Autisme

Wat is autisme? Bestaat er eigenlijk een adequate definitie van autisme? Volgens het woordenboek betreft het \'een toestand van volledig opgaan in fantasie, dagdromen, waarin de verbindingen met de buitenwereld zijn verbroken\'. Maar sommige therapeuten is geen enkele definitie echt dekkend; er zijn te grote verschillen tussen mensen die als \'autistisch\' worden aangemerkt. Dat is de reden waarom autisme vaak pas na jaren als \'diagnose\' wordt gesteld. Het woord autisme wordt afgeleid van het woord autos, wat zelf betekend. Autisme komt voor bij twintig op de tienduizend kinderen. Naar verhouding komt autisme bij jongens drie maal zoveel voor als bij meisjes. De Amerikaanse Leo Kanner publiceerde in 1943 een inmiddels klassiek geworden artikel. Hij had het over 11 kinderen met opvallende gedragskenmerken. Deze kenmerken staan nu bekend als de kenmerken van autisme.

De kenmerken van autisme zijn:

Een stoornis in het contact met andere mensen. Sommigen houden zich volledig afzijdig. Anderen zoeken juist te veel contact, het éém of het ander. Voor beide groepen blijven mensen onvoorspelbare wezens, die je niet echt kunt begrijpen of aanvoelen. Autisten kunnen zich dus erg moeilijk inleven in andere mensen.

Een stoornis in communicatie en taalgebruik. Het passieve taalgebruik (schrijven en lezen) lijkt bij alle autisten min of meer gestoord. Ongeveer de helft van alle autistische kinderen zal nooit kunnen spreken. Als de spraakontwikkeling op gang komt, gebeurt dat meestal vertraagd. Het taalgebruik bevat dan eigenaardigheden en onrijpheden. Wat tegen hen gezegd wordt, wordt vrijwel onmiddellijk en met dezelfde intonatie teruggepapegaaid. Veel kinderen gebruiken ook een zinsbouw die te ouwelijk is. Ze blijken dan hele zinnen en gezegden van volwassenen te hebben overgenomen, vaak met precies dezelfde intonatie en robotachtig. Daarom is de emotionele betekenis van wat het kind zegt moeilijk te peilen. Autistische kinderen kunnen sowieso hun gevoelens niet onder woorden brengen.

Dwang naar regelmaat en herhaling Mensen met autisme zijn niet in staat om een samenhangend beeld van de hen omringende wereld op te bouwen. Hun aandacht wordt getrokken door een onderdeel, niet het geheel. Het grote verband leggen ze niet omdat de wereld hen chaotisch voorkomt. Het verklaart de dwangmatige dwang naar regelmaat en herhaling. Als een kind bijvoorbeeld op het paadje dat hij altijd naar huis loopt een stoeptegel ziet liggen die kapot is terwijl het dat eerst niet was dan raakt het kind helemaal in paniek.

Een stoornis in het voorstellingsvermogen. Mensen met een autistische stoornis hebben moeite zich een juiste voorstelling te maken van iets wat niet aanwezig is, van wat er gaat komen of van wat er geweest is. Ze hebben steeds \"plaatjes\" of eenvoudige teksten nodig om het zich voor de geest te halen. Zij kunnen zich moeilijk ergens op voorbereiden of iets verwerken. Zij hebben geen fantasie of een teveel aan fantasie, waardoor ze meegesleept worden in vaak angstige gedachtenspinsels.

Een opvallend beperkt gebied van belangstelling en activiteiten. Mensen met een autistische stoornis worden vaak slechts geboeid door één of twee voorwerpen, activiteiten of gedachten. Zij blijven hieraan kleven en kunnen in een eindeloos herhalen vervallen van b.v. open en dicht draaien van kranen, dezelfde muziek beluisteren, of het steeds maar praten over een bepaald onderwerp b.v. landkaarten of dinosaurussen.

Prikkelverwerking Prikkels uit de buitenwereld roepen bij autistische kinderen soms veel te heftige en soms veel te geringe reacties op. Het kind blijkt dan niet te reageren op het roepen van zijn naam of op de begroetingen van iemand die binnenkomt. Als een autistisch kind zich ergens aan brandt dan gaat het niet huilen en zoekt geen troost bij zijn moeder. Maar op sommige ander prikkels, het geluid van een stofzuiger of een vaatwasmachine bijvoorbeeld, wordt extreem heftig gereageerd.

