Wat is een SOA

1.1 Wat is een soa?

Soa is een afkorting die staat voor seksueel overdraagbare aandoening. Vroeger werden soa geslachtsziekten genoemd. Een soa is een besmettelijke ziekte die meestal overgedragen wordt door onveilige seks. In Nederland worden er jaarlijks zo’n 10.000 mensen besmet met een soa omdat ze onveilig vrijen. De meeste soa zijn goed en snel te genezen, maar dan moet je ze wel laten behandelen door een arts. Als dit niet op tijd gebeurd kan het met sommige soa ernstige gevolgen hebben. Het gevolg kan zelfs zijn dat een vrouw onvruchtbaar wordt. Er zijn ook soa die niet meer te genezen zijn, bijvoorbeeld aids.

1.2 Wat zijn de meest voorkomende verschijnselen?

Bij een soa zijn de klachten niet altijd duidelijk of merkbaar. Het kan zelfs zo zijn dat de klachten van een soa pas na weken, maanden, of zelfs pas na jaren te merken zijn. Dit kan natuurlijk grote gevolgen hebben want zo besmet je ongemerkt heel veel mensen. Er zijn natuurlijk ook soa waar de verschijnselen heel erg duidelijk van zijn.
De verschijnselen kunnen dan zijn:

* Afscheiding of pus uit de penis, vagina of anus. Bij vrouwen is de afscheiding dan meer dan normaal en de kleur kan anders zijn. De afscheiding kan waterig, melkachtig, gelig of groenig zijn en kan anders ruiken.

* Een branderig gevoel, geïrriteerdheid pijn bij het plassen, of het kan zijn dat je steeds kleine beetjes moet plassen.

* Er kunnen zweertjes, wratjes, blaasjes op de penis, vagina, anus of mond zitten.

* Je kan jeuk hebben in het schaamhaar, aan de eikel, schaamlippen of anus.

* Gezwollen klieren in de liezen.

* Pijn in een of beide (bij)ballen.

* Pijn in de onderbuik.

* Bloedverlies na het vrijen of andere abnormale of onregelmatige bloedverlies.

Natuurlijk hoef je niet meteen aan een soa te denken bij een van de symptomen, maar als de klacht lang blijft is het toch het beste even een onderzoek te laten doen, ook al is het al lang geleden dat je onveilige seks gehad hebt.

1.3 Hoe voorkom je een soa?

Zoals bij de meeste dingen kan je een soa beter voorkomen als genezen. Maar hoe voorkom je nou een soa? Een soa voorkom je door veilig te vrijen.
Veilig vrijen is:

* Alleen seksueel contact met een vaste partner die zelf ook nooit met een andere partner vrijt en geen soa heeft.

* Strelen, tongzoenen, zoenen, knuffelen, massage, (elkaar) masturberen.

* Bij vaginale geslachtgemeenschap een condoom gebruiken.

* Bij anale geslachtsgemeenschap een extra sterk condoom gebruiken met extra glijmiddel.

* Bij orale seks geen sperma of (menstruatie)bloed in de mond laten komen. Wil je het risico vermijden om bij orale seks een soa op te lopen gebruik dan een condoom of een beflapje.

Als je een condoom gebruikt moet je je ook aan bepaalde ‘regels’ houden zodat de kans op besmetting heel klein blijft:

* Gebruik bij ieder geslachtsgemeenschap (vaginaal of anaal) een nieuw condoom.

* Vermijd ieder contact tussen penis en vagina of anus, voordat het condoom is aangebracht.

* Scheur de verpakking rustig open: duw het condoom eruit. Pas er voor op dat het condoom niet wordt beschadigd door scherpe of kapotte nagels.

* Breng het condoom pas aan als de peins helemaal stijf is. Houd het topje van het condoom tussen duim en wijsvinger. Zorg dat er geen lucht in zit anders knapt het condoom tijdens het vrijen. Rol het condoom met de condoomrand aan de buitenkant, helemaal af over de penis.

