Regenwouden

1. Inleiding
Dit werkstuk gaat over regenwouden, ik vind dit een leuk onderwerp omdat ik erg van de natuur houd en het regenwoud is eigenlijk alleen maar natuur! Het regenwoud wordt bedreigd door de houtkap dat kun je zien aan het plaatje hieronder. Het is heel erg dat het regenwoud bedreigd wordt omdat er veel planten staan die ook als medicijn gekweekt zouden kunnen worden.

2. Wat is regenwoud en welke soorten regenwoud zijn er
Tropische regenwouden zijn misschien wel de meest belangrijke en minst bekende ecosystemen (hoe dieren en planten samenleven in een bepaald klimaat bijvoorbeeld de zuidpool) van de wereld. Regenwouden zijn al eeuwen oud en het weer zorgt er voor dat de bomen en planten het hele jaar door kunnen groeien en er leven meer planten en dieren dan in elk ander ecosysteem. Bijvoorbeeld alleen al op 1 hectare regenwoud staan zo’n 50 tot 200 soorten bomen. De regenwouden bestaan uit 3 lagen: een laag van jonge bomen en struiken op de grond, een laag waar van altijdgroene boomkruinen in het midden en de allergrootste bomen die er bovenuit steken vormen de bovenste laag. De snelheid waarmee een lege plek volgroeid is voor de mensen die er nu komen nog net zo verbazend als voor de ontdekkingsreizigers die er vroeger kwamen.

Er is een aantal verschillende soorten regenwouden. Het grootste gedeelte bestaat uit tropisch laaglandregenwoud. Dat vind je in de warme vochtige laaglanden waar het haast nooit droogseizoen is. Het seizoen – of moessonwoud heeft grote regenval maar die is niet gelijk verdeeld over het seizoen. Er is een droogseizoen van 3 maanden of langer waarin de bomen hun bladeren verliezen. Lianen groeien hier niet omdat ze niet in de droge tijd kunnen overleven.

Tropische berghellingen staan vol met bos en bomen maar op de hellingen gaat het laaglandregenwoud over in laag montaan ( op heuvels) en hoog montaan regenwoud en in nevelwoud. Een nevelwoud is een miniatuurlandschap (miniatuur is klein) van kronkelige verweerde bomen in de mist die helemaal bedekt zijn met mossen en levermossen. Soms kan je duidelijk verschil zien waar het overloopt van laaglandregenwoud naar montaan maar meestal kan je daar niets van zien

3. Planten van het regenwoud
Boven in de bomen vormt een speciale groep planten zo’n dikke laag om de takken dat je de schors helemaal niet meer kan zien. Hiernaast staat een voorbeeld. Deze planten worden Epifyten of gastplanten genoemd. Ze houden zich vast aan de stam, takken en soms zelfs bladeren van de bomen. Ze willen de plant of boom waar ze zich aan vasthouden niet doden en gebruiken van die plant ook bijna geen voedsel of water mar gebruiken ze alleen om bij het licht te komen. Na een zware regenval kan het water dat de Epifyten opvangen genoeg zijn om een enorme takken te laten neerstorten. In de vochtigste wouden is soms wel 25% van alle bloeiende planten en varens epifytisch en er zijn nog veel meer soorten epifystische mossen, levermossen en korst mossen. Het grootste aantal epifystische planten werd geteld in Midden - en Zuid Amerika.

Ook een van de meest indrukwekkende kenmerken van het regenwoud is de overvloed aan klimplanten en lianen. Sommige lianen worden ontzettend groot met lange stengels die opklimmen naar het bladerdak op zoek naar licht. Als ze boven in het bladerdak zijn maken ze takken met bloemen en bladeren. Sommige lianen maken luchtwortels dat zijn wortels die boven in de liaan beginnen dan een heel eind door de lucht groeien en uiteindelijk zich als een gewone wortel in de grond vastzetten. Later verhouten (worden van hout) de luchtwortels. Daar maken andere klimplanten op hun beurt weer handig gebruik van, door er in te klimmen en bij het licht te komen.

