Rozen

De geschiedenis van de roos

De eerste oerroos was een eenvoudige roos met vijf tot zeven geurende bloemblaadjes. Op het noordelijk halfrond waren de wilde rozen overal te vinden waar het klimaat rustig en de grond vruchtbaar was. De groei duurde maar enkele weken, van mei tot begin juni. Maar toch zijn deze bloemen in ieder land met dit klimaat te vinden.

Uit verwijzingen met oude geschriften blijkt dat de roos in verband worden gebracht met: Boeddha, Mohammed en nog een aantal goden. Binnen de westerse cultuur waren de rozen al geliefd bij de Romeinen die ze teelden voor hun plezier, zij hingen rozen op aan de zoldering. In de middeleeuwse christendom hadden vooral de witte lelie en de roos symbolische waarde.
De bloemkleur van de wilde roos was roze of wit. Aan de eenvoudige bloemvorm werd eeuwenlang gesleuteld. Eerst werden de bloembladen verdubbelt, later werden de bloembladen omgebouwd tot allerlei bladvormen. Hoe meer rozenblaadjes hoe meer geur, met de toename van het formaat groeide ook de belangstelling voor de roos.
In de 18e eeuw werd de Chinese roos, Rosa chinensis, in Europa geïntroduceerd. Deze roos bracht doorbloeiende eigenschappen en een mooie bloemvorm mee. Later bleek de introductie van de Chinese roos ook aan het begin van de gezondheidsproblemen van rozen.

Daarna verscheen Keizerin Joséphine op het toneel, de echtgenote van Napoleon, die een verzameling aanlegde van de rozen die wij nu ‘oude rozen’ noemen. Zij gaf de toon aan in Parijs én bij Napoleon, die op het hoogtepunt van de strijd tussen Frankrijk en Engeland zat. Een Napoleon gaf een Engelse kweker genaamd Kennedy een paspoort om Keizerin Joséphine in Malmaison op te zoeken. Later legden de twee marines de oorlog even stil om een Engels vrachtschip met rozen veilig Frankrijk te laten bereiken. Joséphines collectie telde tweehonderdvijftig soorten. Het verhaal gaat dat Napoleon na zijn scheiding van Joséphine haar Engelse rozen uit de grond liet trekken!

Ook de kleuren van de rozen werden anders. De oude rozen van Joséphine varieerden van wit naar roze tot diep paars. Omstreeks 1900 veranderde de kleur naar fel geel en oranje.(door de bloemen steeds te kruisen met andere soorten) Daardoor ontstonden de meeste kleuren rozen met uitzondering van blauw. Nog steeds is men in de hele wereld ijverig op zoek naar een écht blauwe roos. Vele jaren was de schoonheid van de roos belangrijker dan de geur.
Daardoor waren er wel veel gekleurde rozen maar met weinig geur.
Aan het einde van de twintigste eeuw kwam er weer een omslag. Kwekers als David Austin (en later ook Meilland en Poulsen) slaagden erin de geur weer terug te brengen in moderne rozen.

Oude Rozen
De oude rozen, die honderden jaren lang in de tuinen van Europa en Azië zijn geteeld, kwamen voort uit de wilde roos. Door veredeling zijn verdere veranderingen ingebracht. Door verschillende kruisingen ontstonden er nieuwe rozensoorten. De echte rozensoorten worden meestal botanische of wilde rozen genoemd.

Grootbloemige rozen
Deze groep, die verschillende typen als theeroos, theehybride en moderne roos bevat, worden genoemd: grootbloemige rozen. De grootbloemige rozen zijn door hun spitse knoppen erg mooi. Zoals pastelkleuren maar ook de rode grootbloemige roos is erg mooi. Sommige grootbloemige rozen ruiken heerlijk, anderen hebben helemaal geen geur. Grootbloemige rozen staan mooi met andere planten in een bloemenperk, maar ook een rozenperk is erg mooi.

Trosrozen
Trosrozen zijn erg mooi van kleur. Er zijn maar weinig planten, van welke soort dan ook, die gedurende zo’n lange periode bloemen produceren. Trosrozen zijn goed bestand tegen ziekten.