* Na het klaarkomen de penis meteen terugtrekken uit de vagina of anus.

* Let erop dat je geen sperma aan je handen krijgt, want ook via je handen kun je je partner besmetten.

* Gebruik een glijmiddel op waterbasis dat speciaal voor seks geschikt is en geen olie, vaseline of een andere crème, want dat tast rubber aan. Gebruik ook geen vaginale geneesmiddelen die vetten bevatten.

(alle punten zie noot 3)

Voor anale seks zijn er sterkere condooms verkrijgbaar. Er is ook een vrouwencondoom. Deze is net zo betrouwbaar als het ‘gewone’ condoom, maar een vrouwencondoom kan voordat je gaat vrijen al ingebracht worden zodat je niet tussendoor hoeft te stoppen om het condoom om te doen. Ook hoeft het vrouwen condoomniet gelijk na het klaarkomen verwijdert te worden. Het inbrengen is wel wat lastiger dan het mannencondoom, maar er zitten wel een hoop voordelen aan.

Als een vrouw de pil slikt is ze wel beschermt tegen zwangerschap maar niet tegen een soa, gebruik daarom altijd een condoom tijdens het vrijen.

1.4 Welke soa komen het meest voor?

De ene soa komt wat vaker voor als de ander. Hieronder heb ik op een rijtje gezet welke er het meest voorkomen.
De soa top-10:

1 chlamydia infectie
Chlamydia is in Nederland de meest voorkomende soa. Per jaar raken er zo’n 60.000 mensen mee besmet. Bij chlamydia zijn er bijna geen klachten, daarom word de soa veel door gegeven aan partners. Als er klachten zijn, is dat bij vrouwen:
* Pijn in de onderbuik.
* Onregelmatig bloedverlies
* Meer of andere afscheiding.

Bij mannen zijn de klachten vaak duidelijker:
* Last van afscheiding uit de plasbuis.
* Pijn bij het plassen.

Als je er op tijd bij bent is chlamydia goed te genezen, maar als je er niks aan doet kan het ernstige gevolgen hebben. Mannen kunnen een ontsteking in de bijbal krijgen en bij vrouwen kan deze soa zelfs tot onvruchtbaarheid leiden.

2 genitale wratten
Per jaar raken er zo’n 22.000 mensen besmet met genitale wratten. Genitale wratten zijn wratten rond de vagina, penis of anus en heel af en toe in de mond. De wratten doen geen pijn, maar jeuken heel erg. Na behandeling kunnen ze weer terug komen, maar hoe eerder de behandeling, des te kleiner is deze kans. Omdat genitale wratten erg besmettelijk zijn is het belangrijk je partner(s) te waarschuwen.

3 herpes genitalis
Als je eenmaal herpes hebt dan kom je er nooit meer vanaf. Het virus blijft in je lichaam zitten waardoor het steeds weer terug komt. Elk jaar komen er zo’n 12.000 nieuwe gevallen van herpes bij.
De bekendste vorm van herpes is de koortslip. Dat zijn blaasjes rond de mond die kleine wondjes worden en weer indrogen. Herpes kan ook rond de penis, vagina of anus zitten. De klachten zijn dan hetzelfde als bij een koortslip. Het virus komt vaak weer in werking als de weerstand heel erg laag is.

4 gonorroe (druiper)
Vrouwen merken vaak niet dat ze gonorroe hebben. Het enige verschijnsel is dat er soms iets meer afscheiding is als normaal. Bij mannen zijn de verschijnselen vaak al snel merkbaar. Hij kan last hebben van geelgroene of waterige afscheiding uit de plasbuis en van pijn bij het plassen. Gonorroe kan ernstige gevolgen hebben. Bij de man kan het leiden tot een ontsteking in bijvoorbeeld de bijbal en bij vrouwen in de eileiders, waardoor je onvruchtbaar raakt. Gonorroe is goed te behandelen en helemaal te genezen.