4. De dieren van het regenwoud
De meeste vogels en kleine zoogdieren van het regenwoud leven hoog in de bomen want daar is meer licht en meer voedsel te vinden dan lager in de bomen en op de grond. In de tussenlaag leven de wat grotere dieren zoals de chimpansee maar ook kleinere zoals wilde katten, slangen en boomkikkers. Ze komen heel weinig op de grond en verplaatsen zich met lianen door de bomen. De allergrootste dieren leven op de grond bijvoorbeeld de tijger.

De dieren van het regenwoud hebben zich goed aangepast aan het leven in de bomen. Ze gebruiken hun klauwen, poten of lange staart om zich vast te houden aan de bomen. Er zijn zelfs soorten slangen die een lange stok van hun lijf maken om zichzelf zo van boom naar boom te verplaatsen.

Wist je dat er in Engeland 43 soorten mieren leven, in het regenwoud is ook eens hetzelfde aantal mieren geteld maar dan op 1 boom!!!

5. Dieren in en langs het water
Als het geregend heeft stroomt al het water langzaam maar zeker naar een rivier en dan bijna zeker naar de Amazone. De Amazone is de grootste rivier van de wereld: samen met haar 1000 of meer zijrivieren bevat de Amazone 2/3 deel van de zoetwatervoorraad in de wereld!!! Er leven erg veel dieren in de Amazone er leven ongeveer 5000 soorten vissen en er wordt gedacht dat er nog zo’n 2000 soorten dieren ontdekt moeten worden. Waar de rivieren overstromen, verspreiden ze slib dat heel rijk is aan voedingstoffen voor het gebied dat waarschijnlijk moeraswoud wordt. Wanneer de rivieren de zee in stromen wordt er weer slib afgezet.

Een van de vissen die ook in de Amazone leven is de piranha. Met zijn drie rijen scherpe tanden is de piranha toch alleen gevaarlijk in het droogseizoen, wanneer de vissen groepen gaan vormen van 20 of meer. Door samen voedsel te vangen kunnen de Piranha’s grotere dieren vangen, terwijl ze meestal kleine vissen, weekdieren, vruchten of zaden eten.

Ook zijn er maar heel weinig vleeseters die zich zouden wagen aan een zich traag op de oever voortbewegende Anaconda. Anaconda’s blijven liever zo dicht mogelijk bij de kant van de rivier maar kunnen ook in bomen klimmen. Er zijn een paar heel bijzondere Anaconda’s die langer worden dan 10 meter maar de meeste zijn kleiner dan dat. Het zijn uitstekende zwemmers die dieren aanvallen die naar het water toekomen om te drinken en hun prooi doden door ze te wurgen. Jongere Anaconda’s lopen eerder zelf het gevaar opgegeten te worden maar in het water zijn ze zo snel dat bijna geen enkel dier ze te pakken kan krijgen.

Er leven nog veel meer dieren en planten langs het water. De begroeiing is heel erg dicht omdat erboven het water licht is en alle planten hebben licht nodig om te groeien. Dat is ideaal voor de dieren die op het land leven en jagen en zich voortplanten in het water. Maar als het heel lang en hard regent en de rivier buiten haar oevers treed moeten al die dieren een ander huis zoeken met hun jongen die dan vaak verdrinken.

De zoutwaterkrokodil die in het gebied rond de Amazone woont is de grootste ter wereld. Hij kan wel 6 meter lang worden en hij weegt niet minder dan 3 ton (dat is 3000 kilo)

De visser of hazenlipvleermuis vliegt laag over het water en gebruikt zijn echo(een heel hoog geluidje dat mensen niet kunnen horen en aan hoe laat het terugkaatst kan hij horen of het water rimpelt) om rimpels in het water op te sporen. Hij gebruikt zijn scherpgehaakte klauwen om de vis die de rimpels heeft veroorzaakt te vangen. De prooi wordt of al vliegend opgegeten of naar een dichtbijgelegen slaapplaats gebracht om met jongen te delen.

