Planeten

1. Inleiding Ik doe mijn werkstuk over ons zonnestelsel, omdat het me boeit wat er verder is dan onze aarde. Ook doe ik mijn werkstuk erover omdat ik er zelf meer van wil weten. Want zo als iedereen waarschijnlijk al weet is er meer dan onze aarde en maan. Wij worden met nog 8 andere planeten, die ik in mijn werkstuk ga behandelen, aangetrokken door een reusachtige ster, de zon. In het heelal zijn nog meer van deze zonnestelsels. Daar heb je ook sterren die groter zijn dan onze zon.

2. Het ontstaan van ons zonnestelsel. Een probleem dat generaties van astronomen heeft beziggehouden is de vraag hoe de planeten en andere delen van ons zonnestelsel zijn ontstaan. Niemand kan met zekerheid vaststellen hoe het echt is gebeurd. Velen zeggen dat het door een grote explosie komt en andere astronomen of wetenschappers hebben er moeilijk begrijpende verklaringen voor. In ons zonnestelsel komen negen planeten voor. We hebben één zon en die trekt al onze planeten aan. Iedere planeet heeft zijn eigen baan om de zon. Vanaf de zon gezien is Mercurius het dichtste bij de zon. Daarna komt Venus, dan volgt onze planeet de aarde. En daarna Mars [Die voor velen een bekende planeet is]. Na Mars komt een gordel van heel kleine tot heel grote stenen. Er zijn er zelfs bij die zo groot zijn als een provincie. Die stenen rotsblokken noemen we planetoïden. Na die gordel komen Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus, en Pluto. Deze vijf planeten zijn gas planeten. De eerste vier binnen de gordel zijn rots planeten. De zon bestaat uit gas. Eigenlijk is de zon gewoon een ster, net als alle andere sterren die aan de hemel staan. Als je de planeten vergelijkt met vruchten, kun je het verschil in grootte goed voorstellen:

- Jupiter is een kleine meloen. - Sarturnus: Een grapefruit. - Uranus en Neptunus: 2 sinaasappels. - Venus en de Aarde: 2 druiven. - Mars en Mercurius: 2 bosbessen. - Pluto: Een klein peperkorreltje.

3. Onze zon. De zon is voor de aarde de dichtstbijzijnde ster en bovendien een heel gewone ster. Want het heelal bevat miljoenen van dit soort sterren. Voor ons is deze ster eigenlijk helemaal niet zo gewoon. Zonder deze ster zouden wij namelijk nooit kunnen leven. Er zijn nog miljarden andere sterren in ons melkwegstelsel. Die zo ver van ons vandaan staan, dat we hun afstand tot de aarde in lichtjaren meten [1 lichtjaar is de afstand die het licht er over doet in 1 jaar]. Voor ons, die op de aarde leven, is het moeilijk ons te realiseren dat wij om de zon draaien met een snelheid van meer dan 100.000km/uur! De middellijn van onze zon is 1.390.600 km, enorm groot in vergelijking met die van de aarde [12750 km] De zon is circa 6.000 C aan de buitenkant. Verder naar binnen toe wordt zij steeds heter en in de kern heerst wel een temperatuur van 20 miljoen graden C.

4. De planeten

Mercurius, de eerste planeet Mercurius staat het dichtst bij onze zon. Mercurius is heel soms met het blote oog waar te nemen. Mercurius ligt 46 miljoen km van onze Aarde vandaan. De planeet loopt in 88 dagen om de zon. Dat is heel wat sneller dan de Aarde. Mercurius is overdag 400 C en ’s nachts – 200 C. Dat is een heel groot verschil. Mercurius is daarmee vermoedelijk zowel de heetste als de koudste planeet van ons zonnestelsel, want de temperatuur van de planeet Pluto is nog niet bekend.

Venus, de tweede planeet Venus is genoemd naar de godin van de liefde, ze is aan de morgen- of avondhemel prachtig om te zien: ze is dan heel helder. Velen kennen haar als de morgenster of avondster. Als ze op haar helderst is, is ze na de zon en maan voor ons de helderste aan de hemel. Wat haar grootte betreft komt Venus van alle planeten het meest overeen met de Aarde, de diameter is 12.300 km, ongeveer 300 km kleiner dan die van onze planeet. Haar baan ligt op een gemiddelde afstand van 107 miljoen km van de zon af. Eén deel van Venus is in elk geval 350 C. Omdat het daar zo heet is kan geen mens er leven. Er is nog een reden dat men niet op deze planeet kan leven: deze planeet is erg giftig, het regent daar zwavelzuur.

Onze planeet de aarde, de derde planeet De aarde is de enige planeet die we heel goed kennen, want daar leven we op. Ondanks dat de aarde maar een klein speldenknopje is in het reusachtige heelal, is hij voor ons heel belangrijk. De aarde loopt om de zon op een gemiddelde afstand van 150 miljoen km en een jaar duurt daar (zoals bekend is) 365,25 dagen. De aarde draait om haar as in 23 uur en 56 minuten, zo lang duurt dus onze dag. Mensen en dieren leven hier over de hele planeet verspreid. Het binnenste van de aarde noemen we de kern, daaromheen zit de mantel en het hele dunne laagje waarop wij leven, heet de korst.