5 hepatitis B
Hepatitis B is een infectie ziekte die de levercellen binnen dringt en daar een ontsteking veroorzaakt. De klachten, vermoeidheid, lusteloosheid en koorts, zijn pas 2 tot 6 maandenna de besmetting merkbaar. Niet iedereen heeft deze klachten, slechts 1 op de 3 mensen heeft klachten. Bij 9 van de 10 mensen verdwijnt de infectie vanzelf weer uit het lichaam. Om te voorkomen dat je hepatitis B krijgt kan je ingeënt worden.

6 trichomonas
trichomonas is een soa die geen ernstige gevolgen heeft. Bij vrouwen zijn de klachten wat duidelijker dan bij mannen. De klachten bijvrouwen kunnen zijn een ontstoken vagina, of een blaasontsteking. Mannen merken niks van trichomonas. Deze soa is goed te behandelen door een arts.

7 syfilis
Syfilis is een zeer ernstige soa die de dood tot gevolg kan hebben als je het niet laat behandelen. Syfilis heeft drie stadia:
1. Zweertjes op of rond de vagina, penis of anus.
2. Vlekjes op de huid en een grieperig gevoel.
3. het tast verschillende organen aan.
Als je er op tijd bij bent is syfilis goed te genezen.

8 HIV
Hiv is een virus dat aids veroorzaakt. Iemand die hiv heeft wordt seropositief genoemd. Je hoeft dan niet ziek te zijn, want hiv tast je afweer systeem aan en dat is vaak pas na 8 tot 10 jaar merkbaar. Een arts kan alleen na 3 tot 6 maanden zeggen dat je besmet bent, maar er zijn geen medicijnen tegen hiv en aids. De arts kijkt bij het bloedonderzoek of er antistoffen tegen hiv in het bloed zitten, deze stoffen maakt je lichaam 3 tot 6 maanden na besmetting aan.

9 Bacteriële vaginose (gardnerella)
Bacteriële vaginosa is eigenlijk geen soa maar een verstoring van het bacteriële evenwicht in de vagina. Dit kan komen door het wassen van de vagina met zeep of door het te lang in houden van een tampon. De bacteriën krijgen hierdoor de kans om heel erg snel te groeien. De klachten zijn vaak veel afscheiding die heel erg sterk ruikt. Mannen kunnen ook besmet raken met de overmatige bacteriën van de vrouw, maar dit heeft geen gevolgen. Alleen als er klachten zijn moet bacteriële vaginosa behandeld worden, anders is dat niet nodig, want er is geen enkel gevaar.

10 schaamluis
Schaamluis is vervelend, maar ongevaarlijk. Schaamluizen zijn kleine luisjes die leven op het behaarde deel van een persoon. Dit kan schaamhaar zijn, maar ook onder de oksels en in wenkbrauwen leven de luizen. Schaamluis is niet moeilijk te ontdekken. Je kan het zien aan de bruinige puntjes op de vagina of in de onderbroek. Nog meer symptomen zijn jeuk in het schaamhaar, of een rode geïrriteerde huid.
Deze soa is zelf makkelijk te behandelen door een middel dat bij de apotheek verkrijgbaar is.

Natuurlijk zijn er nog meer soa. De klachten die een soa met zich mee brengt zijn vaak ongeveer wel hetzelfde: jeuk, afscheiding of een geïrriteerde huid. Het is belangrijk om een soa te laten behandelen want hoe langer je er mee wacht des te ernstiger kunnen de gevolgen zijn.