De Begaafdheid Autisme komt voor op alle niveaus van verstandelijk begaafdheid. Echter ongeveer 80% van de mensen met een autistische handicap heeft ook een verstandelijke handicap. Zij hebben een dubbele handicap met een dubbele hulpvraag. Aan de andere kant zijn er mensen met een autistische stoornis die verstandelijk hoog begaafd zijn, al is het meestal een eenzijdige begaafdheid (vooral in de exacte vakken) en blijft de sociale begaafdheid ver achter.

De motoriek Dor het gebrek aan uitdrukkeingvermoegen hebben mensen met autisme vaak een heel mooi gezichtje. Als ze ergens enthousiast over zijn of fefrustreerd zal het enige dat sommige doen zijn het fladderen met de handen.

Wat wordt bedoeld met het spectrum van autistische stoornissen? Geen één autist in hetzelfde, dit komt omdat er verschillende onderdelen zijn van autisme. Dit wordt het spectrum genoemd. Dat spectrum bestaat uit: 1. Autisme, de klassieke vorm
2. Aan autisme verwante stoornissen zoals: - Syndroom van Asperger - Multiplex Development Disorder (MDD) - Pervasieve Ontwikkelingsstoornis

Het ziektebeeld varieert van de meest ernstig mentaal achtergebleven kinderen met een stoornis in het sociale contact naast vele andere defecten, tot aan vaardige, inteligente kinderen waarbij alleen een defect in het sociale contact als enige handicap merkbaar is. Aan Autisme verwante stoornissen blijkt een verwarrende naamgeving te zijn. Het suggereert dat het niet een autistische stoornis betreft. Het gaat in feite om een minder zuivere vorm van autisme waarbij het mogelijk is dat deze stoornis minder scherp en niet op alle ontwikkelingsgebieden is doorgedrongen. Als ik nu in zou gaan op deze drie vormen van autisme zou dat te verwarrend worden omdat het toch allemaal vrij veel op elkaar lijkt. Wel bespreek ik het syndroom van Asperger, dit is vrij bekend.

Syndroom van Asperger Ongeveer in dezelfde tijd als Leo Kanner beschreef de Oostenrijkse kinderarts H. Asperger een groep kinderen met contactstoornissen, die hij aanduidde als ‘autistische psychopaten’. Het ziekte beeld zou zich alleen voordoen bij jongens en uitte zich meestal pas in het tweede of derde levensjaar. De door hem beschreven kinderen zouden een oudelijke indruk maken enleken grotendeels in hun eigen wereld te leven
Het syndroom van Asperger is een vorm van autisme die zich voordoet bij vooral intelligente of zelfs hoogbegaafde kinderen die relatief goed aangepast functioneren. De kinderen kenmerken zich door een eenzijdige en beperkte belangstelling voor onderwerpen als ruimtevaart, astronomie, topografie. Ook deze kinderen kunnen zich niet in een ander verplaatsen. Als zij iemand zien staan in een winkel roepen zij: ‘die mevrouw is dik!’ Ze snappen niet dat dat voor die mevrouw niet fijn is, want ze is toch dik? Hierdoor eindigt contact met leeftijdgenootjes dan ook veelal in conflicten en uitstoting. De kinderen met het syndroom van Asperger hebben een goed ontwikkeld taalgebruik maar het schoolse leren verloopt vaak moeizaam. Ze kunnen er niet goed tegen dat hen een bepaalde werkwijze wordt opgelegd. Vaak hebben de kinderen sadistische fantasieën die soms op impulsieve wijze tot uiting komen zoals wreedheid bij dieren, agressief gedrag tegen mensen.