Mars, de vierde planeet Mars is na de Aarde de bekendste planeet. Na Venus staat hij het dichtst bij ons. Mars werd naar een oorlogsgod genoemd omdat hij een rode kleur heeft. Mars loopt op een gemiddelde afstand van 226 miljoen km om de zon. 1 Jaar op Mars is voor ons bijna 2 jaar, want hij loop in 687 dagen om de zon. Hij heeft een middellijn van 67000 km. In sommige gebieden kan de temperatuur op lopen tot 25 graden. Het kan ook heel koud zijn –123 graden op sommige gebieden. De nacht temperatuur is erg laag. Een dag bij Mars duurt: 24 uur en 37 minuten. Mars heeft twee kleine maantjes van slechts 15 en 8 km middellijn, Phobos en Deimos.

Jupiter, de vijfde planeet. Jupiter was de koning der goden en deze titel is goed gekozen voor de grootste planeet: Jupiter heeft een diameter van 142.000 km. Jupiter draait in 12 jaar om onze zon, op een gemiddelde afstand van 772 miljoen km. Jupiter heeft geen vaste korst zoals de aarde, maar is op zijn minst grotendeels uit gas opgebouwd. Het gas zal waarschijnlijk het meest bestaan uit waterstof en bijmengsels van methaan en ammoniak. Of Jupiter een vaste kern heeft weten we nog niet. Het oppervlak bestaat uit wolken gordels waarop lichtere en donkere vlekken verschijnen. De bekendste van deze vlekken is de grote rode vlek. Mogelijk is dit een onderdeel van de buitenkant van Jupiter met een lagere dichtheid. Jupiter heeft 12 manen, 4 grote, die ongeveer dezelfde grootte hebben als onze maan, en 8 kleinere.

Saturnus, De zesde planeet Veel verder weg bevindt zich de volgende reuzenplaneet, Saturnus, op ongeveer 1400 miljoen km van de zon. Ze draait om de zon in 29,5 jaar. Saturnus draait in 10 uur en 14 minuten om haar eigen as. Evenals Jupiter is Saturnus gasvormig. Op Saturnus kan het –170 graden worden. Saturnus heeft een ringstelsel. Een ringstelsel is een reusachtige ring om de planeet met grote en kleine brokken steen. De diameter van het ringstelsel van Saturnus is 270.000 km. Maar de dikte is maar een paar kilometer. Saturnus heeft tien manen. De grootste maan is Titan met een middellijn van 5500 km. De andere zijn wat kleiner.

Uranus de zevende planeet. Uranus is de eerste planeet die met een kijker ontdekt is, en wel door Willem Herschel. Ze kan zelfs met het blote oog worden gezien als je weet waar je moet zoeken. Het is ook een reuzenplaneet, de diameter is 47.000 km. Ze beweegt zich zo ver van de zon [2870 miljoen km] dat ze 84 jaar nodig heeft om helemaal om de zon te draaien. De temperatuur op deze planeet is ca. – 210 C. Uranus heeft 5 manen, waarvan er 3 een middellijn hebben van ongeveer 2500 km, de andere zijn wat kleiner.

Neptunus, de achtste planeet. Neptunus ligt veel verder weg dan Uranus. Ze loopt in een baan op een gemiddelde afstand van 4500 miljoen km van de zon en één omloop om de zon duurt 165 jaar. Neptunes lijkt veel op Uranus, op de oppervlakte zijn weinig details te zien. Neptunes heeft 2 manen. Het verhaal van de ontdekking van Neptunus is heel bijzonder, omdat deze planeet al was voorspeld voordat hij ontdekt was. In 1843 ontdekte John Couch dat Uranus werd gestoord door een onbekende planeet, want Uranus draaide iets sneller om de zon in het jaar 1822. Deze onbekende planeet was Neptunus.

Pluto, de negende en laatste planeet. De planeet die het verste weg ligt is Pluto, genoemd naar de god van de onderwereld. Pluto loopt in 248 jaar om de zon, op een gemiddelde afstand van 5.900 miljoen km, 40 maal zo veel als bij de aarde. Zij loopt in een heel vreemde baan, die gedeeltelijk door de baan van Neptunus gaat. Ook Pluto is ontdekt doordat men storingen vond in de baan van Uranus, die niet te verklaren waren. Pas in 1930 is Pluto ontdekt. Men vermoedt dat Pluto in 6 dagen en 9 uur om zij as draait.

5. Slot Dit was mijn werkstuk over ons zonnestelsel. Ik vond het heel leuk om het erover te doen. Ik heb dingen geleerd die ik eerder niet wist: Dat de aarde maar een heel klein pluisje is vergeleken met het heelal. En dat er nog steeds storingen op de baanbewegingen van Uranus en Neptunus gevonden worden. Misschien vindt men ooit wel een tiende planeet…. Ook geloof ik dat er misschien ergens anders in het heelal, in de buurt van een andere grote ster ook leven kan zijn. ,,Heel bijzonder!’’

6. Literatuur. - Op reis in de ruimte! Christian Watthez. Uitgeverij Averbode Zwolle, PB 40037 - De wereld van sterren en planeten. Iain Nicolson. Elsevier – Amsterdam/ Brussel. The Hamlyn Publishing Group Ltd. - London - Encarta 1999. Winkler Prins Encyclopedie.