2.1 Waarom durven de meeste mensen niet naar de dokter als ze denken dat ze een soa hebben?

Als je denkt dat je een soa hebt is het heel belangrijk dat je onderzoek laat doen. Niet alleen voor je eigen gezondheid, maar ook voor de gezondheid van je partner(s), want een soa geef je gemakkelijk aan iemand door zonder dat je het in de gaten hebt. Ook al gebruik je altijd een condoom, een ongeluk, bijvoorbeeld het scheuren van het condoom, zit in een klein hoekje.
Als het condoom gescheurd is en je denkt dat je een soa hebt, wat moet je dan doen? Het beste is om naar je eigen huisarts te gaan. Maar een hoop mensen durven dat niet. Ze schamen zich omdat ze een soa hebben. Waarom de mensen zich schamen is niet echt bekend. Over soa wordt in het dagelijks leven nooit gesproken. Dat is de rede dat er een heel taboe over is.
Mensen weten dat een soa heel makkelijk te voorkomen is en dat het vaak hun eigen schuld is als ze er een oplopen.
Als je niet naar je eigen huisarts durft kan je ook naar GGD of naar een Rutgershuis. Je kunt hier zonder verwijs brief terecht en je kan anoniem blijven. Voor veel mensen is dit prettig omdat je deze mensen niet meer hoeft te ontmoeten en je daarom ook niet hoeft te schamen.

2.2 Wat doet een arts als je denkt dat je een soa hebt?

Als je denkt dat je een soa hebt en je gaat naar een arts zal deze eerst een gesprekje houden en je vragen stellen om te kijken welke soa je eventueel zou kunnen hebben.
Daarna zal hij een onderzoekje doen om zijn hypothese vast te kunnen stellen. Er zijn verschillende manieren om te onderzoeken:

Uitstrijkje en kweek:
Met een uitstrijkje wordt er wat pus of afscheiding van de vagina, anus of penis en soms keelholte onderzocht onder de microscoop. De arts kan dit zelf doen maar het kan ook opgestuurd worden naar een laboratorium en daar verder onderzocht worden.

Urine onderzoek:
Bij urine onderzoek wordt er ochtendurine opgestuurd naar een laboratorium en daar verder onderzocht.

Bloedonderzoek:
Bij bloedonderzoek word er bloed afgenomen en onderzocht in een laboratorium.

Als er onderzoek is gedaan krijg je vaak binnen een week de uitslag. Als het blijkt dat je een soa hebt word je behandeld. Vaak is dat door middel van medicijnen.
Na de behandeling moet je vaak terug naar de arts voor na controle. Dit gebeurt vaak met een onderzoekje.

3 Komen er in ontwikkelingslanden meer soa voor als in West-Europa?

In ontwikkelingslanden komen soa veel vaker voor dan in West-Europese landen. De oorzaak hiervan is dat men in ontwikkelingslanden bijna altijd onveilig vrijen en vaak van partner wisselt. Aids is de meest voorkomende soa in ontwikkelingslanden. Hieronder staat een reken voorbeeld hoe snel een soa zich vermenigvuldigt als je steeds een andere partner hebt:

Een iemand heeft aids en vrijt onveilig dus besmet een ander, er zijn er nu dus 2 besmet. Alle twee vrijen ze weer met iemand anders, er zijn nu 4 mensen besmet. Die vier mensen vrijen allemaal met iemand anders, nu zijn er 8 mensen besmet. Zo als je ziet verdubbeld dit aantal zich dus heel erg snel.

Elke keer onveilig vrijen betekent ook veel kinderen. Als de moeder voor de geboorte van het kind aids heeft geeft zij dat gemakkelijk over aan haar kind via het bloed verlies tijdens de bevalling.

In Europa zijn ze op het gebied van medicijnen tegen aids nog niet zo ver dat het te genezen is, maar tegenwoordig zijn er wel medicijnen die ervoor zorgen dat de ontwikkeling afneemt.
In ontwikkelingslanden heeft men niet eens geld om condooms te kopen, laat staan om medicijnen te ontwikkelen of te kopen.

In ontwikkelingslanden zijn de hygiëne tijdens bevallingen en operaties niet zo perfect als in westerse landen. Dit is ook een oorzaak dat er in ontwikkelingslanden meer aids voorkomt als in West-Europa.

