie zit,is afhankelijk van de manier waarop het opgelopen is. De bacterie kan zich via het bloed door het gehele lichaam verspreiden. Gelukkig is het goed te behandelen als je er op tijd bij bent. Syfilis kent verschillende stadia. Tijdens de eerste stadia kun je één of meer zweertje(s) krijgen rond of op de penis,vagina,anus en mond. Dit gebeurt twee tot twaalf weken na de besmetting. Ook zonder behandeling verdwijnt het zweertje vanzelf binnen twee à drie weken. Enkele weken later treedt het tweede stadium in. De syfilis is dan via de bloedbaan door het hele lichaam verspreid. Je kunt dan last hebben van vlekjes op de huis en een grieperig gevoel. Ook deze klachten verdwijnen vanzelf weer. Als je tijdens de tweede stadia de syfilis nog niet hebt laten behandelen,kom je in het derde stadium,het sluimerstadium. De syfilis veroorzaakt dan ernstige schade aan verschillden organen.

“Candida-infectie”

Candida is op zich een onschuldig gist. Veel mensen dragen het bij zich zonder het te merken. Het wordt ook wel een schimmel-infectie genoemd. Een candida-infectie ontstaat vrijwel nooit door seksueel contact,het gist daarin tegen wel. De infectie is in de meeste gevallen goed te genezen. In sommige gevallen is de infectie hardnekkig en komt het steeds opnieuw terug. Bahandeling is alleen nodig als er klachten zijn. Vooral vrouwen hebben last van de infectie. Onder bepaalde omstandigheden kunnen door toename van het gist,klachten ontstaan. Overgroei van gist kan ontstaan als de weerstand vermindert,zoals stress, suikerziekt of gebruik van bepaalde medicijnen en antibiotica. De aandoening kan in de geslachtsorganen en in de mond voorkomen, in zeldzame gevallen ook in de endeldarm.

“Schaamluis”
Schaamluis word ook wel platjes genoemd. Het is een vervelende, maar ongevaarlijke aandoening. Je kunt het oplopen door seksueel contact,maar ook door gezamenlijk gebruik van kleding, slaapzakken of dicht tegen elkaar aan liggen. Schuimluis kun je zelf vaststellen en behandelen. Schaamluis kun je bestrijden met een middel tegen luis. Dit kun je gewoon kopen bij de apotheek.

“Hiv-virus”

Hiv is het virus dat aids veroorzaakt. Dit virus tast het afweersysteem aan. Daardoor kan het lichaam zich steeds minder goed verweren tegen allerlei ziektes. Een hiv-virus is een ernstige soa. Een bloedtest kan aantonen of je een hiv-infectie hebt. Er wordt dan gekeken of er antistoffen tegen hiv in je blied zitten. Het lichaam maakt deze antistoffen binnen drie maanden nadat je het virus hebt opgelopen. Iemand die geïnfecteerd is met hiv,word seropositief genoemd. Het is niet aan iemand te zien of hij/zij een hiv-infectie heeft. Als je seropositief bent,hoef je niet ziek te zijn. Het kan wel tien jaar duren voordat je ernstige klachten krijgt. Je kunt het virus wel altijd doorgeven aan anderen. Pas als het afweersysteem door het virus is aangetast en zich bepaalde verschijnselen voordoen, kan een arts bepalen of je aids hebt. De laatste jaren zijn de behandelingen van de hiv-infectie en aids verbeterd. Sinds 1996 zijn er combinatietherapieën. Deze remmen de vermenigvuldiging van het virus in het lichaam. Als de therapie goed werkt,hebben seroposietieve mensen lange tijd nauwelijks klachten. De medicijnen hebben soms vervelende klachten. Het vergt ook veel discipline om het vol te houden. Omdat de combinatietherapie pas sinds 1996 bestaat weten we nog niets over lange termijn effecten. De medicijnen tegen hiv slaan helaas niet bij iedereen aan.