Hoe ontstaat autisme? Leo Kanners zorgden ervoor dat ouders van kinderen met een autsime een slechte naam kregen, zij zouden immers kille mensen zijn. Maar onderzoek in de jaren zeventig heeft echter duidelijk aangetoond dat moeders van autistische kinderen zich in het niets onderscheiden van moeders net andere kinderen. In de jaren tachtig en negentig werd er een biologisch onderzoek gehouden en daaruit bleek dat autistische kinderen hersenfunctie-stoornissen hebben. En dat krijg je dus niet door door ouders gemaakte opvoedingsfouten. Maar hoe ontstaan de hersenfunctie afwijkingen? Het bleek bij EEG-onderzoek (grafische registratie van hersenactiviteit) dat de hersenen van van autistische kinderen informatie die van buitenaf aangeboden wordt anders verwerken. Ze kunnen de wereld niet op de juiste manier verwerken waardoor de wereld zich voordoet als een chaotisch schouwspel. Naast het verschil in informatieverwerking heeft een beeldvormend onderzoek laten zien dat de hersenvolume van autistische kinderen groter is dan van andere kinderen. Ook zijn de hersenkamers soms wijder en zijn er afwijkingen aan de kleien hersenen te zien. Tenslotte heeft microscopisch onderzoek aan de hersenen van overleden autistische mensen laten zien dat de zenuwcellen van autistische kinderen in de hersengebieden die een belangrijke rol spelen bij het combineren van informatie n de emotionele verwerking daarvan te klein en talrijk zijn. Deze onderzoeken wijzen erop dat er bij autisme sprake is van een ontwikkelingsstoornis van de hersenen die al tijdens de zwangerschap ontstaat. In de periode van de derde tot de zesde zwangerschapsmaand vermenigvuldigen zenuwcellen zich razendsnel vermenigvuldigen en dan zetten ze zich in beweging naar de plaats in de hersenen waar ze hun functie uitoefenen.Afwijkingen in de genen zouden dan tot stoornissen in de opbouw en hersenfunctiestoornissen kunnen lijden. Maar ook schadelijke omgevingsinvloeden tijdens de zwangerschap zoals infecties, alcohol, nicotine, bloedingen enz.

Is autisme erfelijk? Of autisme erfelijk is is nu de vraag. Er wordt bij onderzoeken vaak gekeken naar herhalingsrisico binnen families. Uit onderzoek blijkt nu dat een kind uit een gezin dat al een autistisch kind heeft, 75% meer kan heeft opautisme dan uit een geezin zonder autistische broers of zussen. Dit duidt er dus op dat autisme erfelijk is. Het probleem is dat niet bekend is hoe autisme overerft. De erggang laat zich moeilijk onderzoeken doordat er geen gezinnen bekend zijn waarin een autistisch ouder een kind krijgt, want autisten trouwen bijna nooit. Wel is het zo dat ouders gedrag van hun kinderen herkennen. Als controle hiervan heeft men ouders van ‘normale’ kinderen en ouders met autistische kinderen. Ouders moesten aangeven in hoeverre ze de trekken van autistische kinderen, in welke mate dan ook, ook hadden. Ouders van autistische kinderen hadden die trekken duidelijk meer dan de andere ouders. Er is ook een genenonderzoek gehouden onder autistische tweelingen. Daaruit bleek dat de genetische factoren het optreden van autistisch gedrag voor negentig procent verklaren. Op grond van de onderzoeken naar de erfelijkheid vermoeden critici dat het bij autisme niet om één kwetsbaarheidsgen gaat, maar om drie tot vijf genen. Voor dit onderzoek heeft men ongeveer driehonderd gezinnen met twee autistische kidneren nodig. De onderzoeken wezen uit de autistische kinderen op enkele chromosomen een plek hebben die anders is dan bij andere kinderen. Door deze onderzoeken hoopt men kwetsbaarheidsgenen voor autisme te vinden zodat dat tot betere diagnostiek zal leiden.

Behandeling Bij de behandeling van een autistisch kind staat aanvankelijk de onderkenning en de acceptatie van de stoornis. Ouders zouden hun kinderen zouden de kind moeten opvoeden zoals het ontwikkelingsniveau van het kind is, zodat het kind niet wordt onder- of overvraagd. Ook structurering van de omgeving en het stapje voor stapje aanbieden van kleine veranderingen helpen in de omgang met het autistische kind. Autistische kinderen hebben vaak gedragsproblemen zoals fobische angsten, paniekaanvallen, agressiviteit, hyperactivitiet, zelfverwonding, enz. Hier kunnen de ouders niet altijd tegen dus vaak worden gedragstherapeuten ingeschakeld. Zij voeren met het kind een gedragstherapeutisch onderzoek uit waarbij de ouders kunnen helpen. Er bestaan nog geen medicijnen die de oorzaak van autisme kunnen bestrijden. Wel kunnen ze bijkomende gedragsproblemen aangepakt worden. Over het effect van de toediening van de stof haloperidol is het meest bekend, Dit medicijn blijkt een gunstig effect te hebben op symptonen als hyperactiviteit, , star gedrag, negtivisme en aggresiviteit. Ook worden er medicijnen tegen depressiviteit genomen