Meer redenen zijn er niet te bedenken, maar een ding is zeker hard nodig, en dat is het helpen voorkomen van het overdragen van soa in ontwikkelingslanden door ze bijvoorbeeld condooms aan te bieden, want in westerse landen kunnen we er makkelijk wat aan doen en is het denk ik grotendeels de eigen schuld van de besmette mensen, maar de mensen in ontwikkelingslanden hebben geen geld voor bijvoorbeeld condooms en krijgen daardoor geen kans om het te voorkomen.

4 Wat voor invloed kan een soa op je leven hebben?

Als een soa goed te genezen is en weg blijft heeft dit geen gevolgen voor de rest van je leven. Maar het kan natuurlijk hele ernstige gevolgen hebben. Denk maar aan het onvruchtbaar worden van een vrouw. De grootste droom van de meeste vrouwen is het kunnen krijgen van een kind. Als dit niet lukt is dat natuurlijk heel erg ernstig. Maar als je je dan bedenkt dat je wel kinderen zou kunnen krijgen als je veilig had gevreeën. Dit kan op geestelijk gebied heel erg vervelend zijn, want je verwijt het jezelf voor de rest van je leven.

Aids heeft ook vele gevolgen voor de rest van je leven. Aids krijg je door onveilige seks. Eerst ben je alleen maar besmet met het hiv-virus, maar na gemiddeld 9 jaar tast dat virus je afweersysteem aan en kan je van bijvoorbeeld een onschuldig griep virus al dodelijk ziek raken.
Het aids-virus kan niet worden overgedragen via huidcontact, (tong)zoenen, niet door een toilet, niet door adem, hoesten, niezen, niet door eerste hulpverlening, niet door dieren, niet via etenswaren en niet via zwembaden of de sauna. Veel mensen zijn daar wel bang voor. Zodra ze weten dat iemand besmet is met het aids-virus houden ze afstand van die persoon, omdat ze bang zijn besmet te raken, dit is voor de besmette persoon erg vervelend, want je word als een ‘smerig’ persoon behandelt, die iedereen kan besmetten, maar dat is helemaal niet zo.
Aids kan dodelijk zijn en daarom is het ook zeer belangrijk dat wanneer je besmet bent met het hiv-virus, je je partners waarschuwt waar je seks mee gehad hebt.

Op dit moment zijn ze druk bezig medicijnen te ontwikkelen tegen aids. Aids is nog steeds niet te genezen, maar er kunnen wel bepaalde ziekte verschijnselen behandeld worden.

Conclusie

Soa zijn erg besmettelijke aandoeningen die overgedragen worden door onveilige seks. De meest voorkomende soa zijn chlamydia, genitale wratten, herpes genitalis, gonorroe, hepatitis B, trichomonas, syfilis, HIV, bacteriële vaginosa en schaamluis. De ene soa heeft ernstigere gevolgen als de ander, maar allemaal zijn ze zeer besmettelijk. De verschijnselen van elke soa zijn anders. De meest voorkomende verschijnselen zijn afscheiding, een branderig gevoel en jeuk aan de geslachtsdelen. Een soa voorkom je door veilig te vrijen. Als je toch denkt een soa opgelopen te hebben is het verstandig om er naar te laten kijken. De arts onderzoekt dan wat voor soa je hebt en behandelt de soa met bijvoorbeeld een medicijnen kuurtje. Een soa kan een grote invloed op je leven hebben. Als je door een soa onvruchtbaar bent geworden kan dit een groot schuldgevoel veroorzaken. Ook aids kan een grote invloed op de rest van je leven hebben.
In ontwikkelingslanden raken er gemiddeld meer mensen besmet als in westerse landen. Dit komt omdat er in ontwikkelingslanden geen geld is om condooms te kopen en omdat men vaak van partner wisselt.

Bron vermelding

Folders:

* DE AIDSTEST wel of niet doen.
* Alles over AIDS.
* Last van de LIEFDE, informatie over seksueel overdraagbare aandoeningen.
* Ik vrij veilig, of ik vrij niet.
* Jongeren en seks.
* Het condoom.

Inernet:

www.soa.nl