6. Avonddieren en nachtdieren
De nacht komt snel in de tropen het wordt donker om ongeveer 6 uur er is geen tijd van schemering. Wanneer de zon ondergaat keren de dagdieren terug naar hun nest of hol en worden de nachtdieren langzaam maar zeker wakker. Omdat er dag en nacht dieren zijn word ruzie tussen sommige groepen dieren over voedsel en land voorkomen. Met de koele nachtlucht komen ook de insecten en amfibieën (dat zijn dieren die op het land en in het water leven) te voorschijn terwijl de kleine zoogdieren op jacht gaan. Nachtdieren hebben zich goed aangepast aan het leven ‘s nachts zo hebben de meeste hele grote ogen zodat ze extra goed kunnen zien, of ze hebben hele goede oren en een hele goede neus. Toch is het nooit helemaal donker in het regenwoud, de maan schijnt door de bomen er dansen vuurvliegjes in het rond en op de grond geven fluorescerende (lichtgevende) schimmels een griezelig schijnsel tot ze worden opgegeten door torren en kevers.

Vlak voor de nacht valt vliegen groepjes toekans naar de bomen het zijn altijd dezelfde bomen waar ze in overnachten. Op het oog zijn het onhandige vliegers maar hun grote felgekleurde snavels zijn licht en ze vliegen met een krachtige slag. Met zonsopgang vliegt de zwerm weer uit op zoek naar de bessen en vruchten die toekans eten.

7. Producten uit het regenwoud
Al vele eeuwen lang worden producten (dingen) uit het regenwoud over de hele wereld vervoerd. Sommige dingen zoals rubber, suiker en chocolade zijn nu zo gewoon dat je heel snel zou vergeten dat ze oorspronkelijk uit het regenwoud komen. Producten die heel veel gebruikt worden, worden nu meestal gekweekt op plantages. Maar sommigen zoals bijvoorbeeld Paranoten worden nog steeds uit het regenwoud gehaald. Veel vruchten waarvan inheemse (die daar altijd zijn geweest) volkeren al heel lang van genieten worden nu pas verkocht in Europa en Noord Amerika. Het kan zijn dat we over een paar jaar veel meer ijsjes eten en veel meer Cosmetica (middeltjes om jezelf mee op te maken) gebruiken waar ingrediënten uit het regenwoud in zitten.

Extra kruidige specerijen zoals gember, nootmuskaat en kruidnagelen. Waren in de middeleeuwen heel erg duur in Europa want iedereen wou het gebruiken om de bedorven smaak van het vlees weg te werken. Tegenwoordig worden specerijen gebruikt om het eten nog lekkerder te maken dan het al is. Specerijen worden soms ook gebruikt om een betere smaak te geven aan bijvoorbeeld tandpasta en medicijnen. Specerijen worden gemaakt van verschillende plantendelen, zo is nootmuskaat een zaad, kruitnagelen zijn bloemknoppen die nog niet open zijn gegaan, kaneel is de bast van een boom, en gember is een wortel. De specerijen worden gemalen in een potje gestopt en zo krijgen wij ze te zien.

8. Medicijnen
In het regenwoud staan veel planten die je als medicijn zou kunnen gebruiken, maar die zijn nog lang niet allemaal getest op de zekerheid dat ze niet giftig zijn. Het is belangrijk dat dat gebeurt voordat deze planten worden gekapt en de inheemse volkeren met al hun verzamelde kennis verdwijnen. Van veel planten weet men dat ze heilzaam (goed voor je) zijn. Sommige stammen menen dat planten die er uit zien als een bepaald orgaan (zoals je hart en je lever)dat orgaan ook zullen genezen van alle ziektes of dat ook waar is is nooit bewezen.

9. Afsluiting
Ik heb het in dit werkstuk expres niet gehad over het kappen van het regenwoud. Ik weet wel dat het gebeurt, maar ik heb het liever over het mooie woud dat er nog staat dan over de omgehakte stukken. Als je wilt zien hoeveel regenwoud er al gekapt is moet je maar kijken naar het plaatje onder de inleiding op bladzijde 2. Ik denk dat dat op zichzelf al wel genoeg zegt. Dus laten we er voor zorgen dat het regenwoud dat er nog is beschermd wordt!!!