Heesterrozen
Heesterrozen heb je in verschillende typen: van hoge heesters, kruipende en bodembedekkende rozen tot kleine struikjes. In het algemeen doen heesterrozen het goed tussen andere planten. Ze zijn heel geschikt voor kleine tuinen en bloembakken of grote potten.

Engelse rozen
Deze rozen zijn pas in de jaren ’70 echt bekend geworden. Ze zijn ontstaan uit kruisingen tussen Oude rozen, moderne rozen, grootbloemige en trosrozen. Ze zijn veredeld door de bekend rozenwinnaar David Austin. De Engelse rozen lijken wat betreft de geur op oude rozen, wat betreft de kleuren lijken ze meer op de moderne roos en bloeien ze de hele zomer. Deze rozen komen het best tot hun recht als ze aangeplant worden in groepen van drie of tussen vaste planten.

Klimrozen
Klimrozen komen het beste tot hun recht als ze van boven op ons neerkijken. Ze kunnen op veel manieren toegepast worden. Maar weinig planten zijn zo waardevol in de tuin. Ze worden meestal gebruikt als bekleding van huis- en schuurmuren en schuttingen, maar doen het ook uitstekend op pilaren, bogen en pergola’s en over hekken.

Ramblers
Ramblerrozen, of eenmaalbloeiende klimrozen leveren heel veel, meestal kleine, bloemen in grote trossen die heel lekker ruiken. Uit de plantbasis groeien vaak sterke, lange stengels. Ze bloeien uitbundig met veel bloemen, maar slechts éénmaal per jaar. Deze rozen vormen een zeer belangrijke groep, die meer aandacht verdient in de moderne tuin. Ze zijn geschikt voor over grote bogen en pergola’s klimmend door struiken en in bomen of voor het bedekken van lelijke objecten of gebouwtjes.

Stamrozen
Stamrozen doen het ook goed in een tuin. Als ze boven kleinere planten of rozen in perken mogen uitgroeien, geeft dat een leuk effect. Verder doen ze het goed in een gazon, langs een pad of in een vaste planten border.

Rozen voor pot en balkon
Op balkon of dakterras is men heus niet alleen aangewezen op miniatuur- of patiorozen. De meeste tuinrozen zijn uitstekend in pot te kweken en ook grote rozen, zelfs klimrozen voldoen goed. Rozenwortels reiken ver naar beneden en daarom zal een relatief diepe pot het beste resultaat opleveren.
Om ziekten en plagen te voorkomen is het belangrijk dat u/jij:

- goed snoeit, zodat ziektekiemen verwijderd worden.
- goed bemest.
- genoeg water geeft.

Als deze drie punten niet helpen kunt u/jij in een tuincentrum producten krijgen die de verschillende ziektes bestrijden.

Luis
Rozen worden het meest geplaagd door groene luizen (ook gele en zwarte luizen komen voor). U/Jij kunt de luizen met een harde waterstraal verwijderen, dit is de meest makkelijke manier. Let wel op dat u de bloemknoppen niet beschadigd.

Meeldauw
Meeldauw is een schimmelaantasting. Het ziet er uit alsof de plant met witte poeder is bestoven.

Sterroetdauw
Ze noemen het ook wel blackspot. Dit is ook een schimmelaantasting, die onder aan de struik begint. Het blad wordt geel, krijgt zwarte stippen en kringen en valt af. Aangezien schimmels zich gemakkelijk verspreiden doet u er goed aan alle aangetaste bladeren met de hand te verwijderen, ook die al op de grond liggen en deze in de zwarte vuilnisbak (dus niet in de groenen milieubak of composthoop!) te stoppen.

Roest
Ook een schimmelaantasting. Fel oranje stipjes ontwikkelen zich aan de onderkant van het blad. Zelfde behandeling van weghalen dan van aangetaste bladeren.

Aaltjes
In de bodem kunnen aaltjes voorkomen die de wortels van uw (jonge) rozen kunnen aantasten. Deze aaltjes zijn te bestrijden door het middel ‘Flower Saver’.